Senacki projekt ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych

 
Druk nr 2137 
 
 
Warszawa, 30 stycznia 2014 r. 
SEJM  
 
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 
VII kadencja 
Marszałek Senatu 
 
 
 
 
Pani  
 
Ewa Kopacz 
 
Marszałek Sejmu 
 
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
 
 
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 
2 kwietnia 1997 r. mam zaszczyt powiadomić Panią Marszałek, że Senat na  48. 
posiedzeniu w dniu 30 stycznia 2014  r. podjął uchwałę w sprawie wniesienia do 
Sejmu projektu ustawy 
 
 - 
o  działaczach  opozycji  antyko-
munistycznej 
oraz osobach 
represjonowanych z powodów 
politycznych  wraz z projektem tej 
ustawy. 
 
Jednocześnie  pragnę  poinformować,  że  Senat  upoważnił  senatora  Jana 
Wyrowińskiego  do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad 
tym projektem. 
 
 
(-) wz. Jan Wyrowiński 
Wicemarszałek Senatu 
U C H WA Ł A  
S E N A T U   R Z E C Z Y P O S P O L I T E J   P O L S K I E J  
z dnia 30 stycznia 2014 r. 
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o działaczach opozycji 
antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 
1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy  o działaczach 
opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. 
Jednocześnie  upoważnia  senatora  Jana  Wyrowińskiego  do reprezentowania Senatu  
w pracach nad projektem. 
 
 
 
MARSZAŁEK SENATU 
 
W/Z 
 
 
Jan Wyrowiński 
Wicemarszałek Senatu 
 
projekt 
U S T A W A  
z dnia 
o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów 
politycznych 
Uznając  szczególne  zasługi  dla  Polski  tych  jej  obywateli, którzy w latach 1956–1989 
z narażeniem  własnego  życia,  wolności,  majątku  lub  praw  pracowniczych,  angażowali  się 
w działalność  antykomunistyczną  zmierzającą  do  odzyskania  suwerenności  i  niepodległości 
Ojczyzny lub byli z tych powodów represjonowani, uchwala się, co następuje: 
Art. 1. Ustawa reguluje: 
1) 
zasady  nabywania  statusu  działacza  opozycji antykomunistycznej lub osoby 
represjonowanej z powodów politycznych; 
2) 
zasady  wydawania  legitymacji  i  nadawania  odznaki  honorowej  działacza  opozycji 
antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych; 
3) 
zasady nadawania odznaki pamiątkowej członkom rodziny zmarłego działacza opozycji 
antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych; 
4) 
zasady przyznawania świadczenia specjalnego i pomocy pieniężnej: 
a) 
działaczom  opozycji  antykomunistycznej  lub  osobom represjonowanym 
z powodów politycznych, 
b) 
wdowom  i  wdowcom  po  działaczach  opozycji  antykomunistycznej  lub osobach 
represjonowanych z powodów politycznych; 
5) 
inne  niż  wymienione w pkt  2 i 4  uprawnienia  działacza  opozycji antykomunistycznej 
lub osoby represjonowanej z powodów politycznych; 
6) 
zadania,  organizację  i  zasady  działania  wojewódzkich  rad  konsultacyjnych  do  spraw 
działaczy opozycji i osób represjonowanych. 
Art. 2. 1. Działaczem opozycji antykomunistycznej jest osoba, która w okresie od dnia 
1 stycznia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r., przez co najmniej 6 miesięcy: 
1) 
była  członkiem nielegalnej organizacji, której  cele  zmierzały  do  odzyskania  przez 
Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania praw człowieka lub 
                                            
