Rządowy projekt ustawy o rewitalizacji

się zatem dla właściciela nieruchomości z żadnym obowiązkiem pozytywnym, lecz
jedynie z niemożnością zmiany sposobu zagospodarowania w sposób sprzeczny z
planem. W zakresie regulacji dotyczących organizacji ruchu w pasie drogowym,
zgodnie z art. 37g ust. 5, ustalenia te stają się obowiązujące dla uczestników ruchu po
dostosowaniu przez zarządcę drogi oznakowania, w sposób określony w przepisach o
ruchu drogowym. Zarządca drogi podejmuje działania, o których mowa w zdaniu
pierwszym, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie planu, a w przypadku gdy
droga publiczna, której dotyczy organizacja ruchu, nie istnieje – z dniem rozpoczęcia jej
użytkowania. W przypadku regulacji dotyczących handlu, w ust. 6 zawarto zasadę
opartą o rozwiązania dotyczące wejścia w życie uchwały o parku kulturowym, o której
mowa w przepisach ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami – obowiązek dostosowania sposobu zagospodarowania terenu do ustaleń mpr
w tym zakresie zaistnieje w terminie od 6 do 12 miesięcy od dnia wejścia w życie
planu, przy czym jednocześnie, na podstawie art. 37h, możliwe będzie ubieganie się o
odszkodowanie za czynności niezbędne do dostosowania nieruchomości do
postanowień planu w tym zakresie. Na wniosek poszkodowanego starosta wyznaczy, w
drodze decyzji, wysokość odszkodowania. Strona niezadowolona z przyznanego
odszkodowania może, w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji starosty, wnieść
powództwo do sądu powszechnego.
W pkt 4 ww. wyliczenia dopuszczono wprowadzenie do mpr ustaleń będących
podstawą zawarcia umowy urbanistycznej uregulowanej w art. 37i upzp. Zgodnie z
art. 37i ust. 1, mpr może przypisać danej nieruchomości szczególne warunki realizacji
na niej inwestycji, przejawiające się w zobowiązaniu inwestora do wykonania na rzecz
gminy określonych świadczeń, takich jak budowa, na swój koszt, i nieodpłatne
przekazanie na rzecz gminy infrastruktury technicznej, społecznej lub lokali
mieszkalnych. Zobowiązanie do realizacji tych świadczeń będzie przedmiotem
zawieranej z gminą umowy urbanistycznej, określającej na podstawie planu zakres i
termin wykonania niezbędnych robót budowlanych oraz termin przekazania gminie
wybudowanych elementów. Zabezpieczeniem spełnienia świadczeń z umowy
urbanistycznej jest nie tylko możliwość sądowego dochodzenia roszczeń z niej
wynikających, lecz przede wszystkim mechanizm administracyjny – warunkiem
przystąpienia do użytkowania obiektów budowlanych stanowiących inwestycję główną,
36

