Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

PEMOLINA

2-amino-5-fenylo-2-oksazolin-


4-on, czyli 5-fenylo-2-imino-4-
oksazolidynon

PINAZEPAM

7-chloro-5-fenylo-1,3-dihydro-


1-(2-propionylo)-2H-1,4-
benzodiazepin-2-on

PIPRADROL

1,1-difenylo-1-(2-


piperydylo)metanol

PIROWALERON

(±)-1-(4-metylofenylo)-2-(1-


pirolidynylo)-1-pentanon

PRAZEPAM

7-chloro-1-


(cyklopropylometylo)-5-fenylo-
1,3-dihydro-2H-1,4-
benzodiazepin-2-on

SEKBUTABARBITAL

kwas 5-sec-butylo-5-


etylobarbiturowy

TEMAZEPAM
Signopam
7-chloro-5-fenylo-1,3-dihydro-


3-hydroksy-1-metylo-2H-1,4-
benzodiazepin-2-on

TETRAZEPAM

7-chloro-5-(cykloheksen-1-


ylo)-1,3-dihydro-1-metylo-2H-
1,4-benzodiazepin-2-on

TRIAZOLAM

8-chloro-6-(o-chlorofenylo)-1-


metylo-4H-s-triazolo[4,3-
a][1,4]benzodiazepina

WINYLBITAL

kwas 5-(1-metylobutylo)-5-


winylobarbiturowy

ZOLPIDEM

N,N,6-trimetylo-2-(4-


metylofenylo)-imidazo[1,2-
α]pirydyno-3-acetamid

oraz sole substancji zamieszczonych w tej grupie w ka dym przypadku,
gdy istnienie takich soli jest mo liwe.”.


 
 
 
 
  25
 

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.










 
 
 
                                                           
1) Niniejsza ustawa została notyfikowana Komisji Europejskiej w dniu … pod numerem …, zgodnie
z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), które
wdraża dyrektywę 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę
udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa
informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998, str. 37, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 13, t. 20, str. 337).
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 66, poz. 469 i Nr 120, poz. 826, z 2007 r.
Nr 7, poz. 48 i Nr 82, poz. 558, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 63, poz. 520, Nr 92, poz. 753 i Nr 98, poz. 817 oraz
z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 143, poz. 962, Nr 213, poz. 1396 i Nr 228, poz. 1468.
01/01rch
  26
 

UZASADNIENIE

Ustawa o zmianie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U.
Nr 179, poz. 1485, z późn. zm.) została opracowana ze względu na pilną potrzebę objęcia
kontrolą ustawową substancji chemicznych, które są w ostatnim czasie przedmiotem obrotu
handlowego w sklepach, w tym sklepach internetowych z tzw. dopalaczami. Rosnąca w szybkim
tempie liczba sklepów oferujących substancje w czystej postaci lub jako mieszanki skłania do
objęcia tych alternatywnych narkotyków kontrolą ustawową w celu przeciwdziałania zagrożeniu
zdrowia publicznego. Wszystkie zaproponowane do objęcia kontrolą ustawową środki odurzające
mają działanie psychoaktywne, wywierają wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. W przypadku
substancji psychoaktywnych zaproponowanych do objęcia kontrolą ustawy stwierdzono, że
w większości wchodzą one w skład produktów proponowanych w sklepach oferujących
tzw. dopalacze.
Podstawą światowej kontroli w obszarze środków odurzających, substancji
psychotropowych i prekursorów narkotykowych są trzy międzynarodowe Konwencje Organizacji
Narodów Zjednoczonych:

– Jednolita Konwencja o środkach odurzających z 1961 r. sporządzona w Nowym Jorku
dnia 30 marca 1961 r. (Dz. U. z 1966 r. Nr 45, poz. 277 oraz z 1996 r. Nr 35, poz. 149),

– Konwencja o substancjach psychotropowych, sporządzona w Wiedniu dnia 21 lutego
1971 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 180),

– Konwencja Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami
odurzającymi i substancjami psychotropowymi sporządzona w Wiedniu dnia 20 grudnia 1988 r.
(Dz. U. z 1995 r. Nr 15, poz. 69).

