Umowa na roboty dodatkowe: jakie sprawia problemy?

Przeczytaj także: Umowa o roboty budowlane: wyrok TK

W konsekwencji, jeśli tego rodzaju zmiana nie zostanie poprzedzona zastrzeżeniem możliwości jej przeprowadzenia już w postanowieniach umowy – zawieranej według wzorca zamieszczonego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia –powstaje problem skutecznego dostosowania umowy do nowych warunków jej realizacji, zmienionych de facto pod wpływem ujawnienia potrzeby lub konieczności wykonania robót dodatkowych. Rozwiązania tego problemu należy poszukiwać w tych przepisach ww. Ustawy, które dopuszczają, w określonych w ich treści okolicznościach, możliwość udzielenia dotychczasowemu wykonawcy robót budowlanych z tzw. wolnej ręki nowego zamówienia dodatkowego o wartości nie przekraczającej 50% wartości dotychczasowego zamówienia podstawowego.

Roboty dodatkowe a termin zakończenia inwestycji

Przyjęcie zlecenia na roboty dodatkowe może powodować powstanie opóźnień w realizacji zaplanowanych wcześniej prac. W interesie wykonawcy jest zatem zastrzeżenie, już przy przyjmowaniu do realizacji zlecenia na roboty dodatkowe, odpowiedniego wydłużenia terminu oddania inwestycji, tak aby wskutek podjęcia się tych robót nie ponieść konsekwencji z tytułu opóźnień. Niestety, zdarza się, że wykonawca – przyjmując zlecenie na roboty dodatkowe – nie uwzględnia czasu potrzebnego do ich wykonania w całym harmonogramie inwestycji i nie występuje do inwestora z żądaniem wprowadzenia do umowy odpowiedniej zmiany terminu zakończenia robót. W takim przypadku zamawiający ma podstawy, by pociągnąć wykonawcę do odpowiedzialności z tytułu zwłoki w wykonaniu umówionej inwestycji.

Ryczałt a wynagrodzenie za roboty dodatkowe

Obecnie w inwestycjach funkcjonują najczęściej wynagrodzenia ryczałtowe. Na ogół nie budzi wątpliwości założenie, że istotną, wręcz konstytutywną cechą wynagrodzenia ryczałtowego jest niezmienność jego wysokości. Na tym tle pojawiają się w praktyce trudności z rozstrzygnięciem, czy ustanowiona w umowie kwota wynagrodzenia ryczałtowego obejmuje również koszty wykonania robót dodatkowych. Wobec braku – w przepisach normujących obecnie problematykę umowy o roboty budowlane – ustawowej definicji ryczałtu oraz regulacji normatywnie określających zasady jego funkcjonowania, wskazane jest, by kwestię tę wyraźnie rozstrzygnąć w postanowieniach konkretnej, zawieranej przez strony umowy.

Problematyka umów o roboty budowlane, w tym kontraktów zawieranych w drodze zamówień publicznych, jest bardzo skomplikowana. Wchodzą tu w grę duże kwoty pieniędzy, dodatkowe ustalenia między stronami, dokonywane już w toku prac, złożone rozliczenia finansowe oraz wiele innych istotnych zagadnień. Dlatego w praktyce przy inwestycjach dużej wartości (np. budowa dróg, biurowców) doradztwo prawnika staje się regułą.

Autor: Tomasz Mizikowski, radca prawny, wspólnik, Kancelaria Prawna Chajec, Don-Siemion & Żyto (CDZ)