Komisyjny projekt ustawy o dzierżawie rolniczej

4. Ust. 1 i 2 nie stosuje się gdy obowiązkiem dzierżawcy, wynikającym z przepisów prawa
lub umowy dzierżawy było ubezpieczenie przedmiotu dzierżawy od ryzyka
skutkującego nadzwyczajnym zmniejszeniem przychodu z przedmiotu dzierżawy
chyba, że zastrzeżono, iż odszkodowanie ma być płatne wydzierżawiającemu.
Art.12.
1. Jeżeli w okresie trwania dzierżawy rolniczej wydzierżawiający lub dzierżawca
dokonują remontów, napraw, ulepszeń, do dokonania których są zobowiązani lecz,
które zakłócają normalne korzystanie z przedmiotu dzierżawy, dzierżawca może
zażądać odpowiedniej obniżki czynszu dzierżawnego.
2. Postanowienia ust. 1 nie dotyczą sytuacji gdy dzierżawca dokonuje bez zgody
wydzierżawiającego inwestycji i nakładów, o których mowa w art. 26 i 27, jak też
sytuacji, gdy wydzierżawiający dokonuje zabiegów niezbędnych do zapobieżenia
pogorszeniu się zdolności produkcyjnej przedmiotu dzierżawy, od wykonania których
uchyla się dzierżawca.
3. W braku porozumienia stron co do obniżki czynszu dzierżawnego, wysokość czynszu
ustala sąd.
Art. 13.
1. W wypadku dokonania przez wydzierżawiającego, za zgodą dzierżawcy, w okresie
trwania dzierżawy rolniczej , nakładów i ulepszeń przedmiotu dzierżawy
zwiększających jego użyteczność i dochodowość, wydzierżawiający może się
domagać odpowiedniej podwyżki czynszu.
2. W razie braku porozumienia stron co do podwyżki czynszu, wysokość czynszu określa
sąd.
Art. 14.
Wydzierżawiający nie może domagać się podwyższenia czynszu, gdy w okresie trwania
dzierżawy rolniczej nakładów lub ulepszeń zwiększających dochodowość i użyteczność
przedmiotu dzierżawy rolniczej dokonał dzierżawca.
Art.15.
1.
Jeżeli umowa dzierżawy rolniczej została zawarta na 1 rok lub krócej, w przypadku
braku odmiennego porozumienia stron czynsz płatny jest na koniec okresu
dzierżawy.
2.
Jeżeli umowa dzierżawy rolniczej została zawarta na okres dłuższy niż rok, w
przypadku braku porozumienia stron, czynsz za dany rok dzierżawy płatny jest w
dwóch terminach półrocznych przypadających odpowiednio na dzień 1 kwietnia i
na dzień 1 listopada danego roku.
3.
Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, płatności, o których mowa w ust. 2 są równej
wysokości.
5

Art. 16.
Strony umowy dzierżawy rolniczej mogą, uwzględniając specyfikę cyklu produkcyjnego
w danej branży produkcyjnej, w sposób odmienny ustalić terminy płatności czynszu
dzierżawnego.
Art. 17.
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do dzierżawy nieruchomości rolnych,
gospodarstw rolnych i przedsiębiorstw, o których mowa w art. 3. ust. 1, pkt 1 - 5
wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, o ile przepisy o
gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa nie stanowią inaczej.

Rozdział 4
Prawa i obowiązki stron umowy dzierżawy rolniczej
Art. 18.
1. Wydzierżawiający winien wydać dzierżawcy przedmiot umowy dzierżawy rolniczej w
stanie przydatnym do przewidzianego w tej umowie używania.
2. Jeżeli przedmiot dzierżawy rolniczej ma wady, które ograniczają możliwość jego
przewidzianego w umowie używania, albo takie wady powstały później bez winy
dzierżawcy, dzierżawca może żądać niezwłocznego usunięcia wad przez
wydzierżawiającego podając mu odpowiedni termin. Dzierżawca może też żądać
obniżenia czynszu za okres do usunięcia wad chyba, że o istnieniu wad wiedział w
momencie zawarcia umowy.
Art. 19.
Dzierżawca nie może sprzeciwić się dokonaniu przez wydzierżawiającego napraw i
remontów przedmiotu dzierżawy w zakresie, w jakim te naprawy i remonty stanowią
obowiązek wydzierżawiającego. Może natomiast domagać się przeprowadzenia ich w taki
sposób i w takim okresie, by stanowiły one możliwie najmniejsze zakłócenie cyklu
produkcyjnego w prowadzonym przez niego gospodarstwie.
Art. 20.
1. Strony mogą zastrzec, że obowiązkiem dzierżawcy będzie dokonanie ulepszeń
przedmiotu dzierżawy. W umowie strony określają sposób rozliczenia nakładów z
tytułu ulepszeń w tym, poprzez czasowe zwolnienie dzierżawcy z obowiązku zapłaty
czynszu.
2. Jeżeli strony nie określiły sposobu dokonania rozliczeń nakładów, o których mowa w
ust. 1, art. 38, stosuje się odpowiednio.
6

