Rządowy projekt ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej

a) zawieszone w prawie wykonywania zawodu albo ograniczone w wykonywaniu
określonych czynności zawodowych na podstawie przepisów niniejszej ustawy lub
przepisów o samorządzie pielęgniarek i położnych,
b) pozbawione możliwości wykonywania zawodu z uwagi na zastosowany środek
zapobiegawczy w postępowaniu karnym,
c) pozbawione uprawnienia do wykonywania zawodu prawomocnym orzeczeniem
przez sąd środka karnego w postaci zakazu wykonywania zawodu,
4) nie mogą posiadać przerwy w wykonywaniu zawodu łącznie przez okres dłuższy niż 5 lat
w okresie ostatnich 6 latach poprzedzających wniosek o wpis (nowy warunek nieistniejący
w obowiązującej ustawie – dodany w związku z treścią art. 36 ust. 1 jak jego konsekwencja),
5) posiadanie pomieszczenia (gabinetu) wyposażonego w aparaturę i sprzęt medyczny,
w którym będzie wykonywana praktyka (warunek ten nie dotyczy indywidualnej praktyki
prowadzonej wyłącznie w miejscu wezwania).
Pomieszczenie (gabinet), w którym będzie wykonywana praktyka, będzie musiało mieć wydaną
opinię państwowego powiatowego inspektora sanitarnego (warunek istniejący obecnie), wydaną
w drodze decyzji. W przepisie tym została dodana forma wydania opinii (decyzja) w celu
zapewnienia możliwości odwoływania się od niekorzystnej dla pielęgniarki lub położnej opinii.
Pielęgniarki i położne w celu udzielania świadczeń zdrowotnych mogą prowadzić grupową
praktykę pielęgniarek i położnych w formie spółki cywilnej, spółki jawnej lub spółki partnerskiej
(art. 22).
Grupowa praktyka może rozpocząć działalność po uzyskaniu wpisu do rejestru grupowych
praktyk prowadzonego przez okręgową radę pielęgniarek i położnych właściwą ze względu na
miejsce wykonywania praktyki. Co istotne, w ramach grupowej praktyki mogą być udzielane
świadczenia zdrowotne wyłącznie przez pielęgniarki, położne będące wspólnikami spółki.
Pielęgniarki, położne prowadzące indywidualną praktykę, indywidualną specjalistyczną praktykę
oraz grupową praktykę są obowiązane zgłosić zmianę danych objętych wpisem w terminie 14 dni
od dnia powstania tej zmiany (art. 23).
Art. 24 dotyczy kwestii związanych z prowadzeniem rejestrów poszczególnych rodzajów praktyk
przez okręgową radę; zawiera w szczególności upoważnienie dla ministra właściwego do spraw

14
zdrowia do wydania rozporządzenia w sprawie m.in. szczegółowego trybu postępowania
w sprawie dokonania, zmiany i skreślenia wpisów w rejestrach indywidualnych praktyk,
indywidualnych specjalistycznych praktyk, grupowych praktyk.
Okręgowa rada (organ prowadzący rejestr działalności regulowanej) jest obowiązana dokonać
wpisu do odpowiedniego rejestru po upływie 30 dni od dnia złożenia wniosku określonego we
wcześniejszych przepisach (odpowiednio art. 21 ust. 5 lub art. 22 ust. 4) i oświadczenia, którego
treść będzie zgodna odpowiednio z art. 21 ust. 7 lub art. 22 ust. 6. W przypadku niedokonania
wpisu we wskazanym terminie, jeżeli od dnia wpływu wniosku do okręgowej rady upłynęło 40
dni, pielęgniarki, położne (wnioskodawczynie) mogą rozpocząć działalność po uprzednim
zawiadomieniu o tym na piśmie okręgowej rady, która nie dokonała stosownego wpisu.
Analogiczne rozwiązanie istnieje w obecnej ustawie.
Należy nadmienić, że kwestie terminu na dokonanie wpisu w rejestrze oraz podjęcie działalności
są już uregulowane w art. 67 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej, który stanowi, iż organ prowadzący rejestr działalności regulowanej jest
obowiązany dokonać wpisu przedsiębiorcy do tego rejestru, w terminie 7 dni od dnia wpływu do
tego organu wniosku o wpis, wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do
wykonywania działalności gospodarczej, dla której rejestr jest prowadzony. Jeżeli właściwy
organ nie dokona wpisu w terminie, o którym mowa w ust. 1, a od dnia wpływu wniosku do tego
organu upłynęło 14 dni, przedsiębiorca może rozpocząć działalność po uprzednim zawia-
domieniu o tym na piśmie organu, który nie dokonał wpisu. Nie dotyczy to przypadku, gdy organ
wezwał przedsiębiorcę do uzupełnienia wniosku o wpis nie później niż przed upływem 7 dni od
dnia jego otrzymania. W takiej sytuacji termin, o którym mowa w zdaniu pierwszym, biegnie
odpowiednio od dnia wpływu uzupełnienia wniosku o wpis.
Przepis art. 25 ust. 1 projektowanej ustawy wprowadza normę ogólną, zgodnie z którą
indywidualną praktykę, indywidualną specjalistyczną praktykę i grupową praktykę prowadzi się
w pomieszczeniach i przy użyciu urządzeń, które odpowiadają określonym wymaganiom
technicznym i sanitarnym, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. Jej doprecyzowanie
nastąpi w akcie wykonawczym, który wyda minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu
opinii Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Określi on przede wszystkim wymagania, jakim

