Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Program ochrony brzegów morskich"

wydanych na podstawie art. 37 ust. 1a zmienianej właśnie ustawy z dnia 21 marca
1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
W art. 2 pkt 3, w celu konkretyzacji obowiązku monitoringu całego wybrzeża,
jednoznacznie określono obowiązek podejmowania czynności, prac i badań
dotyczących ustalenia aktualnego stanu brzegu morskiego, a nie tylko odcinków
wyznaczonych do najpilniejszej ochrony. Intencją twórców ustawy był monitoring
całego polskiego wybrzeża w celu diagnozy jego stanu i przy założeniu ochrony
sposobami technicznymi najbardziej zagrożonych odcinków. Zmiana polega wyłącznie
na wypracowaniu lepszego sformułowania obowiązku monitoringu, aby przepis nie
powodował kłopotów interpretacyjnych.
W art. 2 dodaje się pkt 4, który wprowadza uszczegółowienie celów Programu.
Graniczna linia ochrony brzegów będzie określona w rozporządzeniu ministra
właściwego do spraw gospodarki morskiej. Linia ta jest rozumiana jako
nieprzekraczalna linia cofania się brzegu. Urzędy morskie będą realizować zadania,
które pozwolą na utrzymanie brzegu morskiego po odwodnej stronie granicznej linii
ochrony brzegów. Położenie tak wyznaczonej linii jest mierzalnym parametrem, który
nie tylko umożliwia określenie polityki państwa dotyczącej brzegu, ale także, ze
względu na systematyczną realizację monitoringu strefy brzegowej, pozwoli na
kontrolowanie, czy i jak założenia tej polityki są realizowane. Graniczna linia ochrony
brzegu morskiego zostanie określona w przepisach wydanych na podstawie art. 37
ust. 1a zmienianej właśnie ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich
Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
Po art. 2 dodaje się art. 2a, który wprowadza miernik realizacji Programu, co pozwoli na
monitorowanie bieżącej realizacji celów Programu.
Doprecyzowano przepis art. 4, w którym wskazano, iż Program finansowany jest z
budżetu państwa, a także z innych źródeł finasowania. W artykule tym został wskazany
maksymalny limit wydatków budżetu państwa na cały okres realizacji Programu w
latach 2004–2023 w wysokości 911 000 000 zł – przy czym minimalna kwota
wydatków budżetu państwa planowana rocznie wynosi 34 000 000 zł.
W projekcie ustawy dokonano zmiany wielkości rocznych wydatków z budżetu państwa
z kwoty 25 550 000 zł do kwoty 34 000 000 zł. Wskazana w projekcie ustawy kwota
rocznych wydatków z budżetu państwa w wysokości 34 000 000 zł stanowi kwotę
4
zapisaną w ustawie budżetowej na rok 2015, zaplanowaną na Program – kwota ta na rok
2015 wynika z waloryzacji środków przewidzianych na realizację Programu według
wskaźnika inflacji. Biorąc pod uwagę relatywnie niski poziom inflacji i określenie
minimalnego poziomu wydatków (wydatki mogą być planowane w wyższej
wysokości), a także proces waloryzacji wartości Programu (przeliczenia musiały być
dokonywane dla każdego zadania oddzielnie – plan i wykonanie we wszystkich latach),
zrezygnowano z mechanizmu waloryzacji środków przewidzianych na realizację
Programu według wskaźnika inflacji. W wyniku przeliczenia kwoty 25 550 000 zł
wskaźnikami inflacji, obecna wartość tych wydatków wynosi około 34 000 000 zł.
Oznacza to, iż kwota wydatków z budżetu państwa nie wzrasta.
Z uwagi na fakt, że Program może być również finansowany ze środków UE, w tym w
ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020, wskazany
maksymalny limit wydatków budżetu państwa w wysokości 911 000 000 zł nie
obejmuje środków na realizację projektów finansowanych z udziałem środków UE, co
pozwoli na elastyczne korzystanie z tego źródła finasowania wydatków.
Po dziesięciu latach realizacji ustawy część odcinków brzegu preferowanych do
ochrony, o kilometrażu określonym w załączniku do ustawy, w wyniku dynamicznych
zmian procesów brzegowych wymagała uaktualnienia, co zostało uwzględnione w
załączniku do nowelizowanej ustawy. Zmiany zostały wprowadzone w oparciu o
monitoring strefy brzegowej przeprowadzanej cyklicznie przez urzędy morskie. W
wyniku pomiarów zaobserwowano występowanie niekorzystnych zjawisk na odcinkach,
które w momencie powstania ustawy zakwalifikowano jako niewymagające działań
interwencyjnych, oraz ich intensyfikację na odcinkach, które zostały uwzględnione w
ustawie. Przy ustalaniu granic odcinków brzegu podlegających ochronie wzięto również
pod uwagę szybkie zmiany zagospodarowania obszarów sąsiadujących z pasem
technicznym, a także potrzebę ochrony obszarów sąsiadujących z już chronionymi
odcinkami z uwagi na dużą dynamikę procesów erozyjnych.
