Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości

26
Art. 1 pkt 33 lit. b projektu (art. 63c ust. 4 ustawy)
W art. 63c ust. 4 dostosowano termin zatwierdzenia skonsolidowanego
sprawozdania finansowego do terminu obowiązującego dla zatwierdzenia
sprawozdania finansowego jednostki dominującej.
Art. 1 pkt 34 projektu (art. 63d ustawy)
Treść art. 63d dostosowana została do terminologii przyjętej w projekcie
ustawy.
Art. 1 pkt 35 lit. a projektu (art. 64 ust. 1 ustawy)
Modyfikacja przepisu jest konsekwencją zaproponowanych zmian w rozdziale 6
ustawy dotyczącym skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup
kapitałowych.
Art. 1 pkt 35 lit. b projektu (art. 64 ust. 3 ustawy)
Przepisy art. 64 ust. 3 ustawy określającego obowiązek badania i ogłaszania
sprawozdań finansowych rozszerzono o obowiązek badania rocznych
sprawozdań finansowych jednostek, które na mocy decyzji organu
zatwierdzającego, sporządzają te sprawozdania zgodnie z MSR.
Uzasadnieniem objęcia obowiązkiem badania powyższych sprawozdań
jest przejście z krajowych zasad rachunkowości uregulowanych w ustawie
na MSR stosowane dopiero od 2005 r. Dotychczasowe krótkie doświadczenie
i praktyka w stosowaniu MSR wymaga oceny przez biegłego rewidenta
jakości i rzetelności sporządzanych sprawozdań finansowych przez te
jednostki.
Art. 1 pkt 36 projektu (art. 65 ust. 1 ustawy)
Doprecyzowano z uwagi na to, że biegły rewident nie może przyjmować innego
kryterium oceny sprawozdania finansowego niż przyjęte w art. 4 ustawy
i stosowane do oceny zasadności ewentualnych uproszczeń (np. art. 4 ust. 4).


27
Art. 1 pkt 37 lit. a – tiret pierwsze projektu (art. 66 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy)
W celu uwzględnienia w art. 66 ust. 2 pkt 1 „wspólnika jednostki współzależnej”
oraz zamiast odnoszenia się do poszczególnych kategorii jednostek
(dominującej, stowarzyszonych, zależnych, współzależnych) wprowadzono
odniesienie do „jednostki powiązanej”.
Art. 1 pkt 37 lit. a – tiret drugie projektu (art. 66 ust. 2 pkt 4 i 5 ustawy)
Uzasadnienie jak do art. 66 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy.
Art. 1 pkt 39 lit. a projektu (art. 69 ust. 1b ustawy)
Biorąc pod uwagę konstrukcję prawną oddziału jako jednostki organizacyjnej
nie posiadającej samodzielnie osobowości prawnej w przepisie ograniczono
obowiązki kierownika oddziału przedsiębiorcy zagranicznego, dotyczące
składanych dokumentów w rejestrze sądowym do rocznego sprawozdania
finansowego oddziału. Natomiast w odniesieniu do oddziału instytucji
kredytowej lub finansowej pozostawiono dotychczasowy obowiązek przedło-
żenia dokumentów do rejestru sądowego.
Art. 1 pkt 39 lit. b projektu (art. 69 ust. 2 ustawy)
W przepisie określono dodatkowo obowiązek złożenia sprawozdania finan-
sowego wraz ze stosownymi dokumentami w rejestrze sądowym w sytuacji,
gdy sprawozdanie to nie zostało zatwierdzone w terminie określonym w art. 53
ust. 1 ustawy i złożone bez jego zatwierdzenia.
Art. 1 pkt 40 lit. a i b projektu (art. 70 ust. 1d i ust. 2 ustawy)
Przepis określa obowiązek dla kierownika jednostki sporządzającej spra-
wozdanie finansowe zgodnie z MSR złożenia do ogłoszenia informacji
odpowiadającej zakresowi części informacji dodatkowej określonej w ustawie
jako wprowadzenie do sprawozdania finansowego dla jednostek stosujących
krajowe zasady rachunkowości. MSR nie wyodrębniają w informacji dodatkowej
takiej jej części jak wprowadzenie.

28
Natomiast zmiana art. 70 ust. 2 jest konsekwencją wprowadzenia zmiany
w art. 70 ust. 1d.
Art. 1 pkt 41 lit. a projektu (art. 73 ust. 1 ustawy)
W przepisie uściślono miejsce przechowywania dowodów księgowych
i dokumentów inwentaryzacyjnych, uwzględniając regulacje zawarte w art. 11
ustawy.
Art. 1 pkt 41 lit. b projektu (art. 73 ust. 4 ustawy)
Przepis wprowadza możliwość przechowywania zbiorów, o których mowa
w art. 70 ust. 1 ustawy, nie tylko w siedzibie jednostki lub oddziału (zakładu),
ale także w innej jednostce świadczącej usługi w zakresie przechowywania
dokumentów, pod warunkiem powiadomienia o tym fakcie właściwego urzędu
skarbowego, a także zapewnienia dostępności tych zbiorów upoważnionym
organom kontroli zewnętrznej w trybie art. 11 ust. 4 ustawy.
Art. 1 pkt 42 projektu (art. 74 ust. 2 pkt 4 ustawy)
Zaproponowana zmiana tego artykułu polega na dostosowaniu nazewnictwa
do terminologii stosowanej w ustawie (zastąpienie ”inwestycji rozpoczętych”
– „środkami trwałymi w budowie”).
Art. 1 pkt 43 (Rozdział 8a ustawy; art. 76a – 76g ustawy)
W rozdziale 8a zamieszczono przepisy dotyczące usługowego prowadzenia
ksiąg rachunkowych, które w pewnej części zawarte były dotychczas
w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2002 r. w sprawie
uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz. U. z 2002 r.
Nr 120, poz. 1022, z późn. zm.). W stosunku do przepisów rozporządzenia
wprowadzono kilka istotnych zmian, m. in.:
– ujednolicono
krąg podmiotów, które mogą prowadzić działalność w zakresie
prowadzenia ksiąg rachunkowych,
– uwzględniono w ustawie prawo do wykonywania niektórych czynności
doradztwa podatkowego,

