Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

UZASADNIENIE
Projekt ustawy przewiduje dwie istotne zmiany w opodatkowaniu osób fizycznych
podatkiem dochodowym. Pierwsza z nich to wprowadzenie trzyszczeblowej skali podatkowej
odpowiadającej silnemu rozwarstwieniu dochodowemu społeczeństwa polskiego. Aktualnie
obowiązująca skala podatkowa powoduje faktyczne spłaszczenie opodatkowania z istotnym
zmniejszeniem ciężaru daniny publicznej dla osób o najwyższych dochodach. Nadto liniowe
opodatkowanie (ze stawką 19%) dochodów z zysków kapitałowych, z obrotu
nieruchomościami oraz z działalności gospodarczej w większych rozmiarach (o dochodzie
rocznym wyższym niż ok. 90 tysięcy złotych) powoduje, że osoby o wysokich dochodach
płacą relatywnie niższy podatek PIT, a w konsekwencji ich dochody netto są odpowiednio
wyższe, co nie ma jednak istotnego wpływu na wzrost popytu wewnętrznego. O ile w
działalności gospodarczej te wyższe dochody netto (w związku z liniowym podatkiem ze
stawką 19%) znajdują ekonomiczne uzasadnienie, o tyle spłaszczenie opodatkowania
dochodów przede wszystkim z pracy i silne preferowanie osób o wysokich dochodach rodzi
słuszne zastrzeżenia co do zasad sprawiedliwości takiego opodatkowania mierzonej
ekonomiczną zdolnością do płacenia podatków. Jest to szczególnie ważne w dobie
spowolnienia gospodarczego i dążenia władzy publicznej do zwiększenia dochodów
budżetowych, co odbywa się głównie przez nominalnie analogiczny dla wszystkich grup
dochodowych wzrost podatków pośrednich, a relatywnie rosnący wraz ze spadkiem dochodu,
ciężar ekonomiczny podatku VAT i innych podatków pośrednich.
Mając za cel dążenie do bardziej sprawiedliwego opodatkowania mierzonego
ekonomiczną zdolnością do płacenia podatków proponuje się w projekcie trójszczeblową
skalę podatkową, w której zarówno górna granica dochodu w pierwszym przedziale, jak i
stawka podatkowa – 18% - pozostają bez zmian. Bez zmian pozostaje także wysokość
kosztów uzyskania przychodu ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych oraz tzw. kwota
wolna od podatku w wysokości 3 089 zł, co w skali podatkowej odpowiada kwocie 556,02 zł
zmniejszającej podatek. Tym samym osoby o miesięcznym dochodzie średnio nieco ponad
7100 zł, odpowiadającym dwukrotności ogłoszonego przez GUS przeciętnego wynagrodzenia
brutto w gospodarce narodowej bez wypłat z zysku za sierpień 2012 r. (3 686 zł) nie odczują
zmian skali podatkowej. Zgodnie z Informacją dotyczącą rozliczenia podatku dochodowego
od osób fizycznych za 2011 rok autorstwa Ministerstwa Finansów powyższe dotyczy ok.
97,9% podatników podatku dochodowego, którzy odprowadzili za 76,28 % kwoty wpływów
PIT za 2011 r. (wpływy podatku dochodowego od osób fizycznych za 2011 r. pobieranego wg
skali podatkowej wyniosły 47,1 mld zł, w tym z pierwszego przedziału skali podatkowej 35,9
mld zł)
Proponuje się wprowadzenie 30% stawki podatku w drugim przedziale skali podatkowej.
Oznacza to, że osoby o dochodach miesięcznych mieszczących się w przedziale 7 127 zł –
10 000 zł zyskają na proponowanej zmianie – ich dochody przekraczające pierwszy przedział
skali podatkowej (85 528 zł) będą opodatkowane stawką niższą o 2 pkt proc. niż obecnie.
Oznacza to, że zyskają maksymalnie rocznie ok. 690 zł.
Dla osób o rocznych dochodach wyższych niż 120 000 zł proponuje się stawkę podatku
w wysokości 40% od nadwyżki ponad tę kwotę. Oznacza to, że efektywnie nadwyżka ta
byłaby opodatkowana o niespełna 8 pkt proc. wyżej niż aktualnie (osoby te zyskują na
obniżce stawki w drugim przedziale skali, stąd podwyżka stawki do 40% nie oznacza – w
stosunku do stanu aktualnego – podwyżki równej 8 pkt proc.).
Jednakże, w szczególności dla osób o dochodach mieszczących się w trzecim przedziale

