Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Porozumienia wykonawczego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki do Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki dotyczącej rozmieszczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej systemu obrony przed rakietami balistycznymi w sprawie użytkowania terenów oraz przestrzeni powietrznej wokół Bazy systemu obrony przed rakietami balistycznymi, podpisanego w Warszawie dnia 27 kwietnia 2015 r.

1) prac budowlanych (art. IV Porozumienia);
2) kształtowania polityki przestrzennej oraz ustalania zasad zagospodarowania i
zabudowy (art. V Porozumienia);
3) użytkowania nadajników elektromagnetycznych oraz urządzeń inicjowanych
elektrycznie (art. VI Porozumienia);
4) lotów statków powietrznych w przestrzeni powietrznej nad i wokół Bazy (art. VII
Porozumienia).
Na szczególną uwagę zasługuje określona w art. V Porozumienia procedura weryfikacji
potencjalnego wpływu dwóch typów konstrukcji (tj. „dużych konstrukcji” oraz turbin
wiatrowych) na wymogi funkcjonowania systemu obrony przed rakietowymi pociskami
balistycznymi. Rozwiązanie to łagodzi negatywny wpływ przedmiotowych konstrukcji
na pracę radaru planowanego do rozmieszczenia w Bazie.
Procedura ta opiera się na następujących zasadach:
1) analizie podlegać będą przyszłe konstrukcje, których weryfikacja w oparciu o
dostępne dane nie była możliwa przed podpisaniem Porozumienia. Zasada ta
znajduje potwierdzenie w treści art. 1 ust. 2 Porozumienia, zgodnie z którym Rząd
Stanów Zjednoczonych Ameryki potwierdza, że dostarczył wszelkie istotne
informacje, znane w chwili podpisywania niniejszego Porozumienia, w celu
umożliwienia Rządowi Rzeczypospolitej Polskiej zapewnienia, że użytkowanie
terenów oraz przestrzeni powietrznej otaczających Bazę jest zgodne z wymogami
jej funkcjonowania;
2) ogranicza się do niezbędnego minimum możliwość wprowadzania zmian – zgodnie
z art. IV ust. 5 Porozumienia, konstrukcje i turbiny wiatrowe istniejące lub
planowane do budowy w chwili wejścia w życie niniejszego Porozumienia
pozostaną w stanie niezmienionym;
3) w przypadku gdy niezbędne jest wprowadzenie ograniczeń, w pierwszej kolejności
powinny one przyjąć formę samoograniczenia (art. V ust. 8 lit. a Porozumienia);
4) dopiero w przypadku braku takich możliwości lub braku zasadności ich
zastosowania, możliwe jest wprowadzenie ograniczeń dotyczących konstrukcji
(art. V ust. 8 lit. b Porozumienia), które umożliwią ich budowę w sposób, który nie
będzie kolidował z realizacją podstawowego celu Bazy, jakim jest zapewnienie
bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, Stanów Zjednoczonych Ameryki i
NATO.
3
W praktyce duża liczba zmiennych, przede wszystkim takich jak rozmiary konstrukcji,
ich kształty i materiały, z których są wykonane, uniemożliwia stworzenie
wyczerpującego katalogu nakazów albo zakazów dotyczących ich budowy. Stąd też
konieczność stworzenia mechanizmu pozwalającego na efektywną analizę zgodności
konstrukcji z funkcjonowaniem systemu obrony przed rakietowymi pociskami
balistycznymi.
Należy zaznaczyć, że na posiedzeniu w dniu 5 sierpnia 2014 r. Rada Ministrów uznała
Bazę Systemu Obrony przed Rakietami Balistycznymi Redzikowo za obiekt
szczególnie ważny dla bezpieczeństwa i obronności państwa kategorii I.
Kształt zaprojektowanego mechanizmu, będący następstwem wyważenia interesu
prywatnego i publicznego, spełnia przesłanki określone w art. 31 ust. 3 w związku z
art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U.
Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) i nie narusza istoty prawa własności, pozostając w
racjonalnej i odpowiedniej proporcji do celu, dla osiągnięcia którego ustanawiane są
wyżej wymienione ograniczenia.
Stworzony mechanizm weryfikacyjny umożliwia osiągnięcie tego celu jeszcze przed
ewentualnym dokonaniem zmiany Umowy, co biorąc pod uwagę tryb związania
Rzeczypospolitej Polskiej jego postanowieniami, jest procesem długotrwałym i
sformalizowanym.
Prawa nabyte podmiotów prywatnych dotyczące konstrukcji istniejących w chwili
podpisania Porozumienia zostały zabezpieczone, na co wyraźnie wskazuje treść art. IV
ust. 5, zgodnie z którym konstrukcje i turbiny wiatrowe istniejące lub planowane do
budowy w chwili wejścia w życie niniejszego Porozumienia mogą pozostać w stanie
niezmienionym lub mogą zostać zbudowane zgodnie z planami.
Ewentualne roszczenia odszkodowawcze związane z koniecznością wprowadzenia
ograniczeń we wznoszonych w przyszłości konstrukcjach będą mogły być rozpatrywane
na gruncie prawa cywilnego, przy uwzględnieniu wynikających z Umowy
mechanizmów dotyczących odpowiedzialności Stron.
3. Skutki wejścia w życie Porozumienia
a) skutki prawne – wejście w życie Porozumienia spowoduje konieczność:
4
–
uwzględniania przez właściwe organy) ograniczeń określonych w treści
Porozumienia wykonawczego we wszelkich dokumentach i decyzjach dotyczących
kształtowania polityki przestrzennej oraz ustalania zasad zagospodarowania i
zabudowy, włączając w to studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, strategię
rozwoju gminy, a także Plan zagospodarowania przestrzennego województwa
pomorskiego;
–
poddawania dokumentów i decyzji dotyczących budowania „dużych
konstrukcji” oraz turbin wiatrowych procedurze weryfikacji przez właściwe organy
Rzeczypospolitej Polskiej w uzgodnieniu z właściwymi organami Stanów
Zjednoczonych Ameryki;
–
ustanowienia nad i wokół Bazy strefy o ograniczonym ruchu lotniczym typu
„R”, poprzez zmianę rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 czerwca
2010 r. w sprawie zakazów lub ograniczeń lotów na czas dłuższy niż 3 miesiące
(Dz. U. Nr 106, poz. 678 oraz z 2011 r. Nr 251, poz. 1507);
–
modyfikacji granic strefy ruchu lotniskowego Krępa k. Słupska (ATZ ESPR),
tak aby nie kolidowały one z projektowaną strefą o ograniczonym ruchu lotniczym
typu „R”;
–
ustanowienia szczegółowych procedur operacyjnych dotyczących wydawania
zgód przez dowódców Bazy na wlot w przedmiotową przestrzeń powietrzną,
b) skutki finansowe – wejście w życie Porozumienia nie wywoła bezpośrednich,
dodatkowych skutków finansowych w stosunku do już obowiązujących przepisów
dotyczących wprowadzenia zmian w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego gmin obejmujących tereny, których dotyczą projektowane
ograniczenia. Wynika to również z sukcesywnego uwzględniania zawartych w
Porozumieniu ograniczeń w procesie planowania i zagospodarowania
przestrzennego terenów położonych w promieniu 35 km od Punktu Odniesienia
Radaru, w ramach uzgodnień prowadzonych przez właściwe organy wojskowe w

