Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym oraz niektórych innych ustaw

Zaproponowana w projekcie regulacja nie zmniejszy bezpieczeństwa osób korzystających
z usług doradców podatkowych, a wręcz przeciwnie – zwiększy poczucie tego
bezpieczeństwa z uwagi na rozwiązania zawarte w art. 1 pkt 23 i pkt 27 projektu, które są
bezpośrednio związane z zaprojektowaną regulacją.

– lit. b wprowadza zmiany w art. 10 ust. 1a pkt 3a ustawy.
Zaproponowana zmiana związana jest ze zmianą zaprojektowaną w art. 1 pkt 5 lit. b
projektu. Zmiana polega na uchyleniu pkt 3a w art. 10 ust. 1a ustawy, który stanowi, iż utrata
prawa do wykonywania zawodu (skutkująca w rezultacie skreśleniem z listy doradców
podatkowych) następuje w wyniku prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego złożenie
niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego.

– lit. c wprowadza zmiany w art. 10 ust. 4 ustawy
Zaprojektowana zmiana związana jest ze zmianą zaproponowaną w art. 1 pkt 6 lit. a
projektu i polega na uchyleniu art. 10 ust. 4 ustawy, co stanowi konsekwencję likwidacji
przesłanki skreślenia z listy doradców podatkowych wymienionej w art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. c
ustawy.

7) Art. 1 pkt 7 projektu wprowadza zmiany w art. 14 ustawy.
W kontekście postanowień dyrektywy usługowej analizie poddano obowiązującą
procedurę wpisu do prowadzonego przez Ministra Finansów rejestru osób prawnych
uprawnionych do wykonywania doradztwa podatkowego.
Dokonując analizy przewidzianych przepisami ustawy o doradztwie podatkowym
warunków, które obecnie zobowiązany jest spełnić podmiot mający osobowość prawną, aby
uzyskać prawo do wykonywania doradztwa podatkowego i których spełnienie jest elementem
koniecznym do dokonania wpisu w rejestrze, należy podkreślić, iż spełnienie przez spółki
doradztwa podatkowego obowiązujących wymogów jest niezbędne do zapewnienia
odpowiedniego poziomu usług oraz bezpieczeństwa finansowego usługobiorcy i ochrony jego
interesów. Dlatego też utrzymane zostały dotychczasowe wymogi w tym zakresie
przewidziane w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy. Warunek, aby większość członków zarządu spółek
kapitałowych stanowili doradcy podatkowi, a w przypadku jeśli zarząd składa się z nie więcej
niż dwóch osób, jedna z nich była doradcą podatkowym, ma na celu zapewnienie
prawidłowego i profesjonalnego świadczenia usług doradztwa podatkowego przez podmioty