jest nieodpłatne przekazanie na rzecz gminy zrealizowanej inwestycji uzupełniającej,
zaś w przypadku, gdy znajduje się ona w ramach jednego obiektu budowlanego –
zakończenie robót budowlanych jej dotyczących. Zatem inwestor, który nie wypełni
obowiązków wynikających z umowy urbanistycznej, nie będzie mógł przystąpić do
użytkowania obiektów budowlanych w ramach inwestycji głównej, przez siebie
realizowanej. Umowa urbanistyczna stanowić ma kompleksowy mechanizm
finansowania rozwoju urbanistycznego, w ramach którego gmina uprawniona jest do
szerokiego uznania w określaniu warunków zagospodarowania danej nieruchomości. To
uznanie, stanowiące istotę władztwa urbanistycznego, szeroko obecne jest w
rozwiniętych systemach gospodarowania przestrzenią, tworząc jednocześnie ramy do
współpracy z podmiotami prywatnymi w procesie urbanizacji. Z uwagi na możliwość
szerokiego określenia obowiązków inwestora, w przypadku nieruchomości objętej
obowiązkiem zawarcia umowy urbanistycznej wyłączono przepisy o ustaleniu i
pobieraniu renty planistycznej oraz opłaty adiacenckiej za wybudowanie infrastruktury
technicznej.
Szczególny charakter mpr jako instrumentu realizacji gminnego programu rewitalizacji
znajduje również odzwierciedlenie w procedurze jego uchwalania bądź zmiany.
Zgodnie z art. 37j upzp, Komitet Rewitalizacji jest organem opiniującym projekt mpr.
Zakresem opinii objęta jest również prognoza skutków finansowych uchwalenia tego
planu. W ramach procedury opracowywania i uchwalania mpr umożliwiono również
przeprowadzenie jednoczesnej procedury scalenia i podziału nieruchomości, o której
mowa w przepisach rozdziału 2 działu III ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o
gospodarce nieruchomościami. Według zasady ogólnej, wyrażonej w art. 102 ust. 1
ugn, szczegółowe warunki scalenia i podziału nieruchomości określa plan miejscowy.
Oznacza to, że procedurę tę można rozpocząć dopiero po wejściu w życie planu
miejscowego. W przypadku mpr ustanowiono możliwość jednoczesnego procedowania
zarówno w zakresie planu, jak i w zakresie procedury scaleniowo-podziałowej. Podjęcie
uchwały dotyczące scaleń i podziałów (art. 104 ust. 1 ugn) nie jest jednak możliwe
przed podjęciem uchwały przyjmującej miejscowy plan rewitalizacji. W art. 37l
ust. 5–6 uregulowano również kwestię współistnienia w obrocie prawnym obu uchwał,
precyzując, że stwierdzenie nieważności uchwały w sprawie mpr nie oznacza
automatycznego wyeliminowania także uchwały scaleniowo-podziałowej. W przypadku
37

zaś, gdy skarga o stwierdzenie nieważności miejscowego planu rewitalizacji zawiera
zarzuty w zakresie naruszenia zasad sporządzania tego planu w odniesieniu do ustalenia
zasad scalenia i podziału nieruchomości – zakresem zaskarżenia obejmuje się również
uchwałę w przedmiocie zatwierdzenia scalenia i podziału nieruchomości. Sąd orzekając
o nieważności miejscowego planu rewitalizacji orzeka również o nieważności uchwały
w przedmiocie zatwierdzenia scalenia i podziału nieruchomości. W art. 37k
zastrzeżono, że w przypadku uwzględnienia przez wojewódzki sąd administracyjny
skargi na miejscowy plan rewitalizacji, przepisu art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia
2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie stosuje się.
Odmienny zakres uregulowań mpr w stosunku do „normalnego” miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego, musi również znaleźć odzwierciedlenie w
przepisach wykonawczych, szczegółowo regulujących kwestie związane z planem
miejscowym. W związku z tym zmiany w upzp, w art. 37m, upoważniają ministra
właściwego do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa do określenia, w drodze rozporządzenia,
wymaganego zakresu projektu miejscowego planu rewitalizacji w części tekstowej i
graficznej, w zakresie ustaleń, o których mowa w art. 37g ust. 2, uwzględniając w
szczególności wymogi dotyczące materiałów planistycznych, skali opracowań
kartograficznych, stosowanych oznaczeń, nazewnictwa, standardów.
Dodatkowo, w upzp wprowadzono dwie zmiany o charakterze dostosowawczym. W
związku z wprowadzeniem do systemu prawnego nowego celu publicznego, który
realizowany może być wyłącznie w oparciu o miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego, zastrzeżono, że w takim przypadku niedopuszczalne jest wydanie
decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (art. 50 upzp). Z kolei
w art. 62 upzp uregulowano sytuację związaną z ustanowieniem przez gminę zakazu
wydawania decyzji o warunkach zabudowy – w uchwale o wyznaczeniu obszaru
rewitalizacji lub w uchwale w sprawie SSR.
Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie
Zmiany wprowadzane w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie
mają na celu uwzględnienie rewitalizacji jako zadania pozostającego w sferze zadań
publicznych, w rozumieniu art. 4 ww. ustawy. Pozwoli to na uznanie, że rewitalizacja
stanowi działanie będące działalnością pożytku publicznego (art. 3 ust. 1 ww. ustawy)
38

oraz spowoduje możliwość zastosowania jej przepisów do przedsięwzięć
rewitalizacyjnych, przykładowo realizowanych w formule inicjatywy lokalnej, o której
mowa w rozdziale 2a ww. ustawy.

