Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw

U Z A S A D N I E N I E


I. Potrzeba i cel przygotowania projektu

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych i niektórych innych ustaw
podyktowany jest potrzebą dalszego ułatwiania podejmowania i prowadzenia działalności
gospodarczej w formie spółek handlowych.

Proponowane w projekcie zmiany mają na celu ułatwienie podejmowania i prowadzenia
działalności gospodarczej w formie spółki jawnej, spółki komandytowej i spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością, poprzez rozszerzenie możliwości zawiązania, zmiany i
rozwiązania takich spółek przy wykorzystaniu wzorców udostępnionych w systemie
teleinformatycznym oraz udogodnienia w zakresie składania wniosków do rejestru i w
zakresie uiszczania opłat sądowych od tych wniosków.

Cel opisany wyżej będzie realizowany przede wszystkim przez:

a) wprowadzenie możliwości zawiązania spółki jawnej i spółki komandytowej z
wykorzystaniem wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym (podobnie
jak jest to już uregulowane dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością);

b) umożliwienie dokonywania zmian umowy spółki jawnej, spółki komandytowej
i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zawartej z wykorzystaniem wzorca,

w zakresie jej postanowień zmiennych, przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w
systemie teleinformatycznym;

c) umożliwienie rozwiązania spółki jawnej, spółki komandytowej i spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością, działającej na podstawie umowy zawartej z wykorzystaniem wzorca,
poprzez uchwałę podjętą przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego;

d) obniżenie opłat sądowych od wniosków o wpis do rejestru spółek, których umowy zawarto
przy
wykorzystaniu
wzorca
udostępnionego w systemie teleinformatycznym,

tj. od wniosku o pierwszy wpis oraz wniosku o zarejestrowanie zmian umowy

w zakresie postanowień zmiennych, jeżeli czynności te będą wykonane w systemie
teleinformatycznym i za jego pośrednictwem zgłaszane;

e) zmianę w zakresie wymogów dotyczących podpisu elektronicznego wymaganego
przy składaniu wniosków o wpis oraz innych dokumentów składanych do Krajowego
Rejestru Sądowego, zmierzającą do dopuszczenia obok bezpiecznego podpisu
elektronicznego z ważnym kwalifikowanym certyfikatem podpisu potwierdzonego profilem
zaufanym Platformy Usług Administracji Publicznej (e-PUAP).

Nadto proponuje się zmianę zakresu informacji zamieszczanych w Krajowym Rejestrze
Sądowym w odniesieniu do kwestii sprawozdań finansowych składanych przez podmioty
wpisane do KRS, co ma za zapewnić realną możliwość egzekwowania przez sądy rejestrowe
obowiązków dotyczących składania sprawozdań finansowych wynikających z przepisów
ustawy o rachunkowości.



II. Stan prawny w dziedzinie, która ma być unormowana

Możliwość elektronicznego zawiązania i zarejestrowania dotyczy obecnie wyłącznie spółki z
o.o. Spółki jawna oraz komandytowa wymagają zawarcia umowy w tradycyjnych formach –
jawna na piśmie, komandytowa w formie aktu notarialnego. Nadto w odniesieniu do spółki z
o.o., której umowa została zawarta z wykorzystaniem wzorca udostępnionego w systemie
teleinformatycznym, możliwe jest tylko zawiązanie spółki. Każda zmiana w umowie spółki
powoduje obowiązek stosowania tradycyjnej formy aktu notarialnego.

III. Szczegółowe zmiany w ustawie - Kodeks spółek handlowych - art. 1 projektu
ustawy (wskazane niżej numery artykułów odnoszą się do k.s.h.)

Art. 4
Do słownika zawartego w art. 4 zostały dodane nowe pojęcia, które z jednej strony je
wyjaśniają, a z drugiej - ułatwiają posługiwanie się tymi pojęciami w dalszej części projektu.

