Rządowy projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach dla pracowników i przedsiębiorców na rzecz ochrony miejsc pracy, związanych z łagodzeniem skutków spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego

konkurencyjności gospodarki i sprzyjać utrzymaniu poziomu natężenia walki
konkurencyjnej na rynkach w przypadku zachowania zdolności produkcyjnych
przedsiębiorstw i przedłużenia ich bytu.
Proponowana regulacja przyczyni się do utrzymania istniejących miejsc pracy
w funkcjonujących, dotkniętych skutkami spowolnienia gospodarczego lub kryzysu
ekonomicznego przedsiębiorstwach. Będzie to mieć pozytywny wpływ na utrzymanie
konkurencyjności gospodarki i przedsiębiorczość.

6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny
Projektowane rozwiązania mogą pozytywnie wpłynąć na sytuację i poziom rozwoju
regionalnego na obszarach szczególnie podatnych na zagrożenia skutkami ograniczenia
aktywności ekonomicznej przedsiębiorstw.
Proponowane regulacje będą miały pozytywny wpływ na sytuację regionów przez
wspomożenie przedsiębiorców dotkniętych skutkami spowolnienia gospodarczego lub
kryzysu ekonomicznego. Przyczyni się to, przez utrzymanie istniejących miejsc pracy
i
zatrudnienia, przede wszystkim do zapobiegnięcia wzrostowi bezrobocia
w regionach, w których skutki te wystąpią.

7. Zgodność projektu z prawem Unii Europejskiej
Projekt ustawy nie narusza przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej.

8. Koszty i korzyści społeczne związane z wejściem w życie ustawy
W celu określenia liczby przedsiębiorstw, które potencjalnie będą kwalifikować się do
skorzystania z pomocy określonej w projekcie ustawy, dokonano analizy procesów
dostosowawczych i zmian w okresie ostatniego spowolnienia gospodarczego.
Porównano dane z badania wyników finansowych przedsiębiorstw realizowanego
przez Główny Urząd Statystyczny za lata 2008 i 2009. Liczba przedsiębiorstw, których
przychody ze sprzedaży towarów i usług netto w 2009 r. spadły co najmniej 15%
w stosunku do roku poprzedniego, wyniosła 11 938. Biorąc pod uwagę, że zgodnie
z publikacją Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych w 2011 r., liczba podmiotów
prowadzących działalność gospodarczą, w których pracuje co najmniej 10 osób,
zmniejszyła się w stosunku do 2009 r. o 0,74%, analogicznie powinna zmniejszyć się
18

liczba podmiotów kwalifikujących się do wsparcia. Oznacza to, że liczba podmiotów,
które będą potencjalnie mogły skorzystać z pomocy w ramach regulacji, powinna
wynieść ok. 11 850.
Odnosząc się do potencjalnych kosztów, jakie ponieśliby pracodawcy w związku ze
zwolnieniem 60,2 tys. pracowników, o których mowa w uzasadnieniu projektu ustawy,
przyjęto założenie, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiłoby na podstawie

3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, bez dodatkowych kosztów związanych
z ewentualnymi świadczeniami wypłacanymi w przypadku zwolnień grupowych,
wynikającymi ze zbiorowych układów pracy i negocjowanymi z przedstawicielami
związków pracowniczych na poziomie przedsiębiorstw. Biorąc pod uwagę powyższe
oraz przyjmując, że zwolnieni pracownicy otrzymują wynagrodzenie równe
przeciętnemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw, które zgodnie z prognozą
Ministra Finansów w 2013 r. wyniesie 3934 zł, przeciętny koszt rozwiązania jednej
umowy o pracę wyniósłby ok. 14 250 zł (4750 zł razem ze składkami na ZUS, FP oraz
FG P x 3 miesiące). Oznacza to, że łączny koszt zwolnienia 60,2 tys. pracowników
w 2013 r. wyniósłby około 857 mln 850 tys. zł.
Mimo że proponowana regulacja zawiera instrumenty pomocy de minimis wzorowane
na rozwiązaniach zawartych w ustawie z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków
kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, stanowi ona jednak nowy
instrument pomocy przewidzianej dla pracowników i przedsiębiorców.
Wykorzystanie środków pomocy, określonych w ustawie z dnia 1 lipca 2009 r.
o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców,
mimo pesymistycznych prognoz i rozwoju sytuacji w gospodarce europejskiej, było
niewielkie. Ogółem, za lata 2009–2011, na podstawie ustawy wypłacona została
pomoc dla 119 przedsiębiorców na kwotę 7 898,9 tys. zł dla 7241 pracowników. Na
dofinansowanie kosztów szkoleń i studiów podyplomowych, na podstawie zawartych
umów, wydatkowane zostały środki na kwotę 1 984,7 tys. zł dla 1161 osób.
Powodem braku zainteresowania przedsiębiorców były w opinii strony społecznej
wysokie warunki progowe spadku obrotów gospodarczych u przedsiębiorcy i uciążliwe
procedury ubiegania się o pomoc (konieczność sporządzenia programu naprawczego,
uzyskania zaświadczenia o sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy), uzgodnione
19

