Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw

Druk nr 2211

Warszawa, 25 czerwca 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Marszałek Senatu


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Szanowny Panie Marszałku

Zgodnie z art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. mam zaszczyt powiadomić Pana Marszałka, że Senat na 35.
posiedzeniu w dniu 19 czerwca 2009 r. podjął uchwałę w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy


- o zmianie ustawy - Ordynacja
wyborcza do rad gmin, rad powiatów
i sejmików województw.

Projekt ustawy stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu
prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Jednocześnie pragnę poinformować, że Senat upoważnił senatora Marka
Konopkę do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.
W załączeniu przesyłam opinię Komitetu Integracji Europejskiej o
zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej.

Z poważaniem

(-) Bogdan Borusewicz
U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 19 czerwca 2009 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja
wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie
ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
Jednocześnie upoważnia senatora Marka Konopkę do reprezentowania Senatu
w pracach nad projektem.
MARSZAŁEK SENATU
Bogdan BORUSEWICZ
p r o j e k t
USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów
i sejmików województw
Art. 1.
W ustawie z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów
i sejmików województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547, z późn. zm.1)) wprowadza się
następujące zmiany:
1) w art. 5 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) do danej rady ma każdy obywatel polski,
który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze
działania tej rady.";
2) uchyla się art. 6;
3) w art. 6a:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Prawo wybierania do rady gminy ma również obywatel Unii Europejskiej niebędący
obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale
zamieszkuje na obszarze działania tej rady.",
b) uchyla się ust. 2.
Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 102,
poz. 1055 i Nr 167, poz. 1760, z 2005 r. Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 34, poz. 242, Nr 146,
poz. 1055, Nr 159, poz. 1127 i Nr 218, poz. 1592, z 2007 r. Nr 48, poz. 327 i Nr 112, poz. 766 oraz z 2008 r. Nr
96, poz. 607 i Nr 180, poz. 1111.
UZASADNIENIE
1. Ustawa wykonująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lutego 2006 r. (sygn. akt K 9/05),
stwierdzającego niezgodność art. 6 ust. 1 i art. 6a ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. –
Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (tekst jednolity
Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547 ze zm.) z Konstytucją.
Zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc
powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
Sentencja orzeczenia opublikowana została w Dz. U. z 2006 r., Nr 34, poz. 242 (dzień
publikacji wyroku – 1 marca 2006 r.). Pełny tekst orzeczenia wraz z uzasadnieniem
zamieszczony został w OTK Z.U. z 2006 r., Nr 2A, poz. 17.
2. Przedmiot i istota rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego
Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją art. 6 ust. 1 i art. 6a
ust. 1 ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało konieczność przyznania
osobom nie mającym obywatelstwa polskiego, ale będących obywatelami jednego z państw
członkowskich Unii Europejskiej, czynnego i biernego prawa wyborczego do organów
samorządu terytorialnego szczebla podstawowego, pochodzących z wyborów powszechnych.
Projekt ustawy dostosowującej w tym zakresie polskie prawo do prawa Unii Europejskiej
został przedłożony przez Radę Ministrów na początku 2003 roku. Przedmiotowy projekt nie
przewidywał wprowadzenia jakichkolwiek ograniczeń w zakresie czynnego lub biernego
prawa wyborczego w wyborach do organów samorządu terytorialnego szczebla podstawowego,
pochodzących z wyborów powszechnych. W toku prac nad projektem w Sejmie zostały
wprowadzone poprawki, przyznające prawo wyborcze wyłącznie osobom wpisanym do stałego
rejestru wyborczego, prowadzonego w danej gminie, nie później niż na 12 miesięcy przed
dniem wyborów. Zmiana ta oznaczała wprowadzenie w wyborach do organów gmin tzw.
cenzusu domicylu. Ograniczenie to zostało nałożone zarówno na obywateli polskich (nowy art.
2
6 ust. 1 ordynacji), jak i na osoby, niemające polskiego obywatelstwa, ale będące obywatelami
jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej i uprawnione z tego tytułu do udziału w
wyborach do rad gmin (art. 6a ust. 1 ordynacji).
W wyroku z dnia 20 lutego 2006 r. Trybunał uznał wprowadzenie cenzusu domicylu w
wyborach do organów samorządu terytorialnego za niezgodne z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art.
62 oraz art. 169 ust. 2 w zw. z art. 16 ust. 1 Konstytucji.
3. Cele i zakres projektowanej ustawy
Mając na uwadze konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia
27 listopada 2006 r., kierując się brzmieniem sentencji wyroku oraz motywami jego
uzasadnienia, proponuje się wprowadzenie do ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad
powiatów i sejmików województw zmiany polegającej na zniesieniu cenzusu domicylu.
W odniesieniu do obywateli polskich cenzus domicylu wprowadzał art. 6 ustawy.
W przedłożonym projekcie zniesienie cenzusu domicylu wobec obywateli polskich następuje
poprzez uchylenie art. 6 oraz zmianie art. 5 ust. 1 w zakresie, w jakim przepis ten odwoływał
się do uchylonego art. 6.
W odniesieniu do osób niemajacych polskiego obywatelstwa, ale będących
obywatelami jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, cenzus domicylu wprowadzał
art. 6a ustawy. Projekt wprowadza zmianę brzmienia tego przepisu, znosząc cenzus domicylu.
Konieczne staje się również uchylenie art. 6a ust. 2, który wprowadzał cenzus domicylu w
odniesieniu do osób niemajacych polskiego obywatelstwa, będących obywatelami jednego z
państw członkowskich Unii Europejskiej, które ukończyły 18 lat w okresie 12 miesięcy
poprzedzających dzień wyborów lub w dniu głosowania.
4. Konsultacje
Państwowa Komisja Wyborcza zaproponowała by w art. 6a w ust. 1 ordynacji na końcu
przepisu dodać fragment mówiący o wpisaniu do prowadzonego w gminie stałego rejestru
wyborców, jako warunku posiadania prawa wyborczego.
Podobny warunek PKW proponuje dodać w art. 5 ust. 1 ordynacji dla obywateli
polskich, a także do dotyczącego obywateli polskich art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia
2004 r. – Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego.