Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie współpracy w ramach Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta, sporządzonej w Waszyngtonie dnia 10 marca 2008 r.

3
–
Strona polska (Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego) pokrywała koszty
zakupu biletów lotniczych dla polskich stypendystów oraz koszty wynajmu
lokalu dla Biura Fundacji „Polsko-Amerykańska Komisja Fulbrighta” w
Warszawie, a Biuro Uznawalności Wykształcenia i
Wymiany
Międzynarodowej refundowało stypendia amerykańskim stypendystom oraz
pokrywało koszty uczestnictwa tych osób w kursach przygotowawczych do
podjęcia nauki w języku polskim,
– Strona
amerykańska zapewniała obywatelom amerykańskim zwrot kosztów
podróży do Polski i z powrotem, wypłatę stypendiów polskim stypendystom
udającym się do USA oraz pokrywała im koszty wynajęcia mieszkania
podczas pobytu w USA, a także zabezpieczała środki finansowe na pokrycie
wydatków związanych z działalnością Komisji.
Nowa Umowa, uwzględniając stan faktyczny, przewiduje kontynuację współpracy
w ramach Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta, zwanej dalej „Komisją”,
jako fundacji utworzonej zgodnie z przepisami prawa polskiego, której wydatki
byłyby pokrywane z dotacji przekazywanych przez Stronę amerykańską oraz
Stronę polską na realizację zadania określonego w Umowie (tj. wspieranie
obywateli polskich i amerykańskich wyjeżdżających do uczelni lub jednostek
naukowych państwa drugiej Strony w celu odbycia części studiów, prowadzenia
zajęć dydaktycznych lub badań naukowych). Umowa przewiduje zatem zmianę
sposobu finansowania przez Stronę polską wymiany stypendialnej między Polską
a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, tzn. udzielanie organizacji pozarządowej
dotacji na wykonanie zadania publicznego.
Ponadto postanowienia Umowy:
1) określają wysokość dotacji przyznawanej przez Stronę polską na wykonanie
zadania publicznego przez Komisję,
2) przewidują zwolnienie z obowiązku uzyskiwania zezwoleń na pracę
w państwie przyjmującym przez osoby uczestniczące w mobilności
akademickiej koordynowanej przez Komisję,
3) wskazują podmioty sprawujące nadzór nad działalnością Komisji i odpo-
wiedzialne za wykonanie postanowień Umowy.

4
3.
Przewidywane skutki związane z wejściem w życie Umowy międzynarodowej
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów
Zjednoczonych Ameryki w sprawie współpracy w ramach Polsko-Amerykańskiej
Komisji Fulbrighta umożliwi obywatelom państw obu Stron odbywanie studiów,
prowadzenie zajęć dydaktycznych i badań naukowych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i Stanów Zjednoczonych Ameryki. Realizacja programu
wymiany stypendialnej Fulbrighta będzie stanowić istotny element współpracy i
wymiany naukowej ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki, jako partnerem
strategicznym i państwem priorytetowym polskiej polityki zagranicznej, wpłynie
na podniesienie poziomu i jakości kształcenia oraz badań naukowych
prowadzonych w
szkołach wyższych i
jednostkach naukowych, a także na
podnoszenie kwalifikacji zawodowych nauczycieli akademickich oraz rozwój
młodej kadry naukowej.
Zawierając przedmiotową Umowę, Rzeczpospolita Polska potwierdziła wolę
kontynuowania owocnej współpracy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Co roku
w wymianie akademickiej realizowanej przez Komisję Fulbrighta uczestniczyło
ok. 35 polskich stypendystów i ok. 25 amerykańskich.
Podmiotami prawa krajowego, których dotyczy Umowa są: uczelnie i jednostki
naukowe oraz ministrowie nadzorujący uczelnie. Jej
postanowienia dotyczą
również studentów, doktorantów, nauczycieli akademickich, pracowników
naukowych oraz specjalistów różnych dziedzin, posiadających wykształcenie
wyższe.
Związanie się Umową nie będzie miało istotnego wpływu na rynek pracy,
konkurencyjność gospodarki, a także rozwój regionalny.
Wejście w życie Umowy spowoduje dodatkowe skutki finansowe. Aktualnie
roczne wydatki Strony polskiej na realizację zadań wynikających z Umowy
międzyrządowej z dnia 20 października 1995 r. wynoszą ok. 450 tys. zł, natomiast
Rząd USA przeznacza corocznie na Program Fulbrighta środki finansowe w
wysokości ok. 1 500 tys. USD.
W amerykańskim projekcie Umowy z 2005 r., Strona amerykańska wystąpiła z
propozycją podniesienia finansowego wkładu Rządu RP do wysokości 100 %
wkładu amerykańskiego. W związku z propozycją Strony amerykańskiej określono

5
alternatywnie stałą, maksymalną wysokości dotacji Strony polskiej przekazywanej
co roku na rzecz Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta. Wydatki związane z
realizacją Umowy będą przewyższać dotychczasowe nakłady finansowe Strony
polskiej i wyniosą łącznie ok. 1 500 tys. zł w pierwszym roku, w którym Umowa
wejdzie w życie.
Aby osiągnąć przez okres 4 lat docelową wysokość dotacji Strony polskiej (tj. 4
mln zł) środki budżetu państwa w części pozostającej w dyspozycji ministra
właściwego do spraw szkolnictwa wyższego powinny być zwiększane co roku o
kwotę 650 tys. zł.
W ustawie budżetowej na rok 2008 z dnia 23 stycznia 2008 r. uwzględniono w
rezerwie celowej „Dofinansowanie zadań szkolnictwa wyższego, w tym na
zwiększenie wynagrodzeń pracowników uczelni publicznych” (poz. 51)
dodatkowe środki finansowe w wysokości 1 050 tys. zł na realizację zadań
wynikających z tej Umowy międzynarodowej.
Wydatki na współpracę w ramach Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta w
kolejnych latach będą planowane i finansowane z cz. 38 budżetu państwa
„Szkolnictwo wyższe”.
4. Tryb
związania Rzeczypospolitej Polskiej Umową międzynarodową
Postanowienia przedmiotowej Umowy dotyczą głównie spraw uregulowanych w
ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164,
poz. 1365, z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz.
U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203, z późn. zm.). W związku tym, że zapisy Umowy będą
miały wpływ na ograniczenie zakresu stosowania przepisów wymienionej ustawy
o fundacjach wobec organów Komisji, jest nieodzowne ratyfikowanie jej za
uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.
W celu wykonania Umowy nie będzie konieczne wprowadzenie zmian
w ustawodawstwie wewnętrznym. Nie zajdzie również potrzeba wydania
dodatkowych aktów normatywnych. Koniecznym będzie natomiast wprowadzenie
kilku zmian w Statucie Fundacji Polsko-Amerykańska Komisja Fulbrighta.