W związku z tym proponuje się następujące zmiany w załączniku do ustawy.
Zatoka Gdańska
– Ujście Wisły – Przekop (km 47,9–48,3) – odstąpiono od ochrony odcinka z uwagi na
to, iż odcinek ten leży poza pasem technicznym i obejmuje ujście rzeki Wisły –
Przekop, który jest w gestii Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
5
– Górki Wschodnie (km 56,9–59,0) – odstąpiono od ochrony odcinka km 59,0–59,2 z
uwagi na to, że odcinek ten jest częścią zakończenia falochronu wschodniego na
ujściu Wisły Śmiałej. Zakres działań w granicach odcinka uległ zmianie przez
dodanie możliwości realizacji umocnień brzegowych. Zmiana jest spowodowana
koniecznością zabezpieczenia możliwości utrzymania we właściwym stanie
technicznym istniejącego trwałego umocnienia brzegu.
– Ujście Wisły Śmiałej (km 59,2–59,4) – odstąpiono od ochrony całego odcinka,
ponieważ jest to ujście rzeki Wisły Śmiałej i leży poza pasem technicznym.
– Górki Zachodnie (km 59,4–60,4) – odstąpiono od ochrony odcinka, dlatego że jest to
ujście rzeki Wisły Śmiałej i leży poza pasem technicznym. Dodatkowo obszar do km
60,1 znajduje się w granicach Portu Gdańsk. Obszar od km 60,1 do km 60,4 został
zachowany do ochrony.
– Ujście Wisły Śmiałej – Stogi (km 60,1–63,05) – odcinek km 60,1–60,4 został
zachowany do ochrony, skrócono odcinek do ochrony o km 63,05–65,0 – zmiana
spowodowana jest tym, że odcinek km 63,05–65,0 leży poza pasem technicznym.
Dodatkowo obszar do km 60,1 znajduje się w granicach Portu Gdańsk. Obszar od km
60,1 do km 60,4 położony jest w pasie technicznym. Zakres działań w granicach
odcinka uległ zmianie przez dodanie możliwości realizacji umocnień brzegowych.
Analiza map zagrożeń powodziowych wykazała, że teren jest objęty ryzykiem
wystąpienia powodzi od strony morza.
– Westerplatte (km 67,45–69,1) – wprowadzono nowy odcinek przeznaczony do
ochrony w celu utrzymania znajdującej się w jego obszarze inwestycji.
– Nowy Port – Orłowo (km 69,2–81,1) – odcinek powstał z połączenia dwóch
odcinków Nowy Port – Sopot (km 69,2–79,0) oraz Orłowo (km 80,0–82,0).
Wydłużono odcinek do ochrony o km 79,0–80,0 oraz skrócono odcinek do ochrony o
km 81,1–82,0. Wydłużenie odcinka ma na celu ochronę silnie zurbanizowanego
zaplecza. Teren ten jest nisko położony i zabudowany. Zakres działań w granicach
odcinka uległ zmianie przez dodanie możliwości realizacji umocnień brzegowych.
Zmiana jest spowodowana tym, że po analizie map zagrożeń powodziowych
stwierdzono możliwość wystąpienia powodzi od strony morza. Dla ochrony tego
terenu może powstać konieczność budowy trwałych umocnień przeciwsztormowych.
6
– Redłowo – Kamienna Góra (km 83,5–85,3) – skrócono odcinek do ochrony o km
82,0–83,5, wydłużono odcinek do ochrony o km 85,0–85,3. Zmiany długości
odcinka spowodowane są tym, że na odcinku km 82,0–83,5 znajduje się rezerwat
przyrody „Kępa Redłowska”, który ma zatwierdzony plan ochrony. Plan ochrony nie
dopuszcza możliwości wykonywania żadnych prac ochronnych na brzegu morskim.
Wydłużenie odcinka związane jest z potrzebą objęcia całego odcinka brzegu miasta
Gdynia leżącego w pasie technicznym do granic Portu Gdynia, tj. do km 85,3. Zakres
działań w granicach odcinka uległ zmianie przez dodanie możliwości realizacji
umocnień brzegowych. Zmiana jest spowodowana tym, że na odcinku zlokalizowane
są trwałe umocnienia brzegu, które wymagają utrzymania ich we właściwym stanie
technicznym.