3. Dzierżawca ma prawo żądać przedłużenia okresu dzierżawy na czas potrzebny do
pokrycia nakładów, przy uwzględnieniu amortyzacji, wysokością należnego czynszu.
Art. 21.
1. Dzierżawca obowiązany jest do prowadzenia prawidłowej gospodarki rolnej na
przedmiocie dzierżawy nie naruszającej jego substancji, rolniczego charakteru i
zdolności produkcyjnej.
2. Jeżeli w umowie dzierżawy rolniczej nie zastrzeżono inaczej, dzierżawca obowiązany
jest ponadto dokonywać na własny koszt, bez możliwości rozliczeń z
wydzierżawiającym, napraw i remontów bieżących niezbędnych do zachowania
użyteczności przedmiotu dzierżawy na poziomie, jaki istniał w momencie wydania go
dzierżawcy przez wydzierżawiającego lub też w momencie po dokonaniu nakładów i
ulepszeń, o których mowa w art. 19.
3. Wydzierżawiającemu przysługuje prawo wstępu na nieruchomości będące przedmiotem
dzierżawy celem zbadania, czy dzierżawca wykonuje obowiązki, o których mowa w
ust. 1 i ust. 2.
4. W wypadku dzierżawy długoterminowej dzierżawca ma obowiązek udzielać
wydzierżawiającemu informacji co do swych planów produkcyjnych w przyszłych
okresach gospodarczych.
Art. 22.
1. W wypadku stwierdzenia, że dzierżawca nie wywiązuje się w sposób należyty ze
swych obowiązków w zakresie prawidłowej gospodarki na przedmiocie dzierżawy,
wydzierżawiający może, po udzieleniu mu upomnienia, zwrócić się do właściwej
miejscowo Izby Rolniczej o stwierdzenie naruszenia przez dzierżawcę zasad
prawidłowej gospodarki na przedmiocie dzierżawy.
2. W upomnieniu wydzierżawiający wyznacza dzierżawcy co najmniej trzy miesięczny
termin, uwzględniający cykl produkcyjny gospodarstwa dzierżawcy, do doprowadzenia
przedmiotu dzierżawy do właściwego stanu.
3. W przypadku bezskuteczności upomnienia i uzyskania potwierdzenia Izby Rolniczej
naruszenia przez dzierżawcę zasad prawidłowej gospodarki wydzierżawiający ma
prawo:
1) wejścia na przedmiot dzierżawy i dokonania na koszt dzierżawcy prac i
zabiegów koniecznych do zapobieżenia zniszczeniom i pogorszeniu zdolności
produkcyjnej przedmiotu dzierżawy oraz,
2) wypowiedzenia umowy dzierżawy rolniczej bez zachowania terminów
wypowiedzenia.



