Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym

poz. 66, z późn. zm.6)), prowadzącym działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
d) funduszem inwestycyjnym, towarzystwem funduszy inwestycyjnych, funduszem
zagranicznym, spółką zarządzającą lub inną instytucją wspólnego inwestowania,
e) funduszem emerytalnym lub towarzystwem emerytalnym w rozumieniu ustawy z dnia
28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U.
z 2010 r. Nr 34, poz. 189, z późn. zm.7)),
f) towarowym domem maklerskim w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r.
o giełdach towarowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 48, poz. 284, z późn. zm.8)),
g) podmiotem, o którym mowa w art. 70 ust. 1 pkt 13 ustawy o obrocie instrumentami
finansowymi,
h) inną niż wskazane w lit. a – g instytucją finansową,
i) inwestorem instytucjonalnym innym niż wskazany w lit. a – h, prowadzącym regulowaną
działalność na rynku finansowym,
j) podmiotem prowadzącym poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej działalność na
warunkach równoważnych do działalności prowadzonej przez podmioty wskazane
w lit. a – i,
k) przedsiębiorcą spełniającym co najmniej dwa z poniższych wymogów, przy czym
równowartość kwot wskazanych w euro jest obliczana przy zastosowaniu średniego kursu
euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia przez danego
przedsiębiorcę sprawozdania finansowego:
– suma bilansowa tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej 20 000 000 euro,
– osiągnięta przez tego przedsiębiorcę wartość przychodów ze sprzedaży wynosi co
najmniej 40 000 000 euro,
– kapitał własny lub fundusz własny tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej 2 000 000
euro,
l) jednostką administracji rządowej lub samorządowej, organem publicznym, który zarządza
długiem publicznym, bankiem centralnym, Bankiem Światowym, Międzynarodowym
Funduszem Walutowym, Europejskim Bankiem Centralnym, Europejskim Bankiem
Inwestycyjnym lub inną organizacją międzynarodową pełniącą podobne funkcje,
m) innym inwestorem instytucjonalnym, którego głównym przedmiotem działalności jest
inwestowanie w instrumenty finansowe, w tym podmiotem zajmującym się sekurytyzacją
aktywów lub zawieraniem innego rodzaju transakcji finansowych,
n) podmiotem innym niż wskazane w lit. a – m, który na swój wniosek został przez
towarzystwo uznany za klienta profesjonalnego;
17) kliencie detalicznym – rozumie się przez to podmiot niebędący klientem profesjonalnym, na
rzecz którego jest lub ma być świadczona co najmniej jedna z usług, albo będący klientem
profesjonalnym, którego towarzystwo traktuje, świadcząc na jego rzecz usługi, jak klienta
detalicznego;
18) miejscu wykonania – rozumie się przez to podmiot wykonujący zlecenie przekazane przez
towarzystwo w ramach wykonywania usługi zarządzania portfelami instrumentów
finansowych;
19) instrumencie finansowym – rozumie się przez to instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2
ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
20) dokumencie strategii inwestycyjnej – rozumie się przez to dokument wskazujący kryteria
podejmowania decyzji inwestycyjnych, w tym kryteria doboru papierów wartościowych
i innych instrumentów finansowych, zakres dozwolonych inwestycji w poszczególne rodzaje
instrumentów, limity inwestycyjne, inne limity odnoszące się do ryzyka rynkowego, ryzyka
4

kredytowego, ryzyka płynności oraz innych ryzyk dotyczących portfeli lub funduszy, a także
benchmark, o ile został przyjęty, sporządzony zgodnie z polityką inwestycyjną:
a) funduszu albo
b) subfunduszu – w przypadku funduszu z wydzielonymi subfunduszami, albo
c) dotyczącą usługi zarządzania portfelami instrumentów finansowych albo zbiorczego
portfela papierów wartościowych, albo
d) klasy aktywów grupy funduszy lub subfunduszy, gdzie przez klasy rozumie się aktywa
funduszy pogrupowane według zasad przyjętych zgodnie z polityką inwestycyjną
funduszy, w szczególności z uwzględnieniem podziału na instrumenty dłużne i udziałowe,
w podziale na poszczególne fundusze i subfundusze;
21) standardowych instrumentach pochodnych – rozumie się przez to instrumenty pochodne,
będące przedmiotem obrotu na rynku zorganizowanym jak również niewystandaryzowane
instrumenty pochodne, w przypadku których możliwe jest wyznaczenie ekspozycji na ryzyko
instrumentu pochodnego za pomocą metody zaangażowania, i obejmują one w szczególności
