Rządowy projekt ustawy o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r.

sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. w Dzienniku
Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
Krąg podmiotowy emerytów, którym przysługiwać będzie wypłata zawieszonej
emerytury, określony został w art. 2 projektu ustawy. Z treści tego przepisu wynikają
dwie kumulatywne przesłanki, od których spełnienia uzależniona będzie wypłata
zawieszonej emerytury. Pierwszą z tych przesłanek jest nabycie prawa do emerytury
przed dniem 1 stycznia 2011 r., gdyż Trybunał Konstytucyjny w sentencji wyroku
z dnia 13 listopada 2012 r. odwołał się do końcowej daty nabycia prawa do emerytury
bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, czym objął wszystkich emerytów, którzy
nabyli do niej prawo przed tym dniem. Drugą zaś przesłanką, od której uzależniona
będzie wypłata zawieszonej emerytury, jest kontynuowanie, po dniu 30 września
2011 r., zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na
rzecz którego emeryt wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do
emerytury.
Z zakresu regulacji wyłączono osoby, którym na podstawie prawomocnego wyroku
sądu została już ustalona wypłata zawieszonej emerytury (art. 3 projektu ustawy).
Przedkładany projekt ustawy w art. 4 reguluje także sposób obliczania kwoty
zawieszonej emerytury. Kwota ta ma stanowić sumę należnych emerytur, które
podlegały zawieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada
2012 r. z uwzględnieniem ich waloryzacji oraz z odsetkami ustalonymi w wysokości
odsetek ustawowych, określonej przepisami prawa cywilnego. Szczegółowe zasady
wypłaty odsetek uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za
opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz. U.
Nr 12, poz. 104).
Ponieważ regulacja zawarta w art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS dotyczy
zarówno osób, którym przyznano tzw. wcześniejszą emeryturę, jak i osób, które
uzyskały prawo do emerytury uzależnione od osiągnięcia powszechnego wieku
emerytalnego (w okresie, za który przysługuje wypłata zawieszonej emerytury, był to
wiek 60 lat – kobieta, 65 lat – mężczyzna), w projekcie uregulowana została kwestia
obliczenia kwoty zawieszonej emerytury na zasadach wynikających z art. 104 tej
ustawy (art. 5 projektu ustawy). Zgodnie z tym przepisem emerytury przysługujące
osobom, które nie ukończyły powszechnego wieku emerytalnego, podlegają
zmniejszeniu lub zawieszeniu w przypadku osiągania przychodów w wysokości

3
określonej tymi przepisami. W celu prawidłowego ustalenia kwoty zawieszonej
emerytury, a więc kwoty, jaką otrzymałyby te osoby, gdyby nie były objęte
niekonstytucyjną regulacją wynikającą z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach
z FUS, konieczne jest rozliczenie tych emerytur za okres, którego dotyczy ta wypłata.
W art. 6 projektu ustawy zawarto zasadę ponownego ustalenia podstawy obliczenia
emerytury przysługującej z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego,
przyznanej po dniu 31 grudnia 2012 r. osobom, którym wypłacono tzw. wcześniejszą
emeryturę zawieszoną w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada
2012 r. Zgodnie bowiem z art. 25 ust. 1b i 1c ustawy o emeryturach i rentach z FUS,
który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2013 r., ubezpieczonemu, który pobierał
tzw. wcześniejszą emeryturę, podstawę obliczenia emerytury przysługującej z tytułu
osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego pomniejsza się o kwotę stanowiącą
sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek
dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.
W art. 7 i 8 projektu ustawy uregulowano kwestie postępowania przed organem
rentowym w sprawie wypłaty zawieszonej emerytury.
Stosownie do treści art. 7 projektu ustawy wypłata zawieszonej emerytury następuje na
wniosek emeryta spełniającego warunki określone w art. 2 projektu, złożony w terminie
12 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów zawartych w projektowanej ustawie.
W opinii projektodawcy okres 12 miesięcy jest wystarczająco długi, aby wszyscy
emeryci, których obejmuje przedmiotowa regulacja, mogli z niej skorzystać.
Organ rentowy będzie miał obowiązek wydania decyzji w ciągu 60 dni od wyjaśnienia
ostatniej okoliczności, niezbędnej do wydania decyzji. Wydłużony, w stosunku do
terminów określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z FUS, termin
wydania decyzji o wypłacie zawieszonej emerytury wynika z tego, iż przewiduje, że
większość wniosków o wypłatę wpłynie do organów rentowych w pierwszych dniach
obowiązywania ustawy. Należy też wskazać, że dla organów rentowych ustalenie
i wypłata tych emerytur będzie dodatkowym zadaniem, które będą zobowiązane
zrealizować bez uszczerbku dla innych zadań. Przyjęcie priorytetu dla tych wypłat i ich
realizacja w krótszym terminie może spowodować opóźnienie w przyznawaniu
emerytur i rent, co skutkowałoby wypłatą odsetek. Istotne również jest to, aby termin
ten biegł od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, bowiem
część emerytur będzie mogła być wypłacona po ich wcześniejszym rozliczeniu,
a z praktyki działania organów rentowych wynika, że w wielu przypadkach ustalenie

