Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw

– 4 –
„Rady gmin są obowiązane podjąć, w terminie 13 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy, uchwały, o których mowa w art. 6k ust. 1, art. 6l, art. 6n ust. 1 i art. 6r ust. 3
ustawy zmienianej w art. 1.”.
Art. 3. Uchwały podjęte na podstawie art. 6k ust. 1 oraz art. 6n ust. 1 ustawy, o której
mowa w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, zachowują moc do czasu podjęcia uchwał na
podstawie art. 6k ust. 1 oraz art. 6n ust. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkiem
art. 2, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.
U Z A S A D N I E N I E
Projekt nowelizacji ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach oraz ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw ma na celu wprowadzenie
rozwiązań umożliwiających gminom racjonalną i elastyczną politykę w zakresie ustalania
opłat za odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i gospodarowania
tymi odpadami.
Przepis art. 5 ust. 1 pkt 1 nowelizowanej ustawy w obecnym brzmieniu stanowi, iż
wyposażenie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych oraz
ich utrzymywanie w odpowiednim stanie jest obowiązkiem właściciela nieruchomości.
Regulacja ta uniemożliwia gminom podjęcie stosownych rozstrzygnięć w przypadku chęci
przejęcia przez nie tego obowiązku wraz z finansowaniem takiego przedsięwzięcia w ramach
kosztów odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Proponowana
zmiana w art. 1 w pkt 1 nowelizacji umożliwia gminom, na mocy uchwały rady gminy,
przejęcie wskazanych powyżej obowiązków. Należy podkreślić, iż tego typu rozwiązania
będą dodatkowym bodźcem zachęcającym mieszkańców do selektywnego zbierania
odpadów.
Zmiana uzupełniająca art. 6r o ust. 2a wprowadzi możliwość finansowania przez gminy
z opłat pobranych za gospodarowanie odpadami komunalnymi wyposażania nieruchomości
w pojemniki, a także worki do zbierania odpadów komunalnych, oraz utrzymywanie ich
w należytym stanie.
Proponowana w art. 1 w pkt 2 lit. a i b noweli zmiana w art. 6j ustawy ma na celu
umożliwienie gminom wyboru różnych metod ustalania opłat dla poszczególnych części
obszaru gmin (np. części wyposażonej w wodociągi - według zużycia wody, natomiast co do
pozostałego obszaru - według innej metody). Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają na
wybór jednolitej metody na całym obszarze gminy. Uregulowanie takie spotkało się z krytyką
ze strony samorządów, które oceniają je jako rozwiązanie niepozwalające na elastyczne
podejście do wyboru metody dostosowanej do warunków występujących w poszczególnych
częściach terenu gminy.
Obecny przepis art. 6j ust. 5 nowelizowanej ustawy pozwala radzie gminy wybrać jedną
z metod ustalania opłaty dla nieruchomości o charakterze mieszanym (w części
zamieszkanych, w części z działalnością powodującą powstawanie odpadów komunalnych).
– 2 –
Jedną z tych wskazanych metod jest ustalanie opłaty w zależności od powierzchni lokalu
mieszkalnego, co nie może mieć zastosowania przy prowadzeniu działalności. Projektowana
zmiana umożliwi stosowanie tej metody w przypadku nieruchomości o charakterze
mieszanym, z tym iż zamiast powierzchni mieszkalnej w przypadku działalności opłata
będzie mogła być ustalana z uwzględnieniem powierzchni użytkowej lokalu (art. 1 w pkt 2
lit. c).
Zmiany w art. 6k stanowią konsekwencję zmian w art. 6j.
Projektowana zmiana art. 6l ułatwi gminom pobieranie opłaty za gospodarowanie
odpadami komunalnymi, a właścicielom nieruchomości ułatwi jej uiszczanie.
Zmiany w art. 6m i 6n ułatwią wykonanie obowiązku składania deklaracji poprzez
wprowadzenie możliwości składania e-deklaracji.
W przypadku większości gmin, w zakresie należności pieniężnych, w tym z tytułu
podatków i opłat, dla których organ gminy jest właściwy do ich ustalenia lub określania
i pobierania, organem egzekucyjnym jest naczelnik urzędu skarbowego. Oznacza to, że
w takim przypadku organ gminy musi wystawić tytuł wykonawczy, zaś w postepowaniu
egzekucyjnym prowadzonym przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego uczestniczy
jako wierzyciel. Zaproponowana w art. 1 w pkt 7 zmiana (dodanie art. 6qa) ma ułatwić
gminom egzekucję należności pieniężnych z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami
komunalnymi, o której mowa w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
