Rządowy projekt ustawy o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA

rozporządzenia precyzującego wątpliwości dotyczące samej rozwiązań wprowadzenie delegacji dla postulowanego
IGA i Załącznika II.
rozporządzenia należy uznać za zbyteczne. Umowa FATCA (wraz

z załącznikami) po ratyfikacji jest częścią polskiego systemu

prawnego, przez co brak jest uzasadnienia do powielania w tym

rozporządzeniu Załącznika II umowy FATCA.


Uwaga 3
Uwaga uwzględniona
Terminologia, którą posługuje się ustawa jest niejednolita. Z Na skutek uwzględnienia przedmiotowej uwagi dokonano korekty
jednej strony mowa jest o rachunkach bankowych w szerokim art. 21 ust. 8 (poprzednio art. 20 ust. 8) zastępując wyrażenie
ujęciu, a drugiej strony precyzując skutki zablokowania „amerykański rachunek raportowany” wyrażeniem „rachunek
rachunku projekt odnosi się wprost do amerykańskich finansowy”.
rachunków raportowanych.

Uwaga 4
Uwaga nieuwzględniona
Umowa międzyrządowa zawiera określenia rachunek Uwaga jest niezasadna. Na gruncie umowy FATCA pojęcie
finansowy oraz rachunek depozytowy, w przypadku banków rachunku finansowego obejmuje również rachunki depozytowe.
obowiązki w zakresie FATCA dotyczyć będą z reguły Potwierdzeniem tego jest art. 1 ust. 1 lit. bb), w treści którego
rachunków depozytowych, rachunki finansowe dotyczyć będą znajduje się stwierdzenie: „w przypadku rachunku finansowego
obowiązków TFI, firm inwestycyjnych, zakładów innego niż rachunek depozytowy”. Brak jest zatem potrzeby
ubezpieczeń. Projekt ustawy odwołuje się natomiast do precyzowania tej kwestii skoro Umowa FATCA po ratyfikacji jest
rachunków finansowych, nie mówiąc nic o rachunkach częścią polskiego systemu prawnego.
depozytowych, a więc z literalnego brzmienia proponowanej
ustawy rachunku bankowe nie byłyby objęte dyspozycją
ustawy. Powyższe zagadnienie wymaga jednoznacznego
przesądzenia ustawowego.

Uwaga 5
Uwaga nieuwzględniona
Szereg istotnych dla instytucji finansowych szczegółowych W chwili obecnej brak jest zasadności udostępniania projektów
rozwiązań związanych z umową FATCA ma zostać aktów prawnych, których wydanie przewiduje projekt ustawy
uregulowanych w rozporządzeniu wykonawczym wydanym bowiem nadal trwają prace konsultacyjne, przez co przewidziane
przez Ministra Finansów, jednak do chwili obecnej nie został w nim przepisy, w tym w zakresie delegacji do wydania aktów
przedstawiony nawet projektu tych aktów wykonawczych, co wykonawczych, ulegają ciągłej ewolucji. Należy również
jest niezwykle istotne dla działalności instytucji finansowych, zauważyć, że zgodnie z § 60 ust. 3 pkt 7 uchwały nr 190 Rady
z uwagi na wpływ tych regulacji na zakres i sposób Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady
wykonywania obowiązków w zakresie FATCA, w Ministrów projekty aktów prawnych o podstawowym znaczeniu
szczególności chodzi o kwestię progów, procedur dla proponowanej regulacji należy dołączyć dopiero na etapie
sprawdzających itp.
wniosku o rozpatrzenie projektu dokumentu rządowego przez

Stały Komitet Rady Ministrów.
Uwaga 6
Uwaga nieuwzględniona
Projektowane przepisy swoim zakresem nie obejmują także Minister Finansów nie dostrzega wystarczających argumentów dla
zagadnienia
powierzania
przez
instytucje
finansowe uregulowania kwestii outsourcingu. Po pierwsze, umowa FATCA
obowiązków nakładanych na mocy regulacji FATCA, nie nakazuje wprowadzania do ustawodawstwa krajowego
2

podmiotom zewnętrznym (outsourcing). Tymczasem zgodnie przedmiotowych regulacji, a jedynie umożliwia ich wpisanie,
z postanowieniami umowy FATCA każda ze Stron (Rząd jeżeli będzie tego wymagała sytuacja. Outsourcing co do
USA oraz Rząd Polski) może zezwolić Raportującym czynności typowo komercyjnych regulują tzw. ustawy branżowe
Instytucjom Finansowym na skorzystanie z zewnętrznego regulujące działalność poszczególnych kategorii instytucji
usługodawcy. Mając na uwadze powyższe, projektowane finansowych. W tym kontekście podkreślić należy, że
przepisy winny uwzględniać również stosowne zmiany w tym uregulowany w tych ustawach outsourcing dotyczy relacji klient –
zakresie.
instytucja finansowa, a nie instytucja finansowa organy państwa.

Wpisywanie zasad outsourcingu obejmujących relacje o zupełnie

odrębnej naturze oraz zakresie odpowiedzialności nie znajduje tu

uzasadnienia. Nie można bowiem przykładać tej samej wagi do

relacji biznesowej dwóch podmiotów do relacji prawno-

podatkowej danego podmiotu względem administracji podatkowej.

W ocenie Ministra Finansów zabieg legislacyjny polegający na

jednolitym uregulowaniu outsourcingu na rzecz wykonania

FATCA we wszystkich ustawach jest w zasadzie niemożliwy do

osiągnięcia. Należy mieć na uwadze, że potencjalne zmiany będą

musiały wprowadzać jednolite uregulowania dla zasadniczo

odmiennych podmiotów, partycypujących w rynku świadczenia

usług finansowych w różnym charakterze. Powyższe zmiany będą

budziły wątpliwości natury konstytucyjnej i cywilistycznej (np.

nieproporcjonalność nałożonych obowiązków w stosunku do

wykonywanej działalności, czy też zakres odpowiedzialności w

kontekście świadczonych usług). Ponadto, podnoszone mogą być

argumenty o zbyt kazuistycznym charakterze wprowadzanych

przepisów.
Uwaga 7
Uwaga uwzględniona
Projekt ustawy nie uwzględnia postępowania z rachunkami o W projekcie ustawy wprowadzono zasadę, w myśl której
wysokiej wartości istniejącymi na dzień 30 czerwca 2014 r. procedury due dilligence dotyczące tzw. istniejących rachunków
Źla tego rodzaju rachunków procedury due dilligence, indywidualnych będących rachunkami o wysokiej wartości należy
zgodnie z IGA, instytucje finansowe powinny zakończyć do zakończyć w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie
dnia 30 czerwca 2015 r. W naszej ocenie zasadnym jest projektowanej ustawy – art. 19.
dookreślenie w ustawie terminu do kiedy takie czynności
winny zostać wykonane.
Pracodawcy RP
Projekt ustawy nie przewiduje przepisów przejściowych Uwaga uwzględniona

dotyczących procedur identyfikacji rachunków o wysokiej Uzasadnienie jak wyżej.
wartości. Zgodnie z IGA procedury te powinny być
zakończone do 30 czerwca 2015 roku, a więc prawdopodobnie
jeszcze przed wejściem w życie projektowanej ustawy.
3

Polska Izba
Polska Izba Ubezpieczeń ponownie zwraca się o przedłużenie Uwaga nieuwzględniona
Ubezpieczeń
terminu wejścia w życie ustawy z 14 do 60 dni od dnia Projektodawca nie widzi uzasadnienia dla wydłużenia vacatio

