Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw

UZASADNIENIE

Projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych
ustaw przewiduje zmianę obowiązujących przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r.
o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.), ustawy z dnia
27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
(Dz. U. z 2012 r. poz. 931 ze zm.), ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
(Dz. U. z 2012 r. poz. 1265 ze zm.) oraz ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie
towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 227, poz. 1367 i Nr 244, poz. 1454).
Zasadniczym celem projektu ustawy jest zmiana przeznaczenia rodków z grzywien
i kar pieniężnych nakładanych przez Inspekcję Transportu Drogowego, tak aby stanowiły
przychód Krajowego Funduszu Drogowego.
Inspekcja Transportu Drogowego ma prawo nakładania i pobierania kar pieniężnych
oraz grzywien w drodze mandatów karnych na podstawie przepisów ustawy o transporcie
drogowym, za naruszenia przepisów o ruchu drogowym w zakresie okre lonym w ustawie
z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (w tym grzywien nakładanych za
naruszenia przepisów ruchu drogowego ujawnione za pomocą urządzeń rejestrujących),
w zakresie okre lonym w ustawie o drogach publicznych oraz zgodnie z przepisami ustawy
z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych. Kary nakładane przez
Inspekcję Transportu Drogowego na podstawie ustawy o drogach publicznych stanowią już
stanowią przychód Krajowego Funduszu Drogowego i generalnie przeznaczane są na zadania
związane z drogami krajowymi. Natomiast pozostałe rodki uzyskane z grzywien i kar
pieniężnych nakładanych przez Inspekcję Transportu Drogowego stanowią dochód budżetu
państwa. Również rodki z grzywien nałożonych przez Inspekcję Transportu Drogowego
w ramach przeprowadzanych kontroli prędko ci pojazdów za pomocą stacjonarnych urządzeń
rejestrujących oraz obudów na te urządzenia (masztów) przejętych od Policji oraz Generalnej
Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad przekazywane są do budżetu państwa.
Zgodnie za z projektowaną ustawą wpływy z kar i grzywien nałożonych przez
Inspekcję Transportu Drogowego (w tym za naruszenia przepisów ruchu drogowego
ujawnione za pomocą urządzeń rejestrujących) będą przekazywane na rachunek Krajowego
Funduszu Drogowego z przeznaczeniem na działania mające na celu poprawę bezpieczeństwa
ruchu drogowego na drogach krajowych (w kolejnych planach finansowych Krajowego
Funduszu Drogowego na ten cel powinno być przeznaczane co najmniej 50% wpływów) oraz
budowę lub przebudowę dróg krajowych, a także finansowanie zadań Głównego Inspektora
Transportu Drogowego w zakresie funkcjonowania Centrum Automatycznego Nadzoru nad
Ruchem Drogowym. Zatem dochody z budowanego systemu automatycznego nadzoru nad
ruchem drogowym zostaną przeznaczone na działania bezpo rednio związane
z podniesieniem bezpieczeństwa ruchu drogowego i poprawą bezpieczeństwa użytkowników
dróg. Równocze nie do Krajowego Funduszu Drogowego z budżetu państwa zostanie
przeniesione finansowanie zadań Głównego Inspektora Transportu Drogowego związanych
z zapewnieniem funkcjonowania stacjonarnych urządzeń rejestrujących oraz obudów na te
urządzenia, polegających w szczególno ci na zakupie, utrzymaniu i naprawie oraz
wynikających z ich bieżącej eksploatacji i obsługi w tym również import danych
zarejestrowanych przez te urządzenia oraz montażu tych urządzeń w zainstalowanych
obudowach.
W związku z proponowanym przeniesieniem wpływów z kar i grzywien nałożonych
przez Inspekcję Transportu Drogowego z budżetu państwa do Krajowego Funduszu
Drogowego projektowana ustawa wpłynie na budżet państwa poprzez zmniejszenie