29
– ograniczono
możliwość uzyskania certyfikatu księgowego bez egzaminu do
dnia 31 grudnia 2009 r.
Potrzeba wprowadzenia zrębu przepisów z zakresu usługowego prowadzenia
ksiąg rachunkowych do aktu rangi ustawy wynika przede wszystkim z potrzeb
konstytucyjnych. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej (a taki
charakter mają te przepisy) jest bowiem dopuszczalne tylko w drodze ustawy
– por. art. 22 Konstytucji RP. Wprowadzone modyfikacje mają za zadanie
zapewnić, aby działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych charakteryzowała się niezbędnym profesjonalizmem.
W art. 76a wprowadzono definicję usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych oraz sprecyzowano warunki uprawniające do prowadzenia
działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Dotychczas nie istniała bowiem legalna definicja usługowego prowadzenia
ksiąg rachunkowych. Stan taki powodował szereg trudności interpretacyjnych,
co po wprowadzeniu proponowanej definicji zostanie wyeliminowane.
Wprowadzono również przepisy materialne zezwalające przedsiębiorcom
wykonującym działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych na wykonywanie niektórych czynności doradztwa podatkowego
– co postulowane było w uzasadnieniu do wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 22 maja 2007 r., sygn. akt K 42/05.
Określono również przypadki utraty prawa do wykonywania czynności
z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych w przypadku
skazania za określone przestępstwa.
W art. 76b określono wymogi niezbędne do wydania certyfikatu księgowego,
potwierdzającego kwalifikacje do usługowego prowadzenia ksiąg rachun-
kowych. Zakres tych unormowań jest odmienny w stosunku do regulacji
obowiązujących na gruncie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 lipca
2002 r. Przede wszystkim wprowadzono konieczność zdawania egzaminu
przez wszystkie osoby ubiegające się o przyznanie certyfikatu księgowego.
Rozwiązanie to ma na celu zapewnić wysoki profesjonalizm osób wykonujących

30
działalność w omawianym zakresie. Będzie stanowiło również sprawniejszy
mechanizm gwarancyjny dla uczestników obrotu gospodarczego.
Zasadniczych zmian nie wprowadza się natomiast w stosunku do definicji
wymogu praktyki w księgowości, stanowiącej jeden z warunków przyznania
certyfikatu księgowego – w wymogu tym wprowadzono jedynie ograniczenie,
zgodnie z którym stosunek pracy musi być zawarty na co najmniej ½ etatu,
natomiast umowa cywilnoprawna powinna być zawarta wyłącznie
z przedsiębiorcą prowadzącym działalność w zakresie usługowego prowa-
dzenia ksiąg rachunkowych.
Uregulowania dotyczące uznawania kwalifikacji do wykonywania zawodów
regulowanych są tożsame z obowiązującymi obecnie.
Doregulowana zostaje natomiast kwestia wydawania duplikatów certyfikatów
księgowych.
Art. 76c reguluje zakres i formę przeprowadzania egzaminu.
W art. 76d określono zasady kwalifikowania na egzamin oraz zasadę
odpłatności egzaminu oraz przesądzono, że wpływy z egzaminu mają stanowić
dochód budżetu państwa. Ustalono też ogólne ramy dokonywania zwrotu opłaty
oraz możliwość kwalifikowania na kolejny termin w przypadku zaistnienia
przyczyn losowych. Przyjęto założenie, że wpływy z egzaminu mają dążyć do
zbilansowania nakładów na funkcjonowanie Komisji i przeprowadzanie
egzaminu, zaś zwrot opłat, czy kwalifikowanie ich na poczet kolejnego
egzaminu będzie możliwe wyłącznie w przypadkach niezależnych od
zdającego. Konkretyzacja tych zamierzeń ma nastąpić w rozporządzeniu
wykonawczym.
Art. 76e reguluje przede wszystkim zadania Komisji. Jest to syntetyczne ujęcie
zadań Komisji, których konkretyzacja nastąpi w rozporządzeniu wykonawczym.
Równocześnie do zadań Komisji włączono wydawanie stosownych
zaświadczeń osobom, które zdały egzamin, co jest podyktowane faktem, że
przystąpienie do egzaminu stanowi wyłącznie jedną z przesłanek uzyskania