kontrakty terminowe i opcje na obligacje, stopy procentowe, kursy walut, akcje oraz na
indeksy, warranty subskrypcyjne i inne prawa umożliwiające nabycie instrumentów
finansowych, forwardy i swapy na stopy procentowe i waluty, opcje na swapy oraz
instrumenty pochodne dotyczące ryzyka kredytowego;
22) niestandardowych instrumentach pochodnych – rozumie się przez to instrumenty pochodne,
nie będące standardowymi instrumentami pochodnymi;
23) strategiach inwestycyjnych – rozumie się przez to ogólne wytyczne dotyczące zasad alokacji
aktywów funduszu, zawarte w zasadach polityki inwestycyjnej, o których mowa w art. 18
ust. 2 pkt 11 ustawy;
24) ryzyku kontrahenta – rozumie się wartość ustalonego przez fundusz niezrealizowanego zysku
na transakcjach, których przedmiotem są niewystandaryzowane instrumenty pochodne, przy
czym nie uwzględnia się opłat bądź świadczeń ponoszonych przez fundusz przy zawarciu
transakcji, w szczególności wartości zapłaconej premii przy zakupie opcji;
25) ryzyku płynności – rozumie się przez to ryzyko polegające na braku możliwości sprzedania,
zlikwidowania lub zamknięcia pozycji w aktywach funduszu, przy ograniczonych kosztach
i w odpowiednio krótkim czasie, na skutek czego zagrożona jest zdolność funduszu do
stałego przestrzegania przepisów art. 82 lub art. 139 ustawy;
26) ryzyku rynkowym – rozumie się przez to ryzyko poniesienia przez fundusz strat,
wynikających z wahań wartości rynkowych pozycji wchodzących w skład aktywów
funduszu na skutek fluktuacji zmiennych rynkowych, takich jak stopy procentowe, kursy
walutowe, ceny akcji lub zdolność kredytowa emitenta, i obejmuje ogólne ryzyko rynkowe
i szczególne ryzyko rynkowe;
27) ogólnym ryzyku rynkowym – rozumie się przez to ryzyko poniesienia przez fundusz strat,
które wynikają ze zmian poziomu cen na rynku i które w podobnym zakresie dotyczy innych
podmiotów rynku finansowego. Ogólne ryzyko rynkowe obejmuje w szczególności ryzyko
stopy procentowej, ryzyko cen instrumentów kapitałowych oraz ryzyko walutowe;
28) szczególnym ryzyku rynkowym – rozumie się przez to ryzyko wynikające ze specyficznych
własności instrumentów finansowych lub cech emitentów tych instrumentów, jak również
ryzyko nietypowych zdarzeń oraz ryzyko niewywiązywania się drugiej strony umowy
z zobowiązania;
29) ryzyku operacyjnym – rozumie się przez to ryzyko poniesienia przez fundusz straty,
wynikające z nieodpowiednich procesów wewnętrznych i nieprawidłowości dotyczących
zasobów ludzkich, systemów towarzystwa lub ze zdarzeń zewnętrznych, i obejmuje ono
5

ryzyko prawne, ryzyko dokumentacyjne, a także ryzyko wynikające z procedur zawierania
transakcji, rozliczania i wyceny stosowanych w imieniu funduszu;
30) ryzyku całkowitym – rozumie się ryzyko kontrahenta, płynności, rynkowe, operacyjne oraz
inne rodzaje ryzyka, na które fundusz jest narażony lub może być narażony w przyszłości;
31) wartości zagrożonej – rozumie się przez to przewidywaną wielkość strat funduszu z tytułu
zmian parametrów cenowych pozycji wchodzących w skład aktywów funduszu, oszacowaną
na podstawie modelu statystycznego, zwanego modelem wartości zagrożonej, o parametrach
szacowanych na podstawie obserwacji tych zmian, której przekroczenie w ustalonym okresie
prognozy może wystąpić z prawdopodobieństwem równym założonemu poziomowi
istotności;
32) transakcji przy zobowiązaniu się funduszu do odkupu – rozumie się przez to umowę,
w ramach której fundusz zobowiązuje się wobec drugiej strony do przeniesienia praw
majątkowych do papierów wartościowych i do ich odkupu po uzgodnionej cenie
w określonym przyszłym dniu, a druga strona zobowiązuje się do nabycia i zwrotu tych praw
majątkowych w określonym przyszłym dniu, w zamian za uzgodnioną cenę;
33) transakcji przy zobowiązaniu się drugiej strony do odkupu – rozumie się przez to umowę,
w ramach której druga strona zobowiązuje się wobec funduszu do przeniesienia praw
majątkowych do papierów wartościowych i do ich odkupu po uzgodnionej cenie
w określonym przyszłym dniu, a fundusz zobowiązuje się do nabycia i zwrotu tych praw
majątkowych w określonym przyszłym dniu, w zamian za uzgodnioną cenę;
34) pożyczce papierów wartościowych – rozumie się przez to umowę pożyczki, o której mowa
w art. 102 lub art. 151 ustawy;
35) funduszu – rozumie się przez to fundusz inwestycyjny niebędący funduszem z wydzielonymi
subfunduszami lub subfundusz wydzielony w ramach funduszu inwestycyjnego
z wydzielonymi subfunduszami.