wcześniej w ramach prac Komisji Trójstronnej. Ustawa była notyfikowana Komisji
Europejskiej, ponieważ pomoc udzielana na jej podstawie do końca 2010 r. była
pomocą publiczną udzielaną na zasadach, o których mowa w pkt 4.2.2 Komunikatu
Komisji – Tymczasowe wspólnotowe ramy prawne w zakresie pomocy państwa
ułatwiające dostęp do finansowania w dobie kryzysu finansowego i gospodarczego.
Komunikat określał warunki, na jakich mogła być udzielana pomoc na podstawie
ustawy, tak więc przedsiębiorca musiał udowodnić przez przedłożenie odpowiedniej,
wymaganej ustawą dokumentacji, że osiągnięty spadek obrotów gospodarczych był
wynikiem kryzysu gospodarczego. Biorąc pod uwagę zgłoszone zastrzeżenia, a także
fakt, że udzielana na podstawie ustawy pomoc będzie pomocą de minimis, w
porównaniu do rozwiązań z 2009 r. zmieniono niektóre warunki przyznawanego
wsparcia, m.in.:
1) w obecnym projekcie ustawy odstąpiono od warunku przygotowania przez
przedsiębiorcę programu naprawczego,
2) w projekcie ustawy przyjęto spadek obrotów gospodarczych u przedsiębiorcy na
poziomie nie mniej niż o 15% w ciągu 6 kolejnych miesięcy w okresie 12 miesięcy
poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony
miejsc pracy, finansowanych z Funduszu Gwarantowanych wiadczeń
Pracowniczych, do łącznych obrotów z analogicznych 6 miesięcy w okresie
12 miesięcy przed okresem 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku
(w poprzedniej ustawie 3 miesiące). Porównanie wyników ekonomicznych
uzyskanych przez przedsiębiorcę z okresu, który ma miejsce obecnie, do przyjętego
w ustawie z 2009 r. okresu z przedziału czasowego od dnia 1 lipca 2007 r. do dnia
30 czerwca 2008 r. byłoby metodologicznie nieuzasadnione i w niewielki sposób
wiązałoby się z kryzysem z 2008 r.,
3) w ustawie z 2009 r. przedsiębiorca otrzymujący wsparcie musiał zobowiązać się do
utrzymania zatrudnienia pracownika otrzymującego świadczenie przez 6 miesięcy
po ustaniu pobierania tego świadczenia, a w obecnym projekcie znacznie
złagodzono ten wymóg do jedynie 3 miesięcy, co było postulatem strony
pracodawców mającym na celu zwiększenie atrakcyjności ustawy.

20


Grupa społeczna
Liczebność
Korzyści
Koszty
grupy

Przedsiębiorcy
1270
Kwota 400 mln zł ze środków FG P na świadczenia z tytułu

w rozumieniu art. 4
przedsiębiorców3)
przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy
ustawy z dnia 2 lipca
(kwota świadczenia przez 6 m-cy na jedno miejsce pracy to

2004 r. o swobodzie
6,641 tys. zł x 60,2 tys. pracowników w latach 2013 i 2014 do

działalności gospodarczej
dnia 30 czerwca)1), kwota 100 mln zł ze środków FP na

sfinansowanie kosztów szkolenia (2,0 tys. zł na 1 miejsce pracy
x 50 tys. pracowników w latach 2013 i 2014 do dnia