poprzez nadanie wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta uprawnień organu
egzekucyjnego.
Zmiana art. 6r ust. 1a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
proponowana w art. 1 w pkt 8 w lit. a ustawy nowelizującej przesądza, iż opłaty za
gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowią, a nie jak dotychczas mogą stanowić,
dochód związku międzygminnego, w przypadku przejęcia przez ten związek zadań gmin
w zakresie zapewniania utrzymania czystości i porządku.
Natomiast wprowadzany ust. 2a w art. 6r zawiera regulację analogiczną do przyjętej
w dodawanym art. 6qa. Przepis ten stanowi, iż organem egzekucyjnym jest zarząd związku
międzygminnego w stosunku do opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi,
w przypadku przejęcia przez związek gminny zadań, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy
z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach.
– 3 –
W art. 2 noweli wprowadzany jest przepis nowelizujący art. 10 ust. 1 ustawy z dnia
1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz
niektórych innych ustaw. Przepis ten wydłuża do dnia 1 lutego 2013 r. termin, w którym rady
gmin zobowiązane są podjąć uchwały - między innymi w zakresie metod ustalenia,
częstotliwości i trybu uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz
stawek takich opłat, a także sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów.
Rozwiązanie to wychodzi naprzeciw, zgłaszanym senatorom, postulatom gmin, w których
rady gmin do chwili obecnej nie podjęły lub do dnia 1 stycznia 2012 r. nie podejmą uchwał
we wskazanym powyżej zakresie.
Zamieszczony w art. 3 przepis przejściowy pozwoli na utrzymanie w mocy dotychczas
podjętych przez rady gmin uchwał w sprawie opłat za gospodarowanie odpadami
komunalnymi oraz wzorów deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami
komunalnymi.
W przepisie o wejściu w życie (art. 4) proponuje się standardowy 14-dniowy termin
vacatio legis. Formułując ten przepis wzięto pod uwagę, iż zarówno w interesie gmin, jak ich
mieszkańców jest jak najszybsze wejście w życie przedmiotowej nowelizacji.
Wejście w życie projektowanej ustawy nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu
państwa, może natomiast być korzystne dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
W związku z tym, iż Senat pracował nad projektem ustawy w trybie tzw. szybkiej
ścieżki legislacyjnej, o której mowa w art. 69 Regulaminu Senatu, nie prowadzono
konsultacji ze środowiskami samorządowymi. Podkreślenia jednakże wymaga, iż
przedmiotowa inicjatywa ustawodawcza jest efektem wysłuchania postulatów przedstawicieli
samorządu, w szczególności gmin, dotyczących koniecznych zmian w kwestii wchodzących
w życie z dniem 1 stycznia 2013 r. przepisów w zakresie ustalania opłat za odbieranie
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i gospodarowania tymi odpadami.
Pozytywną opinię o projekcie wyraził uczestniczący w pracach senackich Minister
rodowiska.
Przedmiot projektowanej regulacji jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.


Warszawa, 19 grudnia 2012 r.

BAS–WAPEiM–3329/12
TRYB PILNY

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach oraz o zmianie ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw
(przedstawiciel wnioskodawcy: senator Jadwiga Kazimiera Rotnicka)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32, ze zm.)
sporządza się następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy

Opiniowany senacki projekt ustawy przewiduje wprowadzenie zmian w
ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391, ze zm.) oraz w ustawie z dnia 1 lipca 2011
r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 152, poz. 897, ze zm.).
Proponowane zmiany dotyczą zasad i sposobu ustalania przez gminy opłat
za odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Ponadto
zmiany dotyczą zasad gospodarowania tymi odpadami przez gminy.
Projekt zawiera przepis przejściowy. Ustawa ma wejść w życie po
upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Zmiany w ustawie z dnia 1 lipca 2011 r. o
zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych
innych ustaw mają wejść w życie 1 stycznia 2013 r.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem

Prawo Unii Europejskiej nie reguluje spraw objętych projektem ustawy.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przepisy projektu ustawy nie są objęte zakresem prawa Unii Europejskiej.