Umowa kredytowa: na co zwrócić uwagę?

Przeczytaj także: Pożyczki gotówkowe: co powinna zawierać umowa?

Odpowiedzi na ponad 40 najważniejszych pytań dotyczących funkcjonowania konsumentów na rynku usług finansowych można znaleźć w specjalnej zakładce na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Informacje przygotowane przez prawników będą na bieżąco aktualizowane wraz z napływem do Urzędu kolejnych sygnałów zgłaszanych przez do organizacji pozarządowych oraz miejskich i powiatowych rzeczników konsumentów.

Pożyczasz pieniądze – pamiętaj

Zanim konsument zdecyduje się na kredyt w jakiejkolwiek instytucji, powinien sprawdzić, na jakiej podstawie działa określony przedsiębiorca oraz czy i kto sprawuje nadzór na jego działalnością. Ważne są informacje przekazywane już na wstępie przez pożyczkodawcę - szczególną uwagę zwracamy na reklamujących się hasłami typu „kredyt bez BIK”, „nawet z komornikiem”. Z analizy spraw prowadzonych obecnie przez UOKiK wynika, że w wielu przypadkach intencją przedsiębiorcy nie jest udzielenie nam kredytu, a jedynie pobranie „opłaty przygotowawczej”, „zadatku” lub inaczej nazwanej należności, a następnie odmówienie wypłaty wnioskowanej kwoty. Warto wiedzieć, że zgodnie z przepisami prawa pożyczkodawca jest obowiązany do zwrotu takiej opłaty jeżeli odstąpimy od umowy w terminie 14 dni. Niemniej jednak nieuczciwi pożyczkodawcy nie chcą dobrowolnie spełniać tego obowiązku narażając konsumentów na dodatkowe uciążliwości związane z dochodzeniem roszczeń.
Przy zawieraniu umowy pożyczki należy zwrócić uwagę przede wszystkim na:

• podmiot, z którym konsument zawiera umowę – sprawdzamy czy jest osobą prawną (spółką), osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą czy też innym konsumentem (a przedsiębiorca jedynie pośredniczy w zawarciu umowy). Jeżeli stroną umowy jest inny konsument, nie będziemy objęci ochroną prawną przewidzianą ustawą o kredycie konsumenckim.
• zabezpieczenia kredytu – sprawdzamy, jakie warunki dotyczące zabezpieczeń, które konsument musi spełnić, by otrzymać pożyczkę przewiduje umowa. Niejednokrotnie konsument zobowiązany jest zapewnić wysokie zabezpieczenie np. w wysokości 250 proc. wartości pożyczki. Niespełnienie tego wymogu wiąże się z tym, że kredytodawca nie wypłaca środków finansowych, a konsument traci opłaty pobrane w ramach rozpatrywania wniosku. Zalecane jest też sprawdzenie czy umowa w sposób precyzyjny wskazuje jakie zabezpieczenie będzie potrzebne (nie podpisujmy umów, które uprawniają przedsiębiorcę do wyznaczania potrzebnego zabezpieczenia w przyszłości, wedle własnego uznania).
• opłaty dodatkowe – sprawdzamy, czy umowa przewiduje inne wysokie opłaty np. za wizyty przedstawiciela firmy w domu, dodatkowe ubezpieczenia. Jeśli konsument znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, nie powinien decydować się na tego rodzaju dodatkowe usługi.
• koszt pożyczki – sprawdzamy ile będzie kosztować nas pożyczenie pieniędzy. Umowa musi zawierać jasną informację obejmującą wszystkie opłaty, które poniesie konsument – czyli całkowity koszt pożyczki (RRSO).

Niezależnie od tego, na jaki produkt finansowy ostatecznie zdecyduje się konsument, należy pamiętać, że każdą umowę oraz wszystkie towarzyszące jej dokumenty zawsze przed podpisaniem trzeba bardzo dokładnie przeczytać, a w przypadku wątpliwości poprosić o ich wyjaśnienie przedstawiciela instytucji finansowej. Jeśli informacje nadal są dla konsumenta niezrozumiałe, warto zwrócić się o bezpłatną pomoc prawną do jednej z organizacji pozarządowych lub rzecznika konsumentów. W sytuacji gdy instytucja finansowa odmawia wydania wzorca umowy (przed jego podpisaniem) – należy rozważyć, czy z takim przedsiębiorą warto współpracować.

Konsumencie – skorzystaj z bezpłatnej pomocy

Urząd przypomina, że bezpłatną poradę prawną można otrzymać w blisko 400 biurach miejskich i powiatowych rzeczników konsumentów, którzy ponadto prowadzą mediacje, analizują treści umów, pomagają sporządzić reklamacje. Do ich zadań należy także przygotowanie pozwów i innych pism procesowych dla konsumentów lub występowanie do sądu z powództwem. Bezpłatnie można poradzić się również telefonicznie. Z bezpłatnej pomocy ekspertów można skorzystać także wysyłając pytania na adres porady@dlakonsumentow.pl, który obsługuje Stowarzyszenie Konsumentów Polskich. Profesjonalna pomoc w sprawach konsumenckich świadczona jest również przez prawników w oddziałach Federacji Konsumentów znajdujących się na terenie całego kraju. Adresy oraz dane kontaktowe do organizacji udzielających bezpłatnych porad prawnych konsumentom można znaleźć korzystając z wyszukiwarki znajdującej się na stronie www.uokik.gov.pl. Jednocześnie przypominamy, że zgodnie z obowiązującym prawem, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów podejmuje działania wyłącznie w przypadku naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.