Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi

3) sposób dystrybucji produktów leczniczych uruchomionych z rezerwy, o której mowa w
ust.1,
4) sposób postępowania z produktami leczniczymi, o których mowa w ust. 2 , stanowiącymi
rezerwę, o której mowa w ust. 1, dla których kończą się terminy ważności
– uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego.".
Art. 3. 1. Narodowy Fundusz Zdrowia po raz pierwszy sfinansuje zakup szczepionek
służących do przeprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych dla ubezpieczonych
w 2017 r.
2. Wysokość środków na sfinansowanie zakupu szczepionek służących do przeprowadzenia
obowiązkowych szczepień ochronnych dla ubezpieczonych Narodowy Fundusz Zdrowia
określi w planie finansowym na 2017 r. na podstawie szacowanego kosztu ich zakupu
przekazanego przez ministra właściwego do spraw zdrowia nie później niż do dnia 30
kwietnia 2016 r.
Art. 4. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r., z wyjątkiem przepisów art. 2 pkt
1 i art. 3, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.















UZASADNIENIE

Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych oraz ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi ma na celu wprowadzenie zmian w zasadach ponoszenia kosztów
szczepionek służących do przeprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych w
rozumieniu ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi.
Realizując powyższe w przedkładanym projekcie ustawy uwzględniono wprowadzenie
odpowiednich zmian w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr. 164, poz. 1027, z późn. zm),
oraz w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013 r. poz. 947 oraz z 2014 r. poz. 619 i 1138).
Zmiany w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych polegają w szczególności na zobowiązaniu
Narodowego Funduszu Zdrowia do finansowania zakupu szczepionek służących do
przeprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych dla osób ubezpieczonych. Środki na
zakup szczepionek służących do przeprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych
będą określane w planie finansowym Funduszu. Natomiast realizacja zadań w zakresie
finansowania obowiązkowych szczepień ochronnych osób nieposiadających uprawnień z
tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, tak jak obecnie, będzie należała do ministra właściwego
do spraw zdrowia. Zmiana ta przyczyni się do racjonalizacji polityki profilaktycznej poprzez
powiązanie decyzji alokacji środków poświęconych na celowaną profilaktykę z perspektywą
oszczędności wydatków ponoszonych na leczenie określonych stanów zdrowotnych.
Jednocześnie większa dostępność finansów przeznaczonych na realizację celów zdrowotnych
oraz stabilność finansowania niezależna od mechanizmów kształtowania składowych resortu
zdrowia stanowią o wyraźnej funkcjonalnej przewadze finansowania szczepień ochronnych ze
środków Narodowego Funduszu Zdrowia nad budżetem Ministra Zdrowia. Rozwiązanie
takie ma również wpłynąć na większą elastyczność do podejmowania decyzji o rozszerzaniu
listy chorób objętych działaniami profilaktycznymi w formie szczepień ochronnych. Zmiany
proponowane w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych powodują konieczność dokonania odpowiedniej
nowelizacji ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi, polegającej na skorelowaniu przepisów dotyczących finansowania zakupu
szczepionek dla osób ubezpieczonych.
Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych
Proponowana regulacja będzie miała wpływ na zmniejszenie wydatków z budżetu państwa
będących w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia w wysokości 81,6 mln. zł, a
tym samym w takiej kwocie spowoduje zwiększenie wydatków ze środków NFZ. Przy
szacowaniu wydatków posłużono się wysokością środków uwzględnionych w planie ustawy
budżetowej na rok 2015 r. (86 064 000,00 zł).
Jednocześnie należy wziąć pod uwagę, że w budżecie państwa w części będącej w dyspozycji
ministra właściwego do spraw zdrowia nadal należy zabezpieczać środki finansowe na zakup
szczepionek dla osób nieubezpieczonych oraz niezbędnych dla utrzymania rezerwy
przeciwepidemicznej. Wejście w życie przedmiotowego projektu ustawy nie będzie miało
wpływu na dochody i wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Niniejsza regulacja przyczyni się do poprawy finansowania programu szczepień ochronnych i
powiązania decyzji w dotyczących zakresu profilaktyki chorób zakaźnych z rzeczywistymi
potrzebami zdrowotnymi populacji, a także ograniczy wpływ zmienności uwarunkowań
ekonomicznych przekładających się na konieczność prioretyzacji celów polityki zdrowotnej
realizowanej z 16-krotnie mniejszych środków będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w
porównaniu do dedykowanych środków w budżecie Narodowego Funduszu Zdrowia. Tym
samym możliwe stanie się sukcesywne poszerzanie Programu Szczepień Obowiązkowych
zgodnie potrzebami populacyjnymi wynikającymi z aktualnej sytuacji epidmiologicznej. W
szczególności proponowana ustawa umożliwi objęcie publicznym finansowaniem
powszechnej populacyjnej profilaktyki zakażeń dwoinką zapalenia płuc, ludzkim wirusem
brodawczaka a także dwoinką zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, czyli dostosowaniem
zakresu stosowanych w Polsce szczepień profilaktycznych do aktualnych potrzeb
zdrowotnych populacji i tym samym zrównaniem zakresu uodpornienia do świadczeń
udzielanych mieszkańcom innych krajów Europy Środkowej i Zachodniej. Według danych
Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Pediatrycznego Zespołu Ekspertów do spraw
Programu Szczepień Ochronnych zapadalność na inwazyjną chorobę pneumokokową na
terenie Polski u dzieci do 2 roku życia wynosi 19/100 tys., a do 5 roku życia – 17,6/100 tys.;
w grupie 2-5 lat 5,8/100 tys. Najlepszą metodą zapobiegania zachorowaniom jest szczepienie
dzieci szczepionką przeciwko pneumokokom. Efektywność kosztowa szczepień przeciwko
pneumokokom była przedmiotem rekomendacji Rady Przejrzystości oraz Prezesa Agencji
Oceny Technologii Medycznych, które wskazały na istotną skuteczność terapeutyczną pod
postacią zmniejszenia liczby przypadków pozaszpitalnego zapalenia płuc o 16 % u dzieci w
wieku do 15 lat, oraz o 32% u dzieci poniżej 2 roku życia. Jednocześnie dostępne dowody
naukowe wskazują na korzystny efekt zwiększenia odporności we wszystkich grupach
wiekowych po wprowadzeniu szczepienia populacyjnego. Wskazuje to na wysoką
efektywność szczepienia również w grupach niezaszczepionych w mechanizmie tzw.
odporności środowiskowej.