4
prawidłowej kwoty przychodu wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.
Wprowadzenie powyższego terminu zminimalizuje więc ryzyko opóźnienia realizacji
wypłaty tych emerytur, a tym samym – ustalenia i wypłaty dodatkowych odsetek.
W art. 8 projektu ustawy uregulowana została sytuacja, w której wniosek o wypłatę
złożyła osoba spełniająca warunki określone w art. 2 projektu, a która przed dniem
wejścia w życie przepisów skierowała do sądu odwołanie od decyzji organu rentowego
odmawiającej wypłaty zawieszonej emerytury. W tym przypadku organ rentowy, nie
mając możliwości prowadzenia postępowania, powinien je zawiesić do czasu
rozstrzygnięcia sprawy prawomocnym wyrokiem sądu. Podjęcie zawieszonego
postępowania będzie możliwe dopiero w przypadku, gdy sąd wyda prawomocne
orzeczenie kończące postępowanie w tej sprawie.
Art. 9 projektu ustawy zawiera katalog przepisów ustaw oraz rozporządzeń
wykonawczych, które znajdą odpowiednie zastosowanie w sprawach nieuregulowanych
projektowaną ustawą.
Zgodność projektowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Notyfikacja
Projektowana regulacja nie podlega procedurze notyfikacji aktów prawnych, określonej
w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Udostępnienie projektu
Projektowana ustawa została udostępniona wszystkim zainteresowanym podmiotom
w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy Polityki Społecznej, zgodnie
z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia
prawa (Dz. U. 169, poz. 1414, z późn. zm.). Żaden podmiot w trybie przewidzianym
w tej ustawie nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem.
Projektowana ustawa została udostępniona także w Biuletynie Informacji Publicznej
Rządowego Centrum Legislacji, w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie
z § 11a uchwały nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. – Regulamin pracy
Rady Ministrów (M.P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.).

5
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
Rozwiązania przedstawione w ustawie będą miały wpływ na:
1) Fundusz Ubezpieczeń Społecznych,
2) Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
3) ubezpieczonych,
4) budżet państwa.
2. Wyniki prowadzonych konsultacji
W ramach konsultacji społecznych projekt został przekazany do zaopiniowania
Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków
Zawodowych, Forum Związków Zawodowych, Zarządowi Głównemu Polskiego
Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Związkowi Pracodawców, Business
Centre Club, Konfederacji „Lewiatan”, Pracodawcom Rzeczypospolitej Polskiej,
Związkowi Rzemiosła Polskiego oraz Krajowej Izbie Gospodarczej.
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, Ogólnopolskie Porozumieniu Związków
Zawodowych oraz Zarząd Główny Polskiego Związku Emerytów, Rencistów
i Inwalidów podnosiły, iż przedstawiony projekt nie przewiduje naprawienia
w całości szkód wyrządzonych przez niekonstytucyjną regulację oraz że naprawienie
szkody wyrządzonej w wyniku tzw. bezprawia legislacyjnego powinno obejmować
także obowiązek wypłaty ustawowych odsetek od kwot niewypłaconych w terminie
emerytur. Uwaga ta została uwzględniona w treści projektu.
Wyżej wskazani partnerzy społeczni podnosili również, że krąg podmiotowy
projektowanej ustawy powinien obejmować wszystkie osoby, które nabyły prawo do
emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 r., argumentując, że wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r., zgodnie z sentencją, odnosi się do
wszystkich emerytów, którzy nabyli prawo do emerytury przed tą datą. Uwaga ta
została także uwzględniona w treści projektu.
Zarząd Główny Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów zwrócił
uwagę, że przewidywany w ustawie roczny okres na złożenie wniosku do organu
rentowego o wypłatę zawieszonego świadczenia może okazać się zbyt krótki wobec
konieczności wycofania odwołania z sądu. Uwagi tej nie uwzględniono, gdyż
złożenie do sądu, przed dniem wejścia w życie projektowanej regulacji, odwołania
od decyzji organu rentowego odmawiającej wypłaty zawieszonej emerytury

6
i trwające postępowanie sądowe nie stanowią przeszkody w złożeniu wniosku
o wypłatę
zawieszonej emerytury na podstawie przepisów zawartych
w projektowanej regulacji.
Krajowa Izba Gospodarcza uznała proponowane rozwiązania za konieczne
i niezbędne, podkreślając jednocześnie potrzebę dokonania zmian w systemie
stanowienia prawa dotyczących przygotowywania pogłębionych analiz w zakresie
zgodności projektów ustaw z Konstytucją RP.
Związek Rzemiosła Polskiego oraz Porozumienie Zielonogórskie Federacji
Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia nie zgłosiło zastrzeżeń do projektu.
Pozostałe podmioty, do których przedmiotowy projekt został wysłany, nie
przedstawiły swych stanowisk.
3. Wpływ na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek
samorządu terytorialnego
Projektowane zmiany zakładają wypłatę zawieszonych emerytur w okresie od dnia
1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r. w wyniku nierozwiązania
stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą w związku z przejściem na
emeryturę.
Według informacji ZUS przeciętna miesięczna liczba świadczeń wstrzymanych
z tytułu nierozwiązania stosunku pracy wynosiła 23 tys. Ogólną kwotę
niewypłaconych w tym okresie świadczeń szacuje się na ok. 826 mln zł.
Szacunkowa kwota niewypłaconych świadczeń z uwzględnieniem waloryzacji
i odsetek wyniosłaby ok. 989 mln zł. O tyle zwiększą się więc wydatki Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych w 2013 r. oraz o tyle ewentualnie wzrośnie konieczność
dofinansowania FUS z budżetu państwa. Projektowane zmiany nie mają wpływu na
budżety jednostek samorządu terytorialnego.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy, konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość,
w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz na sytuację i rozwój regionalny
Proponowane rozwiązania nie będą miały wpływu na rynek pracy, konkurencyjność
gospodarki, przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw ani na
sytuację i rozwój regionalny.



7