Ustawa – Prawo zamówień publicznych
Zmiana wprowadzona w ustawie – Prawo zamówień publicznych związana jest z
rozszerzeniem bezprzetargowego trybu udzielania zamówień publicznych na działania
wynikające z gminnego programu rewitalizacji, które realizowane są na obszarze SSR –
w dwóch opisanych w ustawie przypadkach. Stanowi to uzupełnienie przepisu art. 36,
który przewiduje możliwość udzielania w ten sposób zamówień publicznych.
Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym
Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym przewiduje w
art. 7, iż przez umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym partner prywatny
zobowiązuje się między innymi do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem. W
związku z faktem, iż w przypadku niektórych umów o PPP (przede wszystkim takich, w
których mamy do czynienia z wytworzeniem środka trwałego, a następnie zarządzaniem
nim przez partnera prywatnego) część płatności podmiotu publicznego w ramach
wynagrodzenia na rzecz partnera prywatnego jest ponoszonych faktycznie na
finansowanie wytworzenia, nabycia lub ulepszenia środków trwałych, powstały
wątpliwości, sygnalizowane głównie przez jednostki samorządu terytorialnego,
odnośnie możliwości zakwalifikowania takich wydatków, jako wydatków majątkowych
podmiotu publicznego, zgodnie z ustawą o finansach publicznych.
Biorąc pod uwagę fakt, iż klasyfikacji wydatków podmiotu publicznego związanych z
realizacją przedsięwzięcia PPP należy dokonywać w oparciu o konkretne zapisy umowy
o PPP, w celu wyjaśnienia i uniknięcia ww. wątpliwości, dodaje się ust. 2a w art. 7
ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Zaproponowana zmiana umożliwi
podmiotom publicznym realizującym przedsięwzięcia PPP wyodrębnienie w ramach
wynagrodzenia partnera prywatnego płatności ponoszonych przez podmiot publiczny na
finansowanie wytworzenia, nabycia lub ulepszenia środków trwałych albo nabycia
wartości niematerialnych i prawnych w ramach realizacji przedsięwzięcia. Tak
wyodrębnione wydatki przeznaczone na wspomniane cele będą mogły być
39

zakwalifikowane jako wydatki majątkowe podmiotu publicznego na mocy ustawy o
finansach publicznych.
Należy jednakże wyraźnie zaznaczyć, iż klasyfikacja wydatków podmiotu publicznego
musi być adekwatna do ich treści ekonomicznej. Stosownie do art. 236 ust. 4 ustawy o
finansach publicznych do wydatków majątkowych jednostki samorządu terytorialnego
zalicza się m.in. wydatki na inwestycje i zakupy inwestycyjne. Natomiast, zgodnie z
art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości przez inwestycje rozumie się aktywa
posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych
wynikających z przyrostu wartości tych aktywów. Oznacza to, iż podmiot publiczny,
który będzie ponosił wydatki majątkowe na finansowanie wytworzenia, nabycia lub
ulepszenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych w
ramach realizacji przedsięwzięcia PPP, będzie zobowiązany do ich ujęcia w swoim
bilansie. Ujmując sprawę z innej strony, podmiot publiczny będzie mógł
zaklasyfikować jako wydatki majątkowe tylko te wydatki, które przeznaczy na
sfinansowanie wytworzenia, nabycia lub ulepszenia środka trwałego stanowiącego jego
aktywo.
Specustawy inwestycyjne
Ustawa dokonuje zmian specustaw inwestycyjnych, ustanawiających odmienny tryb
przygotowania i realizacji opisanych w nich inwestycji. Wszystkie specustawy
zawierają przepisy wyłączające stosowanie przepisów o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym do objętych nimi inwestycji. Celowe było zatem
przesądzenie, że również ustawa o rewitalizacji nie znajduje zastosowania przy
korzystaniu z tych aktów prawnych. Dotyczy to: ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o
transporcie kolejowym, ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach
przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, ustawy z dnia
12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w
zakresie lotnisk użytku publicznego, ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach
w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu,
ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych,
ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji
inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych oraz ustawy z dnia 29 czerwca
2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej
40