Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Warunkiem odliczenia udziałów w spółce zależnej jest posiadanie przez jednostkę zależną 
co najmniej 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach zagranicznej 
spółki  kontrolowanej,  której  dochody  jednostka  zależna  jest  zobowiązana  doliczać  na 
podstawie przepisów dotyczących kontrolowanych spółek zagranicznych obowiązujących 
w państwie, w którym podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów. Dodatkowym 
warunkiem  w  przypadku  jednostek  zależnych  będących  zagraniczną  spółką  jest  istnienie 
podstawy  prawnej  wynikającej  z  ratyfikowanej  umowy  międzynarodowej  do  wymiany 
informacji z organami państwa tej spółki; 
– ust. 11 – przepis ten przyznaje podatnikowi prawo odliczenia od podatku obliczonego na 
podstawie ust. 1 podatku zapłaconego przez CFC w proporcji, w jakiej pozostaje dochód 
ustalony zgodnie z ust. 4 do dochodu tej spółki.  
Prawo odliczenia  podatku  CFC  stosuje  się  pod  warunkiem  istnienia  podstawy  prawnej 
wynikającej  z  umowy  o  unikaniu  podwójnego  opodatkowania  lub  innej  ratyfikowanej 
umowy  międzynarodowej,  której  stroną  jest  RP,  do  uzyskania  przez  organ  podatkowy 
informacji podatkowych od organu  podatkowego  innego  niż  RP  państwa,  w  którym 
podatnik ma swoją siedzibę lub w którym dochód został uzyskany (art. 22b ustawy CIT). 
Określając wysokość odliczenia, kwotę podatku zapłaconego w obcym państwie przelicza 
się na złote według kursu średniego ogłoszonego przez NBP z ostatniego dnia roboczego 
poprzedzającego dzień zapłaty tego podatku (art. 20 ust. 8 ustawy CIT); 
– ust. 12 – nakłada na podatników obowiązek prowadzenia rejestru kontrolowanych spółek 
zagranicznych  oraz  zaprowadzenia  ewidencji  wszystkich  zdarzeń  gospodarczych 
zaistniałych w kontrolowanej spółce zagranicznej koniecznych do ustalenia dochodu CFC. 
Ostatecznym terminem realizacji obowiązku zaprowadzenia ewidencji jest termin złożenia 
zeznania  rocznego.  Zdarzenia  gospodarcze  zaistniałe  w  CFC  podatnik  ewidencjonuje 
odrębnie od ewidencji rachunkowych, o których mowa w art. 9 ust. 1 i 1a ustawy CIT; 
– ust. 13 – nakłada obowiązek udostępniania, w terminie 7 dni od dnia otrzymania żądania, 
zaprowadzonych ewidencji i rejestrów. W przypadku nieprzedstawienia ewidencji lub jej 
nierzetelności  dochód  CFC  ustalany  będzie  w  drodze  oszacowania,  przy  uwzględnieniu 
przedmiotu działalności (transakcji), z której dochód został osiągnięty; przepis przewiduje 
odpowiednie stosowanie art. 23 Ordynacji podatkowej; 
 
58 
–  ust. 14  –  odsyła  do  odpowiedniego  stosowania  art.  11  ust.  5b  ustawy  CIT 
przedstawiającego sposób liczenia udziałów pośrednich; 
–  ust. 15 – przepis przewiduje sytuację, której zaistnienie zwalnia podatnika z obowiązku 
opodatkowania  dochodu  CFC  oraz  ewidencjonowania  zdarzeń  tej  spółki  pomimo 
spełnienia  dyspozycji  przepisu  ust.  1.  Skorzystanie  z  dyspozycji  tego  przepisu  będzie 
możliwe  pod  warunkiem  wykazania,  że  zagraniczna  spółka  kontrolowana prowadzi 
w państwie należącym do EOG rzeczywistą działalność gospodarczą (pojęcie dookreślone 
zostało w ust. 17); 
–  ust. 16 –  regulacji  CFC  nie  będzie  się  stosować  również,  o  ile  podatnik  prowadzi 
ewidencje w sposób umożliwiający ustalenie dochodu, gdy przychody zagranicznej spółki 
nie przekraczają w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 5, kwoty 250 tys. euro lub 
dochody zagranicznej spółki kontrolowanej nie przekraczają 10% przychodów osiągniętych 
z  tytułu  prowadzonej  rzeczywistej  działalności  gospodarczej pod warunkiem istnienia 
podstawy do wymiany informacji; 
–  ust. 17 –  przepis  zawiera  przykładowy  wykaz  kryteriów,  które  uwzględniane  będą przy 
ustalaniu  spełnienia  warunku  prowadzenia  rzeczywistej  działalności  gospodarczej  przez 
zagraniczną  spółkę  kontrolowaną.  Podkreślenia  wymaga,  że  przesłankę  prowadzenia 
rzeczywistej działalności gospodarczej należy rozumieć w sposób przyjęty w prawie UE, 
w tym  w  szczególności  w  orzecznictwie  TS  UE.  Wskazówek  co  do  znaczenia  użytego 
pojęcia poszukiwać również należy w rezolucji Rady z dnia 8 czerwca 2010 r. zawierającej 
niewyczerpujący wykaz elementów, które w szczególności wskazują na to, że zyski mogły 
zostać  sztucznie  przekierowane  do  kontrolowanych  przedsiębiorstw  zagranicznych. 
Przykładowy katalog przesłanek, który powinien zostać uwzględniony przy dokonywaniu 
kwalifikacji prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej, odwołuje się do szeregu 
okoliczności  faktycznych  związanych  z  fizycznym  istnieniem  przedsiębiorstwa, 
dokonywanymi  przez  spółkę  transakcjami  gospodarczymi  oraz  zakresem  jej  obecności 
w obcym  państwie.  Przesłanki  te  mają  na  celu  zobiektywizowanie dokonywanej oceny 
i wyłączenie z zakresu przepisu tych przedsięwzięć gospodarczych, których sens obecności 
można uzasadnić innymi niż podatkowe względami gospodarczymi; 
 