7

Art. 23.
1. Jeżeli w trakcie trwania dzierżawy rolniczej przedmiot dzierżawy wymaga napraw,
których zakres przekracza obowiązki dzierżawcy określone w art. 21 ust. 2, a bez
dokonania których korzystanie z przedmiotu dzierżawy zgodnie z jego przeznaczeniem
nie jest możliwe, dzierżawca winien zawiadomić o tym niezwłocznie
wydzierżawiającego, wyznaczając mu jednocześnie termin dokonania napraw. Po
bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu dzierżawca może dokonać tych
napraw na koszt wydzierżawiającego. Koszt napraw ulega zaliczeniu na poczet
przyszłego czynszu dzierżawnego.
2. W sytuacji gdy przedmiot dzierżawy uległ zniszczeniu z powodu okoliczności, za które
wydzierżawiający odpowiedzialności nie ponosi, wydzierżawiający nie ma obowiązku
przywrócenia stanu poprzedniego.
Art. 24.
1. Jeżeli przedmiot dzierżawy rolniczej obejmuje inwentarz żywy należący do
wydzierżawiającego, dzierżawca obowiązany jest utrzymywać go w stanie zgodnym z
zasadami prawidłowej gospodarki i dobrostanu zwierząt. W braku odmiennych
postanowień umownych dzierżawca obowiązany jest także zastępować sztuki
zwierząt, ubywające z przyczyn naturalnych albo gospodarczo uzasadnionych,
sztukami młodymi do poziomu liczebności stada w momencie rozpoczęcia dzierżawy.
2. W przypadku gdy ubytek, o którym mowa w ust. 1 jest wynikiem okoliczności, za które
dzierżawca odpowiedzialności nie ponosi, do zastąpienia sztuk ubywających
obowiązany jest wydzierżawiający. Dotyczy to zwłaszcza wad i chorób ukrytych
inwentarza żywego, ujawnionych w procesie hodowlanym, a nie ujętych w protokole
przejęcia przedmiotu dzierżawy.
3. Jeżeli wydzierżawiający, wbrew obowiązkowi określonemu w ust. 2, nie uzupełni
ubytku w ciągu 3 miesięcy od otrzymania zawiadomienia od dzierżawcy, dzierżawca
może sam uzupełnić ubytek. Poniesione przez dzierżawcę koszty uzupełnienia stada
ulegają zaliczeniu na poczet przyszłego czynszu dzierżawnego.

Art. 25.

Jeżeli w umowie dzierżawy rolniczej inaczej nie zastrzeżono, dzierżawca jest obowiązany
do ponoszenia kosztów obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład
przedmiotu dzierżawy.

Art. 26.

1. Jeżeli w trakcie trwania dzierżawy rolniczej wydzierżawiający nie dokonuje
nakładów, inwestycji, ulepszeń na przedmiocie dzierżawy, do dokonania których jest
zobowiązany, dzierżawca może wezwać pisemnie wydzierżawiającego do dokonania
tych nakładów wyznaczając mu dwumiesięczny termin rozpoczęcia robót. Po
8

bezskutecznym jego upływie dzierżawca upoważniony jest do dokonania nakładów na
koszt wydzierżawiającego .
2. Poniesione nakłady podlegają zaliczeniu na poczet należnego czynszu dzierżawnego.
Art. 27.
1. Dzierżawca, który zamierza dokonać nakładów, inwestycji i ulepszeń przedmiotu
dzierżawy rolniczej w zakresie przekraczającym jego obowiązki, o których mowa w
art. 21 ust. 1 i 2, powinien uzyskać na to zgodę wydzierżawiającego.
2. Przy braku zgody wydzierżawiającego na nakłady, o których mowa w ust. 1
dzierżawca, który zawarł umowę długoterminowej dzierżawy rolniczej może zwrócić
się do sądu, załączając opinię Izby Rolniczej, o stwierdzenie w jakim zakresie
proponowane przez niego nakłady i ulepszenia są konieczne dla utrzymania lub
powiększenia produkcyjności gospodarstwa. Nakłady objęte stwierdzeniem sądu mogą
być dokonane bez zgody wydzierżawiającego pod warunkiem, że ich wartość nie
przekracza 20% wartości przedmiotu dzierżawy.
3. Sąd może wyrazić zgodę na proponowane zmiany bądź ich część jeżeli:
1) powiększają dochodowość i zdolność produkcyjną przedmiotu dzierżawy,
2) nie naruszają substancji przedmiotu dzierżawy,
3) nie prowadzą do nieodwracalnych zmian w sposobie jego rolniczego
użytkowania,
4) nie pozbawiają go rolniczego charakteru,
5) są zgodne z kierunkami przemian rynku rolnego.
4. Niezamortyzowane nakłady, o których mowa w ust.1 dokonane bez zgody
wydzierżawiającego nie podlegają rozliczeniu z wydzierżawiającym w momencie
zakończenia dzierżawy.
Art. 28.
1. Dzierżawca, który zamierza dokonać zmian kierunku i profilu produkcji na
dzierżawionych nieruchomościach rolnych winien uzyskać na to zgodę
wydzierżawiającego.
2. W przypadku braku zgody wydzierżawiającego na zmiany, o których mowa w ust. 1
dzierżawca, który zawarł umowę długoterminowej dzierżawy rolniczej może zwrócić
się do sądu, załączając opinię Izby Rolniczej, o wyrażenie zgody na proponowane
zmiany kierunku i profilu produkcji. Sąd może wyrazić zgodę na proponowane zmiany
bądź ich część, a art. 27 ust. 3 i ust. 4 stosuje się odpowiednio.



9