§ 3. 1. Towarzystwo jest obowiązane opracować i wdrożyć system kontroli wewnętrznej
sprawdzający legalność i prawidłowość wykonywanej przez towarzystwo działalności, o której
mowa w art. 48 ust. 2a ustawy oraz prawidłowość sprawozdań i informacji sporządzanych przez
towarzystwo i zarządzane przez nie fundusze inwestycyjne.
2. System kontroli wewnętrznej obejmuje system nadzoru zgodności działalności z prawem,
system zarządzania ryzykiem oraz system audytu wewnętrznego.
Rozdział 2
System nadzoru zgodności działalności z prawem
§ 4. 1. Towarzystwo jest obowiązane opracować i wdrożyć system nadzoru zgodności
działalności z prawem służący zapewnieniu zgodności działalności towarzystwa oraz osób
działających na jego rzecz z obowiązującymi przepisami prawa oraz regulaminami i procedurami
wewnętrznymi obowiązującym w towarzystwie.
2. Celem systemu nadzoru zgodności działalności z prawem jest zapewnienie:
1) nadzoru nad przepływem informacji poufnych i informacji stanowiących tajemnicę
zawodową, zabezpieczenia dostępu do nich oraz przeciwdziałanie wykorzystywaniu ich
przez osoby obowiązane;
2) kontrolowania przestrzegania procedur i regulaminów wewnętrznych obowiązujących
w towarzystwie;
6

3) kontrolowania prawidłowości dokumentowania źródeł będących podstawą decyzji
inwestycyjnych;
4) terminowości i kompletności przekazywanych sprawozdań finansowych sporządzanych
przez towarzystwo i zarządzane przez nie fundusze inwestycyjne;
5) terminowości, kompletności, prawidłowości i jakości raportów i informacji przekazywanych
przez towarzystwo i zarządzane przez nie fundusze inwestycyjne, innych niż wskazane
w pkt 4;
6) nadzoru nad przestrzeganiem reguł postępowania w celu przeciwdziałania wprowadzaniu do
obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych
źródeł.
3. Przyjęty przez towarzystwo system nadzoru zgodności działalności z prawem powinien
uwzględniać rodzaj i zakres działalności prowadzonej przez towarzystwo, w tym w szczególności
rodzaj i wielkość zarządzanych przez nie funduszy inwestycyjnych.
4. W ramach systemu nadzoru zgodności działalności z prawem w towarzystwie jest
prowadzona i aktualizowana książka procedur zawierająca wszystkie procedury i regulaminy
związane z prowadzoną działalnością towarzystwa. Książka procedur może być prowadzona
w formie zapisu elektronicznego.
5. Zasady przyjętego przez towarzystwo systemu nadzoru zgodności działalności z prawem
określa regulamin system nadzoru zgodności działalności z prawem, uchwalany przez zarząd
towarzystwa.
6. Regulamin systemu nadzoru zgodności działalności z prawem powinien określać
w szczególności:
1) zakres kompetencji inspektora nadzoru oraz zasady funkcjonowania komórki nadzoru
zgodności działalności z prawem, w tym zasady wyznaczania osoby wykonującej obowiązki
inspektora nadzoru w przypadku jego czasowej nieobecności;
2) zakres i cel przeprowadzanych kontroli;
3) tryb i szczegółowe zasady przeprowadzania kontroli;
4) częstość przeprowadzania kontroli;
5) wskazanie zakresu obowiązków osoby przeprowadzającej kontrolę;
6) zasady sporządzania raportów z kontroli;
7) zasady raportowania o wynikach kontroli;
8) zasady postępowania w przypadku ujawnienia podczas kontroli nieprawidłowości
w funkcjonowaniu towarzystwa oraz osób z nim powiązanych.
§ 5. 1. Towarzystwo jest obowiązane wydzielić w swojej strukturze stałą komórkę nadzoru
zgodności działalności z prawem, którą kieruje inspektor nadzoru. W przypadku gdy uzasadnia to
rodzaj i zakres działalności prowadzonej przez towarzystwo oraz jeśli nie zagraża to interesom
klientów i uczestników funduszu, czynności nadzoru zgodności działalności z prawem mogą być
wykonywane przez inspektora nadzoru w ramach stanowiska jednoosobowego. W takim
przypadku do stanowiska jednoosobowego stosuje się przepisy rozporządzenia dotyczące
komórki nadzoru zgodności działalności z prawem.