59 
– ust. 18 – nakłada obowiązek składania urzędom skarbowym zeznania, według ustalonego 
wzoru, o wysokości dochodu uzyskanego z zagranicznej spółki kontrolowanej osiągniętego 
w roku podatkowym –  do  końca  dziewiątego  miesiąca  roku  następnego.  W  tym  samym 
terminie  podatnicy  będą  zobowiązani  do  wpłacenia  podatku  należnego  wykazanego 
w zeznaniu.  Jeżeli  podatnik  osiąga  dochody  z  więcej  niż  z  jednej  zagranicznej  spółki 
kontrolowanej, składa odrębne zeznanie o dochodach z każdej z tych spółek; 
–  ust. 19 –  zawiera  delegację  ustawową  dla  ministra  do  spraw  finansów  publicznych  do 
określenia w drodze rozporządzenia wzoru zeznania podatkowego; 
–  ust.  20  –  przewiduje  odpowiednie  stosowanie  art.  24a  do  podatnika  prowadzącego 
działalność gospodarczą poprzez zagraniczny zakład. Przepisu tego nie stosuje się jednak 
do  podatnika,  który  uwzględnia  dochody  tego  zakładu  w  krajowej  podstawie 
opodatkowania,  w  tym  również  gdy  opodatkowuje  je  z  uwzględnieniem metody kredytu 
podatkowego; 
Art. 1 pkt 21 (zmiana dotycząca art. 25)  
– ust. 1 – zmiana wyłącza stosowanie art. 25 ust. 1 w odniesieniu do przepisu art. 24a; 
–  ust. 13 pkt  4  –  celem zmiany jest rozszerzenie zakresu tych przepisów  na jednostki 
organizacyjne niemające osobowości prawnej; 
Art. 1 pkt 22 (zmiana dotycząca art. 26)  
– ust. 1 – zmiana przepisu ma charakter porządkujący oraz związana jest z przeniesieniem 
części regulacji zawartych w zdaniu drugim do odrębnych jednostek redakcyjnych ust. 2c 
i 2d; 
–  ust. 1i–1l  –  przepisy  wprowadzają  zasadę,  iż  w  przypadku  przedłożenia  płatnikowi 
certyfikatu  rezydencji  bez  wskazanego  okresu  ważności,  przyjmuje  się,  że  certyfikat  ten 
dokumentuje miejsce siedziby podatnika przez okres kolejnych dwunastu miesięcy od dnia 
jego wydania. Przed upływem tego terminu, o ile stan faktyczny się nie zmienił, podatnik 
nie  musi  zatem  dokonywać  aktualizacji  tego  certyfikatu.  Po  upływie  tego  terminu  jest 
natomiast obowiązany przedłożyć płatnikowi nowy certyfikat rezydencji.  
Ponadto  przewiduje  się  wprowadzenie  obowiązku  aktualizacji  przez  podatnika 
przedłożonego certyfikatu rezydencji w sytuacji, gdy miejsce siedziby podatnika dla celów 
 