Art. 10
Przepis wprowadza możliwość przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki
osobowej przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym. Obok
bezpiecznego podpisu elektronicznego z ważnym kwalifikowanym certyfikatem projekt
dopuszcza również możliwość podpisu potwierdzonego profilem zaufanym e-PUAP. Takie
rodzaje podpisu, w razie skorzystania z nich w systemie teleinformatycznym, dadzą pewność
identyfikacji stron i daty dokonania czynności, porównywalną z podpisem notarialnie
poświadczonym.

Art. 231
Przepis wprowadza możliwość zawarcia umowy spółki jawnej przy wykorzystaniu wzorca
umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym .
Jeżeli chodzi o wzorzec umowy spółki, to przewiduje się, że do wypełnienia w nim pozostaną
takie elementy, jak: firma i siedziba spółki, przedmiot działalności, dane wspólników, w tym
również reprezentujących spółkę, określenie wkładów, udziału w zyskach i stratach spółki.
Niezależnie od tych postanowień umowy, określanych przez wpisanie danych do pól
opisowych w systemie teleinformatycznym, możliwe będzie, tak jak w przypadku spółki z
o.o., wybranie możliwych alternatywnych postanowień.

Art. 26
Proponuje się rezygnację ze składania do akt rejestrowych wzorów podpisów osób
uprawnionych do reprezentowania spółki jawnej. W praktyce bowiem w zasadzie nie
dokonuje się porównywania dokumentów podpisanych własnoręcznie z wzorami podpisów z
akt rejestrowych. Obowiązek składania wzorów podpisów przewidziany w ustawie o
Krajowym Rejestrze Sądowym i Kodeksie spółek handlowych jest więc w rzeczywistości
tylko obciążeniem wnioskodawców, bez istotnego znaczenia dla bezpieczeństwa obrotu.
Ponadto, aby uniknąć wątpliwości co do sposobu zawiązania spółki jawnej w drodze
przekształcenia ze spółki cywilnej, proponuje się wyraźne wyłączenie możliwości zawiązania
spółki jawnej w ten sposób.

Art. 401 i 41

Proponuje się wprowadzenie możliwości dokonywania przy wykorzystaniu wzorców
udostępnionych w systemie teleinformatycznym zmian umowy spółki jawnej w zakresie
postanowień zmiennych, podejmowania uchwał o ustanowieniu prokury, zmianie adresu czy
też podejmowania uchwał o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego oraz dołączenia do
uchwały (w formie elektronicznej) tego sprawozdania.

Art. 48
Proponuje się, aby wkładami do spółki jawnej, której umowa została zawarta przy
wykorzystaniu wzorca umowy, mogły być wkłady pieniężne i niektóre rodzaje wkładów
niepieniężnych, takie jak wniesienie własności rzeczy ruchomej, praw do programów
komputerowych oraz pracy wspólnika. Poza zakresem dopuszczalnych wkładów zostaną te,
które wymagają szczególnej formy wniesienia lub mają szczególny charakter, tj. np.
nieruchomości, przedsiębiorstwo, prawa na dobrach niematerialnych (z wyłączeniem
programów komputerowych, jako rozpowszechnionych i niejednokrotnie związanych ściśle z
wniesieniem własności rzeczy ruchomej np. komputera). Możliwość zawiązania spółki z
wykorzystaniem wzorca umowy powinna być bowiem ograniczona do najbardziej typowych,
rozpowszechnionych i niezbyt skomplikowanych przypadków. Sytuacja, w której sąd
rejestrowy musiałby poddawać analizie możliwość wniesienia skomplikowanych, co do
określenia zakresu i wartości, aportów, jak np. prawa na dobrach niematerialnych,
kolidowałaby z postulatem szybkiego rozpoznawania spraw o wpis takich spółek.

Art. 58
Proponuje się wprowadzenie możliwości podejmowania uchwał o rozwiązaniu spółki jawnej
z wykorzystaniem wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym.