30 czerwca)2).
Kwota 25 mln zł – tj.
Uzyskane wsparcie określone w ustawie pozwoli
pozostałe 20% do
przedsiębiorcy uniknąć kosztów związanych ze zwolnieniem
dofinansowania przez
pracowników. Niższe koszty związane z utrzymaniem poziomu pracodawcę kosztów
zatrudnienia pozwolą mu kontynuować działalność. Dzięki
szkolenia (0,5 tys. zł na
środkom na szkolenia podniesione zostaną kwalifikacje
1 miejsce pracy x 50 tys.
pracowników, co może zapewnić konkurencyjność
pracowników)
prowadzonej działalności.
Pracownicy
60,2 tys.
Korzyściami, które uzyskają pracownicy, będą utrzymanie

pracowników
zatrudnienia w okresach pobierania przez pracownika
świadczeń oraz w okresie lub w okresach przypadających
bezpośrednio po okresie lub okresach pobierania świadczeń –
nie dłużej jednak niż przez łączny okres 3 miesięcy oraz
możliwość podniesienia kwalifikacji zawodowych, co przełoży
się na dalsze zatrudnienie.
1)
Kwota przewidywanego dofinansowania ze środków FG P do wynagrodzeń w czasie przestoju ekonomicznego lub
obniżonego wymiaru czasu pracy przez maks. okres 6 m-cy na jednego pracownika wyniesie w 2013 r. ok. 6641 zł (kwota
zasiłku 823,60 zł + zwiększenie z tytułu składek społ. od pracownika 112,92 zł + kwota składek na ubezpieczenia społ.
należnych od pracodawcy – 170,35 zł, co daje miesięczną kwotę pomocy w wysokości ok. 1107 zł). Zatem z planowanej
kwoty 400 mln zł (po 200 mln zł w 2013 i 2014 r.) mogłoby skorzystać ok. 60,2 tys. pracowników, przy założeniu, że
wszyscy korzystać będą z dofinansowania przez maks. okres 6 m-cy.
2)
Przy założeniu, że szkoleniami objętych zostanie 50 tys. pracowników, a średni koszt szkolenia wyniesie 2,5 tys. zł, kwota na
pokrycie kosztów szkolenia wyniesie 125 mln zł, z czego ze środków FP przewiduje się 80%, tj. 100 mln zł w latach
2013 i 2014.
3)
Przy założeniu, że średnie zatrudnienie u przedsiębiorców objętych ustawą wyniesie 50 osób, z pomocy skorzysta 1270
przedsiębiorców, jeżeli z rozwiązań ustawy korzystaliby tylko mali przedsiębiorcy zatrudniający do 9 pracowników, z ustawy
skorzystałoby ok. 7055 przedsiębiorców.
Przyjęte w tabeli wyliczenia zostały podane bez uwzględnienia korekty wynikającej z zastosowania wskaźników
makroekonomicznych stanowiących podstawę szacowania skutków finansowych projektowanych ustaw.

















21

Projekt
ROZPORZ DZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1)
z dnia
w sprawie przyznawania świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy
Na podstawie art. 17 ustawy z dnia … o szczególnych rozwiązaniach dla pracowników
i przedsiębiorców na rzecz ochrony miejsc pracy, związanych z łagodzeniem skutków
spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego (Dz. U. ... poz. …) zarządza się, co
następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa:
1)
wzór wniosku o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, o którym mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia ... o szczególnych rozwiązaniach dla pracowników
i przedsiębiorców na rzecz ochrony miejsc pracy, związanych z łagodzeniem skutków
spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego, zwanej dalej „ustawą”,
2)
dokumenty wymagane do zawarcia umowy o wypłatę świadczeń, o której mowa w art. 9
ust. 1 zdanie pierwsze ustawy,
3)
wzór umowy o wypłatę świadczeń;
4) wzór wykazu pracowników uprawnionych do świadczeń, o którym mowa w art. 11
ustawy;
5) termin i sposób rozliczenia się przedsiębiorcy z otrzymanych środków Funduszu
Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych, zwanego dalej "Funduszem", na wypłatę
świadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy;
6)
termin przekazywania ministrowi właściwemu do spraw pracy przez marszałka
województwa informacji o wykorzystaniu środków na wypłatę świadczeń, o których
mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy, oraz wzór tej informacji.
§ 2. Wniosek o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, o którym mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy, przedsiębiorca sporządza zgodnie z wzorem określonym
w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

1) Minister Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej – praca, na podstawie § 1 ust. 2
pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 248, poz. 1485).
2)