Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Druk nr 2109

Warszawa, 18 czerwca 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-73-09



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy


- o zmianie ustawy o związkach
zawodowych oraz o zmianie niektórych
innych ustaw.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Prezes Rady
Ministrów.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk


Projekt


U S T A W A
z dnia

o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw1)


Art. 1. W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U.
z 2001 r. Nr 79, poz. 854, z późn. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 35:
a) w ust. 1:
– pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) utrudnia wykonywanie działalności związkowej,”,
–
pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) nie dopełnia obowiązku określonego w art. 261, 331 lub
art. 341 ust. 1”,
b) po ust. 2 dodaje się ust. 21 w brzmieniu:
„21. Karze, o której mowa w ust. 1, podlega ten, kto w związku
z pełnioną funkcją związkową:
1) dyskryminuje pracownika z powodu przynależności do
innego związku zawodowego lub pozostawania poza
związkiem,
2) dopuszcza
się czynu niezgodnego z art. 24 ust. 1,
3) w sposób uporczywy uchyla się od przedstawienia
informacji, o której mowa w art. 251 ust. 2 lub art. 341
ust. 2.”;


2
2) w art. 36 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Sąd rejestrowy w razie stwierdzenia, że organ związku zawo-
dowego prowadzi działalność sprzeczną z prawem, wyznacza termin
co najmniej 14 dni na dostosowanie działalności tego organu do
obowiązującego prawa. Postępowanie wszczyna się na wniosek
właściwego prokuratora okręgowego.”.

Art. 2. W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U.
Nr 55, poz. 235, z późn. zm.3)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 19 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Sąd rejestrowy w razie stwierdzenia, że organ związku
pracodawców prowadzi działalność sprzeczną z prawem, wyznacza
termin co najmniej 14 dni na dostosowanie działalności tego organu
do obowiązującego prawa. Postępowanie wszczyna się na wniosek
właściwego prokuratora okręgowego.”;
2) po art. 19 dodaje się art. 191 w brzmieniu:
„Art. 191. Kto w związku z pełnioną funkcją związkową dopuszcza
się czynu niezgodnego z art. 18 ust. 1, podlega grzywnie
albo karze ograniczenia wolności.”.


Art. 3. W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
(Dz. U. Nr 55, poz. 236, z późn. zm.4)) art. 26 otrzymuje brzmienie:
„Art. 26. 1. Kto w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną
funkcją:
1) przeszkadza we wszczęciu lub prowadzeniu w sposób
zgodny z prawem sporu zbiorowego,



3
2) nie dopełnia obowiązku określonego w art. 8 – 10, 14,
16 ust. 3 lub 6
– podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
2. Tej samej karze podlega ten, kto:
1) kieruje strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorga-
nizowaną w sposób niezgodny z prawem,
2) reprezentując interesy pracownicze, nie dopełnia
obowiązku określonego w art. 16 ust. 3 lub 6.”.


Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

_____________
1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców oraz
ustawę z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1080
i Nr 128, poz. 1405, z 2002 r. Nr 135, poz. 1146 i Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr 63, poz. 590 i Nr 213,
poz. 2081, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2008 r. Nr 90, poz. 562.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 34, poz. 148, z 1997 r. Nr 121,
poz. 769, z 2000 r. Nr 60, poz. 700 i Nr 107, poz. 1127, z 2001 r. Nr 100, poz. 1080 oraz z 2004 r. Nr 240,
poz. 2407.
4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 82, poz. 518 i Nr 88, poz. 554,
z 1999 r. Nr 72, poz. 802, z 2000 r. Nr 107, poz. 1127, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2004 r. Nr 240,
poz. 2407 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711.

8/06/em

UZASADNIENIE


Przedmiotowy projekt ustawy stanowi realizację wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2008 r., sygn. akt P 50/07 (Dz. U. Nr 90, poz. 562).
W wyroku tym Trybunał orzekł o niezgodności art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja
1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854, z późn. zm.)
z art. 42 ust. 1 oraz art. 59 ust. 2 – 4 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej.
1. Stan prawny w zakresie penalizacji działań sprzecznych z prawem, podejmowanych
w związku z pełnioną funkcją związkową

Zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny ust. 2 w art. 35 ustawy
o związkach zawodowych stanowił, że grzywnie albo karze ograniczenia wolności
podlega ten, kto w związku z pełnioną funkcją związkową kieruje działalnością
sprzeczną z ustawą.
Trybunał orzekł, iż przepis art. 35 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych narusza
zasadę nullum crimen sine lege, wyrażoną w art. 42 ust. 1 Konstytucji, w myśl której
czyn zabroniony, rodzaj kary i jej wysokość oraz zasady jej wymierzania należy
określić w ustawie – zasada wyłączności ustawy w sferze prawa represyjnego. Ponadto
podstawowe znamiona czynu zabronionego muszą być wskazane w ustawie w taki
sposób, aby adresat normy prawnej na podstawie samej tylko ustawy mógł zorientować
się co do treści ustanowionego zakazu – zasada określoności regulacji z zakresu prawa
represyjnego. Tym samym regulacja prawnokarna, aby spełniała standardy
konstytucyjne, powinna wskazywać w sposób jednoznaczny zarówno osobę, do której
jest skierowany zakaz, znamiona czynu zabronionego, jak i rodzaj sankcji grożącej za
popełnienie takiego czynu.

W derogowanym przez Trybunał Konstytucyjny przepisie podmiotem czynu
zabronionego była wyłącznie osoba pełniąca funkcję związkową, która w związku z tą
funkcją kierowała działalnością sprzeczną z ustawą. Zatem ukształtowana została
konstrukcja prawna, w której konkretne jednostkowe działanie nie zostało uznane za
społecznie szkodliwe w stopniu uzasadniającym jego kryminalizację, natomiast już
kierowanie zespołem takich działań (działalnością) kryminalizację uzasadnia. Na