Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz ustawy o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r.

wykorzystanie pożyczki, faktur potwierdzających poniesienie tych wydatków i
uzasadnienia, dlaczego zdaniem funduszu pożyczkowego te wydatki nie zasługują
na uwzględnienie. Dotychczasowy brak doprecyzowania ww. kwestii powodował
wątpliwości podczas postępowania odwoławczego, zarówno po stronie
przedsiębiorców, jak i funduszy pożyczkowych. Podkreślenia wymaga, że art. 47
ust. 2 ustawy przesądza, w jakiej formie fundusz pożyczkowy rozstrzyga
o prawidłowości wykorzystania pożyczki, oraz stanowi podstawę wydania decyzji.
Dla określenia charakteru tej decyzji, tzn. czy będzie ona umarzać pożyczkę, czy też
nakazywać jej spłatę lub zwrot, należy równolegle zastosować odpowiednie
przepisy ustawy (np. art. 49 ust. 2 ustawy, na podstawie którego fundusz
pożyczkowy odmawia umorzenia pożyczki oraz nakazuje jej zwrot wraz
z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia zawarcia umowy pożyczki,
w przypadku gdy przedsiębiorca nie umożliwia funduszowi pożyczkowemu
przeprowadzenia kontroli).
5. Uzupełnienie (art. 1 pkt 5 projektu ustawy) obowiązującej regulacji art. 47
o jednoznaczne wskazanie, że decyzja wydawana przez fundusz pożyczkowy
w sytuacji, gdy jedynie część pożyczki została wykorzystana prawidłowo, może
w części umarzać udzieloną pożyczkę, a w części odmawiać jej umorzenia. Ponadto
proponowany przepis wskazuje także, że:
- w decyzji w sprawie umorzenia odmawiającej umorzenia fundusz pożyczkowy
(oprócz elementów wskazanych przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.
– Kodeks postępowania administracyjnego) zawiera kwotę zobowiązania
przedsiębiorcy, na którą składa się kwota nieumorzonej pożyczki oraz należne
w dniu wydawania decyzji odsetki ustawowe, jeżeli są naliczane (art. 1 pkt 5 lit. c
projektu ustawy),
- decyzją tą nakładany jest na przedsiębiorcę obowiązek zapłaty określonej w niej
kwoty zobowiązania i stanowi ona podstawę wystawienia tytułu wykonawczego
w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie wywiąże się z tego zobowiązania (art. 1 pkt 5
lit. c projektu ustawy).
6. Art. 1 pkt 5 lit. e projektu ustawy zawiera propozycję regulacji, na podstawie której,
w przypadku wniesienia przez przedsiębiorcę odwołania od decyzji funduszu
pożyczkowego odmawiającej umorzenia pożyczki, za okres od dnia wniesienia tego
odwołania do dnia uprawomocnienia się wydanego w postępowaniu odwoławczym
6

rozstrzygnięcia nie będą naliczane odsetki ustawowe. Doświadczenie pokazuje, że
sprawy odwoławcze ze względu na swój skomplikowany charakter trwają bardzo
długo (kilka miesięcy), nie ma zatem powodów obarczania przedsiębiorców
kosztami narosłych odsetek.
7. Kolejną kwestią wymagającą doprecyzowania jest sposób postępowania
z niewykorzystaną w części lub w całości przez przedsiębiorcę pożyczką. Ustawa,
w obecnie obowiązującym brzmieniu, stanowi jedynie, że fundusz pożyczkowy
odmawia umorzenia pożyczki niewykorzystanej lub nierozliczonej – art. 47 ust. 4
pkt 1. W związku z tym projekt ustawy zawiera propozycję dodania art. 47a,
w którym kwestia ta zostanie rozstrzygnięta. Zgodnie z proponowaną w art. 1 pkt 5
lit. b, pkt 6 i pkt 10 projektu ustawy zmianą, niewykorzystana pożyczka lub jej część
podlegać będzie zwrotowi. Przedsiębiorca zobowiązany będzie, razem
z rozliczeniem wykorzystania udzielonej mu pożyczki, złożyć do funduszu
pożyczkowego potwierdzenie dokonania wpłaty niewykorzystanej kwoty pożyczki.
W takiej sytuacji fundusz pożyczkowy nie może naliczać żadnych kar czy też
odsetek od tej kwoty.
Niedokonanie zwrotu niewykorzystanej pożyczki w opisany wyżej sposób wiązać
się będzie z sankcją w postaci naliczania odsetek ustawowych od tej kwoty
pożyczki. Odsetki naliczane będą od dnia zawarcia umowy pożyczki.
8. Zgodnie z proponowaną w art. 1 pkt 7 projektu ustawy zmianą (art. 48) fundusz
pożyczkowy i przedsiębiorca mogą na zasadach umownych kształtować
harmonogram spłat pożyczki. Zmiana art. 48 ustawy ma umożliwić przedsiębiorcy,
który np. znajdzie się chwilowo w trudnej sytuacji finansowej lub zachoruje i przez
pewien okres nie będzie mógł spłacać pożyczki na zasadach ustalonych z funduszem
pożyczkowym przed wystąpieniem trudnej sytuacji, na dopasowanie wysokości rat
i terminów ich spłat do swoich możliwości. Okres karencji w spłacie pożyczki
będzie wynosił 9 miesięcy, jednak okres spłaty pożyczki przez przedsiębiorcę nie
będzie mógł przekroczyć 3 lat od dnia zawarcia umowy pożyczki.
9. Wskazanie, że obok odmowy umożliwienia funduszowi pożyczkowemu
przeprowadzenia kontroli, o której mowa w art. 49 ust. 1 ustawy, także
nieprzedstawienie przez przedsiębiorcę rozliczenia pożyczki (lub jej części)
skutkować będzie obowiązkiem jej zwrotu wraz z ustawowymi odsetkami. Zmiana
ta ma na celu podkreślenie, że przedsiębiorca, który „zapomniał” rozliczyć pożyczkę
7