ogłoszenia. Chcielibyśmy również zwrócić uwagę na legis. Należy zauważyć, że projektowana ustawa dotyczy jedynie
przewidzianą przez umowę międzyrządową IGA możliwość szczegółowego wykonania umowy FATCA, której treść dostępna
przesunięcia terminu pierwszego raportowania na 30 września jest dla instytucji finansowych od października 2014 r. Odnosząc
2016 r., w przypadku wejścia w życie umowy po 30 września się natomiast do propozycji przesunięcia terminu pierwszego
2015 r.
raportowania na 30 września 2016 r., zauważyć należy, że jego
realizacja uzależniona jest od spełniania warunku w postaci
wejścia w życie umowy po 30 września 2015 r. Na obecnym zatem
etapie brak jest przesłanek do analizowania tej kwestii.
Izba Źomów
Regulacje krajowe powinny umożliwiać instytucjom Uwaga nieuwzględniona
Maklerskich
finansowym zlecanie podmiotom trzecim (outsourcing) Minister Finansów nie dostrzega wystarczających argumentów dla
czynności
w
zakresie
wykonywania
obowiązków uregulowania kwestii outsourcingu. Po pierwsze, umowa FATCA
wynikających z FATCA, co pozwoli na znacznie obniżenie nie nakazuje Stronie Polskiej wprowadzania do ustawodawstwa
kosztów związanych z wdrożeniem FATCA. W związku z krajowego przedmiotowych regulacji, a jedynie umożliwia ich
tym proponujemy dodanie w art. 5 ust. 6, 7 i 8 w wpisanie, jeżeli będzie tego wymagała sytuacja. Outsourcing co do
następującym brzmieniu:
czynności typowo komercyjnych regulują tzw. ustawy branżowe
„6. Raportujące polskie instytucje finansowe mogą w drodze regulujące działalność poszczególnych kategorii instytucji
umowy zawartej na piśmie powierzyć przedsiębiorcy lub finansowych. W tym kontekście podkreślić należy, że
przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie obowiązków, o uregulowany w tych ustawach outsourcing dotyczy relacji klient –
których mowa w art. 5 ust. 1 -3.
instytucja finansowa, a nie instytucja finansowa organy państwa.
7. Do powierzenia przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy Wpisywanie zasad outsourcingu obejmujących relacje o zupełnie
zagranicznemu obowiązków, o których mowa w art. 5 ust. 1-3 odrębnej naturze oraz zakresie odpowiedzialności nie znajduje tu
stosuje się przepisy odpowiednich ustaw.
uzasadnienia. Nie można bowiem przykładać tej samej wagi do
8. Odpowiedzialności raportującej polskiej instytucji relacji biznesowej dwóch podmiotów do relacji prawno-
finansowej za szkody wyrządzone klientom wskutek podatkowej danego podmiotu względem administracji podatkowej.
niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której W ocenie Ministra Finansów zabieg legislacyjny polegający na
mowa w ust. 6 nie można wyłączyć ani ograniczyć.”
jednolitym uregulowaniu outsourcingu na rzecz wykonania
W związku z dodaniem nowych ust. 6, 7, 8 dotychczasowe FATCA we wszystkich ustawach jest w zasadzie niemożliwy do
ustępy 6, 7 i 8 zmieniają numerację odpowiednio na 9, 10 i 11. osiągnięcia. Należy mieć na uwadze, że potencjalne zmiany będą
musiały wprowadzać jednolite uregulowania dla zasadniczo
odmiennych podmiotów, partycypujących w rynku świadczenia
usług finansowych w różnym charakterze. Powyższe zmiany będą
budziły wątpliwości natury konstytucyjnej i cywilistycznej (np.
nieproporcjonalność nałożonych obowiązków w stosunku do
wykonywanej działalności, czy też zakres odpowiedzialności w
kontekście świadczonych usług). Ponadto, podnoszone mogą być
argumenty o zbyt kazuistycznym charakterze wprowadzanych
przepisów.

4

Art. 1
Związek Banków
Uwaga 1
Uwaga nieuwzględniona
Polskich
Wydaje się, że w odniesieniu do Umowy międzyrzędowej z źgzemplarz umowy FATA w języku polskim nie posługuje się

dnia 7 października 2014 r. można by zastąpić wyraz pojęciem „zawarta” lecz „sporządzona”. Brak jest zatem
„sporządzonej” wyrazem „zawartej”.
uzasadnienia dla akceptacji propozycji przedstawionej w uwadze.
Uwaga 2
Uwaga częściowo uwzględniona
Zasadnym wydaje się ponadto zamiana wyrazu „polskiej Z uwagi na brak definicji pojęcia „polska władza podatkowa”
władzy podatkowej” na „polskie organy podatkowe”.
wyrażenie to zastąpiono zwrotem „organu właściwego”.
Art. 2
Związek Banków
Projekt ustawy odwołuje się do definicji zamieszczonych w Uwaga nieuwzględniona
Polskich
umowie FATCA, które są ogólnikowe i ich stosowanie może Nie podzielając zgłoszonej uwagi projektodawca pragnie

