Rządowy projekt ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych

 
Ponadto zostały uwzględnione uwagi dotyczące zmiany odwołań do artykułów, przypisów,
jak również doprecyzowano zapisy, których zrozumienie powodowało trudności.
Nie uwzględniono następujących uwag: zmniejszenia wysokości kar, sposobu ich wymiaru
oraz egzekwowania – kary mają być odstraszające i proporcjonalne do zawinienia, ponadto
ich rola polega na dyscyplinowaniu uczestników systemu handlu uprawnieniami do emisji do
wypełniania obowiązków wynikających z uczestnictwa w systemie.
Ponadto została zgłoszona uwaga dotycząca rozdziału 7 (art. 48) projektu ustawy o systemie
handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych przez Fundację ClientEarth Poland
(nr pisma 56075). Uwaga ta nie została uwzględniona ze względu na odmienne stanowisko
Ministra Spraw Zagranicznych w tym zakresie.

3. Wpływ aktu normatywnego na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Prognozowane skutki finansowe projektowanej ustawy będą miały niewielki wpływ na budżet
państwa z uwagi na to, że zasadnicza część zadań regulowanych niniejszą ustawą jest już
obecnie wykonywana przez Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do
Emisji (KASHUE) i finansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska
i Gospodarki Wodnej (NFO iGW). Nowe zadania Krajowego ośrodka wprowadzone ustawą
również nie będą stanowiły obciążenia budżetu państwa i będą finansowane z tego samego
źródła.
Skutki finansowe związane z przyjęciem nowych regulacji wynikają z powierzenia
Krajowemu ośrodkowi nowych zadań związanych z włączeniem do systemu operatorów
statków powietrznych oraz nadzorowaniem wypełniania obowiązków przez uczestników
systemu.
Ważną grupę wydatków Krajowego ośrodka stanowi prowadzenie krajowego rejestru
uprawnień do emisji i baz danych koniecznych do sprawnego monitorowania i zarządzania
systemem (zakup, utrzymanie, konserwowanie, serwisowanie i rozwój oprogramowania
i sprzętu informatycznego koniecznego do prowadzenia baz informatycznych, pozyskanie,
weryfikację informacji i danych znajdujących się w budowanych systemach
informatycznych).
Projekt przewiduje środki dla KOBIZE na jego funkcjonowanie, w tym na prowadzenie
rejestru, dzięki którym koszty z tym związane nie będą stanowiły dodatkowego obciążenia
 
55
 
dla budżetu państwa. Do podstawowych kosztów ponoszonych przez Krajowy ośrodek
związanych z prowadzeniem krajowego rejestru należą:
1) opłata za kolokację serwerów i obsługę technicznej infrastruktury przeznaczonej do
obsługi rejestru;
2) umowa licencyjna na system Seringas;
3) umowa serwisowa systemu Seringas;
Ponadto wpływy, jakie uzyska KOBIZE z tytułu aktywacji rachunków, aktywacji osobistych
rachunków posiadania oraz rocznej opłaty za utrzymywanie rachunków w rejestrze zostaną
przeznaczone na realizację zadań Krajowego ośrodka wynikających z projektu ustawy,
związanych z obsługą dodatkowych funkcjonalności systemu rejestrowego (np. planowane
uruchomienie platformy umożliwiającej posiadaczom rachunków w rejestrze zlecenie wielu
operacji jednocześnie, w tym także do rejestrów innych państw członkowskich UE) czy też
wprowadzenie dodatkowych elementów systemu bezpieczeństwa transakcji w rejestrze
(np. system powiadomień SMS-owych).
Dodatkowo KOBIZE ponosi wydatki związane z prowadzeniem inwentaryzacji emisji,
prowadzeniem baz danych, utrzymywaniem systemów łączności pomiędzy rejestrami,
wykonywaniem obowiązków sprawozdawczych wynikających ze zobowiązań nałożonych
umowami międzynarodowymi, współpracą międzynarodową w ramach ETS. Zakłada się
także, że środki finansowe Krajowego ośrodka zostaną także wykorzystane na realizację
zadań wynikających np. z przygotowywanej w resorcie ustawy o systemie bilansowania
emisjami dwutlenku siarki i tlenków azotu dla dużych źródeł spalania i sposobu rozliczania
obowiązku dotrzymania pułapu emisji tych substancji.
Kolejną pozycję w budżecie KOBIZE stanowią prace i ekspertyzy konieczne do
przygotowania dokumentów rządowych np. Krajowego planu, wykazu instalacji objętych
systemem. Inne istotne pozycje to wynagrodzenia pracownicze, koszty szkoleń
prowadzonych przez Krajowy ośrodek, środki na działanie i
utrzymanie KOBIZE.
Przygotowywany projekt ustawy poszerza katalog zadań KOBIZE przede wszystkim o
zadania wynikające z konieczności inwentaryzowania, zbierania, przetwarzania i weryfikacji
informacji i danych, zadania związane z oceną zweryfikowanych raportów z emisji oraz
oceną przedłożonych przez operatorów statków powietrznych planów monitorowania oraz
przygotowywaniem na potrzeby Ministra rodowiska opinii w tym zakresie.
Warto wskazać, że z mocy art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania
emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji ze środków pochodzących z opłat i kar
 