2. Inspektor nadzoru jest zatrudniony w towarzystwie na podstawie umowy o pracę
w rozumieniu przepisów prawa pracy. Inspektor nadzoru niebędący członkiem zarządu podlega
bezpośrednio prezesowi zarządu towarzystwa, a w przypadku gdy prezes nie został
powołany – zarządowi towarzystwa, który zapewnia komórce niezależność organizacyjną
umożliwiającą prawidłowe wykonywanie obowiązków. Inspektor nadzoru nie może być
zatrudniony w innym towarzystwie.
7

3. Do zakresu działania komórki nadzoru zgodności działalności z prawem należy:
1) ujawnianie i zapobieganie naruszaniu przez towarzystwo i zarządzane przez nie fundusze
inwestycyjne obowiązków wynikających z przepisów prawa regulujących działalność
towarzystwa i funduszy inwestycyjnych;
2) sprawowanie nadzoru nad działalnością towarzystwa oraz osób w nim zatrudnionych pod
kątem zgodności z przepisami prawa, regulaminami i procedurami przyjętymi przez
towarzystwo w toku prowadzonej działalności;
3) przeprowadzanie kontroli działalności towarzystwa oraz osób w nim zatrudnionych pod
kątem zgodności z przepisami prawa, regulaminami i procedurami przyjętymi przez
towarzystwo w toku prowadzonej działalności;
4) nadzór nad przepływem informacji poufnych i informacji stanowiących tajemnicę
zawodową, zabezpieczenie dostępu do nich oraz przeciwdziałanie wykorzystywaniu ich
przez osoby obowiązane w sposób niezgodny z prawem lub obowiązującymi w towarzystwie
procedurami wewnętrznymi;
5) nadzorowanie rozpatrywania skarg uczestników zarządzanych przez towarzystwo funduszy
inwestycyjnych oraz klientów towarzystwa, a także nadzorowanie prowadzenia rejestru
skarg;
6) kontrolowanie sposobu prowadzenia ewidencji, o których mowa w § 55 i § 56;
7) kontrolowanie prawidłowości dokumentowania źródeł będących podstawą decyzji
inwestycyjnych;
8) stałe monitorowanie dokonanych przez fundusze inwestycyjne zarządzane przez
towarzystwo przekroczeń i dostosowań ograniczeń inwestycyjnych wynikających z ustawy
lub statutu funduszu, spowodowanych przez:
a) zmiany cen, kursów lub wartości składników lokat posiadanych przez fundusz,
b) zmiany wartości aktywów funduszy występujące w okresie pomiędzy zawarciem
transakcji nabycia składnika lokat, innego niż składnik lub składniki, których dotyczy
przekroczenie bądź zwiększenie przekroczenia, a jej rozliczeniem, związane
z obowiązkiem jej ujęcia w księgach rachunkowych w dacie zawarcia umowy,
c) zmiany wartości aktywów funduszy wynikające z transakcji przy zobowiązaniu się
funduszu do odkupu dotyczącej składnika lokat innego niż składnik lub składniki, których
dotyczy przekroczenie bądź zwiększenie przekroczenia,
d) zmiany wartości aktywów funduszu wywołane poprzez zmiany w kapitale wpłaconym lub
wypłaconym
– a także analiza przyczyn ich występowania;
9) badanie i regularna ocena adekwatności i skuteczności przyjętego systemu nadzoru
zgodności działalności z prawem, jak również działań podejmowanych w celu wypełniania
przez towarzystwo i zarządzane przez nie fundusze inwestycyjne obowiązków wynikających
z przepisów prawa;
10) doradzanie osobom wykonującym czynności, w ramach prowadzonej przez towarzystwo
działalności, w wypełnianiu przez te osoby obowiązków zgodnie z przepisami prawa oraz
innymi procedurami regulującymi prowadzenie przez towarzystwo działalności;
11) dokumentowanie wyników przeprowadzonej kontroli i przedstawianie ich właściwym
organom towarzystwa.
4. Towarzystwo zapewnia osobom wykonującym zadania z zakresu nadzoru zgodności
działalności z prawem stosowne uprawnienia, środki i dostęp do wszelkich niezbędnych
informacji i pomieszczeń. Osoby te powinny posiadać odpowiednie kwalifikacje w zakresie
niezbędnym do wykonywania tych zadań.
8