Poselski projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw

traktowani przez nie jako specjalni goście honorowi. 
  
 
 
 Art. 27. W ustawie o zmianie ustawy o zadośćuczynieniu rodzinom ofiar zbiorowych 
wystąpień wolnościowych w latach 1956-1989 wprowadza się następujące zmiany: 
 
 
1)Tytuł ustawy otrzymuje brzmienie:  
 
„Ustawa  z  dnia  7  maja  2009  r.  o  zadośćuczynieniu  rodzinom  ofiar  wystąpień 
wolnościowych w latach 1956–1989”; 
 
2) Preambuła do ustawy otrzymuje brzmienie:  
 
„W  trosce  o  zachowanie  i  utrwalenie  w  pamięci  obywateli  Rzeczypospolitej  Polskiej 
wystąpień wolnościowych w latach 1956–1989, które doprowadziły do odzyskania w 1989 r. 
suwerennego i demokratycznego bytu przez Państwo Polskie, oraz mając na względzie: 
–  czyny obywateli podejmowane w trakcie zbiorowych, jak i indywidualnych  wystąpień 
wolnościowych  w  latach  1956–1989  w  obronie  wolności,  godności  człowieka  oraz  praw 
obywatela przed komunistycznym ustrojem totalitarnym, –  oddanie  należnej  sprawiedliwości 
obywatelom  Państwa  Polskiego,  którzy  w  walce  z  komunistycznym  ustrojem  totalitarnym 
łamiącym prawa człowieka i obywatela ponieśli śmierć podczas tych wystąpień wskutek działań 
wojska, milicji i innych organów aparatu bezpieczeństwa, a także biorąc pod uwagę powinność 
wynagrodzenia  rodzinom  ofiar  wystąpień  wolnościowych  w  latach  1956–1989 krzywd 
doznanych w związku ze śmiercią ich bliskich, uchwala się, co następuje:” 
 
 
3) W art. 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 
 
„1.  Ustawa  określa  zasady  zadośćuczynienia  członkom  rodzin  osób,  które  na  skutek 
działań wojska, milicji i innych organów aparatu bezpieczeństwa poniosły śmierć w związku z 
wystąpieniami  wolnościowymi  na  rzecz  odzyskania  przez  Państwo  Polskie  suwerenności, 
niepodległości oraz respektowania praw człowieka i obywatela w czerwcu 1956 r. w Poznaniu, 
w październiku 1956 r. w Warszawie, w grudniu 1970 r. na Wybrzeżu (w Elblągu, Gdańsku, 
Gdyni i Szczecinie), w czerwcu 1976 r. w Radomiu, w okresie stanu wojennego trwającego od 
dnia 13 grudnia 1981 r. do dnia 22 lipca 1983 r., w okresie od 22 lipca 1983 do 4 czerwca 1989 
r.,  w  trakcie  tłumienia  manifestacji  lub  strajków  w  latach  1983-1989 oraz w trakcie 
indywidualnych wystąpień wolnościowych w latach 1956- 1989. ” 
 
 
 
  
 
Art. 28. W ustawie z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów 
środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz.U.2012.1138 j.t.) wprowadza się 
następującą zmianę: 
1)  Art. 7 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 
„2.  Przepis  ust.  1  nie  dotyczy  osób,  których  uprawnienia  do  bezpłatnych  albo  ulgowych 
przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego reguluje: 
  1)   ustawa z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz 
ich rodzin (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648, z późn. zm.); 
  2)      ustawa  z  dnia  24  stycznia  1991  r.  o  kombatantach  oraz  niektórych  osobach  będących 
ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2012 r. poz. 400). 
  3)   ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa (Dz. U. 
Nr 205, poz. 1203). 
 4) ustawa z dnia ……...2013 r. o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie 
Weterana Opozycji Antykomunistycznej  wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 
1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U………. Nr………).” 
 