56
 
ponoszonych na podstawie przepisów o wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do
emisji finansowana jest również realizacja zadań publicznych powierzonych KOBIZE na
podstawie tej ustawy. Krajowy ośrodek jest odpowiedzialny m.in. za utworzenie
i

prowadzenie krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji,
sporządzanie raportów i prognoz dotyczących wielkości emisji, a także wykonywanie szeregu
innych zadań związanych z funkcjonowaniem krajowego systemu bilansowania
i

prognozowania emisji, opiniowaniem wniosków dotyczących realizacji projektów
wspólnych wdrożeń.
Koszty związane z wykonywaniem nowych zadań powierzonych KOBIZE na mocy
projektowanej ustawy oraz zadań przewidzianych dla KOBIZE ustawą o systemie
zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji zostaną zrównoważone
wpływami pochodzącymi z opłat i kar ponoszonych przez uczestników systemu.
Koszt organizacji aukcji jest trudny do oszacowania z uwagi na to, że na etapie tworzenia
przepisów niniejszej ustawy nie można określić, na jakiej platformie informatycznej aukcja
zostanie przeprowadzona (dostawca usług w tym zakresie zostanie wyłoniony w drodze
przetargu). Jednak z uwagi na przewidywaną niewielką skalę mechanizmu aukcji (niewielka
ilość uprawnień do emisji z drugiego okresu rozliczeniowego przewidzianych do zbycia
w tym trybie) należy przyjąć, że koszt organizacji aukcji będzie utrzymywany na
minimalnym koniecznym poziomie.
Rozszerzenie katalogu kar za niedopełnienie obowiązków przewidzianych przepisami
projektowanej ustawy może potencjalnie spowodować dodatkowe obciążenie Inspekcji
Ochrony rodowiska w zakresie kontroli przestrzegania wymagań określonych przepisami
ustawy.
Głównym źródłem finansowania realizacji zadań KOBIZE będą środki pozyskane z opłat za
korzystanie ze środowiska – tylko za emisję dwutlenku węgla, wnoszone przez prowadzących
instalacje.
Szacowane wpływy z tytułu opłaty rejestracyjnej za przyjęcie wniosku o przydział uprawnień
do emisji dla operatorów statków powietrznych wynoszą równowartość w zł polskich
100 euro – ok. 15 wniosków – 6 375 zł. rodki te będą stanowiły dochód budżetu państwa.
System może generować dodatkowe środki finansowe pochodzące ze sprzedaży uprawnień na
aukcji. Określenie wielkości wpływów z tego tytułu jest niemożliwe ze względu na trudną do
przewidzenia wielkość puli uprawnień, która zostanie przeznaczona na aukcję. rodki
pozyskane z aukcji uprawnień będą stanowiły dochód budżetu państwa.
 
