Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw

warunkiem uzyskania pisemnej zgody osoby, której informacje dotyczą.
Obecnie dostęp do tego rodzaju informacji mają banki, instytucje ustawowo
upoważnione do udzielania kredytów i instytucje kredytowe. Przyjęcie
projektowanych przepisów będzie oznaczało, że dostęp do tego rodzaju
informacji będzie przysługiwało innym kredytodawcom, tj. przedsiębiorcom,
którzy w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej udzielają lub
dają przyrzeczenia udzielania konsumentom kredytów. Rozwiązanie takie jest
zgodne z art. 8 dyrektywy 2008/48/WE, który nakłada na państwa członkowskie
ogólnie sformułowany obowiązek zapewnienia, by kredytodawcy, przed
zawarciem umowy o kredyt, mieli możliwość dokonania oceny zdolności
kredytowej kredytobiorców. Pojęcie kredytodawcy zdefiniowane zostało w art.
3a dyrektywy 2008/48/WE w sposób funkcjonalny, i oznacza osobę fizyczną lub
prawną, która udziela kredytu lub daje przyrzeczenie udzielania kredytu w
ramach wykonywanej przez siebie działalności handlowej, gospodarczej lub
zawodowej. Nie budzi wątpliwości również to, że informacje stanowiące
tajemnicę bankową są kredytodawcom przydatne dla oceny zdolności
kredytowej konsumentów. Z tego punktu widzenia omawiane przepisy projektu
ustawy są zgodne z prawem UE.
W końcu, nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji ma zobowiązywać
Prezesa UOKiK do informowania KNF o przypadkach, w których instytucje
finansowe niepodlegające nadzorowi nad rynkiem finansowym naruszają
zbiorowe interesy konsumentów oraz przepisy konsumenckie. KNF ma być
również informowana o postępowaniach prowadzonych przez Prezesa UOKiK
przeciwko tego rodzaju instytucjom. Kwestie te nie są objęte zakresem regulacji
prawa UE.


4.
Konkluzja

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem
finansowym i niektórych innych ustaw nie jest niezgodny z prawem UE.




Dyrektor Biura Analiz Sejmowych









Zbigniew Wrona

6
Warszawa, 8 listopada 2012 r.
BAS-WAPEiM-2772/12

Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

\
Opinia w sprawie stwierdzenia czy poselski projekt ustawy o zmianie ustawy
o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Jan Łopata) jest projektem ustawy
wykonującej prawo Unii Europejskiej
w rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu


Projektowana regulacja nowelizuje następujące akty prawne:
 ustawę z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U.
Nr 157 poz. 1119 ze zm.), zwaną dalej „ustawą o nadzorze nad rynkiem
finansowym”,
 ustawę z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 126, poz.
715 ze zm.), zwaną dalej „ustawą o kredycie konsumenckim”,
 ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72,
poz. 665 ze zm.), zwaną dalej „Prawem bankowym”,
 ustawę z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.
U. Nr 50, poz. 331 ze zm.), zwaną dalej „ustawą o ochronie konkurencji”, a
także
 ustawę z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2010 r. Nr 46,
poz. 275 ze zm.), zwaną dalej „kodeks wykroczeń”.