lub jej część, ponosi karę w postaci obowiązku jej zwrotu wraz z ustawowymi
odsetkami – art. 1 pkt 8 lit. a projektu ustawy.
10. Proponuje się doprecyzowanie brzmienia art. 49 ust. 5 ustawy. Zgodnie
z projektowanym brzmieniem tego przepisu będzie on jednoznacznie stanowić, że
decyzja funduszu pożyczkowego jest podstawą spłaty lub zwrotu określonego w niej
zobowiązania przedsiębiorcy (art. 1 pkt 8 lit. b projektu).
11. Proponuje się również uzupełnienie ustawy o regulacje dotyczące trybu
postępowania z przedsiębiorcami, którzy nie dokonują spłaty lub zwrotu należnej
pożyczki lub jej części z powodów od nich niezależnych. Zmiana ta ma na celu
umożliwienie umarzania należności z tytułu decyzji odmawiającej w całości lub
w części umorzenia pożyczki, której ostatecznie nie można odzyskać. Propozycje
zawarte w art. 1 pkt 9 oraz art. 2 pkt 1 projektu ustawy mają na celu umożliwienie
funduszom pożyczkowym zakończenie umów z pożyczkobiorcami, którzy zalegają
ze spłatą lub zwrotem pożyczki lub jej części, i rozliczenie otrzymanej od ministra
właściwego do spraw gospodarki dotacji. Praktyka pokazała, że w przypadkach
takich jak śmierć, przewlekła choroba, zaprzestanie prowadzenia działalności
gospodarczej, trudna sytuacja finansowa, brak możliwości skontaktowania się
z pożyczkobiorcą oraz przeprowadzenia kontroli wykorzystania pożyczki, fundusze
pożyczkowe nie mają możliwości rozliczenia umowy z pożyczkobiorcą ani
wyegzekwowania spłaty lub zwrotu pożyczek. Proponowana regulacja ma na celu
umożliwienie zakończenia rozliczenia pożyczek udzielonych w szczególności
przedsiębiorcom będącym osobami fizycznymi, którzy stali się trwale niezdolni do
prowadzenia działalności gospodarczej i nie dysponują majątkiem, z którego można
byłoby dochodzić należności. Można bowiem założyć, że część z tego typu
pożyczek stanie się niespłacalnymi mimo wieloletniej uciążliwej procedury. Ani
ustawa, ani ustawa z dnia 12 sierpnia 2010 r. o wspieraniu przedsiębiorców
dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r. nie przewidują obecnie możliwości
umorzenia należności z tytułu takiej pożyczki. Wymienione w proponowanych art.
49a ust. 1 ustawy oraz art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 12 sierpnia 2010 r. o wspieraniu
przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r. okoliczności
uzasadniające takie umorzenie są wzorowane na rozwiązaniach przewidzianych
w art. 56 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r.
poz. 885, z późn. zm.).
8

