Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Druk nr 1284

Warszawa, 5 września 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Joannę Senyszyn.


(-) Romuald Ajchler; (-) Anna Bańkowska; (-) Eugeniusz Czykwin;
(-) Tomasz Garbowski; (-) Witold Gintowt-Dziewałtowski; (-) Henryk
Gołębiewski; (-) Ryszard Kalisz; (-) Witold Klepacz; (-) Jan Kochanowski;
(-) Wacław Martyniuk; (-) Krzysztof Matyjaszczyk; (-) Grzegorz Napieralski;
(-) Wojciech Olejniczak; (-) Artur Ostrowski; (-) Stanisław Rydzoń;
(-) Joanna Senyszyn; (-) Elżbieta Streker-Dembińska; (-) Wiesław Andrzej
Szczepański; (-) Tadeusz Tomaszewski; (-) Marek Wikiński; (-) Stanisław
Wziątek; (-) Janusz Zemke.

Projekt

USTAWA
z dnia 2008 r.
o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych

Art. 1
W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135) wprowadza
się następujące zmiany:
1) w art. 15 dodaje się ust. 1a brzmieniu:
„1a. wiadczeniobiorcy mają również, na zasadach określonych w usta-
wie, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, których celem jest
wydanie zdrowego potomstwa, w tym do stosowania zapłodnienia
pozaustrojowego w ramach trzech cykli.”,
2) w art. 27 w ust. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) prowadzenie badań profilaktycznych obejmujących kobiety w ciąży,
w tym badań prenatalnych zalecanych w grupach ryzyka i u kobiet
powyżej 3 5 roku życia oraz profilaktyki stomatologicznej,”.

Art. 2
1. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z zastrzeże-
niem ust. 2.
2. Przepisy ustawy zostaną po raz pierwszy zastosowane w postępowaniu w
sprawie zawarcia umów ze świadczeniodawcami na 2009 r.



Uzasadnienie
Celem projektowanej ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach zdrowot-
nych finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 210, 2135)
jest ustanowienie nowego porządku prawnego w bardzo ważnej kwestii spo-
łecznej, która dotyczy w Polsce ponad miliona par dotkniętych niepłodnością.
Definicja zdrowia reprodukcyjnego zakłada, że jest to dobrostan fizyczny,
psychiczny i społeczny związany ze spełnieniem oczekiwań rozrodczych. Nie-
płodność jest zatem bez wątpienia chorobą. WHO uznaje ją za chorobę spo-
łeczną ze względu na zasięg (dotyczy 10-15% populacji, czyli 60-80 min par) i
skutki. Należą do nich: utrata zainteresowania codziennymi zajęciami, nie
opuszczająca depresja, napięte kontakty z rodziną, partnerem, kolegami. Poja-
wiają się trudności w myśleniu o czymś innym niż niepłodność, wysoki poziom
niepokoju, zmniejszona wydolność do wykonywania zadań, trudności z koncen-
tracją. Wśród objawów psychologicznych wymienia się również zaburzenia snu,
zmiany apetytu (wzrost lub obniżenie), nadużywanie leków i alkoholu. Pojawia-
ją się myśli o śmierci lub samobójstwie, dochodzi do społecznej izolacji. Jak
pisze prof. Szamatowicz, „stres niepłodności” porównywalny jest ze stresem po
rozpoznaniu chorób nowotworowych oraz zawału mięśnia sercowego i tylko
AIDS jest postrzegany jako choroba o negatywnym większym wpływie na ży-
cie. Niepłodność jest w Polsce niedowartościowana. Prowadzi ona do głębokich
zmian w układzie partnerskim, w tym do rozwodów.
Powszechnie stosowana definicja niepłodności przyjmuje, że o tej choro-
bie można mówić, jeśli do ciąży nie dochodzi po roku współżycia płciowego
bez stosowania środków antykoncepcyjnych. Współcześnie niepłodność dotyczy
w nieco większym stopniu mężczyzn niż kobiet.
Dość szeroki jest zakres metod leczniczych w niepłodności które można
podzielić na trzy grupy. Pierwsza grupa to postępowanie farmakologiczne, Dru-
ga - leczenie zabiegowe w tym chirurgia, mikrochirurgia i endoskopia zabiego-
wa. I wreszcie trzecia grupa to techniki rozrodu wspomaganego medycznie
(ART) w tym pozaustrojowe zapłodnienie i przeniesienie embrionu, czyli meto-
da in vitro. W wielu przypadkach metoda in vitro stanowią jedyną szansę na cią-
żę. Jest metodą ostatniej szansy, gdy wcześniejsze leczenie było nieskuteczne.
Skuteczność leczenia tą waha się w przedziale 15-40%. Przeciwnicy leczenia
niepłodności za pomocą ART podkreślają niskie procenty ciąż i porodów po
ART zapominając, że przewyższają one to, co dzieje się w sposób naturalny (w
rozrodzie naturalnym obumiera do 70% embrionów). Powtarzanie cykli terapeu-
tycznych prowadzi do powodzenia nawet w 70% przypadków.
Artykuł 16 uniwersalnej deklaracji praw człowieka stanowi, że „prawo do
posiadania potomstwa jest podstawowym prawem człowieka". Stosowanie me-
tody in vitro umożliwia realizację tego prawa. W Polsce dostęp do tego prawa
jest ograniczony ze względu na wysokie koszty metody in vitro (koszt jednej
procedury zapłodnienia pozaustrojowego wynosi średnio 5 000 zł, a z uwzględ-
nieniem kosztów poprzedzającego leczenia farmakologicznego 9 000 zł). Sta-
nowi to swoistą dyskryminację ze względu na stan zamożności. Dlatego finan-
sowanie zabiegów in vitro ze środków publicznych jest w pełni uzasadnione,
jako zapewniające równy dostęp wszystkim ubezpieczonym.
Przedłożony projekt zmierza do ustanowienia czytelnego porządku praw-
nego dla medycznych procedur wspomagania rodzicielstwa. Zmiany ustawy z
dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środ-
ków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135), ograniczają się do dodania w art.
15 ust la i zmiany brzmienia art. 27 ust. 1 pkt. 5. W dodawanym przepisie cho-
dzi o wyrażenie woli ustawodawcy, aby procedury medyczne wspomagania roz-
rodu były dostępne i finansowane ze środków publicznych. Propozycja zmierza
jednak do ograniczenia dostępnych procedur do trzech cykli terapeutycznych. W
obecnym stanie finansów publicznych przeznaczonych na służbę zdrowia pań-
stwa nie stać na prowadzenie terapii w nieograniczonym zakresie.
Zmiana w art. 27 ust. 1 pkt. 5 zmierza do usunięcia oczywistego absurdu,
jakim jest dopuszczenie badań prenatalnych u przyszłych matek, które przekro-
czyły 40. rok życia. Po pierwsze: dlatego, że zagrożenie chorobami okresu pło-
dowego gwałtownie rośnie u kobiet, które przekroczyły 35. rok życia. Po drugie:
dlatego, że kobiety, które przekroczyły 40. rok życia wyjątkowo rzadko decydu-
ją się na macierzyństwo. Dlatego też obecne brzmienie art. 27 ust. 1 pkt. 5 usta-
wy jest tylko pozornym załatwieniem problemu. Daje uprawnienie osobom, któ-
re raczej z niego nie skorzystają, a odmawia go licznej grupie zainteresowanych
kobiet, zagrożonych ciążą wysokiego ryzyka.
Wprowadzenie planowanej nowelizacji spowoduje konieczność wydat-
kowania środków publicznych w kwocie 112 500 000 zł rocznie.
Wielkość populacji polskiej, wymagającej leczenia metodami in vitro wy-
nosi około 25 000 par rocznie, z czego nie więcej niż połowa będzie zaintereso-
wana zastosowaniem tych metod (12 500 x 9 000 zł = 112 500 000 zł).

Przedmiot ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt
nie
został poddany konsultacjom, o których mowa w art. 34 ust. 3
Regulaminu Sejmu RP.


Warszawa, 22 września 2008 r.
BAS-WAEM-2430/08
Pan Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Joanna
Senyszyn)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2002 r., Nr 23,
poz. 398, ze zmianami) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt zakłada wprowadzenie zmian do ustawy z dnia 27 sierpnia 2004
r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
(Dz. U. Nr 210, poz. 2135, ze zmianami). Proponuje się zmianę przepisów
dotyczących zakresu świadczeń, do których uprawnieni są, na zasadach
określonych w tej ustawie, świadczeniobiorcy. Zmiany polegają na:
• dodaniu przepisu określającego prawo świadczeniobiorców do
świadczeń opieki zdrowotnej, których celem jest wydanie
zdrowego potomstwa, w tym stosowania zapłodnienia
pozaustrojowego w ramach trzech cykli (dodanie nowego art. 15
ust. 1a ustawy),
• zmianie przepisu określającego uprawnienie kobiet do
przeprowadzenia badań prenatalnych. Zmiana ta polega na
objęciu tymi świadczeniami także kobiet w wieku 35 – 40 lat
(zmiana art. 27 ust. 1 pkt 5 ustawy).
Projekt przewiduje wejście w życie ustawy po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia, z tym że jej przepisy mają zostać „po raz pierwszy zastosowane w
postępowaniu w sprawie zawarcia umów ze świadczeniodawcami na 2009 r.”

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii zawartych w przepisach
projektu.