1)  Niniejszą  ustawą  zmienia  się  ustawy:  ustawę  z  dnia  26  lipca  1991 r. o podatku dochodowym od osób 
fizycznych,  ustawę  z  dnia  21  czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych, ustawę  z  dnia  28 listopada 
2003 r. o świadczeniach rodzinnych oraz ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. 
– 2 – 
2) 
prowadziła w sposób zorganizowany, zagrożoną odpowiedzialnością karną, działalność 
na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania praw 
człowieka. 
2. Za nielegalną organizację nie uznaje się organizacji niezależnego ruchu związkowego 
lub niezależnego ruchu studenckiego, działającą w okresie od dnia 31 sierpnia 1980 r. do dnia 
jej rejestracji przed dniem 13 grudnia 1981 r. 
Art. 3. Osobą  represjonowaną  z powodów politycznych  jest  osoba, która  w okresie od 
dnia 1 stycznia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r.:  
1) 
przebywała w: 
a) 
więzieniu lub innym miejscu odosobnienia na terytorium Polski na mocy wyroku 
wydanego  w latach 1956–1989, albo bez wyroku, jednorazowo na  okres  dłuższy 
niż 48 godzin lub wielokrotnie na łączny okres powyżej 30 dni, za działalność na 
rzecz  odzyskania  przez  Polskę  niepodległości  i suwerenności  lub  respektowania 
praw człowieka lub 
b) 
ośrodku  odosobnienia  na podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. 
o stanie wojennym (Dz. U. Nr 29, poz. 154, z 1982 r. Nr 3, poz. 18, z 1989 r. 
Nr 34, poz. 178 oraz z 2011 r. Nr 64, poz. 342), za działalność na rzecz odzyskania 
przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania praw człowieka;  
2) 
pełniła służbę wojskową, do której odbycia została obowiązana pod pozorem wykonania 
ciążącego  na  niej  obowiązku  obrony,  w  szczególności  w  wojskowym  obozie 
specjalnym,  za  działalność  na  rzecz  odzyskania  przez  Polskę  niepodległości 
i suwerenności lub respektowania praw człowieka;  
3) 
brała  udział  w  wystąpieniu  wolnościowym  na rzecz odzyskania przez Polskę 
niepodległości i suwerenności lub respektowania praw człowieka i w związku z tym: 
a) 
na skutek działania wojska, milicji lub organów bezpieczeństwa państwa, o których 
mowa w art. 5 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r.  Instytucie  Pamięci  Narodowej  – 
Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r Nr 63, 
poz. 424,  z  późn.  zm.)),  zwanych  dalej  „organami  bezpieczeństwa  państwa”, 
poniosła śmierć, doznała uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia na okres dłuższy 
niż siedem dni, 
                                            
2)  Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 64, poz. 432, Nr 83, 
poz. 561, Nr 85, poz. 571 i Nr 140, poz. 983, z 2009 r. Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 79, poz. 522, Nr 94, 
poz. 602, Nr 182, poz. 1228 oraz Nr 201, poz. 1335 oraz z 2012 r. Nr 908 i Nr 1529. 
– 3 – 
b) 
była  inwigilowana  przez  organy  bezpieczeństwa  państwa,  a  wobec  niej  podjęto 
bezprawne  działanie  polegające  na  popełnieniu  na  jej  szkodę  przestępstwa  lub 
wykroczenia, 
c) 
była pozbawiona możliwości wykonywania swojego zawodu, 
d) 
została z nią bezprawnie rozwiązana umowa o pracę,  
e) 
została relegowana z uczelni wyższej lub innej szkoły lub 
f) 
była  objęta  zakazem  publikacji  przez  Główny  Urząd  Kontroli  Prasy,  Publikacji 
i Widowisk,  wojewódzki  lub  miejski  urząd  kontroli  prasy,  publikacji i widowisk 
albo Główny Urząd Kontroli Publikacji i Widowisk lub okręgowy urząd kontroli 
publikacji i widowisk przez okres dłuższy niż jeden rok lub 
4) 
była poszukiwana listem gończym, oskarżona lub skazana za popełnienie przestępstwa 
lub wielokrotnie  skazywana  za  popełnienie  wykroczenia,  za  działalność  na  rzecz 
odzyskania  przez  Polskę  niepodległości  i suwerenności  lub  respektowania praw 
człowieka. 
Art. 4.  Status  działacza  opozycji  antykomunistycznej  lub  osoby  represjonowanej 
z powodów politycznych przysługuje osobie: 
1) 
która  nie  była  pracownikiem,  funkcjonariuszem  lub  żołnierzem  organów 
bezpieczeństwa państwa, chyba że przedłoży dowody, że przed 4 czerwca 1989 r., bez 
wiedzy  przełożonych,  czynnie  wspierała  osoby  lub  organizacje  działające  na  rzecz 
odzyskania  przez  Polskę  niepodległości  i  suwerenności  lub respektowania praw 
człowieka albo 
2) 
co do której w archiwum  Instytutu  Pamięci  Narodowej  –  Komisji  Ścigania  Zbrodni 
przeciwko  Narodowi  Polskiemu  nie  zachowały  się  dokumenty  wytworzone  przez  nią 
lub  przy  jej  udziale,  w  ramach  czynności  wykonywanych  przez  nią  w  charakterze 
tajnego informatora lub pomocnika przy operacyjnym zdobywaniu informacji przez 
organy bezpieczeństwa państwa. 
Art. 5. 1.  Status  działacza  opozycji  antykomunistycznej  lub  osoby  represjonowanej 
z powodów politycznych stwierdza, w drodze decyzji, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów 
i Osób Represjonowanych  po  uwzględnieniu  stanowiska  Prezesa  Instytutu  Pamięci 
Narodowej  –  Komisji  Ścigania  Zbrodni  przeciwko  Narodowi  Polskiemu,  co  do  spełnienia 
przez  działacza  opozycji  antykomunistycznej  lub  osobę  represjonowaną  z  powodów