Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Kanadą, podpisanej w Warszawie dnia 2 kwietnia 2008 r.

– ochronę przed utratą praw przysługujących z zabezpieczenia
społecznego, nabytych w części na terytorium drugiego państwa.
Postanowienia dotyczące właściwego ustawodawstwa (część II Umowy)
przez eliminację podwójnego opłacania składek ubezpieczeniowych mogą
przyczynić się do poprawy współpracy gospodarczej między Polską
i Kanadą. Natomiast sam fakt związania Polski i Kanady umową
zabezpieczeniową może mieć pozytywny wpływ na poprawę wizerunku
Polski na arenie międzynarodowej, a z pewnością na poprawę wizerunku
Polski wśród Polonii zamieszkałej w Kanadzie i jej stosunek do Państwa
Polskiego.
Wejście w życie polsko-kanadyjskiej Umowy będzie oczywiście wiązało się
z określonymi skutkami finansowymi, wynikającymi z:
– przyznawania prawa do nowych świadczeń emerytalno-rentowych i ich
wypłaty oraz
– transferu do Kanady polskich świadczeń już przyznanych.
Skutki te nie będą obciążały budżetu państwa, lecz fundusze
ubezpieczeniowe, głównie: Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz
Emerytalno-Rentowy Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Szacunkowe wyliczenia) wskazują, że koszt świadczeń długoterminowych
(emerytur, rent) transferowanych do Kanady:
– w roku 2006 wyniósłby – około 144 mln zł przy szacunkowej przeciętnej
miesięcznej liczbie emerytów i rencistów – 32,6 tys. osób,
– w roku 2007 wyniósłby – około 258 mln zł przy szacunkowej przeciętnej
miesięcznej liczbie emerytów i rencistów – 31,9 tys. osób.
W szacunkach nie został uwzględniony problem reemigracji Polaków, czyli
powroty do Polski. Fakt ten niewątpliwie przyczyni się do zmniejszenia
kwoty eksportowanych świadczeń, ale praktycznie nie zmniejszy wydatków

1) Opracowanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Departamentu Statystyki pt. „Szacunek
skutków finansowych transferu świadczeń emerytalno-rentowych z Polski do Kanady”, maj
2005 r.

8
funduszy ubezpieczeniowych, gdyż wydatki te będą wówczas ponoszone na
wypłatę świadczeń dla tych osób w kraju.
Wydatki z tytułu transferu świadczeń do Kanady nie powinny być traktowane
jako dodatkowy koszt instytucji ubezpieczeniowych, gdyż są one realizacją
wcześniejszych zobowiązań wynikających z pobierania składek na
ubezpieczenie społeczne.
Szacunki po stronie kanadyjskiej nie są znane. Przypuszczać można,
że – z uwagi na tendencje migracyjne z Polski do Kanady, a nie odwrotnie –
są one zdecydowanie niższe niż po stronie polskiej.
Dla celów sporządzenia szacunków przyjęto, że umowa wejdzie w życie
1 stycznia 2006 r., jednakże już wiadomo, że termin ten nie jest realny.
Przewiduje się, że wejście w życie Umowy – z uwagi na procedurę związaną
z podpisaniem, ratyfikacją i wejściem w życie umowy – byłoby możliwe
z końcem 2008 r. lub na początku 2009 r.
4. Tryb związania Rzeczypospolitej Polskiej Umową
Biorąc pod uwagę postanowienia art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej oraz zakres przedmiotowy polsko-kanadyjskiej
umowy o zabezpieczeniu społecznym podlega ona ratyfikacji za uprzednią
zgodą wyrażoną w ustawie.
a) podmioty prawa krajowego, których dotyczy Umowa
Postanowienia Umowy mają zastosowanie do pracowników i osób
pracujących na własny rachunek, podlegających ubezpieczeniu
społecznemu na terytorium każdej ze Stron, jak również do członków ich
rodzin i innych osób uprawnionych, pozostałych po śmierci żywiciela.
Umowa będzie miała szczególne znaczenie dla osób fizycznych
w zakresie uzyskiwania prawa do świadczeń: z tytułu niezdolności do
pracy, starości, śmierci, wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Umowa nie dotyczy bezpośrednio osób prawnych, ale rozwiązania w niej
przyjęte mają przełożenie na poprawę sytuacji polskich osób prawnych
prowadzących działalność na terytorium Kanady, szczególnie przez
eliminację podwójnego opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.

9
Dzięki temu postanowienia Umowy będą sprzyjały współpracy
gospodarczej oraz ułatwią swobodny przepływ ludności.
b) sposób, w jaki Umowa dotyczy spraw uregulowanych w prawie
wewnętrznym
Postanowienia Umowy odnoszą się do spraw uregulowanych
w następujących ustawach:
1. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.).
2. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn.
zm.).
3. Ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu
funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 159, poz. 1667, z późn.
zm.).
4. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym
rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.).
5. Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym
z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199,
poz. 1673, z późn. zm.).
6. Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu
wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych
okolicznościach (Dz. U. Nr 199, poz. 1674, z późn. zm.).
c) środki prawne, jakie powinny zostać przyjęte w celu wykonania Umowy
Wejście w życie Umowy nie pociągnie za sobą konieczności
dokonywania zmian w polskim ustawodawstwie wewnętrznym.
Wymogiem niezbędnym jest jedynie zawarcie przez obie Strony
Porozumienia Administracyjnego (wykonawczego) w sprawie stosowania
Umowy. Porozumienie to – wraz z Umową – zostało podpisane
w Warszawie w dniu 2 kwietnia 2008 r. i zacznie obowiązywać wraz

10
z wejściem w życie polsko-kanadyjskiej umowy o zabezpieczeniu
społecznym.





38/06/BS

11
Załącznik do uchwały Rady Ministrów z dnia ... (poz. ...)




UMOWA

O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM

MI DZY

RZECZ POSPOLIT POLSK

A

KANAD









RZECZPOSPOLITA POLSKA

i

KANADA

zwane dalej „Stronami”,

POSTANOWIŁY podjąć współpracę w dziedzinie zabezpieczenia społecznego,

PODJĘŁY DECYZJĘ o zawarciu w tym celu umowy, oraz

UZGODNIŁY, CO NASTĘPUJE: