Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

polegającej  na  zamianie  pojęcia  „podmiot”  na  pojęcie  „podatnik”  w  części  przepisu 
regulującego  drugi  warunek  do  dokonania  oszacowania,  dotyczący  niewykazywania 
dochodów lub wykazywania niższych dochodów przez podmiot. Po zmianie warunek ten 
będzie dotyczyć podatnika; 
– ust. 4 pkt 2 – doprecyzowanie katalogu podmiotów powiązanych, w przypadku powiązań 
krajowych oraz dokonanie zmian redakcyjnych  dotyczących  pojęcia  „podmiot”, 
adekwatnie do zmian dokonanych w ust. 1; ponadto doprecyzowanie, w celu rozwiązania 
wątpliwości interpretacyjnych, że przepis ten dotyczy także przypadków, w których tylko 
jedna  osoba  zarządza  lub  kontroluje  inny  podmiot  albo  posiada  udział  w  kapitale  tego 
podmiotu; 
–  ust. 4a –  dokonanie  zmian  redakcyjnych  dotyczących  zamiany  pojęcia  „podmiot”  na 
pojęcie „podatnik”, adekwatnie do zmian zaproponowanych w ust. 1 i ust. 4a, w przypadku 
transakcji dokonywanych z podmiotami  mającymi  miejsce  zamieszkania,  siedzibę  lub 
zarząd w tzw. rajach podatkowych;  
– ust. 8 – zmiana przepisu ma na celu wyłączenie stosowania art. 11 ust. 4 ustawy CIT do 
transakcji  dokonywanych  pomiędzy  członkami  grupy  producentów  rolnych  a  tą  grupą 
w zakresie  odpłatnego  zbycia  na  rzecz  grupy  producentów  rolnych  produktów  lub  grup 
produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków takiej grupy oraz do transakcji 
dokonywanych między wstępnie uznaną grupą producentów owoców i warzyw lub uznaną 
organizacją  producentów  owoców  i  warzyw,  działającą  na  podstawie  ustawy  z  dnia 
19 grudnia 2003 r.  o  organizacji rynków owoców i  warzyw, rynku chmielu, rynku  suszu 
paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz. U. z 2011 r. Nr 145, 
poz. 868,  z  późn.  zm.)  a  ich  członkami  dotyczących  odpłatnego  zbycia  na  rzecz  grupy 
producentów owoców i warzyw lub organizacji producentów owoców i warzyw produktów 
lub  grup  produktów  wyprodukowanych  w  gospodarstwach  członków  takiej  grupy  lub 
organizacji;  
–  ust. 8d –  wyłączenie  do  odrębnego  przepisu  możliwości  szacowania  dochodu  wobec 
podatników  posiadających  nieograniczony  obowiązek  podatkowy,  w  zakresie 
prawidłowości  określenia  dochodów  podlegających  przypisaniu  do  dochodu  osiągniętego 
na terytorium RP w przypadku posiadania zagranicznego zakładu. Dotychczas prawo takie 
 
43 
przysługiwało  organom  podatkowym  na  podstawie  art.  11  ust.  1  pkt  1  w  stosunku  do 
podatników  posiadających  nieograniczony  obowiązek  podatkowy,  zarządzających 
przedsiębiorstwem  położonym  za  granicą  lub  w  jego  kontroli  (gdzie  przez  pojęcie 
przedsiębiorstwa należy rozumieć również zagraniczny zakład). Ponadto dokonano zmiany 
redakcyjnej polegającej na połączeniu regulacji ust. 8a (odnoszącego się do zagranicznego 
zakładu  w  zakresie  możliwości  szacowania  dochodu)  i  ust.  8d  (regulującego  możliwość 
dokonania korekty, o której mowa w ust. 8b i 8c, w przypadku oszacowania dochodu 
w związku  działalnością  zagranicznego  zakładu).  Zmiana  redakcyjna polega na dodaniu 
w zdaniu  wstępnym  przepisu  ust.  8d  odniesienia  do  ust.  1–3a  (regulujących  prawo  do 
szacowania dochodu) oraz 8b i 8c. W konsekwencji, dotychczasowy przepis ust. 8a zostaje 
uchylony. Dodatkowo w zdaniu wstępnym przepisu ust. 8d dodano odniesienie do ust. 3a, 
doprecyzowując obowiązek zastosowania przez organ podatkowy metody przy określaniu 
dochodu  podlegającego  przypisaniu  do  zagranicznego  zakładu,  która  to  metoda  została 
wskazana w wydanej  przez  właściwy  organ  podatkowy  decyzji  o  uznaniu  prawidłowości 
wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej. Zgodnie bowiem z przepisami 
art. 20a w związku z art. 3 pkt 11 ustawy – Ordynacja podatkowa, wnioskodawcą, a tym 
samym i stroną decyzji, może być zagraniczny zakład, położony na terytorium RP;  
–  ust. 8e pkt 1–3  –  dodano  przepis  zapewniający  eliminowanie  podwójnego 
ekonomicznego opodatkowania w przypadku podmiotów krajowych; 
Art. 1 pkt 8 (zmiana dotycząca art. 12) 
–  ust. 1 pkt 2 –  zmiana  ma  na  celu  wyraźne  wskazanie,  iż  katalog  przychodów  obejmuje 
również przychody w naturze (za taki przychód uważa się również wartość rzeczy, praw 
lub innych świadczeń otrzymanych w naturze);  
– ust. 1b – zmiana polegająca na doprecyzowaniu momentu uzyskania przychodu z tytułu 
wnoszenia  wkładów  do  spółdzielni  (pkt  1 i  4); pkt 5  ust. 1b przewiduje odroczenie 
opodatkowania przychodu z tytułu wniesienia do spółki kapitałowej wkładu niepieniężnego 
w  postaci  np.  patentu  i  innych  praw  określonych  w  ustawie  o  własności  przemysłowej, 
praw autorskich, know-how,  licencji  od  tych  praw  (komercjalizowanej  własności 
intelektualnej); 
 
