Może częsciej trzeba było czytać pl.soc.prawo ?

"Oszust może działać w świetle prawa"
http://prawo.rp.pl/artykul/757643,919491-Lubelski-e-
sad-nieswiadomie-moze-
pomagac-oszustom.html

Nowe media dają nieuczciwym przedsiębiorcom oraz zwykłym przestępcom
niekonwencjonalne możliwości wyłudzania pieniędzy – piszą adwokat i prawnik

Do najpopularniejszych przestępstw należą oszustwa: domenowe (tzw. domain
name selling scam) i wyłudzanie podstępem poufnych danych służących praniu
brudnych pieniędzy (tzw. phishing i pharming). Jednak najnowszym „hitem" są
działania popełniane pod osłoną wymiaru sprawiedliwości.

E-sąd dla pomysłowych

Sąd internetowy w Lublinie miał być nowym obliczem polskiej Temidy. Dla
wierzycieli to szybka metoda egzekwowania należności, ale zdarzają się i
tacy, którzy wykorzystują nową procedurę, by efektywnie i legalnie oszukiwać
oraz wyłudzać pieniądze.

Lubelski e-sąd prowadzi postępowania dla obszaru całej Polski i pozwala
sprawy proste, niewymagające obszernego postępowania dowodowego, załatwiać od
ręki, przez Internet. Dzieje się to w ramach elektronicznego postępowania
upominawczego (EPU) stworzonego z myślą o tzw. powodach masowych – dostawcach
usług telekomunikacyjnych, kancelariach prawnych wyspecjalizowanych w
dochodzeniu roszczeń oraz firmach windykacyjnych.

Te ostatnie w wielu przypadkach (bynajmniej ich nie generalizując) uczyniły z
elektronicznego postępowania upominawczego mechanizm służący wyłudzaniu
pieniędzy, zwłaszcza z tytułu roszczeń przedawnionych. Proceder ten osiągnął
już skalę ogólnopolską. Jak to możliwe?

Jak to działa?

Otóż rzecz jest wręcz banalnie prosta: wierzyciel korzystający z EPU musi
jedynie się zarejestrować, wypełnić formularz i załączyć dowody. E-sąd niemal
automatycznie wyda zainteresowanemu wyrok w formie nakazu zapłaty
(sporadycznie zdarzają się przypadki oddalenia pozwu).

Dajmy przykład. Operator telekomunikacyjny ma faktury, których nie zapłacił
dłużnik na kwotę 1500 zł z lat 2001–2004. Operator wie, że faktury te są
przedawnione, niemniej, by pomniejszyć swoje straty, sprzedaje je firmie
windykacyjnej (często w hurcie z innymi, nieprzedawnionymi fakturami). Z
kolei firma windykacyjna sprzedaje je do innej firmy, nierzadko powiązanej
kapitałowo lub osobowo z poprzednią, której siedziba znajduje się za granicą.
Faktury wędrują najczęściej do Niemiec, Luksemburga bądź w inne, bardziej
egzotyczne miejsca.

Stamtąd udzielane jest pełnomocnictwo polskiemu prawnikowi, który następnie
wysyła pozew do EPU w Lublinie. Dłużnik jednak o pozwie się nie dowie, gdyż
podany przez firmę adres będzie nieaktualny. Firmy wskazują sądowi dane
adresowe, jakie widniały na fakturach sprzed kilku lub kilkunastu lat, celowo
nie zadając sobie trudu ich weryfikacji. Złożenie pozwu nie zobowiązuje ich
także do okazania wezwania do zapłaty skierowanego do dłużnika, na którym
(być może) znajdowałby się aktualny adres.

W konsekwencji sąd w Lublinie wydaje nakaz zapłaty, który ponownie wysyłany
jest pod stary adres dłużnika. Dłużnik, nie wiedząc nic o sprawie, nie może
złożyć środka odwoławczego – sprzeciwu od nakazu zapłaty, z powołaniem się na
przedawnienie.

Brak reakcji dłużnika powoduje uprawomocnienie się nakazu. Do postępowania
przyłącza się komornik, który zajmuje konta dłużnika. Pieniądze egzekwowane
są bardzo szybko, a następnie natychmiast przelewane na konto wierzyciela w
Niemczech czy Luksemburgu. Naturalnie, doliczane są odsetki, koszty procesowe
i komornicze. Nawet bardzo sprawny dłużnik nie zdąży zrobić nic, by zapobiec
szybkiemu przelaniu pieniędzy za granicę.

Dłużnikowi pozostaje jedynie złożenie wniosku o przywrócenie terminu do
złożenia sprzeciwu lub powództwa przeciwegzekucyjnego wraz z wnioskiem o
udzielenie zabezpieczenia w postaci wstrzymania czynności egzekucyjnych i
zakazania przelania wyegzekwowanych pieniędzy zagranicznemu wierzycielowi.

