Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji

Druk nr 714

Warszawa, 16 maja 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Janusza Krasonia.


(-) Leszek Aleksandrzak; (-) Tomasz Garbowski; (-) Witold Gintowt-
Dziewałtowski; (-) Izabela Jaruga-Nowacka; (-) Ryszard Kalisz; (-) Tomasz
Kamiński; (-) Witold Klepacz; (-) Jan Kochanowski; (-) Janusz Krasoń;
(-) Krystyna
Łybacka; (-) Wacław Martyniuk; (-) Henryk Milcarz;
(-) Tadeusz Motowidło; (-) Artur Ostrowski; (-) Stanisław Stec; (-) Elżbieta
Streker-Dembińska; (-) Stanisław Wziątek; (-) Ryszard Zbrzyzny.

Projekt

USTAWA

z
dnia
2008
r.
o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji


Art. 1

W ustawie z dnia 29 grudnia 1922 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr
253, poz. 2531 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 4 pkt 9 otrzymuje brzmienie:

„9) przekazem tekstowym jest zbiór tekstów i nieruchomych obra-
zów, rozpowszechnianych za pomocą sygnału telewizyjnego
równocześnie z programem, w tym napisy zapewniające pełny
odbiór programów osobom niesłyszącym lub niedosłyszą-
cym;”


2) w art. 21 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Programy publicznej telewizji są realizowane wraz z przekazem
tekstowym przeznaczonym dla odbiorców niesłyszących lub
niedosłyszących.”

Art. 2

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji określi, w drodze rozporządzenia, szcze-
gółowy tryb realizacji przez publiczną telewizję zadania, o którym mowa w art. 21 ust.
3 ustawy wymienionej w art. 1, mając na względzie potrzebę odpowiedniego rozpo-
wszechniania programów wraz z przekazem tekstowym przeznaczonym dla odbiorców
niesłyszących i niedosłyszących, począwszy od dnia 1 stycznia 2010 r.


Art. 3

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2010 r., z wyjątkiem art. 2, który
wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.



UZASADNIENIE

Podstawowym celem inicjatywy jest zapewnienie osobom niesłyszącym i niedo-
słyszącym pełnego odbioru oferty telewizji publicznych. Wprowadzenie napisów nie
ma zastępować istniejącego dubbingu, czy lektora, ma być jedynie dodatkową opcją z
możliwością włączania lub wyłączania tekstu na ekranie.
Ryzyko pojawienia się wad słuchu lub całkowitej głuchotą wzrasta wraz z wie-
kiem. Polacy, podobnie jak Europejczycy, są populacją starzejącą się. Tymczasem w
świecie, w którym żyjemy wzrasta ranga przekazu audiowizualnego, w którym dźwięk
odgrywa podstawową rolę. W tej właśnie formie dostępna jest coraz większa część
informacji i dorobku kulturowego. Zmiany w strukturze środków masowego przekazu
oraz procesy demograficzne sprawią, że w nadchodzących latach wzrośnie – i tak już
liczna – grupa naszych rodaków, którzy ze względu na swój stan zdrowia będą mieli
utrudniony kontakt ze światem narodowej kultury. Ważne jest również i to, że napisy
w programach telewizji publicznej ułatwią obcokrajowcom naukę języka polskiego.
W dniu 9 kwietnia 2008 r., Parlament Europejski zobowiązał Komisję Europej-
ską do podjęcia prac legislacyjnych związanych z przygotowaniem regulacji nakazują-
cych wprowadzenie napisów do wszystkich programów telewizji publicznych w Unii
Europejskiej. Oznacza to wszczęcie procesu legislacyjnego, którego beneficjentami
będzie ponad osiemdziesiąt trzy miliony Europejczyków niedosłyszących lub pozba-
wionych słuchu, w tym również ogromna rzesza Polaków.
Zgodnie z art. 69 Konstytucji RP, organy władzy publicznej mają obowiązek
udzielania „zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu
do pracy oraz komunikacji społecznej”. Wprawdzie, dopóki proces legislacyjny w or-
ganach UE nie zostanie zakończony, nie ma w przedmiotowej sprawie przepisów wy-
raźnie zobowiązujących podmioty prawa do określonych działań, niemniej – zdaniem
wnioskodawców – ze względu na art. 6 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej każdy
organ państwa oraz jednostka organizacyjna realizująca którykolwiek z celów konsty-
tucyjnych Rzeczpospolitej w dziedzinie dostępu do dóbr kultury, muszą podjąć w gra-
nicach ich możliwości starania, aby wszystkim Polakom umożliwić uczestnictwo w
wymianie informacyjnej i kulturowej. Obowiązek taki spoczywa na nas niezależnie od
zmian w prawie europejskim, na mocy samych tylko przepisów konstytucyjnych.
W przedmiotowej sprawie szczególną rolę należy przypisać telewizji publicznej,
obdarzonej szczególną misją w zakresie kształtowania samoświadomości Polaków.
Angielska telewizja BBC (The British Broadcasting Corporation), dla wielu sta-
nowiąca wzorzec telewizji publicznej, zobowiązała się, że – niezależnie od zmian w
prawie – wprowadzi napisy we wszystkich swoich programach, w tym również pro-
wadzonych „na żywo” – od kwietnia 2008 roku.
We Francji, kanały, których oglądalność roczna przekracza 2,5% przystępnymi
dla niesłyszących mają 25%-35% kanałów telewizyjnych.
W Holandii 75% programów w kanałach publicznych ma już napisy.
W Hiszpanii od 25% - 50% programów dziennie opatrzonych jest napisami.
W Irlandii pomiędzy godz. 18.30 a 23.30 napisy ma 90% programów.
W Norwegii - 50%, w Szwecji 50% nowo powstających programów.
W Niemczech emituje się około 1000 godzin programów z napisami rocznie.
W Danii około 23% programów ma napisy.
W Polsce niestety, tylko 8% programów jest przystępnych dla niesłyszących.
Nie ma żadnych technicznych przeszkód, z powodu których polska telewizja pu-
bliczna nie mogłaby podjąć podobnych starań na rzecz Polaków dotkniętych rozlicz-
nymi wadami słuchu i niesłyszących.
Projekt nie został poddany konsultacjom, o których mowa w art. 34 ust. Regula-
minu Sejmu, jest zgodny z prawem Unii Europejskiej i nie spowoduje dodatkowych
obciążeń dla budżetu państwa.
Warszawa, 26 maja 2008 r.
BAS-WAEM-1393/08


Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Janusz Krasoń)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2002 r. Nr 23, poz. 398, ze
zmianami) sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Przedstawiony projekt ustawy przewiduje zmianę art. 4 pkt 9 i art. 21
ustawy o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531, ze
zmianami). Zmiana dotyczy definicji ustawowej „przekazu tekstowego”, który
ma obejmować także napisy zapewniające pełny odbiór programów osobom
niesłyszącym lub niedosłyszącym. Ponadto projekt stanowi, że programy
publicznej telewizji mają być realizowane wraz z przekazem tekstowym
przeznaczonym dla odbiorców niesłyszących lub niedosłyszących. Zobowiązuje
Krajową Radę Radiofonii i Telewizji do określenia w drodze rozporządzenia
szczegółowego trybu realizacji przez publiczną telewizję określonego wyżej
zadania począwszy od dnia 1 stycznia 2010 r.
Proponowana ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.


1 Artykuł 1 projektu niewłaściwie podaje datę uchwalenia ustawy: jest: „29 grudnia 1922 r.”, powinno być: „29
grudnia 1992 r.”.