Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

1) cudzoziemiec wykonał postanowienia decyzji, która stanowi
podstawę wpisu w terminie określonym w decyzji;
2) wjazd cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
lub na terytorium państw obszaru Schengen ma nastąpić ze
względu na uzasadnione przypadki, zwłaszcza ze względów
humanitarnych.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Szef Urzędu do Spraw
Cudzoziemców odmawia wykreślenia danych cudzoziemca z wykazu, gdy:
1) wjazd lub pobyt cudzoziemca stanowiłby zagrożenie dla
obronności lub bezpieczeństwa państwa albo bezpieczeństwa
i porządku publicznego albo naruszałby interes
Rzeczypospolitej Polskiej;
2) cudzoziemiec nie uiścił kosztów wydalenia, które był
obowiązany ponieść.

Art. 5. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.



1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia:
1) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie
wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów
nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 348 z 16.12.2008, str. 98)
oraz
2) dyrektywy Rady 2009/50/WE z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu
obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji
(Dz. Urz. UE L 155 z dnia 18.06.2009, str. 17).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 40, poz. 224,
Nr 134, poz. 903, Nr 205, poz. 1365, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1726, z 2011 r. Nr 75, poz. 398,
Nr 149, poz. 887, Nr 168, poz. 1001, Nr 187, poz. 1112 i Nr 205, poz. 1203 oraz z 2012 r. poz. 118.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 70, poz. 416,
Nr 134, poz. 850, Nr 171, poz. 1056, Nr 216, poz. 1367 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33,
Nr 69, poz. 595, Nr 91, poz. 742, Nr 97, poz. 800, Nr 115, poz. 964, Nr 125, poz. 1035, Nr 127,
poz. 1052, Nr 161, poz. 1278 i Nr 219, poz. 1706, z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 81, poz. 531, Nr 238,
poz. 1578, Nr 239, poz. 1593, Nr 254, poz. 1700 i Nr 257, poz. 1725 i 1726 oraz z 2011 r. Nr 45,
poz. 235, Nr 106, poz. 622, Nr 171, poz. 1016, Nr 205, poz. 1206 i 1211 i Nr 291, poz. 1707.


08/02/BS
25

UZASADNIENIE


1. Potrzeba i cel projektu ustawy
Celem opracowania projektu ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz ustawy
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest konieczność transponowania do
polskiego porządku prawnego postanowień przepisów prawa Unii Europejskiej.
W dniu 16 grudnia 2008 r. została przyjęta dyrektywa Parlamentu Europejskiego
i Rady 2008/115/WE w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa
członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw
trzecich, której implementacja implikuje zmianę ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r.
o cudzoziemcach, a przede wszystkim jej rozdziału dotyczącego wydalania cudzoziemców
i zobowiązywania ich do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dyrektywa
zmieniła zasadniczo dotychczasowe podejście państw członkowskich do problematyki
wydaleń, kładąc nacisk na dobrowolny powrót nielegalnie przebywających na terytorium Unii
Europejskiej obywateli państw trzecich do ich krajów pochodzenia.
Kolejnym aktem prawnym wymagającym transpozycji do polskiego porządku
prawnego jest dyrektywa Rady 2009/50/WE z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie warunków
wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym
wysokich kwalifikacji, która jest pierwszą z pakietu dyrektyw dotyczących przyjmowania
imigrantów zarobkowych przez państwa członkowskie, zapowiedzianych przez Komisję
Europejską w dokumencie „Plan polityki w dziedzinie legalnej migracji” KOM(2005)669.

2. Charakterystyka projektu ustawy – rzeczywisty stan oraz wskazanie różnic pomiędzy
dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym

Transpozycja dyrektywy Rady 2009/50/WE z
dnia 25
maja 2009
r. w
sprawie
warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie
wymagającym wysokich kwalifikacji (Dz. Urz. UE L 155 z 18.06.2009, str. 17) do polskiego
porządku prawnego następuje poprzez dodanie do ustawy o cudzoziemcach rozdziału 4a pod
tytułem „Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w celu wykonywania pracy w zawodzie
wymagającym wysokich kwalifikacji”. Regulacje w nim zawarte są zupełnie nowe.
Obowiązujące w Polsce prawo, zarówno ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, jak również ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r.
o cudzoziemcach (Dz. U. z 2011 r. Nr 264, poz. 1573) nie przewidują szczególnych
rozwiązań dotyczących pracowników posiadających wysokie kwalifikacje.
Proponowane rozwiązania regulują warunki, na jakich udzielane będzie zezwolenie na
zamieszkanie na czas oznaczony w celu podjęcia w Rzeczypospolitej Polskiej pracy
w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Omawiane zezwolenie będzie wydawane
w ramach jednej procedury administracyjnej.
W toku prowadzonego postępowania o udzielenie wspomnianego zezwolenia
wojewoda będzie badał, czy zachodzą w stosunku do cudzoziemca przesłanki do udzielenia
mu w Polsce zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony i zezwolenia na pracę. W ten
sposób połączono procedurę przewidzianą w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy oraz w ustawie o cudzoziemcach. W toku postępowania wojewoda będzie brał
pod uwagę okoliczność, czy podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy ma
możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na rynku lokalnym. Możliwość ta ma być brana
pod uwagę tylko przez pierwsze dwa lata pobytu cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustalenia tego dokona na podstawie informacji o braku możliwości zaspokojenia potrzeb
kadrowych podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy, wydanej przez
starostę w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywny wynik
rekrutacji organizowanej dla takiego podmiotu. Informacja ta będzie udzielana z inicjatywy
tego podmiotu, a następnie załączana przez cudzoziemca do wniosku o zezwolenie.
Wojewoda, wydając decyzję w sprawie udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na
czas oznaczony w celu podjęcia w Rzeczypospolitej Polskiej pracy w zawodzie
wymagającym wysokich kwalifikacji, będzie obowiązany ustalić, czy cudzoziemiec posiada
odpowiednie kwalifikacje oraz czy spełnia kryterium progu wynagrodzenia.
Wojewoda będzie badał, czy wysokość wynagrodzenia, określona w umowie
z cudzoziemcem wynikająca z miesięcznego lub rocznego wynagrodzenia podanego
w umowie o pracę lub w wiążącej ofercie pracy, nie będzie niższa niż minimalne
wynagrodzenie określone w przepisach wydanych na podstawie art. 63o.
Decyzja administracyjna o udzieleniu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony
w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji będzie
zawierać dodatkowe informacje, takie jak dane podmiotu, u którego cudzoziemiec ma
wykonywać pracę, stanowisko, na jakim zostanie zatrudniony czy warunki zatrudnienia.