Działania te okazują się jednak bezskuteczne, gdyż pieniądze z konta dłużnika
znikają najczęściej w ciągu kilku godzin, a żaden sąd nie reaguje tak szybko.
Rozpatrywanie sprawy przez sąd na skutek wniosku dłużnika trwa zazwyczaj
kilka dni, co powoduje, że jest już za późno na zatrzymanie egzekucji z konta.

Efekt? Zarobili windykator i prawnik. Zapewne sąd w Lublinie uchyli nakaz
zapłaty i sprawa będzie toczyła się dalej, ale co z tego? Kto będzie
prowadził kosztowne postępowanie, dochodząc 2000 czy 3000 zł od podmiotu z
siedzibą w Hamburgu czy Luksemburgu? Windykatorzy doskonale zdają sobie z
tego sprawę, mimo to pozostają bezkarni w swojej nieuczciwości. Traci
obywatel, a państwo nie daje mu mechanizmu, który chroniłby go przed
ewidentnym nadużyciem.

Niby wszystko legalnie, ale...

W elektronicznym postępowaniu upominawczym sąd nie weryfikuje danych
podawanych przez wierzyciela ani też nie uwzględnia okresu przedawnienia
roszczeń. Co prawda strona internetowa sądu w Lublinie informuje o
odpowiedzialności karnej za podawanie fałszywych danych, jednak nie zmienia
to faktu, że pozew zostanie rozpoznany, nawet jeżeli wnioskodawca zamieści
dane niepoprawne lub wręcz zafałszowane.

Proceder z podawaniem nieprawdziwych lub (w szczególności) nieaktualnych
danych adresowych lubelskiemu sądowi elektronicznemu to chleb powszedni, na
którym zarabiają nieuczciwe firmy windykacyjne.

W przypadku podania fałszywego adresu dłużnika o zakończonym prawomocnie
postępowaniu dowie się on dopiero od komornika, a w najgorszym przypadku,
sprawdzając saldo swojego konta bankowego.

Przepisy kodeksu postępowania cywilnego przewidują możliwość skutecznej
obrony w postaci prawa do wniesienia sprzeciwu. W celu skorzystania z tego
prawa dłużnik będzie musiał jednak doprowadzić do „cofnięcia postępowania"
poprzez przygotowanie kilku pism procesowych.

E-sąd bywa narzędziem do wyłudzania pieniędzy z tytułu roszczeń
przedawnionych

Niejednokrotnie w tym celu niezbędne będzie skorzystanie z pomocy prawnika,
co przysporzy dodatkowych kosztów. Dlatego też, gdy utracona kwota będzie
niewielka, dłużnik najprawdopodobniej odstąpi od dochodzenia swoich praw za
cenę świętego spokoju, ale gdy należność okaże się znaczna, czeka go
długotrwały proces, który może nie przynieść oczekiwanego rezultatu.

Bat na „trefne pozwy"

W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają aktualnie prace nad nowelizacją
przepisów dotyczących EPU. Proponowane zmiany nie dotyczą jednak wskazanej
problematyki trefnych pozwów. Jak zatem wyeliminować z systemu wymiaru
sprawiedliwości oczywistą niesprawiedliwość elektronicznego postępowania
upominawczego?

Po pierwsze, można zmienić obecne przepisy o przedawnieniu roszczeń i
stosować je z tą modyfikacją, że na e-sąd nałoży się obowiązek badania
terminu przedawnienia z urzędu, a nie na zarzut, jak ma to miejsce w
normalnym postępowaniu. Tym sposobem pozwy o roszczenia przedawnione ulegną
automatycznemu oddaleniu.

Po drugie, wobec WSKAZYWANIA PRZEZ WIERZYCIELI NIEAKTUALNYCH ADRESÓW
DŁUŻNIKÓW należałoby rozważyć wprowadzenie obowiązku przedkładania
zaświadczeń o aktualności adresu dłużnika. Zaświadczenie to powinno zostać
wydane nie wcześniej niż na trzy miesiące przed datą złożenia pozwu przez
odpowiedni organ, np. Centrum Personalizacji Dokumentów MSW lub właściwą
gminę.

Po trzecie, do wierzycieli, którzy mają siedzibę za granicą, właściwe byłoby
stosowanie w e-postępowaniu kaucji aktorycznej. To suma pieniężna, jaką powód-
cudzoziemiec zobowiązany jest wpłacić na zabezpieczenie kosztów procesu.
Możliwość pobrania kaucji ograniczona jest do sytuacji, gdy w państwie powoda-
cudzoziemca, obywatele polscy też muszą ją wpłacać. Skorzystanie z niej
często jednak uniemożliwiają zawarte przez Polskę umowy międzynarodowe. Dziś
instytucja kaucji wyłączana jest z obcych porządków prawnych jako przecząca
zasadzie równouprawnienia. Wydaje się jednak, że problemy, jakie generuje
EPU, oraz zasada ochrony interesów własnych obywateli uzasadnia wprowadzenie
tej instytucji do e-postępowania.
"Rzeczpospolita"

--
Wysłano z serwisu Usenet w portalu Gazeta.pl -> http://www.gazeta.pl/usenet/