Art. 29. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych 
(Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.3)) w art. 21 w ust. 1 po pkt 25b dodaje się pkt 25c-25d 
w brzmieniu: 
„25c)  pomoc  pieniężna  przyznana  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  ….  o  statusie 
Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej 
wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych 
ustaw (Dz. U. poz….);”. 
25d) renta weterana przyznana na podstawie przepisów ustawy z dnia …. o statusie Weterana 
Opozycji Antykomunistycznej  i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej  wobec 
dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw 
(Dz. U. poz….);”. 
Art. 30. W ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, 
poz. 734, z późn. zm.) w art. 3 w ust. 3 zdanie drugie otrzymuje brzmienie: 
„Do dochodu nie wlicza się świadczeń pomocy materialnej dla uczniów, dodatków dla sierot 
zupełnych, jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka, dodatku z tytułu  rodzenia 
dziecka, pomocy w zakresie dożywiania, zasiłków pielęgnacyjnych, zasiłków okresowych z 
pomocy społecznej, jednorazowych świadczeń pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy 
społecznej,  dodatku  mieszkaniowego,  zapomogi  pieniężnej,  o  której  mowa  w  przepisach  o 
zapomodze pieniężnej dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie 
przedemerytalne  albo  zasiłek  przedemerytalny w 2007 r. oraz pomocy  pieniężnej  i  renty 
weterana, o których  mowa w przepisach ustawy z dnia … o statusie Weterana Opozycji 
Antykomunistycznej  i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej  wobec dyktatury 
komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 
poz….).”. 
Art. 31. W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. 
z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.) w art. 3 w pkt 1 w lit c w tiret dwudziestym ósmym 
średnik zastępuje się przecinkiem oraz dodaje się tiret dwudzieste dziewiąte i trzydzieste w 
brzmieniu: 
„–  renta weterana  określona  w ustawie z dnia … o statusie Weterana Opozycji 
Antykomunistycznej  i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej  wobec dyktatury 
komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw  (Dz. U. 
poz….), 
-  pomoc  pieniężna  określona  w  ustawie  z  dnia  …  o  statusie  Weterana  Opozycji 
Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury 
komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 
poz….);”. 
Art. 32. W ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 
182 oraz 509) w art. 8 w ust. 4 po pkt 5 dodaje się pkt 5a i 5b w brzmieniu: 
„5a)  renty weterana, o której  mowa w ustawie z dnia … o statusie Weterana Opozycji 
Antykomunistycznej  i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej  wobec dyktatury 
komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 
poz….), 
5b)  pomocy  pieniężnej,  o  której  mowa  w  ustawie  z  dnia  …  o  statusie  Weterana  Opozycji 
Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury 
komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 
poz….)”. 
 
 
 
Rozdział 5 
Przepisy przejściowe i końcowe 
 
Art. 33. 1. W razie zbiegu u jednej osoby prawa do pomocy pieniężnej na podstawie art. 16 
niniejszej ustawy z prawem do pomocy pieniężnej, o  której mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z 
dnia 21 stycznia 1991 r. o kombatantach i oraz niektórych osobach będących ofiarami represji 
wojennych o okresu powojennego (Dz. U. z 2012r., poz. 400), osoba ta ma prawo do pomocy 
pieniężnej, o której mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o kombatantach i oraz niektórych osobach 
będących ofiarami represji wojennych o okresu powojennego, według własnego wyboru. 
2. W razie zbiegu u jednej osoby prawa do ulgi taryfowej na przejazd środkami komunikacji z 
prawem do ulgi taryfowej na przejazd środkami komunikacji, o  której mowa w art. 20 ust. 1 i 
2  ustawy  z  dnia  21  stycznia  1991  r.  o  kombatantach  i  oraz  niektórych  osobach  będących 
ofiarami represji wojennych o okresu powojennego (Dz. U. z 2012r., poz. 400), osoba ta ma 
prawo do ulgi taryfowej na przejazd środkami komunikacji na podstawie jednej z ustaw. 
Art.  34.  1.  Minister  właściwy  do  spraw  zabezpieczenia  społecznego  w  porozumieniu  z 
ministrem  właściwym  do  spraw  finansów  publicznych  określi  w  drodze  rozporządzenia  w 
terminie  miesiąca  od  daty  wejścia  w  życie  ustawy  tryb  postępowania  przy  rozpoznawaniu, 
wypłacaniu  oraz  finansowaniu  świadczeń,  o  których  mowa  w  niniejszej  ustawie,  mając  na 
uwadze również zapewnienie sprawnej obsługi tych świadczeń. 
2.  Uprawnienia  i  świadczenia  przewidziane  w  ustawie  są  przyznawane  na  wniosek  osoby 
uprawnionej. 
3.  Przewidziane  w  ustawie  uprawnienia  i  świadczenia  przysługują  uprawnionemu  od  dnia 
złożenia wniosku o przyznanie statusu Weterana Opozycji Antykomunistycznej. 
4.  Z  dniem  ogłoszenia  ustawy  organizacja  zrzeszająca  osoby  represjonowane  oraz  inne 
środowiska opozycji antykomunistycznej w PRL, spełniająca kryteria art. 8 ust. 3, otrzymuje 
status  organizacji  represjonowanych  uprawniający  do  umieszczenia  w  wykazie  Urzędu  do 
spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. 
 
