Senacki projekt ustawy o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów

- 4 –
zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia) adwokat stwierdza to
w poświadczeniu.".
Art. 4.
W ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059,
z późn. zm.5)) w art. 6 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
"3. Radca prawny ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność
z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Jeżeli dokument
zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia) radca prawny stwierdza to
w poświadczeniu.".
Art. 5.
W ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2008 r. Nr 73, poz. 443,
Nr 63, poz. 393, Nr 130, poz. 829 i Nr 180, poz. 1112) w art. 41 dodaje się ust. 4 w
brzmieniu:
"4. Doradca podatkowy ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za
zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Jeżeli
dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia) doradca
podatkowy stwierdza to w poświadczeniu.".
Art. 6.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60,
z późn. zm.6)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 137 § 3 otrzymuje brzmienie:
"§ 3. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis
pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, a także doradca podatkowy mogą sami

5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1069 i Nr
153, poz. 1271, z 2003 r. Nr 124, poz. 1152, z 2004 r. Nr 34, poz. 303, Nr 62, poz. 577 i Nr 202, poz. 2067,
z 2005 r. Nr 163, poz. 1361, Nr 169, poz. 1417 i Nr 264, poz. 2205, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 206,
poz. 1522 i Nr 218, poz. 1592, z 2007 r. Nr 25, poz. 162, Nr 80, poz. 540, Nr 85, poz. 571 i Nr 99, poz. 664
oraz z 2009 r. Nr 26, poz. 156 i Nr 37, poz. 286.
6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727, Nr 86,
poz. 732 i Nr 143, poz. 1199, z 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 143, poz. 1031, Nr 217, poz.
1590 i Nr 225, poz. 1635, z 2007 r. Nr 112, poz. 769, Nr 120, poz. 818, Nr 192, poz. 1378 i Nr 225, poz.
1671, z 2008 r. Nr 118, poz. 745, Nr 141, poz. 888, Nr 180, poz. 1109 i Nr 209, poz. 1316, 1318 i 1320 oraz z
2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 44, poz. 362 i Nr 57, poz. 466.
- 5 –
uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych
dokumentów wykazujących ich umocowanie.";
2) po art. 194 dodaje się art. 194a w brzmieniu:
"Art. 194a. § 1. Jeżeli dokument znajduje się w aktach organu lub jednostki, o których
mowa w art. 194 § 1 i 2, wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony
przez ten organ lub jednostkę odpis lub wyciąg z dokumentu. Organ
podatkowy zażąda udzielenia odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sama
uzyskać ich nie może. Gdy organ podatkowy uzna za konieczne
przejrzenie oryginału dokumentu, może wystąpić o jego dostarczenie.
§ 2. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli
jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo
przez występującego w sprawie pełnomocnika strony w osobie adwokata,
radcy prawnego lub doradcy podatkowego.
§ 3. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem
przez występującego w sprawie pełnomocnika strony w osobie adwokata,
radcy prawnego lub doradcy podatkowego ma charakter dokumentu
urzędowego.
§ 4. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, organ podatkowy
zażąda od strony, składającej odpis dokumentu, o którym mowa w § 2,
przedłożenia oryginału tego dokumentu.".
Art. 7.
W ustawie z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz. U. Nr 49, poz. 509,
z 2002 r. Nr 153, poz. 1271 i Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 oraz z 2004 r. Nr
172, poz. 1804) w art. 9 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
"3. Rzecznik patentowy ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za
zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Jeżeli
dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia) rzecznik
patentowy stwierdza to w poświadczeniu.".
- 6 –
Art. 8.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.7)) wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 37 § 1 otrzymuje brzmienie:
"§ 1. Pełnomocnik obowiązany jest przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do
akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis
pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także doradca
podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz
odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie.";
2) art. 48 otrzymuje brzmienie:
"Art. 48. § 1. Strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie
sądu złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą.
§ 2. Jeżeli dokument znajduje się w aktach organu, o którym mowa w art. 76 § 1
i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz w art. 194 § 1 i 2 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8,
poz. 60, z późn. zm.8)), wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony
przez ten organ odpis lub wyciąg z dokumentu. Sąd zażąda udzielenia
odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sama uzyskać ich nie może. Gdy sąd uzna
za konieczne przejrzenie oryginału dokumentu, może wystąpić o jego
dostarczenie.
§ 3. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli
jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo
przez występującego w sprawie pełnomocnika strony w osobie adwokata,
radcy prawnego, rzecznika patentowego lub doradcy podatkowego.
§ 4. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez
występującego w sprawie pełnomocnika strony w osobie adwokata, radcy

7) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 94, poz.
788, Nr 169, poz. 1417, Nr 250, poz. 2118 i Nr 264, poz. 2205, z 2006 r. Nr 38, poz. 268, Nr 208, poz. 1536
i Nr 217, poz. 1590, z 2007 r. Nr 120, poz. 818, Nr 121, poz. 831 i Nr 221, poz. 1650, z 2008 r. Nr 190, poz.
1171 i Nr 216, poz. 1367 oraz z 2009 r. Nr 53, poz. 433.
8) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727, Nr 86,
poz. 732 i Nr 143, poz. 1199, z 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 143, poz. 1031, Nr 217, poz.
1590 i Nr 225, poz. 1635, z 2007 r. Nr 112, poz. 769, Nr 120, poz. 818, Nr 192, poz. 1378 i Nr 225, poz.
1671, z 2008 r. Nr 118, poz. 745, Nr 141, poz. 888, Nr 180, poz. 1109 i Nr 209, poz. 1316, 1318 i 1320 oraz z
2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 44, poz. 362 i Nr 57, poz. 466.
- 7 –
prawnego, rzecznika patentowego lub doradcy podatkowego ma charakter
dokumentu urzędowego.
§ 5. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, sąd, na wniosek
strony albo z urzędu, zażąda od strony składającej odpis dokumentu,
o którym mowa w § 3, przedłożenia oryginału tego dokumentu.".
Art. 9.
W ustawie z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 169,
poz. 1417 i Nr 264, poz. 2205 oraz z 2006 r. Nr 170, poz. 1217) w art. 27 dodaje się ust. 3
w brzmieniu:
"3. Radcowie mają prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność
z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Jeżeli dokument
zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia) radca stwierdza to
w poświadczeniu.".
Art. 10.
W sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się, do czasu
zakończenia postępowania w
pierwszej instancji, dotychczasowe przepisy w zakresie
uwierzytelniania dokumentów.
Art. 11.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
I. Cel ustawy
Celem niniejszej nowelizacji jest odformalizowanie postępowania cywilnego,
administracyjnego, sądowo-administracyjnego oraz podatkowego poprzez racjonalizację
istniejącego obowiązku dołączania do akt sprawy dokumentów oryginalnych lub ich
odpisów notarialnych. Zmiana polega na szerszym niż dotychczas umożliwieniu
uwierzytelniania odpisów dokumentów przez profesjonalnych pełnomocników stron,
reprezentujących zawody zaufania publicznego. Jej zamierzonym skutkiem jest wydatne
umniejszenie uciążliwości polegającej na konieczności wyzbycia się przez strony
postępowania, często na długi czas dokumentów oryginalnych albo poniesienia kosztów
ich notarialnego uwierzytelniania bądź uzyskania ich urzędowych odpisów.
II. Obowiązujący stan prawny
Kodeks postępowania cywilnego w art. 129 stanowi, iż "strona powołująca się w
piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w
sądzie jeszcze przed rozprawą".
Tak orzecznictwo jak i nauka prawa, z brzmienia cytowanego przepisu wyprowadza
wniosek, iż strona, która wywodzi swoje twierdzenia procesowe z treści dokumentów,
powinna bezwzględnie przedłożyć do akt sprawy oryginał dokumentu, ma na to określony
czas, aż do rozprawy. Obowiązek powstaje natomiast jeszcze przed rozprawą jeśli,
przedłożenia oryginału zażąda strona przeciwna. W nauce prawa podnosi się, iż takie
uregulowanie ma służyć umożliwieniu wyrażenia przez stronę przeciwną własnego stanowiska
jeszcze przed rozprawą. Wyrok Sądu Najwyższego z 6 listopada 2002 r. (I CKN 1280/00 LEX
nr 78358):
"Artykuł 128 k.p.c. pozwala na dołączenie do pisma procesowego odpisów załączników (np. ich
kserokopii) zamiast załączników w oryginale. Z art. 129 k.p.c. jednak wynika, że najpóźniej na rozprawie
strona obowiązana jest okazać sądowi oryginały tych dokumentów, natomiast na żądanie przeciwnika
obowiązana jest uczynić to jeszcze przed rozprawą. Ustawodawca posługując się pojęciem dokumentu
rozumiał przez to oryginał dokumentu. Tam gdzie oryginał może być zastąpiony przez odpis (np. odbitkę ksero),
ustawodawca wyraźnie to zaznaczył.".