Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw

2. Pierwszy etap prac likwidacyjnych obejmuje usunięcie materiałów jądrowych oraz
wczesny częściowy demontaż obiektu, pozwalający doprowadzić go do stanu
bezpiecznego zamknięcia takiego, że:
1) niemożliwe jest wystąpienie awarie reaktywnościowych;
2) nie jest konieczne odprowadzanie ciepła powyłączeniowego;
3) nie jest już konieczne stosowanie żadnych zabezpieczeń materiałów jądrowych.
3.
Poszczególne etapy likwidacji kończy się przez zastosowanie barier
zabezpieczających nie zdemontowane jeszcze konstrukcje, systemy i urządzenia
obiektu celem zapobieżenia przedostawaniu się substancji promieniotwórczych do
środowiska.
§ 4. Przygotowując likwidację obiektu jądrowego uwzględnia się w szczególności:
1) stan techniczny obiektu jądrowego, w tym stabilność budynków i budowli oraz
układów i urządzeń technologicznych, z uwzględnieniem ich możliwej degradacji
technicznej z upływem czasu;
2) zapewnienie bezpieczeństwa jądrowego, ochrony radiologicznej, ochrony
fizycznej i przygotowania na wypadek awarii radiacyjnej;
3) metody postępowania z odpadami promieniotwórczymi: przetwarzania,
kondycjonowania, transportu, składowanie i usuwania, uwzględniając ich skład
i ilości oraz mając na celu minimalizowanie ilości odpadów powstających w
wyniku prac likwidacyjnych;
4) przygotowanie personelu i dostępność technologii przewidywanych do
zastosowania przy wykonywaniu prac likwidacyjnych, w tym: dezaktywacji oraz
demontażu i wyburzania, z uwzględnieniem sprzętu zdalnie sterowanego;
5) sposób ponownego wykorzystania i recyklizacji materiałów, oraz wyposażenia
technologicznego obiektu pozyskanych z likwidacji;
6) planowany sposób wykorzystania terenu obiektu po zakończeniu likwidacji
zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania;
7) wpływ planowanych prac likwidacyjnych na otoczenie i zdrowie ludności;
8) szacowane kosztów likwidacji i dostępnych
środków finansowych
zgromadzonych na funduszu likwidacyjnym.
§ 5. 1. Strategię i proces likwidacji obiektu jądrowego opisuje się w programie
likwidacji obiektu jądrowego, o którym mowa w art. 38b ust. 1 ustawy, zawierającym
opis możliwych wariantów i czasów trwania likwidacji, ze wskazaniem
preferowanego wariantu, przy uwzględnieniu czynników takich jak:
1) aspekty bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;
2) współzależności pomiędzy różnymi obiektami na terenie lokalizacji;
3) możliwe obciążenia dla przyszłych pokoleń;
4) możliwa w przyszłości utrata wiedzy i kompetencji w zakresie stanu obiektu
i jego likwidacji.
2.
Dla lokalizacji mieszczących kilka obiektów jądrowych opracowuje się
kompleksowy program likwidacji celem zapewnienia, że wszystkie współzależności
zostaną uwzględnione przy planowaniu likwidacji poszczególnych obiektów.

