Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o rzemiośle

„7. Za zgodą organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła jej
członkami mogą być, na czas określony, także, osoby fizyczne i prawne
- będące przedsiębiorcami, lecz niebędące rzemieślnikami.”;
6) w art. 17 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Podstawą utworzenia cechu w trybie inicjatywy założycielskiej jest
uchwalenie statutu cechu odpowiadającego wymogom określonym w art. 16
przez co najmniej 30 członków założycieli.”;

7) art. 18 otrzymuje brzmienie:
„Przepisy art. 17 mają odpowiednio zastosowanie do izb rzemieślniczych, z
tym że liczba członków założycieli (cechów) wynosi co najmniej 20”.

Art. 2. 1. Przepisy art. 17 ust. 1 i art. 18 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu
ustalonym niniejszą ustawą, nie mają zastosowania do cechów i izb rzemieślniczych
działających w dniu wejścia ustawy w życie.

Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.


















UZASADNIENIE
1. Ogólna potrzeba i cel wydania ustawy

Proponowana ustawa ma na celu wprowadzenie do ustawy o rzemiośle zmian, które,
także zdaniem środowiska rzemieślniczego, są niezbędne dla jej należytego funkcjonowania
w obecnych warunkach ekonomiczno-społecznych i otoczeniu prawnym – bez zmian w
zakresie podstawowych konstrukcji i rozwiązań obecnej ustawy ani dokonywania zmian w
innych ustawach. Służyć to ma lepszemu funkcjonowaniu rzemiosła – w tym także lepszemu
funkcjonowaniu instytucji samorządu rzemiosła, stanowiących dobrowolne zrzeszenia osób
wykonujących rzemiosło.
2. Proponowane zmiany i powody ich przedstawienia

Zmiany, które są przedstawione w projekcie, polegają na:
(1) wprowadzeniu definicji rzemiosła:
a) dostosowanej do obecnego ustawodawstwa o swobodzie prowadzenia działalności
gospodarczej – poprzez powołanie się na obecnie obowiązującą w tej materii ustawę
(w nowelizowanej w tym celu art. 1 ustawy o rzemiośle) oraz wprowadzenie terminów
„mikroprzedsiębiorca” i „mały przedsiębiorca” (w art. 2 ust. 1), a także „średni
przedsiębiorca” (w nowym art. 2 ust. 1a);
b) uwzględniającej – z zachowaniem charakteru rzemiosła jako opierającego się na
szczególnych osobistych kwalifikacjach osób wykonujących rzemiosło oraz ich pracy
własnej – rozwój działalności rzemieślniczej wykraczający poza granice określone dla
małych przedsiębiorców oraz formę indywidualnej działalności gospodarczej (w tym
w ramach spółki cywilnej), w razie:
- zawodowego wykonywania działalności gospodarczej przez osoby będące
średnimi przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności
gospodarczej – jeżeli działalność ta stanowi bezpośrednią kontynuację
prowadzonej przez nie działalności określonej jako rzemiosło w ust. 1 (nowy
art. 2 ust.1a pkt 1), a także
- wykonywania
działalności
gospodarczej
przez,
będące
mikroprzedsiębiorcami,
małymi
przedsiębiorcami
albo
średnimi
przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności
gospodarczej, spółki handlowe z udziałem osób, o których mowa w ust. 1 –
jeżeli działalność ta stanowi bezpośrednią kontynuację prowadzonej przez te


osoby działalności, o której mowa w ust. 1, a osoby te, ich małżonkowie lub
ich zstępni dysponują bezpośrednio uprawnieniami, które umożliwiają
wywieranie decydującego wpływu na daną spółkę (nowy art. 2 ust. 1a pkt 2) –
powyższe proponowane zmiany spowodowanie są koniecznością niedopuszczenia do
zamykania rzemiosła w hermetycznym otoczeniu i spychania go do rangi rękodzieła -
dzisiejsze rzemiosło w wyniku zmian gospodarczych, możliwych różnych form
prawnych prowadzenia działalności, przemian właścicielskich nawet w firmach od
pokoleń rodzinnych, a jednocześnie historia i tradycja, etos firmy powoduje, iż zależy
im na funkcjonowaniu w ramach ustawy o rzemiośle, a zarazem obecne przepisy w tej
materii są skostniałe, oddziaływają negatywnie na prowadzenie zakładu
rzemieślniczego, jego stały rozwój i ewentualną sukcesję po właścicielu; zmiany te
pośrednio mogą także wpłynąć na funkcjonowanie organizacji samorządu
gospodarczego rzemiosła poprzez zachęcenie i zmobilizowanie młodych osób do
uczestnictwa w strukturach organizacji;
c) precyzującej w art. 2 ust. 4 nowelizowanej ustawy, wskazującym rodzaje
działalności niezaliczane do rzemiosła pojęcie „wolnych zawodów” oraz wyłączającej
z tego wyliczenia działalność gastronomiczną;
w dotychczasowym stanie prawnym osoby wykonujące zawód „kucharz” znajdują
się poza rzemiosłem, choć w praktyce dopuszcza się egzaminowanie w tym zakresie
przez komisje izb rzemieślniczych – w tej sprawie wypowiedział się Sekretarz Stanu
w MEN w odpowiedzi z dnia 13 czerwca 2013 r. na interpelację nr 18322; badając
standardy egzaminacyjne oraz podstawę programową nauczania w innych zawodach
spożywczych, np. cukiernika, piekarza, wędliniarza, stwierdzić należy, że kucharz
mieści się w tej grupie zawodów i choć można go nauczać w zakładach małych i
mikro, należących w prawie 100% do struktur rzemieślniczych, egzaminowanie przez
komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych jest prawnie wątpliwe, a ponadto
praktycznie pozbawia się możliwości zdawania egzaminu czeladniczego uczniom z
form pozaszkolnych (a mistrzów dofinansowania kosztów kształcenia); ponadto wg
opinii restauratorów zdobycie zawodu kucharza i potwierdzenie tego egzaminem
czeladniczym czy mistrzowskim nie oznacza automatycznie możliwości prowadzenia
działalności gastronomicznej (jak w każdym innym zawodzie);