60 
podatkowych  uległo  zmianie,  a  zatem  przedłożony  płatnikowi  certyfikat  utracił  swoją 
aktualność  w  okresie  dwunastu  miesięcy  od  dnia  jego  wydania,  a  także  wprowadzenie 
przepisów szczególnych dotyczących odpowiedzialności podatnika w przypadku, gdy nie 
dokona takiej aktualizacji. Przepis art. 30 § 5 ustawy –  Ordynacja podatkowa stanowi 
o dwóch przypadkach,  w  których  odpowiedzialność  zostaje  przeniesiona  na  podatnika: 
jeżeli  odrębne  przepisy  tak  stanowią  albo  jeżeli  podatek  nie  został  pobrany  z  winy 
podatnika.  Intencją  projektowanego  odrębnego  przepisu  jest  przeniesienie 
odpowiedzialności na podatnika w każdej sytuacji niewypełnienia obowiązku aktualizacji 
certyfikatu, bez konieczności dowodzenia czy brak tej aktualizacji wystąpił z winy (lub jej 
braku) podatnika. W tym kontekście  wyraźne  doprecyzowanie  w  odrębnym  przepisie,  iż 
każda  sytuacja  niewypełnienia  obowiązku  aktualizacji  skutkuje  przeniesieniem 
odpowiedzialności  na  podatnika,  pozwoli  na  uniknięcie  niepotrzebnych  sporów 
ograniczających  realizację  zasady  wnikliwości  i  szybkości  działania  organów 
podatkowych.  
Przepisy  dotyczące  ważności  certyfikatu  oraz  odpowiedzialności  podatnika  nie  mają 
zastosowania,  jeżeli  z  dokumentów  posiadanych  przez  płatnika,  w  szczególności  faktury 
lub umowy, wynika, że miejsce siedziby podatnika dla celów podatkowych uległo zmianie; 
–  ust. 2b –  zmiana  ma  charakter  porządkujący  i  związana  jest  z  przeniesieniem  regulacji 
dotyczącej  odsetek  od  papierów  wartościowych  do  odrębnych jednostek redakcyjnych 
ust. 2c i 2d; 
–  ust. 2c i 2d –  przepis  ma  na  celu  wprowadzenie  dodatkowych  obowiązków  płatnika na 
podmioty  prowadzące  rachunki  papierów  wartościowych;  podmioty  takie  upoważnione 
zostają  do  poboru  podatku  od  dywidend  i  niektórych  innych  przychodów  z  udziału 
w zyskach  osób  prawnych  uzyskanych  z  papierów  wartościowych  zapisanych  na 
rachunkach papierów  wartościowych  albo  rachunkach  zbiorczych  prowadzonych  przez  te 
podmioty; analogiczny przepis został wprowadzony do art. 41 ust. 4d ustawy PIT na mocy 
ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych 
ustaw z dnia 16 września 2011 r.; obowiązek poboru podatku przez podmioty prowadzące 
rachunki  papierów  wartościowych  albo  rachunki  zbiorcze  rozciągnięty  został  również  na 
 
61 
przypadki  pośredniczenia  w  wypłatach  odsetek  od  wszystkich  papierów  wartościowych, 
a nie tylko wyemitowanych przez Skarb Państwa. 
Płatnik uprawniony będzie do zastosowania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania 
pod warunkiem dysponowania certyfikatem rezydencji podatnika. Wprowadza się również 
obowiązek  odpowiedniego  stosowania  ust.  1c–1l  przez  płatnika  prowadzącego  rachunki 
papierów wartościowych; 
Art. 1 pkt 23 (zmiana dotycząca art. 27)  
– ust. 1 i 2 – zmiana związana z wprowadzeniem opodatkowania dochodów zagranicznych 
spółek kontrolowanych, wskazująca obowiązek składania odrębnego zeznania w przypadku 
uzyskiwania takich dochodów  oraz  doprecyzowaniem,  że  organem  właściwym  do 
składania zeznań i sprawozdań jest naczelnik urzędu skarbowego; 
Art. 1 pkt 24 (zmiana dotycząca art. 28 ust. 1) – zmiana związana z doprecyzowaniem, że 
organem właściwym do składania zeznań i sprawozdań jest naczelnik urzędu skarbowego; 
Art. 1 pkt 25  (zmiana  dotycząca  art.  28a)  –  uzupełnia  delegację  ustawową  do  wydania 
przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych rozporządzenia o wytyczną;  
Art. 1 pkt 26  (zmiana dotycząca  załącznika  nr  4  do  ustawy)  –  w  załączniku  nr  4 
zaktualizowana  została  lista  podmiotów,  do  których  znajdują  zastosowanie  przepisy 
dyrektywy, poprzez dodanie w lp. 5 spółki prawa szwedzkiego, tj. w brzmieniu nadanym 
dyrektywą  Rady  2011/96/UE  z  dnia  30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu 
opodatkowania  mającego  zastosowanie  w  przypadku  spółek  dominujących  i  spółek 
zależnych różnych państw członkowskich (Dz. Urz. UE L 345 z 29.12.2011, str. 8). 
Zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych 
Art. 2 pkt 1 (zmiana dotycząca art. 5a) 
–  pkt 13 –  zmiana  polega  na  wyłączeniu  z  katalogu instrumentów finansowych 
wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tytułów 
uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku 
pieniężnego, które nie są pochodnymi instrumentami finansowymi; 
 
62