Projektowana nowelizacja ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym
zmierza do upoważnienia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) do prowadzenia
działań edukacyjnych i informacyjnych dotyczących funkcjonowania tego rynku.
Projektodawca proponuje, by cele nadzoru nad rynkiem finansowym były
realizowane za pomocą rzetelnej informacji dotyczącej funkcjonowania tego
rynku oraz by KNF mogła chronić uzasadnione interesy jego uczestników przez
publikowanie w środkach masowego przekazu odnoszących się do niego
ostrzeżeń i komunikatów (projektowane art. 2 i art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy o
nadzorze). Czynności podejmowane przez KNF będą mogły obejmować również
działalność instytucji parabankowych, a zatem jednostek organizacyjnych innych
niż banki, które wykonują czynności bankowe określone w art. 5 ust. 1 Prawa
bankowego, jeżeli przepisy odrębnych ustaw upoważniają je do tego (art. 5 ust. 5
Prawo bankowe). Ostrzeżenia i komunikaty mają być publikowane nieodpłatnie
w publicznej radiofonii telewizji oraz odpłatnie w innych środkach masowego
przekazu.
Projekt ustawy wprowadza trzy zmiany do ustawy o kredycie
konsumenckim. Pierwsza modyfikacja dotyczy pojęcia „oceny zdolności
kredytowej”, którą stanowi „ocena zdolności do spłaty zaciągniętego kredytu
wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie o kredyt konsumencki,
dokonywana przez kredytodawcę”. Projekt ustawy zmierza do zmiany nazwy
definiowanego pojęcia (definiendum), w taki sposób by pojęcie „oceny zdolności
kredytowej” zastąpiło pojęcie „oceny ryzyka kredytowego”, użyte w art. 5 pkt 16
ustawy o kredycie konsumenckim. Druga zmiana, jaką projekt ustawy
wprowadza do ustawy o kredycie konsumenckim, dotyczy informacji
zawieranych w reklamach dotyczących tego kredytu. Projektodawca przewiduje,
by kredytodawcy i pośrednicy kredytowi, oprócz danych określonych w art. 7
ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, dotyczących stopy oprocentowania
kredytu, całkowitej kwoty kredytu i rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania,
uwzględniali również informacje, czy podlegają oni nadzorowi organów
uprawnionych do nadzoru nad rynkiem finansowym. Niezamieszenie takiej
informacji w reklamie stanowić ma wykroczenie, za które przewidywana jest
kara grzywny, z czym związana jest zmiana art. 138 c § 2 kodeksu wykroczeń
(art. 5 projektu ustawy). W końcu, trzecia zmiana wprowadzana do ustawy o
kredycie konsumenckim dotyczy sposobu dokonywania oceny zdolności
kredytowej. W obecnym stanie prawnym art. 9 ust. 2 ustawy o kredycie
konsumenckim przewiduje, że ocena ta sporządzana jest m.in. „na podstawie
informacji zawartych w bazie danych lub zbiorze danych kredytodawcy”.
Intencją projektodawcy jest by ocena ta była dokonywana „na podstawie
informacji pozyskanych z odpowiednich baz danych lub zbiorów danych
zapewniających kompletność, wiarygodność i aktualność tych informacji”.
Ponadto projekt ustawy przewiduje, że ocena zdolności kredytowej będzie
wykonywana zarówno przez banki, jak i przez instytucje ustawowo upoważnione
do udzielania kredytów.
Modyfikacja wprowadzana do Prawa bankowego dotyczy jego art. 105 ust.
4. Upoważni ona banki, by wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi,
tworzyły instytucje upoważnione do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania
informacji stanowiących tajemnicę bankową, w zakresie niezbędnym do oceny
zdolności kredytowej konsumenta, w rozumieniu art. 9 ustawy o kredycie
konsumenckim, pod warunkiem uzyskania pisemnej zgody osoby, której
informacje te dotyczą. Informacje te mają być udostępniane również
kredytodawcom, o których stanowi art. 5 ust. 2 ustawy o kredycie
konsumenckim, a zatem przedsiębiorcom, którzy w zakresie swojej działalności
gospodarczej lub zawodowej lub udzielają lub dają przyrzeczenia udzielania
konsumentom kredytów. Obecnie informacje te są udostępniane bankom,
instytucjom ustawowo upoważnionymi do udzielania kredytów i instytucjom
kredytowym.

2
Projekt ustawy modyfikuje też dwa przepisy ustawy o ochronie
konkurencji. Po pierwsze nakłada na Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumenta (Prezesa UOKiK) obowiązek niezwłocznego poinformowania KNF
o wydaniu decyzji uznającej, że instytucja finansowa, niepodlegająca nadzorowi
nad rynkiem finansowym w rozumieniu ustawy o nadzorze nad rynkiem
finansowym, dopuściła się praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów
oraz nakazującej zaniechanie jej stosowania (projektowany art. 26 ustawy o
ochronie konkurencji i konsumenta). Po drugie, jeżeli istnieje uzasadnione
podejrzenie,
że tego rodzaju instytucja naruszyła przepisy prawa
konsumenckiego, wówczas Prezes UOKIK przekaże organowi właściwemu w
sprawach nadzoru nad rynkiem finansowym informacje dotyczące jej
działalności, jak również poinformuje ten organ o wszczętych postępowaniach w
sprawach podejrzenia stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy
konsumentów (proponowany art. 31a ustawy o ochronie konkurencji i
konsumenta).

Projekt ustawy zawiera przepisy objęte zakresem regulacji prawa UE, w
tym w szczególności dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE
z
dnia 23
kwietnia 2008 r. w
sprawie umów o
kredyt konsumencki oraz
uchylającą dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz. Urz. UE L 133 z 22.5.2008, str.
66). Nie ustanawia jednak przepisów, których nieprzyjęcie prowadziłoby do
niezgodności z powyżej wskazaną dyrektywą.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i
niektórych innych ustaw nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu.




Dyrektor Biura Analiz Sejmowych









Zbigniew Wrona

3