zakładanych wpływów do budżetu z tytułu przedmiotowych kar i grzywien. Należy jednak
zauważyć, iż dzięki budowie nowych dróg krajowych jak i przebudowie już istniejących,
podwyższeniu parametrów technicznych i eksploatacyjnych dróg krajowych i innym
działaniom z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego nastąpi poprawa stanu
bezpieczeństwa ruchu drogowego na polskich drogach. Tym samym proponowane zmiany
przyniosą pozytywne skutki społeczne w postaci poprawy bezpieczeństwa na drogach. Ponadto
zmniejszą się wydatki budżetu państwa na finansowanie zadań Głównego Inspektora Transportu
Drogowego w zakresie funkcjonowania Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem
Drogowym.
Zmiany zaproponowane w ustawie o autostradach płatnych oraz o Krajowym
Funduszu Drogowym stanowią konsekwencję zmian w ustawie o drogach publicznych
i ustawie o transporcie drogowym.
Pozostałe zmiany w ustawie o transporcie drogowym dotyczą doprecyzowania kwestii
uprawnień Inspekcji Transportu Drogowego w zakresie prowadzonych postępowań.
Projekt zawiera przepisy dotyczące sytuacji nieprzyjęcia mandatu karnego przez
ukaranego w celu jednoznacznego okre lenia uprawnienia Inspekcji Transportu Drogowego
do żądania od wła ciciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do
kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Potrzeba okre lenia uprawnienia do żądania
od wła ciciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub
używania w oznaczonym czasie wynika z pojawiających się w orzecznictwie sądowym
niejednoznaczno ci w zakresie oceny posiadania kompetencji oskarżyciela publicznego przez
Inspekcję Transportu Drogowego.
Proponowany przepis rozwieje wątpliwo ci dotyczące tego, czy samo ujawnienie
wykroczenia w toku prowadzonych czynno ci wyja niających, w tym wykroczenia nawet nie
związanego z zakresem działania organów uprawnionych na podstawie art. 17 § 3 ustawy
z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania .w sprawach o wykroczenia stanowi
samodzielną kompetencję do złożenia wniosku o ukaranie do sądu oraz późniejsze
występowanie w roli oskarżyciela publicznego.
Celem nowelizacji nie jest wprowadzenie nowego uprawnienia, lecz dokonanie przez
ustawodawcę wykładni autentycznej w odniesieniu do obowiązującego już stanu prawnego.
Odno nie tego rodzaju przepisów nowelizacyjnych przyjmuje się w orzecznictwie, iż mają
one zastosowanie z mocą wsteczną, a więc dotychczas wydane wyroki skazujące sprawców
wykroczeń w przedmiotowych sprawach utrzymają moc obowiązującą. Jako przykładowe
wskazać należy uzasadnienie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2008 r. (IV CSK
496/07), w którym Sąd wskazał, „Nowelizacja (…) usunęła wątpliwości, jakie rodziła
interpretacja artykułu w pierwotnym brzmieniu, stanowiła więc niejako jego autentyczną
wykładnię, a co do tego w rodzaju przepisów nowelizujących przyjmuje się zarówno
w doktrynie, jak i w orzecznictwie, że mają one zastosowanie z mocą wsteczną (zob. uchwałę
Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2003 r., III CZP 52/03, OSNC 2004, Nr 11, poz. 169)”.
Podobnie w wyroku z dnia 9 wrze nia 2009 r. Sąd Najwyższy podzielił wyrażony wcze niej
pogląd prawny, iż „prawidłowo przyjęto, że automatycznie, jeżeli ustawodawca w drodze
zmiany legislacyjnej doprecyzowuje przepis, to dokonuje jakby wykładni autentycznej, a więc
również wcześniejszy, niejasny przepis należy zawsze rozumieć zgodnie z duchem nowelizacji.
Taka interpretacja nie narusza zakazu działania prawa wstecz, oznacza zaś jedynie
opowiedzenie się ustawodawcy za jednym z dwóch możliwych sposobów rozumienia przepisu
przed nowelizacją”.
Zmiany w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych
stanowią konsekwencję zmian w ustawie o transporcie drogowym.

W art. 5 projektu zaproponowano, aby ustawa weszła w życie po upływie 30 dni od
dnia jej ogłoszenia.
Rozwiązania zawarte w projekcie są zgodne z prawem Unii Europejskiej. 

Warszawa, 4 kwietnia 2013 r.
BAS-WAPEiM-657/13
Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych
ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Stanisław Żmijan)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r., poz. 32
ze zm.) sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy zakłada zmianę następujących przepisów:
a) art. 20c w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U.
z 2013 r. poz. 260);
b) art. 39b, art. 39f, art. 39k oraz art. 39l w ustawie z dnia 27 października
1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U.
z 2012 r. poz. 931, ze zm.);
c) art. 50, art. 54, art. 56, art. 94 w ustawie z dnia 6 września 2001 r.
o transporcie drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1265, ze zm.);
d) art. 114 w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów
niebezpiecznych (Dz. U. Nr 227, poz. 1367 i Nr 244, poz. 1454).
Zgodnie z nowelizacją, środki z kar pieniężnych i grzywien, nakładane
przez Inspekcję Transportu Drogowego na podstawie przepisów ustawy
o transporcie drogowym, będą przekazywane na rachunek Krajowego Funduszu
Drogowego. W ramach wskazanego funduszu będzie można je przeznaczyć na
działania zmierzające do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach
krajowych, budowę lub przebudowę tych dróg oraz finansowanie określonych
zadań Głównego Inspektora Transportu Drogowego.
Ponadto projekt dotyczy postępowania prowadzonego przez Inspekcję
Transportu Drogowego w związku z popełnieniem określonych wykroczeń.
W szczególności, wprowadza on do ustawy o transporcie drogowym przepis,
zgodnie z którym Inspekcja Transportu Drogowego może żądać od właściciela
bądź posiadacza pojazdu wskazania osoby fizycznej, której pojazd został
powierzony do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd
został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł
zapobiec.

Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 30 dni od dnia
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii zawartych w przepisach
opiniowanego projektu.

4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz
niektórych innych ustaw nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


Autor:











Konrad Kuszel




ekspert ds. legislacji
w Biurze Analiz Sejmowych


Akceptował:
Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych



Zbigniew Wrona



Deskryptory bazy Rex: bezpieczeństwo, drogi publiczne, inspekcja, projekt ustawy, Unia Europejska.

2