Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

a parametry procesu mogą być regulowane bez zatwierdzania przez dział kontroli jakości,
jeżeli regulacja jest wykonywana w zakresie wcześniej ustalonych granic, zatwierdzonych
przez dział kontroli jakości. Wszystkie badania i otrzymane wyniki powinny być w pełni opisane
w raporcie serii.
8.34
Procedury pisemne powinny opisywać metody pobierania prób przetwarzanych materiałów,
produktów pośrednich i substancji czynnych. Procedury i plan poboru prób powinny być oparte
o solidne, naukowe praktyki pobierania prób, opracowane na podstawie naukowych danych
dotyczących praktyk pobierania prób.
8.35
Pobieranie prób w czasie procesu powinno być wykonywane zgodnie z procedurami
uwzględniającymi zapobieganie zanieczyszczeniom pobieranego materiału i innych
półproduktów oraz substancji czynnych. Procedury powinny być opracowane w sposób
gwarantujący zapewnienie integralności pobranych prób.
8.36
Przeprowadzanie postępowania wyjaśniającego przyczyny otrzymania wyniku niezgodnego ze
specyfikacją nie jest rutynowo wymagane w przypadku badań wykonywanych w celu
monitorowania lub regulowania procesu.
8.4
Mieszanie seri produktów pośrednich lub substancji czynnych
8.40
W rozumieniu niniejszego załącznika mieszanie jest to proces łączenia materiałów
spełniających wymagania tej samej specyfikacji w celu otrzymania jednorodnego produktu
pośredniego lub substancji czynnej. Mieszanie frakcji pojedynczych seri w trakcie procesu
wytwarzania (na przykład zbieranie kilku załadunków wirówki pochodzących z jednego
procesu krystalizacji) lub łączenie frakcji pochodzących z kilku seri w celu dalszego
przetwarzania uznaje się za część procesu produkcji, a nie za proces mieszania.
8.41
Serie niespełniające wymagań specyfikacji nie mogą być mieszane z innymi seriami w celu
osiągnięcia zgodności z daną specyfikacją. Każda seria dodawana do mieszaniny powinna być
wyprodukowana zgodnie z zasadami i parametrami ustalonymi dla danego procesu. Przed
zmieszaniem każda seria powinna być poddana indywidualnym badaniom na zgodność
z wymaganiami odpowiedniej specyfikacji.
8.42
Dopuszczalne operacje mieszania obejmują, ale nie ograniczają się do:
1) mieszania małych seri w celu zwiększenia wielkości seri końcowej;
2) mieszania resztek (stosunkowo niewielkich ilości wydzielonego materiału) pochodzących
z seri tego samego produktu pośredniego lub substancji czynnej w celu utworzenia jednej
serii.
8.43
Procesy mieszania powinny być odpowiednio kontrolowane i udokumentowane, a seria
pochodząca z mieszania powinna być badana na zgodność z wymaganiami odpowiednich
specyfikacji, jeżeli ma to zastosowanie.
8.44
Raport seri powstałej w wyniku procesu mieszania powinien pozwalać na prześledzenie
prowadzące do poszczególnych seri , które zostały zmieszane.
8.45
Jeżeli cechy fizyczne danej substancji czynnej mają znaczenie krytyczne (substancje czynne
90

przeznaczone do zastosowania w stałych doustnych postaciach lub zawiesinach), operacje
mieszania powinny być zwalidowane w celu wykazania jednorodności otrzymanej seri .
Walidacja powinna obejmować badania krytycznych cech (na przykład dystrybucji cząstek
o określonej wielkości, gęstości produktu luzem i gęstości nasypowej), na które może wpływać
proces mieszania.
8.46
Jeżeli mieszanie mogłoby wpłynąć niekorzystnie na stabilność, powinno się przeprowadzić
testy stabilności końcowej zmieszanej seri .
8.47
Termin ważności albo powtórnego badania seri otrzymanej w wyniku zmieszania kilku seri
powinien być ustalony w oparciu o datę produkcji najstarszej seri wchodzącej w skład
mieszaniny.