44 
–  ust. 3f –  zmiana ma na celu doprecyzowanie,  że  za  datę  powstania  przychodu  z  tytułu 
realizacji  pochodnych  instrumentów  finansowych  uważa  się,  podobnie  jak  na  gruncie 
ustawy  PIT,  moment  realizacji  tych  praw;  w  zależności  od  konkretnego  instrumentu 
pochodnego moment ten może,  lecz  nie  musi  być  tożsamy  z  faktycznym  przepływem 
środków pieniężnych w wyniku rozliczenia transakcji (ujęcie memoriałowe);  
–  ust. 4 pkt 1 –  zmiana  o  charakterze  doprecyzowującym  przepis  regulujący  skutki 
otrzymania  lub  zwrotu  pożyczki  (kredytu)  w  formie  niepieniężnej;  doprecyzowanie 
pozwoli  na  wyeliminowanie  wątpliwości,  że  do  przychodów  nie  zalicza  się  również 
pożyczek (kredytów) w formie niepieniężnej (w naturze); 
–  ust. 4 pkt 3, 21 i 22 –  zmiana  ma  na  celu  poprawę  redakcji  przepisu  poprzez 
wyodrębnienie z dotychczasowej jednostki redakcyjnej (pkt  3) dwóch dodatkowych 
przepisów (pkt 21 i 22); 
– ust. 4 pkt 3a – zmiana ma na celu doprecyzowanie algorytmu stosowanego w przypadku 
wystąpieniu  wspólnika  ze  spółki  niebędącej  osobą  prawną  poprzez  nałożenie  obowiązku 
pomniejszenia  kwoty  środków  pieniężnych  niezaliczanej  do  przychodów  o  wydatki 
niestanowiące kosztów uzyskania przychodów; 
–  ust. 4 pkt 3b –  zmiana  przesądza  o  wyłączeniu  z  przychodów  wartości  składników 
majątkowych  objętych  przez  wspólnika  spółki  niebędącej  osobą  prawną  z  tytułu 
wystąpienia takiej spółki lub z tytułu jej likwidacji o sytuację, w której wspólnik otrzymuje 
wierzytelności (własne lub nabyte);  
–  ust. 4d –  zmiana  ma  charakter  redakcyjny;  zastąpienie  liczby  mnogiej  „wspólników” 
liczbą pojedynczą „wspólnika”;  
–  ust.  4g  –  dodana jednostka redakcyjna, na potrzeby regulacji zawartej w ust. 4 pkt 3a, 
rozszerza pojęcie „środków pieniężnych ” o określone w przepisie wierzytelności; 
– ust. 5 i 6 – uzupełnienie przepisów o sposób ustalania wartości przychodów w naturze; 
zmiana ma na celu dostosowanie do terminologii zastosowanej w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy 
CIT; 
–  ust. 11 –  przepis  precyzuje  kwestię  zakresu  podmiotowego stosowania przepisów 
o wymianie udziałów (art. 12 ust. 4d); 
 