57
 
Mechanizm wydatkowania środków na realizację zadań powierzonych KOBIZE jest
precyzyjnie określony w trójstronnym porozumieniu – umowa pomiędzy IO , NFO iGW
i M . W ramach określonego preliminarza kosztów i wydatków przeznaczonych na realizację
zadań ustawowych, M dokonuje merytorycznej akceptacji poniesionych kosztów,
a dodatkowo NFO iGW co kwartał prowadzi kontrolę rozliczeniową tych wydatków.
Dostosowanie polskich przepisów do wymogów prawa Unii Europejskiej ułatwi polskim
przedsiębiorcom obrót uprawnieniami do emisji w ramach systemu handlu uprawnieniami.
Dodatkowe obowiązki administracyjne nakładane projektowaną ustawą na podmioty
dotychczas uczestniczące w systemie nie stanowią dla nich istotnego obciążenia
administracyjnego. Ustawa nie indukuje konieczności uzyskania przez podmioty dotychczas
uczestniczące w systemie żadnych nowych decyzji administracyjnych, a ewentualna zmiana
zezwolenia może wynikać z konieczności dostosowania posiadanego zezwolenia w zakresie
zmienionego sposobu monitorowania, określonego za pomocą planu monitorowania.
Minimalne obciążenia podmiotów dotychczas uczestniczących w systemie mogą wynikać
z konieczności wystąpienia do organu właściwego z wnioskiem o zmianę zezwolenia.
W odniesieniu do operatorów statków powietrznych włączanych do systemu na mocy
przepisów projektowanej ustawy obowiązki związane z uczestniczeniem w systemie mogą
skutkować koniecznością zaangażowania dodatkowych środków technicznych
i organizacyjnych.
Projektowana ustawa nakłada również określone obowiązki sprawozdawcze związane
z wielkością emisji na podmioty prowadzące instalacje, które staną się uczestnikami systemu
od dnia 1 stycznia 2013 r. oraz obowiązek uzyskania przez prowadzących te instalacje
zezwolenia na uczestnictwo w systemie.
Prognozowane skutki finansowe projektowanej ustawy będą miały niewielki wpływ na budżet
państwa z uwagi na to, że zasadnicza część zadań regulowanych niniejszą ustawą jest już
obecnie wykonywana przez KASHUE i finansowana ze środków NFO iGW. Zgodnie
z projektem ustawy zadania KASHUE będą wykonywane przez KOBIZE, który przejmuje
zadania w zakresie administrowania systemem handlu wykonywane dotąd przez KASHUE.
Realizacja zadań KOBIZE będzie finansowana ze środków NFO IGW.
Skutki finansowe wynikające z przyjęcia nowych regulacji, a będące następstwem
powierzenia Krajowemu ośrodkowi nowych zadań związanych z nadzorowaniem wypełniania
obowiązków przez uczestników systemu nie będą stanowiły obciążenia budżetu państwa.

 
58
 
Ponadto w świetle art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.) projektowana ustawa nie będzie powodowała skutków
finansowych w postaci zwiększenia wydatków lub zmniejszenia dochodów jednostek sektora
finansów publicznych w stosunku do wielkości wynikających z obowiązujących przepisów.
Jednostką sektora finansów publicznych, ze środków której finansowane będą działania
związane z funkcjonowaniem systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
(dalej: systemu), jest Narodowy Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej.
Obecnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do
emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 281, poz. 2784,
z późn. zm.), jak również ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami
gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 130, poz. 1070, z poźn. zm.), gwarantują
środki na funkcjonowanie systemu. Wejście w życie projektowanej ustawy nie zmieni
w żaden sposób dotychczasowych mechanizmów finansowania systemu. Rozszerzenie
katalogu kar może spowodować wzrost dochodów NFO iGW, a także potencjalne obciążenie
Inspekcji Ochrony rodowiska, które jednak nie spowoduje dodatkowych kosztów.
Ewentualne dodatkowe kontrole będą finansowane w ramach posiadanych przez Inspekcję
Ochrony rodowiska środków. Będą mogły być również finansowane ze środków, które
dotychczas przeznaczane były przez IO na weryfikację planów monitorowania.

4. Wpływ aktu normatywnego na rynek pracy
Regulacje prawne zaproponowanie w niniejszej ustawie nie będą miały zasadniczego wpływu
na rynek pracy.
Pewien wpływ na tworzenie nowych miejsc pracy może mieć wprowadzenie nowej
specjalizacji w sferze usług świadczonych przez niezależnych audytorów, polegających na
weryfikacji raportów składanych przez operatorów statków powietrznych.

5. Wpływ aktu normatywnego na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw uwzględnia zagadnienia takie, jak wynikające z ustawy
koszty obciążające podmioty uczestniczące w systemie i ich relacje do dochodów tych
podmiotów.
 
59