2
3. W programie likwidacji wyjaśnia się powody wyboru preferowanego wariantu
likwidacji. W przypadku przyjęcia strategii likwidacji odłożonej w czasie w
programie likwidacji uzasadnia się ten wybór oraz wykazuje, że obiekt będzie przez
cały czas utrzymywany w bezpiecznym stanie oraz, że zostanie on w przyszłości
zlikwidowany we właściwy sposób, bez nieuzasadnionego obciążenia przyszłych
pokoleń.
§ 6. 1. Unieszkodliwianie, składowanie i usuwanie odpadów promieniotwórczych
wszelkich kategorii powstających w procesie likwidacji oraz postępowanie z
wypalonym paliwem jądrowymi prowadzi się zgodnie z przepisami wydanymi na
podstawie art. 51 i art. 55 ustawy.
2. Program likwidacji obiektu jądrowego przedstawiany Prezesowi Agencji do
zatwierdzenia wraz z wnioskiem o zezwolenie na budowę zawiera w szczególności:
1) opis ogólnego kontekstu likwidacji obiektu, w tym: wymagań przepisów
prawnych i dozorowych oraz podstawowych założeń dla likwidacji;
2) opis techniczny obiektu jądrowego;
3) określenie kubatur i mas konstrukcji i urządzeń oraz ilości substancji
promieniotwórczych znajdujących się w obiekcie;
4) opis wybranej strategii likwidacji;
5) opis środków technicznych i organizacyjnych koniecznych do zastosowania
podczas prac likwidacyjnych dla zapewnienia bezpieczeństwa;
6) opis metod dezaktywacji i demontażu obiektu – analiza technicznej wykonalności
prac dezaktywacyjnych i demontażowych, przy zastosowaniu przewidywanych
metod;
7) opis zagospodarowania materiałów i odpadów – oszacowanie jakościowe
i ilościowe materiałów i odpadów wraz z ich charakterystyką, analiza: możliwości
ponownego wykorzystania i recyklizacji materiałów, oraz metod
unieszkodliwiania i usuwania odpadów promieniotwórczych i innych;
8) harmonogram likwidacji obiektu – opis całościowego harmonogramu likwidacji, z
określeniem poszczególnych etapów prac, zgodnie z wybraną strategią;
9) oszacowanie kosztów i określenie sposobu sfinansowania likwidacji obiektu.
3. Zaktualizowane wersje programu likwidacji przedstawia się Prezesowi Agencji do
zatwierdzenia wraz z wnioskami o zezwolenie na rozruch oraz eksploatację obiektu
jądrowego.
§ 7. 1. Jednostka organizacyjna posiadająca zezwolenie na eksploatację obiektu
jądrowego prowadzi w czasie eksploatacji obiektu okresowe – nie rzadziej jak co 5 lat
– przeglądy strategii i planu jego likwidacji, oraz aktualizuje je w razie potrzeby,
opisując w odpowiedniej zaktualizowanej wersji programu likwidacji obiektu.
Aktualizacja programu likwidacji obiektu jądrowego konieczna jest w szczególności
gdy na terenie danej lokalizacji projektuje się kolejny obiekt, lub w przypadku
zakończenia eksploatacji obiektu jądrowego wskutek wydarzeń nadzwyczajnych –
niezwłocznie po zakończeniu jego eksploatacji.
2. Szczegółowość kolejnych wersji programu likwidacji obiektu - od programu
wstępnego, poprzez jego sukcesywne aktualizacje w czasie eksploatacji obiektu, po
wersję końcową (końcowy program likwidacji obiektu jądrowego), jest coraz