Projektowane przepisy zakładają uproszczenie procedury legalizacji pobytu
cudzoziemców w Polsce.
 
2
Projektowane przepisy, wdrażając przepis art. 13 dyrektywy Rady 2009/50/WE,
wprowadzają możliwość pozostania na terytorium Polski cudzoziemca, któremu udzielono
zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w celu wykonywania pracy w zawodzie
wymagającym wysokich kwalifikacji – w przypadku czasowego braku zatrudnienia.

W projekcie przewidziano również obowiązek powiadamiania przez cudzoziemca,
w ciągu 7 dni, właściwego organu o utracie pracy.

W okresie pierwszych dwóch lat pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na
podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w celu wykonywania pracy
w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji zmiana pracodawcy, stanowiska,
wynagrodzenia lub innych warunków zatrudnienia będzie mogła nastąpić po uprzedniej
zmianie tego zezwolenia przez właściwy organ.
Po
upływie dwóch lat pobytu na podstawie tego rodzaju zezwolenia cudzoziemiec
będzie obowiązany powiadamiać właściwy organ o zmianie stanowiska, wynagrodzenia lub
innych warunków zatrudnienia określonych w zezwoleniu.

W celu ułatwienia stosowania przepisów w zakresie wydawania zezwoleń na
zamieszkanie na czas oznaczony w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym
wysokich kwalifikacji za niezbędne uznano zdefiniowanie czterech nowych pojęć:
doświadczenie zawodowe, kwalifikacje uzyskane w ramach kształcenia na poziomie studiów
wyższych, wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji i wyższe
kwalifikacje zawodowe. Definicje te są zgodne z dyrektywą.
Wdrożenie dyrektywy 2009/50/WE do prawa krajowego powoduje konieczność
dokonania zmiany w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późń. zm.). Zmiana ma na celu uregulowanie
sytuacji cudzoziemca, który posiada zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w celu
wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, aby nie musiał
ubiegać się o zezwolenie na pracę.
W celu wdrożenia tej dyrektywy zmianie podlegają także przepisy dotyczące łączenia
rodzin, wydawania dokumentów cudzoziemcom oraz przepisy o udzielaniu zezwolenia na
pobyt rezydenta długoterminowego UE, przewidujące preferencyjne zasady dla pracowników
o wysokich kwalifikacjach.
 
3
Ponadto projekt realizuje postanowienia art. 22 dyrektywy Rady 2009/50/WE
nakładające na państwa członkowskie obowiązek przekazywania stosownych informacji.
Transpozycja postanowień Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE w sprawie
wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do
powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich powoduje konieczność
zmiany ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach, w tym zwłaszcza rozdziału 8 –
„Wydalanie cudzoziemców i zobowiązywanie ich do opuszczenia terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej” oraz rozdziału 11 – „Rejestry, ewidencja i wykaz w sprawach
cudzoziemców”. Dyrektywa zmienia w zasadniczy sposób dotychczasowe podejście państw
członkowskich do problematyki wydaleń, odstępując od ich dotychczasowej konstrukcji
i kładąc nacisk na dobrowolny powrót do krajów pochodzenia nielegalnie przebywających
w UE obywateli państw trzecich.
Zaproponowane regulacje prawne stanowią nowe rozwiązania i pozwolą na
podejmowanie decyzji w zakresie wydalenia z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
i zobowiązania do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także decyzji
w zakresie zakazu wjazdu, w zgodzie z zapisami powołanej powyżej dyrektywy. Należy
podkreślić, iż dotychczasowe ustawodawstwo nie zawiera przepisów prawnych
pozwalających na regulowanie kwestii zakazu wjazdu w formie decyzji administracyjnej.
Brak jest również możliwości określania terminu zakazu wjazdu z należytym uwzględnieniem
wszystkich istotnych dla danego przypadku okoliczności, gdyż termin ten wynika obecnie
wprost z przepisów prawa i nie uwzględnia możliwości zindywidualizowanej oceny stanu
faktycznego.
Dodano zatem przepis umożliwiający orzekanie w decyzji o wydaleniu z terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, a także w decyzji o zobowiązaniu do opuszczenia terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, o zakazie ponownego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej lub terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i państw obszaru Schengen oraz określanie
w tych decyzjach okresu obowiązywania zakazu.
Dodano przepis, zgodnie z którym zakaz ponownego wjazdu będzie określać się
w granicach terminów zaproponowanych dla poszczególnych przesłanek, na podstawie
których wydano decyzję o wydaleniu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zaproponowana
forma zakresów terminów zakazu wjazdu umożliwi uwzględnienie wszystkich istotnych dla
danego przypadku okoliczności.
W zgodzie z zapisami dyrektywy zaproponowano przepis, w myśl którego organ,
który wydał decyzję o wydaleniu, decyzję o zobowiązaniu do opuszczenia terytorium
 
4