Podobny efekt potwierdziły badania prowadzone w Polsce. Wprowadzenie w Kielcach w
roku 2006 szczepień populacyjnych wskazuje, że w latach 2005 – 2012 jako efekt
bezpośredni u dzieci poniżej 2 r. ż. nastąpił spadek zapadalności na zapalenie płuc wywołane
przez pneumokoki o 96,5%. Jednocześnie jako efekt populacyjny u osób między 50 a 64 r. ż.
nastąpił spadek zachorowań na powyższe schorzenie o 30,8% a u osób powyżej 65 r. ż. o
56,8%.
Redukcji także uległa częstotliwość występowania szczepów pneumokoków opornych na
penicylinę u dzieci poniżej 5 r.ż. do 6, 5 %, dla porównanie w populacji nieszczepionej
częstotliwość ta wynosi 50,5%. Na tę korzyść stosowania szczepień wskazuje też Agencja
Oceny Technologii Medycznych.
Podobnie efektywność kosztowa szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego
również była przedmiotem rekomendacji AOTM. Rak szyjki macicy, którego głównym
czynnikiem ryzyka jest wirus brodawczaka ludzkiego (w 87 %) jest trzecim co do częstości
występowania nowotworem złośliwym u kobiet na świecie. W Polsce choroba ta stanowi
szczególnie istotny problem zdrowotny kobiet, będąc siódmą przyczyną zgonów kobiet z
przyczyn nowotworowych oraz drugą wiodącą przyczynę śmierci kobiet między 15 a 44 r. ż.
Sposób radykalnego leczenia zakażenia HPV nie jest obecnie znany. Natomiast skuteczność
stosowania szczepionek o odpowiednim serotypie w zapobieganiu zakażeniom wirusem
brodawczaka ludzkiego (HPV) została dowiedziona w wielu badaniach klinicznych.
Proponowana na dzień 1 stycznia 2017 r. data wejścia w życie projektowanej ustawy, a tym
samym określony na dzień 1 stycznia 2017 r. termin przejęcia finansowania zakupu
szczepionek przez Fundusz oraz proponowane przepisy przejściowe, uwzględniają terminy
przewidziane w procedurze sporządzania planu finansowego Funduszu.
Projekt ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej i nie wymaga przedstawienia
właściwym instytucjom i organom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi
Centralnemu celem uzyskania opinii, dokonania powiadomienia, konsultacji albo uzgodnienia
projektu.
Zawarte w projekcie regulacje nie stanowią przepisów technicznych w rozumieniu
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z
2004 r. Nr 65, poz. 597), dlatego też projekt rozporządzenia nie podlega procedurze
notyfikacji.