15
powinny odpowiadać pod względem technicznym i sanitarnym urządzenia i pomieszczenia,
w których można wykonywać indywidualną praktykę i grupową praktykę.
Wpis do ww. rejestrów podlega opłacie. Opłata ta będzie stanowiła przychód właściwej
okręgowej rady pielęgniarek i położnych. Jej wysokość dotychczas określał minister właściwy do
spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Projektowana
ustawa zmienia ten stan prawny przez określenie tej kwoty bezpośrednio na podstawie przepisu
ustawy (art. 27). Wysokość wspomnianej opłaty wyniesie 2 % przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłaty nagród z zysku za ubiegły rok,
ogłaszanego, w drodze obwieszczenia, przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, obowiązującego w dniu
złożenia wniosku o wpis do rejestrów, zaokrąglonego w górę do pełnego złotego (obecnie
3 319,88 zł – określonego na podstawie art. 8a ust. 11 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach
pielęgniarki i położnej w obwieszczeniu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia
19
stycznia 2010 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze
przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w 2009 r. (M. P. Nr 4, poz. 37)). Wzrost przed-
miotowej kwoty (obecnie 50 zł, po uchwaleniu ustawy 67 zł) został podyktowany koniecznością
ponoszenia przez okręgowe izby pielęgniarek i położnych dodatkowych kosztów związanych
z przechowywaniem dokumentacji medycznej w przypadkach, o których mowa w art. 18
ust. 3 – 6. W dotychczasowych przepisach (wytyczna do wydania rozporządzenia) kwestia ta nie
występowała. Analogiczne zmiany zostały zaproponowane przy innym rodzaju działalności
regulowanej w art. 85 ust. 5 (tj. kształcenie podyplomowe prowadzone przez przedsiębiorcę).
Również w tym przypadku nie będzie konieczności tak jak dotychczas wydawania osobnego aktu
wykonawczego. Obecnie wysokość tej opłaty wynosi 200 zł. Po wejściu w życie przedmiotowej
ustawy wysokość tej kwoty nie ulegnie zmianie.
Przepis art. 26 jest powiązany systemowo z art. 4 projektowanej ustawy o samorządzie
pielęgniarek i położnych. Zgodnie z jego dyspozycją pielęgniarka i położna zamierzające
wykonywać indywidualną praktykę, indywidualną specjalistyczną praktykę lub co najmniej jedna
z pielęgniarek lub położnych grupowej praktyki, na obszarze innej okręgowej izby pielęgniarek
i położnych niż tej, której jest dotychczas członkiem, są obowiązane dokonać wyboru stosownej
okręgowej izby, której będą członkiem.