45 
–  ust. 12 –  dodana jednostka redakcyjna przyznaje podatnikom prawo do stosowania 
zwolnienia przewidzianego w ust. 4d,  również  gdy  warunki  określone  tym przepisem 
pozostaną  spełnione  w  wyniku  dokonania  więcej  niż  jednej  transakcji  nabycia  udziałów 
(akcji), przeprowadzonych w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy liczonych począwszy 
od miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich nabycie; 
Art. 1 pkt 9 (wprowadzenie art. 14a) 
W  ustawie  dodana  została  nowa  jednostka  redakcyjna  precyzująca  skutki  uregulowania 
przez  dłużnika  zobowiązania  w  formie  niepieniężnej  (w  naturze). W dodanym art. 14a 
ust. 1  wskazane  zostało,  iż  w  przypadku  podatnika  regulującego  swoje  zobowiązania, 
w tym z tytułu: zaciągniętej pożyczki (kredytu), należnej wspólnikom dywidendy, podziału 
zysku  spółki  niebędącej  osobą  prawną,  wynagrodzenia  za  umorzenie  akcji  lub  udziałów 
albo  nabycie  ich  w  celu  umorzenia,  przychodem  podatnika  (dłużnika)  będzie  wartość 
zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia. Wartość tak określonego 
przychodu  powinna  odpowiadać  wartości  rynkowej  zrealizowanego  świadczenia 
niepieniężnego.  Powyższe  zasady  stosuje  się  odpowiednio  w  przypadku  wykonania 
świadczenia niepieniężnego przez spółkę niebędącą osobą prawną (ust. 2); 
Art. 1 pkt 10 (zmiana dotycząca art. 15) 
–  ust. 1i –  zmieniona  jednostka  odnosi  się  do  sposobu  określania  kosztów  uzyskania 
przychodów  u  podatnika,  na  rzecz  którego  dłużnik  wykonał  świadczenie  niepieniężne; 
w przeredagowanym  art.  15  ust.  1i  ustawy  CIT  określone  zostało,  iż  w  przypadku 
późniejszego odpłatnego zbycia przez takiego podatnika rzeczy, praw i innych świadczeń 
otrzymanych w naturze (w związku z którymi określony został przychód u dłużnika takiego 
podatnika),  kosztem  uzyskania  przychodu  będzie  równowartość  uregulowanej  w  naturze 
wierzytelności pomniejszonej o naliczony podatek od towarów i usług;  dodatkowo koszt 
ten będzie podlegać zmniejszeniu o dokonane odpisy amortyzacyjne; 
– ust. 1ia – dodana jednostka redakcyjna przewiduje odpowiednie stosowanie art. 16 ust. 1 
pkt 46 lit. a przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów w przypadku, o którym mowa 
w art. 15 ust. 1i pkt 3; 
–  ust. 1j –  celem wyeliminowania problemów interpretacyjnych w przypadku, gdy 
 
46 
przedmiotem  wkładu  niepieniężnego  są  składniki  majątku  powstałe  w  inny  sposób  niż 
poprzez ich nabycie (tj. wytworzenie składnika majątku), uzupełniono art. 15 ust. 1j pkt 3; 
–  ust. 1l –  zmiana  dostosowująca  treść  ust.  1l  do  rozszerzonego  katalogu  wyłączeń  od 
przychodów wymienionych w art. 12 ust. 4 pkt 3, 3d i 22 ustawy CIT;  
–  ust. 1s i 1u –  zmiana  ma  na  celu  uregulowanie  sposobu  ustalania  wartości  i  kosztów 
zbycia  komercjalizowanej  własności  intelektualnej  nabytej  w  drodze  wkładu 
niepieniężnego;  
–  ust. 1y i 1z –  zmiana  ma  na  celu  jednoznaczne  uregulowanie  zasad  ustalania  wartości 
składników  majątkowych  stanowiących  „wyposażenie”  zakładu  zagranicznego 
prowadzonego  przez  zagranicznego  przedsiębiorcę  w  Polsce;  według  przyjętych 
w projekcie reguł  wartości  te  odpowiadać  będą  wartości  podatkowej  tych  składników 
majątkowych,  tj.  wartości  ich  nabycia  z  uwzględnieniem  dotychczasowych  odpisów 
podatkowych;  te  same  reguły  odnosić  się  będą  do  spółki  europejskiej  i  spółdzielni 
europejskiej w przypadku przeniesienia do Polski ich siedziby lub zarządu; 
Art. 1 pkt 11 (wprowadzenie art. 15c) 
–  ust. 1 –  proponowany  przepis  daje  podatnikowi  możliwość  wyboru  zasad  zaliczania  do 
kosztów  uzyskania  przychodów  odsetek  płaconych  przez  takiego  podatnika  w  związku 
z otrzymywanym  finansowaniem  dłużnym  (limit  odliczania  odsetek)  zgodnie  z  art. 15c 
ustawy CIT. Podatnicy mieliby  możliwość  dokonania  takiego  wyboru,  w przypadku gdy 
otrzymują  pożyczki  od  podmiotów  powiązanych  i  potencjalnie  miałyby  do  nich 
zastosowanie przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy CIT. Do wyboru stosowania zasad 
określonych  w  art.  15c  spółki  i  spółdzielnie  będą  uprawnione  w  terminie  do  końca 
pierwszego  miesiąca  roku  podatkowego  poprzez  zawiadomienie  właściwego naczelnika 
urzędu skarbowego. 
Dokonanie skutecznego zawiadomienia o wyborze stosowania nowych zasad (określonych 
w  art.  15c  ustawy  CIT)  skutkować  będzie  wyłączeniem  obowiązku  ustalania  limitów 
odliczanych  odsetek  zgodnie  z  dotychczasowymi,  choć  znowelizowanymi  zasadami 
wynikającymi z art. 16  ust. 1 pkt 60 i 61 tej ustawy dotyczącymi pożyczek udzielonych 
podatnikowi  przez  podmioty  powiązane  (niedostateczna  kapitalizacja)  i  zastąpienie  ich 
 
47