3
większa. W ramach kolejnych aktualizacji uwzględnia się postęp technologiczny w
zakresie likwidacji, doświadczenia eksploatacyjne – w tym zaszłe anormalne
zdarzenia eksploatacyjne, modyfikacje obiektu, zmiany przepisów, oraz aspekty
kosztowe i finansowe.
§ 8. Jeżeli likwidacja jest rozłożona na kilka etapów, pomiędzy którymi występują
odstępy czasowe, to rozpoczęcie każdego etapu likwidacji wymaga uzyskania zgody
Prezesa Agencji. Do wniosku o zezwolenie na likwidację obiektu jądrowego lub
realizację określonego etapu likwidacji załącza się zaktualizowany końcowy program
likwidacji obiektu.
§ 9. Końcowy program likwidacji obiektu jądrowego zawiera:
1) opis obiektu jądrowego obejmujący jego układy technologiczne i konstrukcje, w
stanie przed jego wyłączeniem z eksploatacji;
2) historię eksploatacji obiektu jądrowego, powody jego wyłączenia z użytkowania,
oraz planowane wykorzystanie obiektu i lokalizacji podczas i po likwidacji, z
uwzględnieniem zmian jakie zaszły w jego otoczeniu podczas eksploatacji oraz
przewidywanego wpływu prac likwidacyjnych na otoczenie;
3) opis wymagań przepisów prawnych i wytycznych dozorowych (w tym kryteriów
radiologicznych) w oparciu, o które ma być prowadzona likwidacja;
4) opis proponowanych prac likwidacyjnych wraz z ich harmonogramem czasowym,
oraz planowaną datę rozpoczęcia prac likwidacyjnych;
5) uzasadnienie wyboru przyjętej strategii likwidacji, proponowanych metod oraz
zakresu prac, jak również procedur technologicznych ich przeprowadzenia,
uwzględniając ich dostępność i sprawdzenie w praktyce oraz harmonogram
czasowy i cele likwidacji;
6) oceny bezpieczeństwa i wpływu na środowisko, obejmujące narażenie
radiologiczne i inne zagrożenia dla zdrowia pracowników, ludności i środowiska;
wraz z opisem proponowanych do zastosowania procedur ochrony radiologicznej
podczas prowadzenia prac likwidacyjnych;
7) opis programu monitorowania stanu środowiska, proponowanego do wdrożenia
podczas likwidacji;
8) opis doświadczenia, zasobów i struktury organizacyjnej jednostki organizacyjnej
mającej prowadzić likwidację, ze wskazaniem zakresów odpowiedzialności oraz
opisem technicznych kwalifikacji personelu;
9) ocenę dostępności wymaganych specjalnych usług, wsparcia technicznego
i
technologii, w szczególności w zakresie technologii dezaktywacji oraz
demontażu i cięcia, w tym zdalnie sterowanych urządzeń do bezpiecznego
wykonania prac;
10) opis programu zapewnienia jakości dla etapu likwidacji obiektu;
11) ocenę ilości, rodzaju i miejsc znajdowania się w obiekcie substancji
promieniotwórczych oraz niebezpiecznych substancji nie-radioaktywnych, przez
określenie odpowiednio ich: aktywności, toksyczności, masy, objętości i postaci
fizycznej i chemicznej; włączając opis metod obliczeniowych i pomiarów użytych
do określenia ilości każdej z tych substancji;

4
12) określenie rodzaju i ilości odpadów promieniotwórczych jakie powstaną w trakcie
likwidacji oraz opis postępowania z odpadami, włączając ich usuwanie, w
szczególności uwzględniając następujące elementy:
a) określenie i charakterystyka źródeł, rodzajów i objętości odpadów,
b) kryteria segregacji materiałów,
c) proponowane metody obróbki, kondycjonowania, transportu, składowania i
usuwania,
d) możliwości ponownego wykorzystania i recyklizacji materiałów,
e) przewidywane uwolnienia do środowiska substancji promieniotwórczych oraz
niebezpiecznych substancji nie-radioaktywnych;
13) przemieszczanie wypalonego paliwa i innych materiałów jądrowych;
14) sposób zapewnienia ochrony fizycznej oraz przygotowania na wypadek awarii
radiacyjnej, z analizą możliwych nadzwyczajnych zdarzeń i zagrożeń
radiologicznych;
15) opis programu monitorowania oraz sprzętu i metod, które zostaną zastosowane do
sprawdzenia, że teren lokalizacji spełnia kryteria zwolnienia do nieograniczonego
dostępu;
16) szczegóły dotyczące oszacowania kosztów likwidacji, włącznie z
zagospodarowaniem odpadów, oraz środków finansowych zgromadzonych na
funduszu likwidacyjnym.
§ 10. Końcowy program likwidacji obiektu jądrowego podlega okresowym
przeglądom i - w razie potrzeby - aktualizacjom w czasie realizacji likwidacji obiektu,
w okresach zależnych od ram czasowych likwidacji obiektu. Aktualizacje
odzwierciedlają w szczególności ewentualne zmiany w strategii likwidacji, postęp
prac likwidacyjnych, odstępstwa od harmonogramu, zmiany w obiekcie lub w
wymaganiach dozorowych, postęp technologiczny, oraz potrzebę dalszego
prowadzenia prac likwidacyjnej.