Art. 39 Jednolitej Konwencji o środkach odurzających z 1961 r. stanowi: „ adne
z postanowień niniejszej konwencji nie wyklucza przyjęcia i nie będzie uważane za
wykluczające przyjęcie przez Stronę surowszych i ściślejszych przepisów kontroli od przepisów
przewidzianych niniejszą konwencją, a w szczególności nie przeszkodzi Stronie wymagać, by
przetwory objęte Wykazem III lub środki odurzające objęte Wykazem II były poddane
wszystkim przepisom kontroli przewidzianym dla środków odurzających objętych Wykazem I
lub niektórym z tych przepisów, jeśli będzie to uważała za konieczne albo pożądane dla ochrony
zdrowia publicznego i dobrobytu”.
Mając powyższe na uwadze należy uznać, że włączenie substancji o udowodnionym
negatywnym wpływie na organizm ludzki do wykazu środków odurzających lub substancji
psychotropowych jest właściwe i nie powinno wzbudzać wątpliwości co do zgodności z prawem
międzynarodowym.
Odnosząc się do regulacji Unii Europejskiej w sprawie środków odurzających
i substancji psychotropowych należy zauważyć, że decyzja Rady 2005/387/WSiSW
z dnia 10 maja 2005 r. w sprawie wymiany informacji, oceny ryzyka i kontroli nowych substancji
psychoaktywnych (Dz. Urz. UE L 127 z 20.05.2005, str. 32) w istocie ustanawia przede
wszystkim mechanizm szybkiej wymiany informacji o nowych substancjach psychoaktywnych,
procedury ich identyfikowania i obejmowania kontrolą. Natomiast art. 9 ust. 3 powyższej decyzji
wyraźnie wskazuje, że „żadne postanowienie niniejszej decyzji nie stanowi przeszkody dla
utrzymania lub wprowadzenia przez Państwo Członkowskie na swoim terytorium wszelkich
krajowych środków kontroli, jakie uzna za stosowne, po zidentyfikowaniu przez Państwo
Członkowskie nowej substancji psychoaktywnej”. Objęcie kontrolą ustawową substancji
psychoaktywnych zaproponowane w niniejszym projekcie ustawy, wydaje się jedynym
proporcjonalnym do zagrożenia zdrowia publicznego w Polsce środkiem kontroli.

Zgodnie z otrzymaną ekspertyzą Narodowego Instytutu Leków związki JWH-007, JWH-019,
JWH-081, JWH-122, JWH-203, JWH-210, a także AM-694 i RCS-4 to syntetyczne
kannabinoidy. Substancje te są wykrywane w mieszankach ziołowych oferowanych w sklepach
internetowych i sklepach z tzw. produktami kolekcjonerskimi. Stanowią one syntetyczne, czyli
sztuczne dodatki dla mieszanek ziołowych, które w głównej mierze odpowiadają za
psychoaktywne działanie takich mieszanek. Po ich przyjęciu występują efekty bardzo podobne
do tych, które wywołują wprowadzone do organizmu produkty konopi innych niż włókniste,
takich jak ziele lub żywica (zwanych popularnie marihuaną i haszyszem). Są to m.in. zmiana
nastroju i samopoczucia, błogostan, euforia, halucynacje, czasami depresja, apatia i urojenia.
Następuje wzrost ciśnienia krwi, tachykardia, przekrwienie gałek ocznych, zaburzenia
2
 
 
koordynacji ruchowej, zawroty głowy, zaburzenia uwagi, wysuszenia śluzówek. Zbliżone efekty
działania są skutkiem oddziaływania tych syntetycznych kannabinoidów na te same receptory co
delta-9-tetrahydrokannabinol (delta-9-THC), czyli składnik aktywny roślin konopi.
Zgodnie z otrzymaną ekspertyzą Katedry i Zakładu Farmakologii Doświadczalnej
i Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego syntetyczne analogi kannabinoidów są
obecnie najczęściej stosowaną grupą środków uzależniających, szczególnie u młodocianych
i młodych dorosłych. Konsekwencją stosowania kannabinoidów u młodocianych są trwałe
modulacyjne zmiany neuroprzekaźnictwa, szczególnie istotne dla aktywnej plastyczności
neuronalnej charakteryzującej rozwijający się mózg (Campolongo i wsp. 2009; Rubino i Parolaro
2008; Trezza i wsp. 2008). Poważne zagrożenie stwarza stosowanie kannabinoidów przez
kobiety w ciąży, co może prowadzić do trwałego uszkodzenia mózgu w okresie życia płodowego
i wystąpienia objawów neuropsychiatrycznych (Jutras-Aswald i wsp. 2009; Spano i wsp. 2007;
Trezza i wsp. 2008; Wang i wsp. 2006). Kannabinoidy, poza apatią i sennością powodują
upośledzenie koncentracji i pamięci, zaburzenia orientacji i osłabienie siły mięśniowej.
Wywierają działanie immunosupresyjne zwiększając podatność na zakażenia. Stosowanie ich
znacznie nasila ryzyko wypadków komunikacyjnych, zwłaszcza przy równoczesnym spożywaniu
alkoholu (Gonzalez-Wilhelm 2007; Jones i wsp. 2008; Laumon i wsp. 2005; Ramaekers
i wsp. 2004). Szczególnym zagrożeniem jest znamienne zwiększenie rozwoju psychoz
(schizofrenia) i chorób afektywnych średnio o 40 % (Nordentoft 2007; Moore i wsp. 2007).
Informacje o innych substancjach wprowadzonych do ustawy niniejszą nowelizacją:
Pochodne katynonu
4-EMC, 4-MEC, 4-FMC, Metedron, Metamfepramone
Katynony to alkaloidy naturalnie występujące w afrykańskiej roślinie khat (czuwaliczka
jadalna). Strukturalnie zbliżone są do takich stymulantów, jak np. amfetamina czy efedryna.
Efekty działania
Użytkownicy opisują efekty działania jako dość zbliżone do amfetaminy i ich pochodnych
(ATS) oraz do tabletek ekstazy (MDMA, MBDB). W niewielkich dawkach katynony podnoszą
nastrój, działają stymulująco i euforyzująco, wywołują potrzebę rozmawiania z innymi i ogólną
3