Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

U Z A S A D N I E N I E


Przedstawiony projekt ustawy o zmianie ustawy o słu bie wojskowej ołnierzy
zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw zawiera propozycje
kompleksowych rozwiązań w zakresie pomocy dla rannych i poszkodowanych
ołnierzy oraz rodzin ołnierzy zaginionych podczas wykonywania zadań
słu bowych lub tych, którzy ponieśli śmierć.
W projekcie wprowadza się tak e regulację umo liwiającą finansowanie przez
bud et państwa pomocy prawnej dla ołnierzy zawodowych i niezawodowych,
którzy w związku z czynami popełnionymi podczas bezpośredniego
wykonywania zadań słu bowych znale li się w sytuacji zagro enia
odpowiedzialnością karną. W chwili obecnej zmiana ta nabiera szczególnego
znaczenia w obliczu szerszego zaanga owania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej w działania związane z za egnywaniem konfliktów zbrojnych w ró nych
regionach świata, a tak e w misje pokojowe oraz akcje zapobiegania aktom
terroru lub ich skutkom. W związku z tym, e ołnierze występują w tych
misjach jako przedstawiciele Rzeczypospolitej Polskiej, nale y uznać, e koszty
pomocy prawnej na ich rzecz powinny być pokrywane z bud etu państwa.
1. Zmiany w ustawie z dnia 11 września 2003 r. o słu bie wojskowej ołnierzy
zawodowych (Dz. U. Nr 179, poz. 1750, z pó n. zm.)
Proponuje się dodanie w ustawie nowego art. 68a zakładającego
zapewnienie zwrotu kosztów pomocy prawnej ołnierzom, w stosunku do
których wszczęto albo prowadzi się postępowanie karne za czyny noszące
znamiona przestępstwa, o które zostali podejrzani w związku
z
wykonywaniem przez nich obowiązków słu bowych. Zwrot kosztów
następowałby tylko w przypadkach, je eli postępowanie karne wszczęte
przeciwko
ołnierzowi o przestępstwo popełnione w związku
z wykonywaniem
obowiązków słu bowych zostało zakończone
prawomocnym orzeczeniem o umorzeniu wobec braku ustawowych
znamion czynu zabronionego lub niepopełnienia przestępstwa albo
wyrokiem uniewinniającym.
Ponadto proponuje się zmiany w systemie udzielania zapomóg (w art. 84).
Poszerzone zostaną uprawnienia Ministra Obrony Narodowej w ten
sposób, e w przypadku zaginięcia ołnierza zawodowego w związku
z wykonywaniem zadań słu bowych lub jego śmierci pomocy takiej będzie
udzielać Minister Obrony Narodowej po powzięciu informacji o takim
zdarzeniu. Zapomogę będzie mo na przyznać mał onkowi, dzieciom
pozostającym na utrzymaniu ołnierza zawodowego lub jego rodzicom.
Proponuje się równie wprowadzenie nowego przepisu (w art. 120)
uprawniającego członków najbli szej rodziny ołnierzy, którzy zaginęli lub
ponieśli śmierć w związku z wykonywaniem zadań słu bowych, do
korzystania z pomocy rekonwersyjnej dotyczącej podnoszenia kwalifikacji,
przekwalifikowania, doradztwa zawodowego lub pośrednictwa pracy.
Projektowane przepisy zakładają poszerzenie zakresu podmiotowego
uprawnionych do pomocy (dotychczas dotyczy to jedynie ołnierzy
zawodowych) i poprawę efektywności systemu pomocy rekonwersyjnej
istniejącego w resorcie obrony narodowej, co powinno zapewnić
uprawnionym osobom dostosowanie do warunków cywilnego rynku pracy.
2. Zmiany w ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku
obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416,
z pó n. zm.)
Proponuje się analogiczne do nowelizacji ustawy z dnia 11 września
2003 r. o słu bie wojskowej ołnierzy zawodowych rozwiązania w zakresie
zwrotu kosztów pomocy prawnej ołnierzom niezawodowym, w stosunku
do których wszczęto albo prowadzi się postępowanie karne za czyny
noszące znamiona przestępstwa, o które zostali podejrzani w związku z
wykonywaniem przez nich obowiązków słu bowych (dodanie art. 129a).
Ponadto proponuje się dodanie nowego przepisu (art. 133a), na mocy
którego ołnierze zwolnieni z czynnej słu by wojskowej w wyniku obra eń
lub chorób mających związek z pełnieniem słu by wojskowej będą mogli
skorzystać – w okresie dwóch lat od dnia zwolnienia z tej słu by
– z pomocy rekonwersyjnej. Członkowie rodziny ołnierzy, którzy zaginęli
lub ponieśli śmierć w związku z wykonywaniem zadań słu bowych, tak e