Art. 74
Proponuje się rezygnację ze składania do akt rejestrowych wzorów podpisów likwidatorów
spółki jawnej (por. uzasadnienie do art. 26).

Art. 103
Do spółki komandytowej, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy,
odpowiednie zastosowanie będzie miał np. art. 48 § 11 stanowiący o zakresie dopuszczalnych
wkładów w razie zawarcia lub zmiany umowy spółki przy wykorzystaniu wzorca.



Art. 1061
Patrz uzasadnienie do art. 231. Podkreślenia nadto wymaga, że przy zawiązywaniu spółki
komandytowej przy wykorzystaniu wzorca nie przewiduje się udziału notariusza (zgodnie z
art. 106 k.s.h. „tradycyjna” umowa spółki komandytowej musi być zawarta w formie aktu
notarialnego). Zasadnicze zadania wykonywane przez notariusza są bowiem możliwe do
zrealizowania przez wykorzystanie wzorca umowy. W zakresie postanowień zmiennych
odpowiednie informacje (pouczenia) możliwe są do zaimplementowania w systemie
teleinformatycznym.
W odniesieniu do wzorca umowy spółki komandytowej przewiduje się, iż będzie on zawierał
podobne elementy jak wzorzec umowy spółki jawnej. Dodatkowym elementem przy tego
rodzaju spółce będzie wskazanie sumy komandytowej.

Art. 1571

W związku z tym, że w odniesieniu do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością
zawiązywanych przy wykorzystaniu wzorca umowy wprowadza się możliwość dokonywania
zmian umowy spółki z wykorzystaniem wzorca udostępnianego w systemie
teleinformatycznym (art. 255 § 4 k.s.h.), uchyla się § 4 w art. 1571 jako zbędny.

Art. 158
Zmiana w § 1² ma na celu doprecyzowanie, że w przypadku podwyższenia kapitału
zakładowego w spółce, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy,
wkłady na pokrycie tego podwyższenia mogą mieć charakter niepieniężny, ale tylko w
przypadku, kiedy zmiana umowy dokonywana jest w formie aktu notarialnego – nie ma
natomiast takiej możliwości przy zmianie umowy dokonywanej przy wykorzystaniu wzorca.
W takim przypadku na pokrycie podwyższonego kapitału można wnieść wyłącznie wkłady
pieniężne.

Art. 167
Przewiduje się rezygnację ze składania do akt rejestrowych wzorów podpisów członków
zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i z tego względu zmienia się art. 167 § 3
oraz uchyla się art. 167 § 5 pkt 2 (por. uzasadnienie do art. 26), z wyraźnym przy tym
uregulowaniem obowiązku dołączania do wniosku o wpis adresów członków zarządu
(obecnie obowiązek wskazania adresu wypełniany jest poprzez złożenie wzoru podpisu, przy
którym podaje się adres).

Art. 169
Z uwagi na bezpieczeństwo obrotu proponuje się ograniczenie do 7 dni możliwości
funkcjonowania spółki z o.o. zawartej przy wykorzystaniu wzorca umowy i
niezarejestrowanej.

Art. 180
Proponuje się wprowadzenie możliwości dokonania drogą elektroniczną zmiany wspólnika
poprzez zawarcie umowy zbycia udziałów w spółce i zgłoszenia zmiany. W tym zakresie
wymagane będzie skorzystanie z wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym
oraz posłużenie się bezpiecznym podpisem elektronicznym z ważnym kwalifikowanym
certyfikatem albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym e-PUAP. Takie rodzaje
podpisu, w razie skorzystania z nich w systemie teleinformatycznym, dadzą pewność
identyfikacji stron i daty dokonania czynności, porównywalną z podpisem notarialnie
poświadczonym.

