Rządowy projekt ustawy o zasadach finansowania nauki

Druk nr 1637

Warszawa, 6 stycznia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-212, 213, 214, 215, 216-08


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekty
ustaw:

1) o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju,
2) o Narodowym Centrum Nauki,
3) o instytutach badawczych,
4) o Polskiej Akademii Nauk,
5) o zasadach finansowania nauki.

W załączeniu przedstawiam także opinie dotyczące zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tych sprawach w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Nauki
i Szkolnictwa Wyższego.

wz. Wiceprezes Rady Ministrów

(-) Waldemar Pawlak
PROJEKT
U S T A W A
z dnia
o zasadach finansowania nauki

Rozdział 1
Przepisy ogólne

Art. 1. Ustawa określa zasady finansowania nauki ze środków finansowych ustalanych
na ten cel w budżecie państwa, ujmowanych w wyodrębnionej części budżetu państwa,
zwanych dalej „środkami finansowymi na naukę”, którymi dysponuje minister właściwy do
spraw nauki, zwany dalej „Ministrem”.
Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) finansowanie – finansowanie w całości lub w części realizacji zadań określonych
w ustawie;
2) badania naukowe:
a) badania podstawowe – oryginalne prace badawcze podejmowane w celu
osiągnięcia postępu wiedzy w danej dziedzinie, bez konieczności
bezpośredniego zastosowania w praktyce,
b) badania stosowane – prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej
wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce,
c) badania przemysłowe – badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz
umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub
wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów
i usług; badania te obejmują tworzenie elementów składowych systemów
złożonych, szczególnie do oceny przydatności technologii rodzajowych,
z wyjątkiem prototypów objętych zakresem prac rozwojowych;
3) prace rozwojowe – nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie
dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii
i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania
produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych
produktów, procesów i usług, w szczególności:
a) tworzenie projektów, rysunków, planów oraz innej dokumentacji do
tworzenia nowych produktów, procesów i usług, pod warunkiem że nie są
one przeznaczone do celów komercyjnych,
b) opracowywanie prototypów o potencjalnym wykorzystaniu komercyjnym
oraz projektów pilotażowych, w przypadkach gdy prototyp stanowi końcowy
produkt komercyjny, a jego produkcja wyłącznie do celów
demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna; w przypadku gdy
projekty pilotażowe lub demonstracyjne mają być następnie wykorzystywane
do celów komercyjnych, wszelkie przychody uzyskane z tego tytułu należy
odjąć od kwoty kosztów kwalifikowanych pomocy publicznej,
c) działalność związana z produkcją eksperymentalną oraz testowaniem
produktów, procesów i usług, pod warunkiem że nie są one następnie
wykorzystywane komercyjnie;
prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian
wprowadzanych do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych,
istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają
charakter ulepszeń;
4) badania naukowe lub prace rozwojowe na rzecz obronności i bezpieczeństwa
państwa – systematyczne prace uwzględniające specyfikę dziedziny obronności
i bezpieczeństwa państwa oraz konieczność zapewnienia ochrony informacji
niejawnych, prowadzące do pozyskania nowych technologii, nowych wzorów
uzbrojenia i sprzętu niezbędnych do realizacji polityki obronnej
i bezpieczeństwa państwa, przygotowań obronnych w sferze militarnej
i pozamilitarnej oraz potrzeb Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
5) działalność badawczo-rozwojowa – działalność twórczą obejmującą badania
naukowe lub prace rozwojowe podejmowaną w sposób systematyczny w celu
zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia
nowych zastosowań;

2
6) działalność statutowa – realizację określonych w statucie jednostki naukowej
zadań związanych z prowadzonymi przez nią w sposób ciągły badaniami
naukowymi lub pracami rozwojowymi;
7) działalność upowszechniająca naukę – realizację zadań wspierających rozwój
polskiej nauki przez upowszechnianie, promocję i popularyzację nauki,
służących wdrożeniu wyników badań naukowych lub prac rozwojowych,
stymulowaniu innowacyjności gospodarki, nieobejmujących prowadzenia badań
naukowych lub prac rozwojowych;
8) jednostki naukowe – prowadzące w sposób ciągły badania naukowe lub prace
rozwojowe:
a) podstawowe jednostki organizacyjne uczelni w rozumieniu statutów tych
uczelni,
b) instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk,
c) instytuty badawcze,
d) międzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odrębnych
przepisów działające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
e) Polska Akademia Umiejętności,
f) inne jednostki organizacyjne, niewymienione w lit. a – e, posiadające
osobowość prawną i siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz
nadaną kategorię, w tym przedsiębiorcy posiadający status centrum
badawczo-rozwojowego, nadawany na podstawie ustawy z dnia 30 maja
2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej ());
10) podmiot działający na rzecz nauki – podmiot wykonujący w sposób ciągły
zadania z zakresu upowszechniania nauki, nieotrzymujący dotacji na działalność
statutową ze środków finansowych na naukę;
11) konsorcjum naukowe – grupę jednostek organizacyjnych, w skład której
wchodzi co najmniej jedna jednostka naukowa oraz co najmniej jeden

3
przedsiębiorca, albo co najmniej dwie jednostki naukowe, podejmującą na
podstawie umowy wspólne przedsięwzięcie obejmujące badania naukowe, prace
rozwojowe lub inwestycje służące potrzebom badań naukowych lub prac
rozwojowych;
12) duża infrastruktura badawcza – mającą kluczowe znaczenie dla rozwoju badań
naukowych, prac rozwojowych lub rozbudowy infrastruktury informatycznej
nauki aparaturę naukowo-badawczą o wartości przekraczającej:
a) 150 000 zł – w przypadku aparatury naukowo-badawczej niezbędnej do
prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych w grupie nauk
humanistycznych i społecznych,
b) 500 000 zł – w przypadku aparatury naukowo-badawczej niezbędnej do
prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych w grupie nauk
ścisłych i inżynierskich oraz nauk o życiu;
13) specjalne urządzenie badawcze – unikatowe urządzenie lub miejsce pracy
badawczej o ogólnokrajowym lub regionalnym znaczeniu, którego koszty
utrzymania stanowią znaczną część kosztów utrzymania potencjału badawczego
jednostki naukowej;
14) młody naukowiec – osobę zajmującą się działalnością naukową, która nie
ukończyła 35 roku życia;
15) nauka i badania naukowe – także działalność naukową w zakresie twórczości
artystycznej i sztuki;
16) tytuł naukowy profesora i stopień naukowy doktora lub doktora habilitowanego –
także odpowiednio tytuł naukowy profesora sztuki i stopień doktora lub doktora
habilitowanego sztuki;
17) Centrum Rozwoju – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju;
18) Centrum Nauki – Narodowe Centrum Nauki.
Art. 3. Finansowanie nauki obejmuje finansowanie działań na rzecz realizacji polityki
naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa, w szczególności badań naukowych,
prac rozwojowych oraz realizacji innych zadań szczególnie ważnych dla postępu
cywilizacyjnego i rozwoju gospodarczego państwa.

4