16
W przypadku gdy indywidualna praktyka, indywidualna specjalistyczna praktyka i grupowa
praktyka jest wykonywana na podstawie umowy cywilnoprawnej, której przedmiotem jest
udzielanie świadczeń zdrowotnych, obowiązek spełnienia warunków dotyczących posiadania
pomieszczenia (gabinetu) wyposażonego w aparaturę i sprzęt medyczny będzie spoczywał na
podmiocie, który zawarł odpowiednią umowę.
Art. 31 dopuszcza pielęgniarkę i położną do wykonywania w zakładzie opieki zdrowotnej opieki
pielęgnacyjnej, na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z pacjentem, członkiem jego
rodziny lub opiekunem prawnym. Zgodnie z nim pielęgniarka, położna może wykonywać
w zakładzie opieki zdrowotnej dodatkową opiekę pielęgnacyjną, o której mowa w art. 34 ustawy
z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, na podstawie umowy
cywilnoprawnej zawartej z pacjentem, osobą bliską, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy
z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, lub opiekunem
prawnym.
Nadzór nad indywidualną praktyką, indywidualną specjalistyczną praktyką oraz nad grupową
praktyką sprawuje właściwa ze względu na miejsce ich wykonywania okręgowa rada
pielęgniarek i położnych. W związku z tym okręgowa rada pielęgniarek i położnych zostanie
uprawniona do przeprowadzania czynności kontrolnych (art. 29).
Wpis do rejestru indywidualnych praktyk, indywidualnych specjalistycznych praktyk i gru-
powych praktyk, odmowa wpisu, zmiana wpisu do tych rejestrów oraz skreślenie z nich
następują w formie uchwały okręgowej rady pielęgniarek i położnych. Od uchwał tych
pielęgniarce, położnej będzie przysługiwała pełna droga odwoławcza (odwołanie do Naczelnej
Rady Pielęgniarek i Położnych) łącznie ze skargą do sądu administracyjnego (art. 32).
Art. 33 reguluje sprawę czasowego i okazjonalnego wykonywania na terytorium Rzeczy-
pospolitej Polskiej zawodu pielęgniarki, położnej bez konieczności stwierdzenia prawa
wykonywania zawodu odpowiednio pielęgniarki lub położnej. Przepis ten dotyczy obywateli
państw członkowskich Unii Europejskiej. Natomiast norma zawarta w art. 34 odnosi się do
sytuacji pielęgniarki, położnej o odpowiednio wysokich kwalifikacjach, nieposiadającej prawa
wykonywania zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej, która może być zaproszona przez szpitale
lub medyczne instytuty naukowo-badawcze, jak również Naczelną Radę Pielęgniarek
i Położnych lub właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych.

17
Istotną zmianę w stosunku do obowiązującej ustawy (sygnalizowany wcześniej art. 15 obo-
wiązującej ustawy) zawiera projektowany art. 35. Zgodnie z nim pielęgniarka lub położna, która
nie wykonuje zawodu łącznie przez okres dłuższy niż 5 lat w okresie ostatnich 6 lat, a zamierza
podjąć jego wykonywanie, ma obowiązek zawiadomić o tym właściwą okręgową radę
pielęgniarek i położnych i odbyć trwające nie dłużej niż 6 miesięcy przeszkolenie pod nadzorem
innej osoby uprawnionej do wykonywania odpowiednio zawodu pielęgniarki, położnej,
legitymującej się co najmniej 5-letnim doświadczeniem zawodowym. Opiekuna wskazuje
kierownik podmiotu, w którym odbywane jest przeszkolenie.
Do kompetencji okręgowej rady pielęgniarek i położnych będzie należało wskazanie miejsca oraz
określenie czasu trwania i programu przeszkolenia dla pielęgniarki lub położnej chcącej powrócić
do zawodu (przepis ten określa podstawową zasadę przeszkolenia). Jednocześnie zostanie
stworzona druga możliwość, zgodnie z którą przeszkolenie może odbyć się również na podstawie
umowy o pracę u pracodawcy, który zatrudnia albo dopiero ma zamiar zatrudnić pielęgniarkę lub
położną po pięcioletniej przerwie w wykonywaniu zawodu. Konstrukcja przyjęta w art. 35 ust. 3
ma umożliwić elastyczny sposób odbywania przeszkolenia. Tym samym z
możliwości
przeszkolenia będzie mogła skorzystać pielęgniarka lub położna nosząca się dopiero z zamiarem
powrotu do zawodu (ust. 2), jak i ta, która już pracuje, albo ma już konkretną propozycję pracy
(ust. 3). Jednak w każdym przypadku to okręgowa rada będzie ustalała program przeszkolenia.
Oczywiście sytuacja określona w ust. 3 będzie mogła mieć miejsce wyłącznie u pracodawcy,
który będzie mógł zrealizować program przeszkolenia.
W celu ujednolicenia zasad odbywani przeszkolenia Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych
określi, w drodze uchwały, ramowy program przeszkolenia, czas jego trwania, sposób i tryb
odbywania oraz jego zaliczenia, mając na uwadze konieczność odnowienia wiedzy i umiejętności
praktycznych przez pielęgniarki, położne powracające do wykonywania zawodu oraz czas
niewykonywania zawodu. Na podstawie tej uchwały poszczególne programy w sprawach
indywidualnych będą określane przez okręgowe rady pielęgniarek i położnych. Tak więc,
Naczelna Rada stworzy ogólne ramy programowe, w związku z którymi okręgowe rady
podporządkują konkretną sytuację zawodową pielęgniarki lub położnej w postaci programu
przeszkolenia.

18