5
skali podatkowej, w celu niepodwyższania ciężaru opodatkowania, proponuje się ulgę
podatkową polegającą na odliczeniu od podstawy opodatkowania wydatków na zakup lokalu
na wynajem lub budowę w tym celu budynku wielorodzinnego z lokalami na wynajem.
Propozycja wprowadzenia powyższej ulgi wynika z dwóch przyczyn:
Po pierwsze istnieje duże zapotrzebowanie na lokale mieszkalne w celu zaspokojenia
potrzeb mieszkaniowych, szczególnie młodych ludzi. Nie jest konieczne w tym celu
nabywanie lokali mieszkalnych na własność, co wymaga znacznych nakładów finansowych i
obniża mobilność zawodową społeczeństwa. Potrzeby mieszkaniowe mogą z powodzeniem
być zaspokajane poprzez najem lokali mieszkalnych, tym bardziej że rząd systematycznie
ogranicza zakres dofinansowania programów mieszkaniowych (vide chociażby program
Rodzina na swoim).
Po drugie – na rynku istnieje duża podaż nowych mieszkań nie zasiedlonych, na które
jednak nie ma popytu z powodu braku środków na ich zakup i znacznie ograniczonego
dostępu do kredytu bankowego w przypadku ludzi młodych nie mających stałego zatrudnienia
lub pracujących na tzw. umowach śmieciowych. Budownictwo mieszkaniowe znalazło się w
zapaści finansowej i konieczne staje się stworzenie instrumentów ożywienia tej branży oraz
ograniczenia rosnących ilości upadłości, a w konsekwencji utraty miejsc pracy. Do
rekordowego poziomu 168 dni wydłużył się w 2012 r. czas sprzedaży mieszkań na rynku
wtórnym - wskazują najnowsze dane Home Broker. O ile po stronie sprzedających widać
znaczny wzrost gotowości do obniżania cen, co ułatwia zawarcie transakcji, to problemem
staje się szybkie uzyskanie kredytu przez potencjalnych kupujących.
Wolne środki znajdujące się w zasobach osób fizycznych mogą być uruchomione do
zagospodarowania nowych istniejących zasobów mieszkaniowych i nakręcania koniunktury
w tym zakresie. To będzie sprzyjać konkurencji w podaży mieszkań i spadkowi czynszów
najmu. W sytuacji braku bezpiecznych form alokacji kapitału i stosunkowo niskich odsetek
od oszczędności na lokatach bankowych ożywienie na rynku mieszkaniowym powinno
spełnić cele społeczne.
Skutki finansowe proponowanych zmian są neutralne dla budżetu państwa. Zwiększenie
potencjalnych wpływów podatkowych w związku z proponowaną skalą podatkową
(szacunkowo ok. 2,8 - 3,0 mld zł) zostanie zneutralizowane ulgami podatkowymi na zakup
lub budowę substancji mieszkaniowej na wynajem.
Projekt nie był poddany konsultacjom, o których mowa w art. 34 ust 3 zdanie drugie
Regulaminu Sejmu.
Wnioskodawcy oświadczają, że projekt nie jest objęty prawem Unii Europejskiej (art. 34
ust 2 pkt 7 Regulaminu Sejmu).

6

Warszawa, 30 października 2012 r.
BAS–WAPEiM–2741/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Dariusz Joński)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32) sporządza się
następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych przewiduje wprowadzenie nowego odliczenia od podstawy
opodatkowania. Odliczeniu podlegałyby wydatki poniesione na:
 zakup, w budynku wielorodzinnym, składającym się co najmniej z pięciu
lokali mieszkalnych, nowego lokalu mieszkalnego lub nowych lokali
mieszkalnych przeznaczonych na wynajem oraz na zakup udziału w
części wspólnej nieruchomości przypadającej na każdy kupiony lokal,
 budowę własnego lub stanowiącego współwłasność budynku
mieszkalnego wielorodzinnego, składającego się co najmniej z pięciu
lokali mieszkalnych, z przeznaczeniem wszystkich znajdujących się w
nim lokali mieszkalnych na wynajem oraz na zakup działki pod budowę
tego budynku.
Ponadto projekt przewiduje zmianę stawek podatku. Zamiast obecnych
stawek - 18% i 32% - miałyby obowiązywać trzy nowe stawki – 18%, 30% i
40%. Projekt przewiduje również zmiany w sposobie opłacania zaliczek na
podatek dochodowy.
Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2013 r. i mieć zastosowanie
do uzyskanych dochodów (poniesionych strat) od dnia 1 stycznia 2013.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem

Prawo Unii Europejskiej nie reguluje spraw objętych zakresem projektu
ustawy.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej

Projekt ustawy pozostaje poza zakresem regulacji prawa Unii
Europejskiej.

IV. Konkluzja

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych nie jest objęty zakresem regulacji prawa Unii Europejskiej.


















Dyrektor Biura Analiz Sejmowych








Zbigniew Wrona























2

Warszawa, 30 października 2012 r.
BAS–WAPEiM–2742/12
Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o zmianie
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Dariusz Joński) jest projektem ustawy wykonującej
prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu


Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych przewiduje wprowadzenie nowego odliczenia od podstawy
opodatkowania. Odliczeniu podlegałyby wydatki poniesione na:
 zakup, w budynku wielorodzinnym, składającym się co najmniej z pięciu
lokali mieszkalnych, nowego lokalu mieszkalnego lub nowych lokali
mieszkalnych przeznaczonych na wynajem oraz na zakup udziału w
części wspólnej nieruchomości przypadającej na każdy kupiony lokal,
 budowę własnego lub stanowiącego współwłasność budynku
mieszkalnego wielorodzinnego, składającego się co najmniej z pięciu
lokali mieszkalnych, z przeznaczeniem wszystkich znajdujących się w
nim lokali mieszkalnych na wynajem oraz na zakup działki pod budowę
tego budynku.
Ponadto projekt przewiduje zmianę stawek podatku. Zamiast obecnych
stawek - 18% i 32% - miałyby obowiązywać trzy nowe stawki – 18%, 30% i
40%. Projekt przewiduje również zmiany w sposobie opłacania zaliczek na
podatek dochodowy.
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych nie jest objęty zakresem regulacji prawa Unii Europejskiej i nie
zawiera przepisów zmierzających do wykonania prawa Unii Europejskiej.
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu.







Dyrektor
Biura
Analiz
Sejmowych








Zbigniew Wrona