Art. 35 Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 roku za wyjątkiem art. 7, który 
wchodzi w życie 1 lipca 2014 roku. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
UZASADNIENIE 
 
Wypełniając  art.  19  Konstytucji  RP,  nakładający  obowiązek  na  państwo  otoczenia 
specjalną opieką i troską tych osób, które aktywnie uczestniczyły w walce o niepodległość 
Polski  Klub  Parlamentarny  Prawo  i  Sprawiedliwość    składa  Projekt  ustawy  o  statusie 
Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej 
wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych 
ustaw. Projekt ten jest  wyrazem uznania  dla  pokolenia  działaczy opozycji 
antykomunistycznej,  których  działaniom  Polska  zawdzięcza  dzisiaj  niepodległość.  
Konstytucja  gwarantuje  wyjątkowe  i  specjalne traktowanie osób,  które  przyczyniły  się  do 
uzyskania wolności i niepodległości Polski. Stanowi o obowiązku państwa względem osób, 
które uczestniczyły w walce, a więc w działaniach łączących się z użyciem siły choćby tylko 
przez jedną ze stron. 
Celem projektowanej ustawy   jest  więc  zapewnienie    działaczom  opozycji 
antykomunistycznej  godziwych  warunków  życia  i  należnego  im  szacunku.    W  ciągu 
dwudziestu lat  od  uzyskania  przez  Polskę  niepodległości  Sejm  podejmował  kilkakrotnie 
działania  zmierzające  do  oddania  należnej  czci  bohaterom  walki  o  lepszą  Polskę  (m.in. 
Uchwałą  Sejmu  RP  z  dnia  18  czerwca  1998  r.  w  sprawie  potępienia  totalitaryzmu 
komunistycznego  (M.P. z 1998 r. Nr 20, poz. 287)). Niniejszy projekt ustawy jest 
wypełnieniem złożonych wcześniej deklaracji. 
Projekt  zakłada  przyznanie  specjalnych  uprawnień  działaczom  opozycji 
antykomunistycznej poprzez nadanie im statusu Weterana Opozycji Antykomunistycznej. By 
uzyskać ten status trzeba będzie spełniać następujące warunki: 
w okresie od dnia 1 stycznia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r., przez co najmniej 6 
miesięcy: 
1) być  członkiem nielegalnej organizacji, której cele zmierzały do odzyskania przez 
Polskę  niepodległości,  suwerenności  lub  respektowania  praw  człowieka  i  praw 
pracowniczych, lub 
2)  prowadzić  w  sposób  zorganizowany,  zagrożoną  odpowiedzialnością  karną, 
działalność  na  rzecz  odzyskania  przez  Polskę  niepodległości  i  suwerenności  lub 
respektowania praw człowieka i praw pracowniczych. 
Status  Weterana    otrzyma  również  osoba  represjonowana z powodów politycznych, 
która w okresie od dnia 1 stycznia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r.: 
1) przebywała w: 
a) więzieniu lub innym miejscu odosobnienia na terytorium Polski na mocy wyroku 
wydanego w latach 1956–1989, albo bez wyroku, jednorazowo na okres dłuższy 
niż 48 godzin lub wielokrotnie na łączny okres powyżej 30 dni, za działalność na rzecz 
odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania praw człowieka i 
praw pracowniczych, lub 
b)  ośrodku  odosobnienia  na  podstawie  art.  42  dekretu  z  dnia  12  grudnia  1981  r.  o 
stanie wojennym (Dz. U. Nr 29, poz. 154, z 1982 r. Nr 3, poz. 18, z 1989 r. Nr 34, poz. 178 
oraz z 2011 r. Nr 64, poz.  342)  za  działalność  na  rzecz  odzyskania  przez  Polskę 
niepodległości i suwerenności lub respektowania praw człowieka i praw pracowniczych, lub 
2)  pełniła  służbę  wojskową,  do  której  odbycia  została  obowiązana  pod  pozorem 
wykonania  ciążącego  na  niej  obowiązku  obrony,  w  szczególności  w  wojskowym  obozie 
specjalnym, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności 
lub respektowania praw człowieka;