powodować wątpliwości interpretacyjne na gruncie zauważyć, iż praktyka legislacyjna dotycząca stosowania odesłań
powszechnie obowiązujących przepisów prawa (np. instytucja do ustawodawstwa innych porządków prawnych jest z
finansowa, rachunek finansowy). Brak wprowadzenia do powodzeniem
stosowana
w
obecnych
przepisach
prawa
ustawy definicji określających faktyczny zakres podmiotowo- podatkowego. Za przykład mogą tu posłużyć umowy o unikaniu
przedmiotowy istotnie utrudni prawidłowe wykonywanie podwójnego opodatkowania, w których w odniesieniu m.in. do
obowiązków wynikających z IGA/ustawy przez polskie dochodów z dywidend, czy też dla zdefiniowania nieruchomości
instytucje finansowe. Nie powielając trafnych argumentów stosuje się w Polsce pojęcia, jakie nadaje tym przedmiotom
RCL wprowadzenie takich definicji jest zasadne także z uwagi opodatkowania ustawodawstwo partnera traktatowego. Z kolei
na zidentyfikowane rozbieżności pomiędzy polską oraz polskie ustawy regulujące opodatkowanie podatkiem dochodowym
amerykańską wersją językową IGA.
w sposób bezpośredni odsyłają do postanowień umów o unikaniu
podwójnego opodatkowania jako prawa lex specialis w
odniesieniu do ww. ustaw. Mając na uwadze specyfikę prawa
międzynarodowego, które powinno być tworzone na bardziej
ogólnym stopniu określoności w porównaniu do prawa krajowego,
które jest z nim powiązane, przyjęte brzmienie art. 2 projektu
pozostaje w duchu racjonalnego prawodawcy.
Zabieg legislacyjny zastosowany w projekcie ustawy jest celowy
również z uwagi na fakt, iż zgodnie z polską hierarchią źródeł
prawa, ratyfikowana w drodze ustawy umowa FATCA będzie
miała pierwszeństwo w przypadku kolizji z zapisami
przedmiotowej ustawy. W przypadku zatem szczegółowego
unormowania definicji, o których mowa w umowie FATCA na
poziomie ustawy należy mieć na uwadze, że jakiekolwiek
wątpliwości interpretacyjne będą rozstrzygane w oparciu o
definicje z umowy FATCA, która z kolei odsyła do prawodawstwa
amerykańskiego. Jednocześnie, jakakolwiek zmiana przepisów
amerykańskich spowodowałaby natychmiastową dezaktualizację
pojęć polskiej ustawy wykonującej umowę FATCA. Z uwagi
również na wspomnianą hierarchię źródeł prawa, nie byłoby
możliwości stosowania zdezaktualizowanych pojęć zawartych w
polskiej ustawie, co z jednej strony prowadziłoby do konieczności
5

natychmiastowego podejmowania zmian legislacyjnych w ślad za
amerykańskimi, a jednocześnie – prowadziłoby do nieporozumień
oraz potencjalnych roszczeń odszkodowawczych podatników,
którzy zastosowali się do (zdezaktualizowanych) obowiązujących
przepisów wewnętrznych, a jednocześnie narazili się na sankcje ze
strony amerykańskiej z uwagi na naruszenie procedur określonych
umową. Podsumowując, należy stwierdzić, iż pomimo, że szereg
kwestii dotyczących przekazywania informacji o amerykańskich
rachunkach raportowanych uregulowanych jest wprost w umowie
FATCA,
wskazanym
jest odpowiednie odesłanie we
wprowadzanych do projektowanej ustawy przepisach do
konkretnych zapisów umowy FATCA. Zabieg ten przyczyni się do
zminimalizowania ewentualnych wątpliwości w stosowaniu
nowych regulacji oraz ich lepszej przejrzystości. W szczególności
dotyczy to procedury stosowanej przez instytucje finansowe dla
identyfikacji rachunków, co do których informacje powinny być
raportowane – wynikające z Załącznika I do umowy FATCA, a
także szeregu pojęć zdefiniowanych w umowie FATCA, w tym
pojęcia określające podmioty zobowiązane do zbierania i
przekazywania informacji (tj. raportujące polskie instytucje
finansowe), rachunki, które są identyfikowane jako posiadane
przez amerykańskich rezydentów (tj. amerykańskie rachunki
raportowane) lub instytucje finansowe z krajów, które nie
współpracują z USA w zakresie FATCA (tj. wyłączone instytucje
finansowe).
Pracodawcy RP
Projekt ustawy odwołuje się do definicji zamieszczonych w Uwaga nieuwzględniona
umowie FATCA, które są ogólnikowe i ich stosowanie może Uzasadnienie j.w.
powodować wątpliwości interpretacyjne na gruncie
powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Źotyczy to w
szczególności definicji instytucji finansowej oraz rachunku
finansowego. W przypadku definicji określenia „rachunek
finansowy” nie wiadomo, czy zawiera ono w sobie również
rachunki sponsora emisji oraz depozyt papierów rynku
niepublicznego, a tym samym czy instytucja ma obowiązek
raportować także tego typu rachunki.
Izba Źomów
Źefinicja „rachunku finansowego” powinna zostać Uwaga nieuwzględniona
Maklerskich
doprecyzowana na gruncie projektowanej ustawy, aby w Uzasadnienie j.w.
przyszłości wyeliminować wątpliwości interpretacyjne, które
z pewnością pojawią się na etapie wypełniania przez
instytucje obowiązków wynikających z Umowy FATCA i
6