8.5
Kontrola zanieczyszczenia
8.50
Pozostałości materiałów mogą być użyte do produkcji kolejnych seri tego samego produktu
pośredniego lub substancji czynnej, jeżeli istnieje właściwa kontrola. Przykłady obejmują:
pozostałości materiału przylegające do ścian mikronizera, warstwy pozostałości wilgotnych
kryształów w bębnach wirówkowych po ich opróżnieniu, niekompletne usunięcie cieczy lub
kryształów ze zbiorników procesowych wykorzystywanych do przenoszenia materiału do
następnego etapu procesu. Takie przenoszenie nie powinno powodować przenoszenia
produktów rozpadu lub zanieczyszczeń mikrobiologicznych, które mogą zmienić ustalony profil
zanieczyszczeń substancji czynnej.
8.51
Operacje produkcyjne powinny być przeprowadzane w sposób, który będzie zapobiegał
zanieczyszczeniu produktów pośrednich lub substancji czynnych przez inne materiały.
8.52
Powinny zostać przedsięwzięte środki ostrożności w celu uniknięcia zanieczyszczenia podczas
obchodzenia się z oczyszczoną substancją czynną.
9.
Pakowanie i oznakowywanie substancji czynnych i produktów pośrednich
9.1
Zasady ogólne
9.10
Powinny istnieć pisemne procedury określające przyjmowanie, identyfikacje, kwarantannę,
pobieranie prób, badanie lub testowanie oraz zwalnianie, a także postępowanie z materiałami
opakowaniowymi i etykietami.
9.11
Materiały opakowaniowe i etykiety powinny być zgodne z ustalonymi specyfikacjami. Te
materiały i etykiety, które nie są zgodne z takimi specyfikacjami, powinny być odrzucone, aby
zapobiec ich użyciu w operacjach, do których nie są odpowiednie.
9.12
Należy przechowywać zapisy zawierające informacje dotyczące przyjęcia, badania lub oceny
jakościowej oraz zwolnienia lub odrzucenia każdej dostawy etykiet i materiałów
opakowaniowych.
9.2
Materiały opakowaniowe
9.20
Pojemniki powinny zapewniać odpowiednią ochronę przed zniszczeniem lub
zanieczyszczeniem produktów pośrednich lub substancji czynnych, które mogą się zdarzyć
podczas transportu oraz zalecanego magazynowania.
91

9.21
Pojemniki powinny być czyste i, tam gdzie wskazuje na to charakter produktów pośrednich lub
substancji czynnej, sanityzowane w celu zapewnienia, że są one odpowiednie dla ich
zaplanowanego użycia. Pojemniki nie mogą powodować zmiany składu znajdujących się
w nich substancji na skutek reakcji absorpcji lub wydzielania jakichkolwiek składników, poza
limity określone w specyfikacji.
9.22
Jeżeli pojemniki są używane ponownie, przed następnym użyciem powinny być
wyczyszczone, zgodnie z obowiązującymi procedurami, a wszystkie używane poprzednio
etykiety powinny być usunięte lub zniszczone.
9.3
Wydawanie i kontrola etykiet
9.30
Dostęp do obszarów przechowywania etykiet powinny mieć wyłącznie osoby upoważnione.
9.31
Należy opracować i wprowadzić procedury rozliczania etykiet. Procedury te powinny
umożliwiać stwierdzenie ewentualnych rozbieżności między liczbą wydanych etykiet a liczbą
oznakowanych pojemników. W przypadku stwierdzonej rozbieżności powinno być
przeprowadzone postępowanie wyjaśniające, które po zakończeniu powinno być zatwierdzone
przez dział jakości.
9.32
Każdy nadmiar etykiet zawierających numer seri lub inne napisy związane z serią powinien
być zniszczony. Etykiety zwrócone powinny być przechowywane w sposób, który zapobiega
pomieszaniu i zapewnia właściwą identyfikację.
9.33
Zdezaktualizowane i przestarzałe etykiety powinny być zniszczone.