Art. 188
Proponowana zmiana wprowadza obowiązek sporządzenia nowej listy wspólników spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością utworzonej przy wykorzystaniu wzorca w tych przypadkach,
w których zmiana w księdze udziałów następuje w związku z umową zbycia udziałów
zawartą z wykorzystaniem wzorca albo uchwałą podjętą w taki sposób.

Art. 208
W odniesieniu do spółek z o.o. zawiązywanych przy wykorzystaniu wzorca umowy
udostępnionego w systemie teleinformatycznym przewiduje się wprowadzenie możliwości
podjęcia uchwały o ustanowieniu prokury oraz o zmianie adresu spółki z wykorzystaniem
wzorca. W tym zakresie wymagane będzie skorzystanie z wzorca udostępnianego w systemie

teleinformatycznym oraz posłużenie się bezpiecznym podpisem elektronicznym z ważnym
kwalifikowanym certyfikatem albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym e-PUAP.

Art. 210
Proponuje się wprowadzenie możliwości udzielania pełnomocnictwa, o którym mowa w art.
210 § 1 k.s.h. (por. też art. 379 § 1 k.s.h.), gdy pełnomocnictwo dotyczy umocowania do
zawiązania spółki z wykorzystaniem wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym,
poprzez podjęcie stosownej uchwały z wykorzystaniem wzorca udostępnionego w systemie
teleinformatycznym. Takie rozwiązanie ułatwi korzystanie z instytucji pełnomocnictwa przy
zawiązywaniu spółek z wykorzystaniem wzorca udostępnionego w systemie
teleinformatycznym.

Proponuje się też zniesienie wymogu stosowania formy aktu notarialnego, przewidzianego w
art. 210 § 2 k.s.h. (a także w 379 § 2 k.s.h.), w odniesieniu do czynności (umów) dotyczących
zawiązania spółki z wykorzystaniem wzorca umowy udostępnionego w systemie
teleinformatycznym i innych wzorców zamieszczonych w tym systemie (np. zmiany umowy
spółki). Należy mieć bowiem na uwadze, że w przypadkach objętych w/w przepisami akt
notarialny ma zagwarantować pewność daty czynności i chronić przed jej antydatowaniem
lub modyfikacją treści, tymczasem te jego funkcje w istocie mogą być realizowane również
przez dokonanie czynności w systemie teleinformatycznym. Tym samym, przy dokonywaniu
czynności w tym systemie, biorąc pod uwagę, że jej data i treść zawsze będą pewne, zbędne
jest stosowanie wymogu aktu notarialnego.

Art. 2401
Aby uniknąć problemów związanych z ustalaniem prawidłowości podejmowania w spółkach,
o których tu mowa, uchwał z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, zakłada się, że
podejmowanie uchwał wymagało będzie oddania głosu (za, przeciw lub wstrzymującego)
przez wszystkich wspólników. Nie będzie to oznaczało konieczności głosowania w jednym
miejscu i czasie. W takiej sytuacji każdy wspólnik powinien posiadać konto w systemie
teleinformatycznym (z zastrzeżeniem, że musi wykorzystywać podpis potwierdzony profilem
zaufanym e-PUAP albo bezpieczny podpis elektroniczny z ważnym kwalifikowanym
certyfikatem) i dla ważności uchwały oddać swój głos. Należy zaznaczyć, że rozwiązanie
proponowane co do podejmowania uchwał bazuje na rozwiązaniu znanym z art. 240 k.s.h. i
jest jedynie pewną jego odmianą.




Art. 248
Proponowany przepis nakłada obowiązek załączania do księgi protokołów wydruków uchwał
podjętych przy wykorzystaniu wzorców udostępnianych w systemie teleinformatycznym,
poświadczonych podpisami członków zarządu.

Art. 255
Patrz uzasadnienie do art. 1571.

Art. 2591
Projektowany przepis wprowadza wyjątek od zasady określonej w art. 258 § 2 i art. 259,
odstępując od wymogu formy aktu notarialnego dla wskazanych w tych przepisach