– Oksywie – Mechelinki (km 89,1–96,6) – wydłużono odcinek do ochrony o km
96,5–96,6. Zmiany długości odcinka spowodowane są koniecznością objęcia ochroną
całego odcinka do granicy nowo wybudowanej przystani rybackiej w Mechelinkach,
tj. do km 96,6.
– Rewa (km 99,9–101,0) – odcinek powstał z połączenia dwóch odcinków
Mechelinki – Rewa (km 96,6–100,0) oraz Rewa – Osłonino (km 100,0–107,3).
Nowy odcinek zmniejsza ochronę o km 96,6–99,9 oraz km 101,0–107,3. Odcinek
brzegu 96,6–99,2 to odcinek rezerwatu Mechelińskie Łąki. Z uwagi na ochronę
siedlisk rezerwatu wyłącza się odcinek z Programu. Na zapleczu odcinka km
101,15–107,3 są tereny rolnicze oraz Rezerwat Beka. Odcinek zostaje wyłączony z
ochrony z uwagi na tereny cenne przyrodniczo. Zakres działań w granicach odcinka
uległ zmianie przez dodanie możliwości realizacji umocnień brzegowych. Zmiana
jest spowodowana tym, że istnieją na tym odcinku trwałe umocnienia brzegu, które
wymagają utrzymania ich we właściwym stanie technicznym.
– Rzucewo 1 (km 109,4–109,8) – skrócono odcinek do ochrony o km 107,3–109,4
oraz 110,1–114,0. Zmiana kilometrażu brzegu morskiego przeznaczonego do
ochrony wynika z tego, że tylko te odcinki wymagały budowy trwałego umocnienia.
Zakres działań w granicach odcinka uległ zmianie przez dodanie możliwości
realizacji umocnień brzegowych. Zmiana jest spowodowana tym, że istniejące na
tym odcinku trwałe umocnienia brzegu wymagają utrzymania ich we właściwym
stanie technicznym.
7
– Rzucewo 2 (km 109,8–110,1) – skrócono odcinek do ochrony o km 107,3–109,4
oraz 110,1–114,0. Zmiana kilometrażu brzegu morskiego wynika z tego, że tylko te
odcinki wymagały ochrony. Zakres działań w granicach odcinka uległ zmianie przez
dodanie możliwości realizacji sztucznego zasilania.
– Puck 1 (km 114,0–114,7) – skrócono odcinek do ochrony o km 114,7–115,37.
Zmiana kilometrażu brzegu morskiego przeznaczonego do ochrony wynika z tego, że
tylko ten odcinek wymagał działań ochronnych, z uwagi na zurbanizowane zaplecze.
– Puck 2 (km 115,37–115,58) – skrócono odcinek do ochrony o km 115,58–116,7.
Wynika to z tego, że tylko ten odcinek wymagał budowy trwałego umocnienia.
Zakres działań w granicach odcinka uległ zmianie przez dodanie możliwości
realizacji umocnień brzegowych. Zmiana jest spowodowana tym, że istniejące na
tym odcinku trwałe umocnienia brzegu wymagają utrzymania ich we właściwym
stanie technicznym.
– Puck 3 (km 116,7–117,0) – skrócenie odcinka do ochrony o km 117,0–117,8 wynika
z tego, że tylko ten odcinek wymagał budowy trwałego umocnienia. Zakres działań
w granicach odcinka uległ zmianie przez dodanie możliwości realizacji umocnień
brzegowych. Zmiana jest spowodowana tym, że istniejące na tym odcinku trwałe
umocnienia brzegu wymagają utrzymania ich we właściwym stanie technicznym. Na
zapleczu opaski, w odległości ok. 30 m, przebiega droga wojewódzka nr 216
prowadząca na Półwysep Helski.
Półwysep Helski
– Władysławowo – Kuźnica (od nasady Półwyspu do km 9,5) – odcinek powstał z
połączenia odcinków Władysławowo (od nasady Półwyspu do km 9,5) oraz Chałupy
– Kuźnica (km 4,5–9,5). Zmiana ta ma na celu możliwość prowadzenia prac
zabezpieczających, według uproszczonych procedur postępowania. Na
dotychczasowych odcinkach stosowano te same rozwiązania ochrony brzegu. Nowy
odcinek jest zabezpieczony umocnieniami brzegowymi w ramach istniejącego
systemu. W obowiązującej ustawie na wskazanych odcinkach mogło być
wykonywane tylko sztuczne zasilanie brzegu morskiego. Zmiana zakresu
podyktowana jest tym, że istniejące na tym odcinku trwałe umocnienia brzegu
wymagają utrzymania ich we właściwym stanie technicznym.
8