Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy wewnętrznej między przedstawicielami rządów państw członkowskich, zebranymi w Radzie, w sprawie finansowania pomocy wspólnotowej na podstawie wieloletnich ram finansowych na lata 2008-2013 zgodnie z Umową o partnerstwie AKP-WE oraz w sprawie przydzielania pomocy finansowej dla krajów i terytoriów zamorskich, do których stosuje się część czwartą Traktatu WE, sporządzonej w Brukseli dnia 17 lipca 2006 r.

z instrumentu inwestycyjnego, zostają przesunięte do 10. EFR. Część tych
środków posłuży do sfinansowania działań administracyjnych związanych
z obsługą 10. EFR.
Umowa precyzuje także podział środków na przeznaczone dla państw AKP
(21 mld 966 mln euro), dla krajów i terytoriów zamorskich (286 mln euro) i na
wydatki administracyjne Komisji związane z programowaniem i implementacją
EFR (430 mln euro). Ponadto Umowa określa, w jaki sposób środki
przewidziane w Protokole Finansowym będą wydawane przez Wspólnotę
Europejską, w jaki sposób będą zarządzane i wydatkowane przez Komisję
Europejską oraz w jaki sposób państwa członkowskie będą sprawowały nadzór
nad ich wydatkowaniem w ramach komitologii.
Z puli przeznaczonej dla państw AKP w ramach nowych wieloletnich ram
finansowych 10. EFR przewidziane jest następujące zagospodarowanie
środków w wysokości 21 mld 966 mln euro:
1) 17 mld 766 mln euro na programy krajowe i regionalne – środki te posłużą na
finansowanie:
a) programów krajowych państw AKP,
b) programów regionalnych wsparcia dla współpracy i integracji regionalnej,
2) 2 mld 700 mln euro na współpracę między wyodrębnionymi grupami państw
AKP, tzw. współpracę Intra-AKP, oraz między poszczególnymi
ugrupowaniami regionalnymi bądź wszystkimi państwami AKP, ze
szczególnym uwzględnieniem działalności Centrum Rozwoju
Przedsiębiorstw (CDE) oraz Centrum Współpracy Technicznej w zakresie
Rolnictwa i Obszarów Wiejskich (CTA),
3) część zasobów na programy krajowe i regionalne oraz na współpracę
Intra-AKP może być przeznaczona na reagowanie na wstrząsy zewnętrzne
i nieprzewidziane potrzeby, włączając w to, w miarę potrzeb, dodatkową
krótkoterminową pomoc humanitarną i nadzwyczajną, gdy wsparcie takie nie
może być finansowane z budżetu Wspólnoty, a także na złagodzenie
niekorzystnych skutków krótkoterminowych wahań przychodów z eksportu,
4) 1 mld 500 mln euro na finansowanie tzw. Instrumentu inwestycyjnego,
będącego w zarządzie Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Ponadto na

3
instrument ten Europejski Bank Inwestycyjny przeznaczy ze środków
własnych na pożyczki kwotę do 2 mld 30 mln euro.
EFR oferuje głównie pomoc bezzwrotną (granty), pożyczki dla sektora
prywatnego oraz gwarancje dla kredytów, przeznaczone na finansowanie
rozwoju w długim terminie.
Podstawa prawna zawarcia Umowy
Związanie się Umową wiąże się z wypełnianiem przez Rzeczpospolitą Polską
zobowiązań, jakie zaciągnęła w Traktacie o przystąpieniu do UE przez
przystąpienie do Umowy Partnerskiej między członkami grupy państw Afryki,
Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej Państwami
Członkowskimi z drugiej strony, podpisanej w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r.,
a następnie już jako członek UE przez podpisanie w dniu 25 czerwca 2005 r.
w Luksemburgu Umowy zmieniającej Umowę o Partnerstwie między członkami
grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą
Europejską i jej Państwami Członkowskimi z drugiej strony, podpisaną
w

Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r., przyjęcie pakietu kompromisowego
w sprawie NPF na lata 2007-2013 na grudniowym szczycie Rady Europejskiej
w
Brukseli w 2005 r. i porozumienie międzyinstytucjonalne negocjowane
w czerwcu 2006 r., oraz jest konsekwencją poparcia Rzeczypospolitej Polskiej
dla przyjęcia decyzji w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2008-2013
określających wysokość środków przeznaczonych na finansowanie współpracy
AKP-WE.
Stanowisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej wobec projektu Umowy zostało
zaakceptowane przez Komitet Europejski Rady Ministrów w dniu 27 czerwca
2006 r. Przyjęcie projektu Umowy nastąpiło podczas posiedzenia COREPER II
w dniu 28 czerwca 2006 r. Podpisanie Umowy miało miejsce na spotkaniu Rady
GAERC w dniu 17 lipca 2006 r.
Umowa wejdzie w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca po notyfikacji
zgody na związanie się tą Umową przez ostatnie państwo członkowskie.
4
Skutki zawarcia Umowy
Ze względu na fakt, że Umowa reguluje wydatkowanie środków z budżetu
Rzeczypospolitej Polskiej, postanowienia Umowy będą stosowane przez organy
zarządzające finansami publicznymi, mając w przypadku kolizji pierwszeństwo
przed uregulowaniami ustawowymi, co wynika z art. 91 ust. 2 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej.
Na mocy decyzji Rady o tymczasowym stosowaniu Umowy, przyjętej przez
Radę w dniu 17 lipca 2006 r., niektóre postanowienia Umowy są stosowane od
momentu podjęcia tej decyzji, a więc przed momentem wejścia w życie Umowy.
Są to: art. 1 ust. 3, dotyczący decyzji Rady w sprawie przesunięcia pewnych
środków z 9. EFR do finansowania projektów z 10. EFR, i art. 1 ust. 6
w związku z art. 8 oraz art. 9, dotyczące organizacji komitetu EFR i komitetu
instrumentu inwestycyjnego jako instytucji zarządzających 10. EFR. Celem tego
rozwiązania jest zapewnienie ciągłości finansowania projektów i programowania
środków 10. edycji EFR przed momentem wejścia w życie Umowy.
Umowa nie rodzi dla Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednich skutków
społecznych.
Umowa nie rodzi dla Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednich skutków
gospodarczych. Kontrybuowanie przez Rzeczpospolitą Polską do 10. edycji
EFR otworzy natomiast przed polskimi przedsiębiorcami i innymi podmiotami
możliwość uczestnictwa w
przetargach organizowanych przez Komisję
Europejską na realizację projektów w krajach AKP, finansowanych z EFR.
Umowa rodzi znaczne skutki finansowe dla Rzeczypospolitej Polskiej, zgodne
z postanowieniami kompromisu w sprawie NPF, przyjętego przez Radę
Europejską w grudniu 2005 r. Rzeczpospolita Polska będzie wpłacać do EFR
część zgodną z przyjętym w ramach NPF kluczem kontrybucji, równym 1,30%
zawartym w Aneksie II konkluzji Rady Europejskiej z grudnia 2005 r., tzn.
294 mln 866 tys. euro na lata 2008-2013, natomiast wg informacji Komisji
Europejskiej płatności z tego tytułu będą dokonywane w latach 2008-2020.
rodki finansowe na udział Polski w 10. edycji EFR zostaną zapisane
w budżecie państwa w części, której dysponentem jest minister właściwy do
spraw zagranicznych. W związku z powyższym, Minister Spraw Zagranicznych
będzie odpowiedzialny za kwestie związane z ustalaniem i planowaniem

5
środków na wpłaty na rzecz 10. EFR. W celu pokrycia ww. wydatków budżet
MSZ będzie corocznie odpowiednio zwiększany o polską składkę do
Europejskiego Funduszu Rozwoju. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez
KE pierwsze wpłaty polskiej składki będą miały miejsce nie wcześniej niż
w 2010 r., dlatego też w projekcie ustawy budżetowej na rok 2008 nie
przewidziano wydatków związanych z ewentualnymi skutkami ratyfikacji
Umowy.
Z Umowy wynika również obowiązek udzielania przez państwa członkowskie
Wspólnoty Europejskiej, w tym Rzeczpospolitą Polską, na podstawie osobnych
porozumień, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu gwarancji „pokrywającej
wszelkie ryzyko” (w tym kredytowe, ekonomiczne i polityczne) dla 75% operacji
w krajach AKP oraz krajach i terytoriach zamorskich finansowanych przez
Europejski Bank Inwestycyjny z funduszy własnych, których kwota na lata
2008-2013 jest określona na poziomie 2 mld 30 mln euro. Wysokość gwarancji
jest proporcjonalna do wkładu państw członkowskich w kapitale Europejskiego
Banku Inwestycyjnego i dla Rzeczypospolitej Polskiej wynosi 2,084% jego
wartości, co stanowi w chwili obecnej kwotę 31 mln 730 tys. euro. Minister
Finansów będzie odpowiedzialny za dokonywanie szacunków potencjalnych
wypłat z tytułu gwarancji dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz za
dokonywanie płatności z tego tytułu.

Wyjaśnienie wyboru trybu związania się Umową
Związanie się przez Rzeczpospolitą Polską postanowieniami Umowy pociągnie
za sobą znaczne obciążenie budżetu państwa pod względem finansowym,
związane z koniecznością dokonywania wpłat do 10. EFR w łącznej wysokości
294 mln 866 tys. euro w latach 2008-2013, a zatem właściwym trybem dla
związania się Umową zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej jest ratyfikacja za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.



10/25rch

6