Zgodnie z projektowaną regulacją umorzenie należności funduszu pożyczkowego
z uwagi na ważny interes dłużnika lub interes publiczny stanowić będzie pomoc
de minimis zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia
18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i art. 108 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis. W związku
z powyższym konieczne będzie dostarczenie funduszom pożyczkowym przez
przedsiębiorców dokumentów, o których mowa w art. 37 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i 2
ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy
publicznej, tj.:
a) wszystkich zaświadczeń o: (a) pomocy de minimis, (b) pomocy de minimis
w rolnictwie lub (c) pomocy de minimis w rybołówstwie, jakie przedsiębiorca
otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających
go lat, albo oświadczenia o wielkości: (a) pomocy de minimis, (b) pomocy
de minimis w rolnictwie lub (c) pomocy de minimis w rybołówstwie otrzymanej
w tym okresie albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie,
b) informacji niezbędnych do udzielenia pomocy de minimis, dotyczących
w szczególności przedsiębiorcy i prowadzonej przez niego działalności oraz
wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych
samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których
ma być przeznaczona pomoc de minimis, określonych w rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji
przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (Dz. U.
z 2010 r. Nr 53, poz. 311).
12. Art. 1 pkt 11 oraz art. 2 pkt 2 projektu ustawy doprecyzowują kwestię postępowania
z przedsiębiorcami, którzy nie regulują należności związanych z udzieleniem im
przez fundusz pożyczkowy pożyczki. Właściwą drogą dochodzenia należności przez
fundusze pożyczkowe będzie postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie
ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
(Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, z późn. zm.). Fundusz pożyczkowy występuje bowiem
tutaj – na podstawie umowy zawartej z organem państwowym – jako organ
administracji publicznej w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca
1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. Wydawana więc przez fundusz
pożyczkowy decyzja stanowi podstawę dochodzenia wynikającego z niej
9

zobowiązania. Zgodnie z propozycją zawartą w projektowanych art. 50a ustawy
oraz art. 14a ust. 1 ustawy z dnia 12 sierpnia 2010 r. do należności funduszu
pożyczkowego z tytułu spłaty lub zwrotu pożyczki lub jej części, w zakresie
nieuregulowanym w zmienianych ustawach, stosuje się odpowiednio przepisy działu
III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
W celu uniknięcia wątpliwości w stosowaniu wprowadzanych zmian odnośnie do
pożyczek udzielonych na podstawie ustawy z dnia 12 sierpnia 2010 r. o wspieraniu
przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r. projekt ustawy zawiera
propozycję przepisów dotyczących przedawnienia zobowiązań przedsiębiorcy
wynikających ze skorzystania z pomocy na podstawie przepisów ustawy z dnia
12 sierpnia 2010 r. (proponowany w projekcie ustawy art. 14b ustawy z dnia
12 sierpnia 2010 r. oraz art. 7 projektu ustawy). Zgodnie z proponowaną regulacją
zobowiązanie przedsiębiorcy do spłaty lub zwrotu pożyczki w całości lub w części
ulegać będzie przedawnieniu z upływem 5 lat, licząc od pierwszego dnia roku
następującego po roku, w którym pożyczka powinna zostać spłacona lub w którym
powinien nastąpić zwrot pożyczki. Bieg terminu przedawnienia nie będzie się
rozpoczynał się, a rozpoczęty będzie ulegał zawieszeniu z dniem: (1) wniesienia
skargi do sądu administracyjnego na decyzję wydaną w trybie art. 11 ust. 5 albo (2)
wszczęcia administracyjnego postępowania egzekucyjnego, mającego na celu
egzekucję należności funduszu pożyczkowego, albo (3) z dniem wejścia w życie
projektowanej ustawy, w sytuacji gdy wymienione wcześniej zdarzenia wystąpiły
przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.
W przypadku pożyczek udzielonych na podstawie ustawy z dnia 12 sierpnia 2010 r.
o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r., które
powinny zostać spłacone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy lub których
zwrot powinien nastąpić przed tym dniem, i w przypadku których przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy nie nastąpiło przedawnienie roszczeń o ich spłatę
lub zwrot, bieg terminu przedawnienia będzie liczony od dnia wejścia w życie
projektowanej ustawy.
Postępowania cywilne mające na celu dochodzenie lub egzekwowanie należności
funduszu pożyczkowego, powstałych na podstawie ustawy z dnia 12 sierpnia
2010 r. o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r., będą
kontynuowane w tym trybie. Bieg terminu przedawnienia należności dochodzonych
10