Rozdział 3
Zarz dzanie likwidacj obiektu j drowego
§ 11. 1. Zarządzanie przygotowaniem i prowadzeniem likwidacji obiektu jądrowego
należy ustanowić w ramach jednostki organizacyjnej posiadającej zezwolenie na
eksploatację lub likwidację obiektu, z jednoznacznym określeniem:
1) odpowiedzialności za bezpieczne prowadzenie prac likwidacyjnych;
2) hierarchii organizacyjnej i kompetencji decyzyjnych ustalonych w taki sposób,
aby nie prowadziło to do sporów pomiędzy różnymi jednostkami
organizacyjnymi, co mogłyby negatywnie wpłynąć na bezpieczeństwo.
2. Zarządzanie likwidacją obiektu jądrowego prowadzi się w ramach wdrożonego
zintegrowanego systemu zarządzania.
3. System zarządzania likwidacją obiektu dopasowuje się wielkości i złożoności
przedsięwzięcia oraz potencjalnych zagrożeń związanych z likwidacją. W
szczególności:

5
1) określa się umiejętności potrzebne do zarządzania i wykonywania czynności
związanych z likwidacją obiektu;
2) ustala się minimum wymagań kwalifikacyjnych dla personelu na poszczególnych
stanowiskach;
3) zapewnia się, że osoby odpowiedzialne za wykonanie czynności w procesie
likwidacji posiadają konieczne umiejętności, doświadczenie oraz odbyły
odpowiednie szkolenia aby bezpiecznie wykonać swoje zadania;
4) wszystkie osoby uczestniczące w pracach likwidacyjnych zobowiązuje się do
zgłaszania kierownictwu likwidacji wszelkich problemów lub potencjalnych
zagrożeń bezpieczeństwa. System zarządzania likwidacją zapewnia również
odpowiednie kompetencje decyzyjne do zatrzymania prac.
4. W ramach zintegrowanego systemu zarządzania likwidacją, o którym mowa w
ust. 2, wdraża się kompleksowy program zapewnienia jakości, obejmujący wszystkie
etapy procesu likwidacji obiektu. Program ten obejmuje sporządzanie i archiwizację
dokumentów dotyczących likwidacji oraz prowadzenie prac likwidacyjnych.
Zagadnienia ważne dla bezpiecznego przeprowadzenia likwidacji, a stąd wymagające
uwzględnienia w programie zapewnienia jakości, określa się we wstępnym programie
likwidacji.

§ 12. Prace likwidacyjne prowadzi się zgodnie z pisemnymi procedurami. Procedury
te podlegają opiniowaniu i zatwierdzaniu przez odpowiednie jednostki organizacyjne
odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa i technologiczności metod
wykonania prac. Wprowadza się procedurę regulującą wydawanie, modyfikowanie i
wycofywanie procedur wykonywania prac.
§ 13. Kierownik jednostki organizacyjnej posiadającej zezwolenie na likwidację
obiektu jądrowego sporządza odpowiednią dokumentację prac likwidacyjnych – w
tym w szczególności rejestry rodzaju i ilości wytworzonych odpadów, którą należy
przechowywać przez określony czas przed, podczas i po zakończeniu likwidacji
(wymóg ten dotyczy wszystkich organizacji uczestniczących w procesie likwidacji).

Rozdział 4
Realizacja likwidacji obiektu j drowego
§ 14. 1. Kierownik jednostki organizacyjnej posiadającej zezwolenie na eksploatację
lub likwidację obiektu jądrowego z co najmniej jednorocznym wyprzedzeniem
powiadamia Prezesa Agencji o planowanym terminie jego ostatecznego wyłączenia z
eksploatacji.
2.
Kierownik jednostki organizacyjnej przedkłada Prezesowi Agencji do
zatwierdzenia końcowy program likwidacji obiektu wraz z prognozą kosztów
likwidacji obiektu:
1) w przypadku zakończenia eksploatacji obiektu nieuwzględnionego w programie
likwidacji nie później niż 6 miesięcy od zakończenia eksploatacji, chyba, że
Prezes Agencji wyznaczy inny terminu;
2) w przypadku zakończenia eksploatacji obiektu nieuwzględnionego w tym
programie niezwłocznie.

6