9.34
Urządzenia drukujące, służące do drukowania etykiet używanych w operacji pakowania,
powinny być kontrolowane w celu zapewnienia zgodności wykonywanego nadruku nadrukiem
określonym w raporcie seri .
9.35
Etykiety nadrukowane do oznakowania danej seri powinny być uważnie sprawdzone pod
względem tożsamości i zgodności z wymaganiami specyfikacji zamieszczonej we wzorze
raportu serii. Wyniki sprawdzenia powinny zostać zapisane.
9.36
Przykładową zadrukowaną, użytą etykietę należy dołączyć do raportu produkcji seri .
9.4 Operacje pakowania i etykietowania
9.40
Powinny istnieć pisemne procedury w celu zapewnienia, że używane są właściwe materiały
opakowaniowe i etykiety.
9.41
Operacje etykietowania powinny być tak zaprojektowane, aby zapobiec pomieszaniu. Należy
zapewnić fizyczne lub przestrzenne rozdzielenie operacji etykietowania różnych produktów
pośrednich lub substancji czynnych.
9.42
Etykiety używane do oznakowania pojemników zawierających produkty pośrednie lub
substancje czynne powinny zawierać nazwę lub kod identyfikacyjny danego materiału, numer
seri produktu oraz warunki przechowywania, jeżeli ta informacja jest krytyczna dla
zapewnienia jakości produktów pośrednich lub substancji czynnych.
9.43
Jeżeli produkt pośredni lub substancja czynna ma być przemieszczana poza zasięg systemu
zarządzania materiałami producenta, etykieta powinna także zawierać nazwę i adres
92

producenta, ilość materiału w pojemniku, szczególne warunki transportu oraz adnotacje
dotyczące specjalnych wymogów prawnych.
Dla produktów pośrednich lub substancji czynnych, z określonym terminem ważności, termin
ten powinien być zamieszczony na etykiecie i podany w świadectwie analitycznym.
W przypadku produktów pośrednich lub substancji czynnych, z ustalonym terminem
powtórnego badania, termin ten powinien być zamieszczony na etykiecie lub podany
w świadectwie analitycznym.
9.44
Pomieszczenia, w których odbywa się pakowanie i etykietowanie, powinny zostać
skontrolowane bezpośrednio przed użyciem w celu zapewnienia, że wszystkie materiały
niepotrzebne do następnej operacji pakowania zostały usunięte. Ta kontrola powinna być
udokumentowana w raporcie produkcji serii, w dzienniku pomieszczenia lub innej dokumentacji
systemowej.
9.45
Zapakowane i zaetykietowane produkty pośrednie lub substancje czynne powinny być
skontrolowane w celu zapewnienia, że wszystkie pojemniki i opakowania zawierające serię
zostały oznakowane właściwą etykietą. Kontrola ta powinna być częścią operacji pakowania.
Wynik kontroli powinien być zapisany w raportach produkcji lub kontroli seri .
9.46
Pojemniki zawierające produkty pośrednie lub substancje czynne, które są transportowane na
zewnątrz i pozostają poza kontrolą producenta, powinny być zaplombowane w taki sposób,
aby brak lub uszkodzenie plomby były wyraźnie widoczne, stanowiąc dla odbiorcy ostrzeżenie
o możliwej niepożądanej zmianie zawartości budzących zastrzeżenia pojemników.
10.
Przechowywanie i dystrybucja
10.1
Procedury magazynowania
10.10
Należy przeznaczyć odpowiednie pomieszczenia do przechowywania wszystkich materiałów
we właściwych warunkach (na przykład kontrolowanie temperatury i wilgotności tam, gdzie jest
to niezbędne). Należy przechowywać zapisy z kontroli tych warunków, jeżeli są one krytyczne
dla zachowania właściwości materiału.
10.11
Jeżeli nie istnieje alternatywny system, zapobiegający pomyłkowemu wykorzystaniu
materiałów w czasie kwarantanny, odrzuconych, zwróconych lub wycofanych z rynku, należy
wydzielić oddzielne strefy przeznaczone do tymczasowego przechowania tych materiałów, aż
do czasu podjęcia decyzji o ich dalszym przeznaczeniu.
10.2
Procedury dystrybucji
10.20
Dystrybucja substancji czynnych i produktów pośrednich przeznaczonych dla osób
i przedsiębiorstw niezwiązanych z wytwórcą może być dokonana wyłącznie po zwolnieniu
przez dział jakości. Substancje czynne i produkty pośrednie będące w kwarantannie mogą być
przekazywane do innego działu będącego pod kontrolą producenta tylko wtedy, jeżeli jest to
zatwierdzone przez dział jakości i jeżeli w miejscu przeznaczenia prowadzona jest
odpowiednia i udokumentowana kontrola materiałów.
10.21
Substancje czynne i produkty pośrednie powinny być transportowane w sposób, który nie
93

wpływa niekorzystnie na ich jakość.
10.22
Informacje o szczególnych warunkach transportu i przechowywania substancji czynnych
i produktów pośrednich powinny być umieszczone na etykiecie.
10.23
Wytwórca powinien zapewnić, że zleceniobiorca w zakresie transportu substancji czynnych lub
produktów pośrednich zna i przestrzega odpowiednie warunki transportu i przechowywania.
10.24
Powinien istnieć system ewidencji informacji o odbiorcach substancji czynnych i produktów
pośrednich w sposób umożliwiający wycofanie danej seri z obrotu.
11.
Kontrole laboratoryjne
11.1
Kontrole ogólne
11.10
Niezależny dział jakości powinien mieć do swojej dyspozycji odpowiednie pomieszczenia
laboratoryjne.
11.11
Powinny istnieć pisemne procedury opisujące pobieranie prób, badanie, zwalnianie lub
odrzucanie materiałów oraz zapisywanie i przechowywanie danych laboratoryjnych. Zapisy
laboratoryjne powinny być sporządzane zgodnie z pkt 6.6.
11.12
Wszystkie specyfikacje, plany poboru prób oraz procedury badań laboratoryjnych powinny
mieć naukowe podstawy oraz zapewniać, że surowce, półprodukty, substancje czynne,
etykiety i materiały opakowaniowe spełniają ustalone wymagania odnośnie do ich jakości lub
czystości. Specyfikacje i procedury badań laboratoryjnych powinny być zgodne
z zamieszczonymi w dokumentacji rejestracyjnej. Dopuszcza się możliwość opracowania
i użytkowania dodatkowych specyfikacji, nieuwzględnionych w dokumentach rejestracyjnych.
Projekty specyfikacji, planów pobierania prób, procedur badań laboratoryjnych, a także
wszelkie zmiany wprowadzane do dokumentów, powinny być opracowane lub wprowadzane
przez odpowiedni dział lub jednostkę organizacyjną oraz przeglądane i zatwierdzane przez
dział jakości.
11.13
Należy ustalić odpowiednie wymagania specyfikacji dla substancji czynnych. Specyfikacje te
powinny odpowiadać przyjętym standardom jakości, a wymagania powinny uwzględniać
przebieg procesu wytwarzania. Specyfikacje powinny obejmować kontrolę zanieczyszczeń (na
przykład zanieczyszczenia organiczne, nieorganiczne oraz pozostałości rozpuszczalników).
Jeżeli istnieje specyfikacja danej substancji czynnej określająca czystość mikrobiologiczną,
należy ustalić i przestrzegać odpowiednich limitów działania dla całkowitej liczby
drobnoustrojów i liczby drobnoustrojów chorobotwórczych. Jeżeli określono wymagania
dotyczące zanieczyszczeń danej substancji czynnej endotoksynami, należy ustalić
i przestrzegać odpowiednich limitów działania dla ilości endotoksyn.
11.14
Procedury badań laboratoryjnych powinny być przestrzegane, a wykonanie badań opisane
w czasie wykonywania. Każde odstępstwo od wyżej opisanych procedur powinno być opisane
i wyjaśnione.
11.15
Należy zbadać i wyjaśnić przyczynę każdego otrzymanego wyniku niezgodnego ze
specyfikacją, według obowiązującej procedury. Procedura ta powinna formułować wymagania
94