2
będą objęci powy szymi uprawnieniami, świadczonymi przez organy
wojskowe właściwe do spraw aktywizacji zawodowej. Przyjęcie nowych
regulacji, obejmujących pomocą ołnierzy poszkodowanych w trakcie
pełnienia słu by wojskowej oraz członków ich rodzin, poszerzy zakres
podmiotowy uprawnionych i poprawi efektywność systemu pomocy
rekonwersyjnej istniejącego w resorcie obrony narodowej oraz zapewni
uprawnionym osobom dostosowanie do warunków cywilnego rynku pracy.
Dzięki mo liwości skorzystania z pomocy w zakresie poradnictwa

i doskonalenia zawodowego, stosownie do posiadanych oraz zdobytych
nowych kwalifikacji, osoby te będą mogły być nadal czynne zawodowo na
rynku pracy.
Natomiast projektowany nowy art. 133b przewiduje wprowadzenie zasady,
e rodzinom ołnierzy nadterminowej zasadniczej słu by wojskowej
w przypadku ich śmierci lub zaginięcia pozostającego w związku ze słu bą
wojskową przysługują świadczenia określone w ustawie z dnia
22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej.
3. Zmiana w ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów
wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87,
z pó n. zm.)
Proponuje się zagwarantowanie pomocy pienię nej na kontynuowanie
nauki dziecku, któremu przysługuje renta rodzinna przyznana w ramach
uprawnień rodzin zmarłych ołnierzy i inwalidów wojskowych (dodanie
art. 50a). Projektowane zmiany zapewnią mo liwość kontynuowania nauki
przez osierocone dzieci ołnierzy.
4. Zmiany w ustawie z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposa eniu ołnierzy
niezawodowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 693, z pó n. zm.)
Podobnie jak w nowelizacji ustawy z dnia 11 września 2003 r. o słu bie
wojskowej ołnierzy zawodowych, zakłada się, e w przypadku zaginięcia
ołnierza w związku z wykonywaniem zadań słu bowych lub jego śmierci
Minister Obrony Narodowej będzie mógł przyznać zapomogę członkom
rodziny ołnierza.

3
Przewiduje się równie , e w szczególnie uzasadnionych przypadkach
Minister Obrony Narodowej będzie mógł przyznać zapomogę byłemu
ołnierzowi, który został zwolniony z czynnej słu by wojskowej w trakcie
jej trwania, w wyniku uznania go – ze względu na stan zdrowia – za trwale
lub czasowo niezdolnego do czynnej słu by wojskowej w następstwie
zranień, kontuzji i innych obra eń lub chorób mających związek
z pełnieniem czynnej słu by wojskowej.
5. Zmiany w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
ołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66,
z pó n. zm.)
Przewidywana zmiana ustawy w zakresie funduszu socjalnego oraz formy
przekazywania świadczeń emerytalno-rentowych wynika z potrzeb
racjonalnego gospodarowania funduszem socjalnym oraz wychodzi
naprzeciw oczekiwaniom emerytów i rencistów wojskowych.
Aktualnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia
20 pa dziernika 2005 r. w sprawie funduszu socjalnego dla emerytów
i rencistów wojskowych (Dz. U. Nr 216, poz. 1829) zawiera uregulowania,
z których niektóre powinny być zawarte w ustawie. Dotyczy to przede
wszystkim warunków korzystania z ró nych form zabezpieczenia
społecznego. Wobec tego elementy decydujące o powstaniu prawa do
korzystania ze środków funduszu, warunki oraz kryteria dochodu zostały
zawarte w zmienianym art. 27.
Projektowane zmiany dotyczą tak e rodzin pozostałych po ołnierzach,
których śmierć nastąpiła w związku z wykonywaniem zadań słu bowych.
W szczególności proponuje się pomoc pienię ną na kontynuowanie nauki
(analogicznie do zmian w ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu
inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin). Obejmowałaby ona
dzieci, które ukończyły 16 lat ycia, kontynuujące naukę, nie dłu ej jednak
ni do 25 lat ycia. Pomoc socjalna na kształcenie byłaby przyznawana
dwa razy w roku (semestralnie) w wysokości trzykrotności najni szej
emerytury.

4
Ponadto zakłada się podniesienie progu miesięcznego dochodu
warunkującego mo liwość korzystania ze świadczeń socjalnych,
odpowiednio z 70 % do 90 % kwoty stanowiącej trzykrotność najni szej
emerytury – w przypadku gospodarstw wieloosobowych oraz z 85 % do
95 % wymienionej kwoty – w przypadku gospodarstw jednoosobowych.
Jednocześnie wprowadza się mo liwość przyznania zapomogi pienię nej
– w szczególnie uzasadnionych przypadkach – równie w sytuacji
przekroczenia wspomnianego poziomu dochodu.
W związku z rozszerzeniem katalogu świadczeń socjalnych przewiduje się
zwiększyć – od 2009 r. – wysokość corocznego odpisu na fundusz
socjalny o 0,1 % rocznych środków planowanych na emerytury i renty.
6. Zmiany w ustawie z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398,
z pó n. zm.)
Projektowane zmiany wychodzą naprzeciw oczekiwaniom ołnierzy,
w szczególności tych, którzy pełnią słu bę poza granicami państwa
polskiego w ramach misji wojskowych w rejonach konfliktów zbrojnych.
W art. 23 tej ustawy przewiduje się uzupełnienie dotychczasowych
regulacji o następujące rozwiązania:
a) mo liwość przydzielenia lokalu mieszkalnego w zamian za odprawę
mieszkaniową ołnierzom zwalnianym z zawodowej słu by wojskowej
w związku z nabyciem uprawnień do wojskowej renty inwalidzkiej,
je eli inwalidztwo powstało wskutek wypadku pozostającego
w związku ze słu bą wojskową lub wskutek choroby powstałej
w związku ze szczególnymi właściwościami bąd warunkami tej
słu by, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze,
b) w razie śmierci ołnierza zawodowego, ołnierza pełniącego słu bę
kandydacką lub ołnierza nadterminowej zasadniczej słu by
wojskowej, których śmierć pozostaje w związku ze słu bą wojskową
– wspólnie zamieszkałym z nim mał onkowi i członkom najbli szej
rodziny przysługiwałaby odpowiednio:

5