Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Kodeks wyborczy

3
Niezależnie od motywów, którymi kierował się TK, dokonał on całkowitej derogacji art.
16 ust. 1 i 2. Nie można więc przyjąć, że przepisy te obowiązują nadal w odniesieniu do
wyborów i kadencji samorządowych, europejskich i prezydenckich.
W konsekwencji w pozostałym zakresie - poza art. 16 ust. 3 i 4 - stosuje się prawo
nowe, czyli Kodeks wyborczy. Dotyczy to więc takich organów jak Prezydent RP, Parlament
Europejski, wójtowie, a przede wszystkim organy stanowiące jednostek samorządu
terytorialnego. W tym ostatnim przypadku różnica między dotychczasowym a nowym
prawem jest stosunkowo największa. Należy bowiem zwrócić uwagę, że w dotychczasowym
stanie prawnym rady gmin liczących powyżej 20 tysięcy mieszkańców, nie mających
statusu miasta na prawach powiatu, były wyłaniane w wyborach proporcjonalnych, w
dużych okręgach wielomandatowych, a wakaty uzupełniane były poprzez zapełnianie ich
kolejnymi, według liczby głosów, osobami z list partyjnych. Nie przeprowadzano tu więc
wyborów uzupełniających. Tymczasem przepisy Kodeksu wyborczego przewidują obecnie w
tych gminach wybory większościowe w małych okręgach jednomandatowych, a wakaty
nakazują zapełniać poprzez wybory uzupełniające. Wybory uzupełniające nie mogą się
jednak w tych gminach odbyć, ponieważ po pierwsze nie ma w tych gminach jeszcze
okręgów jednomandatowych, a po drugie - nawet gdyby naprędce takie ustanowiono - nie
wiadomo, który dotychczasowy mandat (i ewentualny wakat) przypisany byłby do każdego z
nowoutworzonych okręgów jednomandatowych. Przepisy przejściowe nie dają radom gmin
uprawnienia do takiego sztucznego przyporządkowania wakatów do nowotworzonych
okręgów. Starych przepisów zaś stosować nie można, wyrok TK wygasił je bowiem w tym
zakresie w całości. Stare przepisy natomiast stosować można tylko do przypadków
wyliczonych w art. 16 ust. 3 i 4 (tylko w trzech przypadkach - wybory nowe, przedterminowe
i uzupełniające). W pozostałych zaś przypadkach - zgodnie z istotną regułą naszego systemu
prawa przewidującą, że „Jeżeli (…) zamierza się zachować czasowo w mocy przepisy
dotychczasowej ustawy, zaznacza się to wyraźnie w nowej ustawie” (§ 31 ust. 1 Zasad
techniki prawodawczej) - stosuje się nową ustawę.
W związku z powyższym „naprawienie” skutków wyroku TK wydaje się konieczne.
Choć Państwowa Komisja Wyborcza podjęła dnia 28 listopada 2011 r. uchwałę pod
nazwą „Wyjaśnienia (…) dotyczące zmian w składach rad i stwierdzania wygaśnięcia
mandatów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w kadencji 2010-2014”, w której
przyjęła, że powinno się stosować stare przepisy, to jednak interpretacja taka i ewentualnie
podobna praktyka - jeśli ma miejsce - nie ma podstawy prawnej. W każdym razie uchwała ta

4
nie ma mocy wiążącej i nie jest powszechnie obowiązującym źródłem prawa. Ewentualnej
interpretacji wyroku TK może zaś dokonać tylko sam Trybunał.
Za rozwiązanie sprawy nie można też uznać wyroku NSA (II OSK 304/12), który
stwierdził, że do wyborów zarządzonych stosuje się przepisy dotychczasowej Ordynacji
wyborczej. Wyrok NSA nie jest bowiem również źródłem prawa.
4. Konsultacje
W pismach, które przedstawili: Minister Administracji i Cyfryzacji, Państwowa Komisja
Wyborcza, Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa, Krajowa Izba Radców Prawnych,
Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej, Urząd Marszałkowski Województwa
ląskiego, nie zgłoszono zastrzeżeń bądź poparto projekt. Jednocześnie PKW zgłosiła
propozycję poprawki redakcyjnej, która została uwzględniona.
5. Skutki finansowe wykonania projektowanej ustawy
Ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.
6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Projektowana ustawa nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.


Warszawa, 13 lipca 2012 r.
BAS-WAPEiM-1821/12


Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego projektu
ustawy o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Kodeks
wyborczy (przedstawiciel wnioskodawców: senator Witold Józef Gintowt-
Dziewałtowski)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32)
sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt przewiduje dodanie ustępu 2a w artykule 16 ustawy z dnia 5
stycznia 2011 r. 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Kodeks wyborczy
(Dz. U. Nr 21, poz. 113, ze zmianami). Proponowana regulacja jest związana
z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r. (sygn. akt K
9/11; Dz. U. Nr 149, poz. 889; OTK Z.U. Nr 6A, poz. 61), stwierdzającym
niezgodność art. 16 ust. 1 i 2 w związku z art. 1 ustawy z Konstytucją RP.
Projekt zakłada stosowanie przepisów dotychczasowych do kadencji organów
stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz kadencji wójtów,
burmistrzów i prezydentów miast, w trakcie której weszła w życie ustawa z dnia
5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, ze zmianami).
Do kadencji tych organów stosowane byłyby więc przepisy ustaw (uchylonych
na postawie art. 10 zmienianej ustawy): z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja
wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2010 r.
Nr 176, poz. 1190 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 172) oraz z dnia 20 czerwca 2002 r.
o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. z 2010 r.
Nr 176, poz. 1191).
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.


2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii zawartych w przepisach
opiniowanego projektu.

4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające
ustawę – Kodeks wyborczy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona





















2

Warszawa, 13 lipca 2012 r.
BAS-WAPEiM-1822/12
Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 regulaminu Sejmu –
czy senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające
ustawę – Kodeks wyborczy (przedstawiciel wnioskodawców: senator Witold
Józef Gintowt-Dziewałtowski) jest projektem ustawy wykonującej prawo
Unii Europejskiej

Projekt przewiduje dodanie ustępu 2a w artykule 16 ustawy z dnia 5
stycznia 2011 r. 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Kodeks wyborczy
(Dz. U. Nr 21, poz. 113, ze zmianami). Proponowana regulacja jest związana
z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r. (sygn. akt K
9/11; Dz. U. Nr 149, poz. 889; OTK Z.U. Nr 6A, poz. 61), stwierdzającym
niezgodność art. 16 ust. 1 i 2 w związku z art. 1 ustawy z Konstytucją RP.
Projekt zakłada stosowanie przepisów dotychczasowych do kadencji organów
stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz kadencji wójtów,
burmistrzów i prezydentów miast, w trakcie której weszła w życie ustawa z dnia
5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, ze zmianami).
Do kadencji tych organów stosowane byłyby więc przepisy ustaw uchylonych
na postawie art. 10 zmienianej ustawy.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy– Przepisy wprowadzające ustawę – Kodeks wyborczy
nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.


Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona