Umowa o roboty budowlane - podwykonawca

Przeczytaj także: Roboty budowlane: podwykonawca może żądać zapłaty od inwestora

W sytuacji, w której nie doszło do zamontowania okien w budynku, nie można było nawet wykluczyć, domagania się zwrotu dostarczonych na plac budowy okien wskutek odstąpienia od umowy. Tylko zapłata wynagrodzenia za wykonanie przez podwykonawcę tak rozumianych robót budowlanych jest objęta solidarną odpowiedzialnością inwestora i wykonawcy. Warto także wspomnieć o wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 5 grudnia 2008 r., KIO/UZP 1347/08, w którym przyjęto, iż status podwykonawcy powinien przysługiwać wyłącznie tym przedsiębiorcom, którzy na zlecenie wybranego wykonawcy bezpośrednio uczestniczyliby w pracach będących przedmiotem zamówienia.

Pomocne mogą okazać się również Warunki Kontraktowe FIDIC dla robót inżynieryjno-budowlanych projektowanych przez zamawiającego, które definiują podwykonawcę jako „każdą osobę wymienioną w kontrakcie jako Podwykonawca, lub wyznaczoną jako Podwykonawca dla wykonania części Robót (…)” (sub-klauzula 1.1.2.8). Przez Roboty rozumie się zaś Roboty Stałe oraz Tymczasowe (sub-klauzula 1.1.5.8). Roboty Tymczasowe z kolei, to wszelkie roboty tymczasowe każdego rodzaju, poza Sprzętem Wykonawcy, potrzebne (..) do wykonania i ukończenia Robót” (sub-klauzula 1.1.5.7). Przez Sprzęt Wykonawcy rozumieć zaś należy wszelkie aparaty, maszyny, pojazdy i inne rzeczy potrzebne do realizacji i ukończenia Robót. Jednakże Sprzęt Wykonawcy nie obejmuje Robót Tymczasowych, Materiałów Urządzeń lub innych rzeczy mających stanowić lub stanowiących część Robót Stałych (sub-klauzula 1.1.5.1).

Reasumując, podwykonawcą w rozumieniu FIDIC jest podmiot, który wykonuje bądź Roboty Stałe (a zatem meritum Kontraktu) bądź Roboty Tymczasowe – tj. roboty niezbędne do wykonania Robót Stałych. Z połączenia powyższych definicji wynika jednak, iż Podwykonawcą nie jest podmiot, który dostarcza Sprzęt Wykonawcy – o ile ten Sprzęt nie zostanie, mówiąc potocznie, „wbudowany” w Roboty Stałe. A zatem tak, jak wywodzono powyżej – do uznania podmiotu za podwykonawcę w rozumieniu sub-klauzuli 1.1.2.8. niezbędne jest, aby prace wykonywane przez ten podmiot, osiągnęły skutek w postaci „wbudowania pracy” w obiekt. Nie wydaje się zatem zasadne uznanie za podwykonawcę w rozumieniu sub-klauzuli 1.1.2.8. dostawcy dźwigów, rusztowań, samochodów, etc., które zostaną usunięte z placu budowy po zakończeniu Robót.

Bez znaczenia dla interpretacji pojęcia Podwykonawcy, pozostają przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293). Jak stanowi bowiem § 1 tego Rozporządzenia – PKWiU wprowadza się do stosowania w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej. Przepisy tego Rozporządzenia, a szczególności sam schemat PKWiU, nie mają zatem znaczenia dla interpretacji pojęcia podwykonawcy na gruncie prawa cywilnego i kontraktów. Zostały one wydane tylko dla celów administracyjno – statystycznych.

Reasumując, wskazać należy, iż podwykonawcą w myśl przepisów art. 647¹ k.c. lub sub-klauzuli 1.1.2.8 FIDIC są tylko podmioty, wykonujące pracę związaną z powstawaniem obiektów budowlanych, pod warunkiem jednak, iż ich praca „pozostanie” na miejscu budowy po jej zakończeniu. Pozostałe podmioty, choćby przyczyniały się do powstania obiektu poprzez dostawę materiałów, sprzętu, świadczenie usług, etc. nie powinny być postrzegane jako podwykonawcy, a tym samym, nie muszą być zatwierdzane przez Zamawiającego. W przypadku tych ostatnich podmiotów, Zamawiający nie ponosi bowiem odpowiedzialności solidarnej, o której stanowi przepis art. 647¹ § 5 k.c.