(2) wprowadzeniu legalnej definicji rzemieślnika uwzględniającej proponowaną definicję
rzemiosła (nowy art. 2 ust. 1b);
(3) uproszczeniu zasad odpłatności za egzaminy mistrzowskie, czeladnicze i sprawdzające,
polegającym na ustawowym jednolitym ustaleniu – obniżonych w stosunku do obecnych
maksymalnych stawek - wysokości tych opłat (art. 3g pkt 4) oraz zniesieniu możliwości
częściowego zwolnienie od opłat, przy zachowaniu możliwości zwolnienia całkowitego
(nowe brzmienie art. 3 ust. 3h);
(4) wyraźnym wskazaniu, że rzemieślnicy zatrudniający pracowników w celu przygotowania
zawodowego w rzemiośle mogą uzyskać refundację wynagrodzeń pracowników
młodocianych i składek na ubezpieczenie społeczne opłacanych przez pracodawców, o
których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, oraz
dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianego pracownika, o którym mowa w przepisach
o systemie oświaty (nowy art. 3 ust. 5a);
proponowany przepis ma na celu utrwalenie tych form wsparcia przez Państwo mistrzów
szkolących w obowiązującym systemie prawnym, co do których, jak wskazują przypadki z lat
ubiegłych, ich funkcjonowanie w praktyce nie zawsze było oczywiste - np. na przełomie lat
2010/2011 były ogromne zaległości i zatory w wypłatach refundacji oraz zapoczątkowano
niebezpieczną dyskusję nad celowością funkcjonowania tej formy wsparcia i tylko dzięki
olbrzymiej mobilizacji środowiska rzemieślniczego i jego organizacji zlikwidowano
zaległości i drożność systemu.
(5) zaznaczeniu, że przygotowanie zawodowe pracowników młodocianych w rzemiośle ma
charakter dualny (nowe brzmienie art. 3 ust. 6) – co ma istotne znaczenie dla, potrzebnego dla
gospodarki narodowej, uznania powszechności tego systemu;
(6) rozwinięciu zakresu obowiązków rzemieślnika o obowiązek kierowania się względami
odpowiedzialności społecznej (nowe brzmienie art. 5 ust. 1) – w celu podkreślenia
szczególnego, społecznie odpowiedzialnego charakteru działalności rzemieślniczej;
(7) wyraźnym stwierdzeniu, że do zadań samorządu gospodarczego rzemiosła należy także
prowadzenie odpowiednich szkół (art. 7 ust. 5 pkt 5) –
w celu – w sytuacji, w której coraz częściej organizacje rzemieślnicze podejmują się
prowadzenia szkół zawodowych - usunięcia występujących wątpliwości co do tego, czy


prowadzenie szkoły zawodowej, np. przez cech należy do jego zadań statutowych, które
określa ustawa o rzemiośle;
(8) konsolidacji instytucji samorządu zawodowego rzemiosła – poprzez:
a) rozszerzenie kręgu podmiotów niebędących rzemieślnikami mogących być czasowo
członkami organizacji samorządu (nowe brzmienie art. 7 ust. 7) – w celu stworzenia
instytucjonalnych warunków rozwijania współpracy rzemiosła z innymi rodzajami
przedsiębiorczości;
b) zwiększenie na przyszłość – bez potrzeby dostosowania się organizacji już
istniejących (art. 2 proponowanej ustawy) liczby założycieli organizacji samorządu
(nowe brzmienie art. 17 ust. 1 i art. 18) – w celu zapewnienia lepszego
reprezentowania danych środowisk.

3. Skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne
Skutki społeczne, gospodarcze i prawne zostały przedstawione w dwóch poprzednich
skutkach, natomiast proponowana ustawa – poza stworzeniem mechanizmów
zachęcających do zrzeszania się w organizacjach samorządu gospodarczego rzemiosła,
a wobec tego również ich większej aktywności dzięki dodatkowym środkom, nie
powoduje skutków finansowych, w szczególności dla budżetu państwa lub budżetów
jednostek samorządu terytorialnego.
4. Stosunek do prawa Unii Europejskiej
Rzemiosło znajduje się poza bezpośrednią regulacją prawa Unii Europejskiej. Poprzez
proponowane przyjęcie w art. 2 ustawy o rzemiośle terminologii ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej, przejętej z prawa UE, pośrednio wprowadza się do
przepisów o rzemiośle terminologię prawa UE.