1) Pod pojęciem tym należy rozumieć: 1) właściwe organy samorządu terytorialnego – ograny tych
jednostek samorządu terytorialnego, których dotyczą ograniczenia przewidziane w niniejszej umowie, a
więc województwa pomorskiego (Sejmik Województwa Pomorskiego w odniesieniu do planu
zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego), rady gmin oraz wójtów, burmistrzów i
prezydentów miast, których właściwość obejmuje tereny położone w promieniu 35 km od Punktu
Odniesienia Radaru; 2) organy nadzoru architektoniczno-budowlanego (starosta, wojewoda, Główny
Inspektor Nadzoru Budowlanego), których właściwość obejmuje tereny położone w promieniu 35 km od
Punktu Odniesienia Radaru.
5
trybie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz.199, z późn. zm.),
c) skutki społeczne i gospodarcze – wejście w życie Porozumienia nie spowoduje
bezpośrednich skutków społecznych i gospodarczych. Należy podkreślić, iż strona
polska zachowała w pracach nad Porozumieniem szczególną dbałość o to, aby
ograniczenia wprowadzane niniejszym Porozumieniem nie wywołały: (1)
konieczności rozbiórki jakichkolwiek budynków lub budowli, (2) konieczności
wstrzymania prac budowalnych lub procesów inwestycyjnych, (3) szkód, które
wynikałyby z konieczności zachowania ograniczenia natężenia emisji
elektromagnetycznej w kierunku Bazy czy też użytkowania przestrzeni powietrznej
nad i wokół Bazy,
d) skutki polityczne i militarne – wejście w życie Porozumienia stanie się elementem
wspólnych działań Rządów Rzeczypospolitej Polskiej i Stanów Zjednoczonych
Ameryki, prowadzących do zapewnienia niezbędnych warunków funkcjonowania
systemu obrony przed rakietami balistycznymi planowanego do zainstalowania w
Bazie. Jego zawarcie jest tym samym niezbędne do osiągnięcia celów współpracy
politycznej i wojskowej, jakie oba Rządy przyjęły w Umowie z 2008 r. i Protokole
do niej z 2010 r.
4. Tryb związania Rzeczypospolitej Polskiej Porozumieniem
Ze strony polskiej Porozumienie podpisał Robert Kupiecki, podsekretarz stanu w
Ministerstwie Obrony Narodowej w dniu 27 kwietnia 2015 r.
Związanie Rzeczypospolitej Polskiej postanowieniami niniejszego Porozumienia
powinno nastąpić w drodze ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w formie ustawy,
tj. w trybie określonym w art. 89 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. oraz art. 12 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach
międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, z późn. zm.).
Wybór powyższego trybu wynika z faktu spełniania przez postanowienia Porozumienia
przesłanek określonych w art. 89 ust. 1 pkt 2 oraz 5 Konstytucji w zakresie, w jakim
dotyczą one praw i obowiązków podmiotów uczestniczących w procesie planowania i
zagospodarowywania przestrzennego, jak również w procesie budowlanym.





6