7
uprawnione. Z kolei również istotnym wymogiem jest przesłanka przewidująca, iż większość
głosów na zgromadzeniu wspólników (akcjonariuszy) i w organach nadzoru powinna
przysługiwać doradcom podatkowym, co pozwala zapewnić fachowy nadzór nad prowadzoną
przez spółkę działalnością w zakresie doradztwa podatkowego. Konsekwencją jest kolejny
warunek, aby w spółce akcyjnej wydawane były wyłącznie akcje imienne, co pozwoli
stwierdzić, czy większość głosów w ww. organach rzeczywiście przysługuje doradcom
podatkowym.
Za utrzymaniem wymagań określonych w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy bezsprzecznie
przemawia konieczność zapewnienia wykonywania doradztwa podatkowego o odpowiedniej
jakości, zgodnie z etyką zawodową, jak to ma miejsce w przypadku osób fizycznych.
Zasadnym jest istnienie równowagi między istniejącymi ograniczeniami obowiązującymi
osoby fizyczne i osoby prawne wykonujące doradztwo podatkowe. Potrzeba uniknięcia
wszelkich dysproporcji w tym zakresie wynika z faktu, iż jakość usług doradztwa
podatkowego świadczonych przez uprawnione do tego osoby prawne odpowiada jakości
usług świadczonych przez osoby fizyczne.
Zatem, uznając konieczność pozostawienia dotychczasowych wymagań należało określić
sposób weryfikacji spełnienia tych warunków.
Należy dodać, że pomimo, iż dyrektywa usługowa postuluje zniesienie systemów
zezwoleń, od których uzyskania uzależnione jest podejmowanie lub prowadzenie działalności
usługowej, to dopuszcza jednocześnie ich utrzymanie (art. 9 ust. 1 dyrektywy usługowej)
w sytuacji, gdy dany system zezwoleń spełnia następujące warunki: nie jest dyskryminujący,
potrzeba wprowadzenia systemu zezwoleń jest uzasadniona nadrzędnym interesem
publicznym, a wyznaczonego celu nie można osiągnąć za pomocą mniej restrykcyjnych
środków, w szczególności z uwagi na fakt, iż kontrola następcza miałaby miejsce zbyt późno,
aby odnieść rzeczywisty skutek.
Niezbędne jest istnienie organu nadzoru, którego zadaniem jest weryfikacja spełnienia
przez podmioty mające osobowość prawną i wykonujące doradztwo podatkowe wymagań
ustanowionych ustawą o doradztwie podatkowym. Dotychczas kompetencje nadzorcze w tym
zakresie przysługiwały Ministrowi Finansów.
Biorąc pod uwagę fakt, iż doradztwo podatkowe, jako zawód zaufania publicznego,
podlega szczególnym uregulowaniom prawnym oraz wprowadzonym przez samorząd
zawodowy zasadom etyki zawodowej oraz w związku z tym, że obecnie Krajowa Rada
Doradców Podatkowych (KRDP) prowadzi już listę doradców podatkowych (osób
fizycznych) zasadne jest przekazanie samorządowi zawodowemu prowadzenia rejestru

8
o analogicznym charakterze, odnoszącego się do osób prawnych. Zaproponowane w projekcie
rozwiązanie stworzy możliwość sprawowania kompleksowego nadzoru przez samorząd
zawodowy doradców podatkowych nad podmiotami wykonującymi doradztwo podatkowe,
niezależnie od faktu czy są to osoby fizyczne czy też prawne. Istota zawodu zaufania
publicznego funkcjonującego w oparciu o zrzeszający przedstawicieli tego zawodu samorząd
zawodowy, który sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem doradztwa
podatkowego przez przedstawicieli tego samorządu, przemawia za połączeniem kompetencji
do przyznawania uprawnień do wykonywania doradztwa podatkowego osobom fizycznym
oraz osobom prawnym i nie stoi w sprzeczności z postulatami dyrektywy.
Powyższe rozwiązanie nie uzasadnia jednak potrzeby połączenia listy doradców
podatkowych i rejestru osób prawnych uprawnionych do wykonywania doradztwa
podatkowego celem stworzenia jednego rejestru podmiotów uprawnionych do wykonywania
doradztwa podatkowego. W praktyce możliwe jest jedynie funkcjonowanie odrębnie ww.
listy i ww. rejestru. Całkowicie odmienny jest bowiem tryb i przesłanki wpisu na listę
doradców podatkowych i do rejestru osób prawnych uprawnionych do wykonywania
doradztwa podatkowego, a także sposób ich prowadzenia i niemożliwe jest ich zunifikowanie.
Należy dodatkowo wskazać, iż w celu uzyskania możliwie najpełniejszej implementacji
dyrektywy usługowej rozważano również możliwość przeniesienia kompetencji do
weryfikacji spełnienia przez osoby prawne warunków określonych w art. 4 ustawy,
należących do Ministra Finansów na rzecz sądu rejestrowego prowadzącego Krajowy Rejestr
Sądowy. Po przeprowadzonej analizie stwierdzono jednakże, że brak jest elementu stałego,
który mógłby w systemie KRS wyróżniać osoby prawne uprawnione do wykonywania
doradztwa podatkowego, będącego pochodną pozytywnego zweryfikowania spełnienia
warunków przewidzianych w art. 4 ustawy. Spółki kapitałowe wpisywane do rejestru osób
prawnych uprawnionych do wykonywania doradztwa podatkowego nie mają bowiem
obowiązku, a jedynie uprawnienie do wskazania w swojej firmie (nazwie) oznaczenia „spółka
doradztwa podatkowego”, wobec czego niewiele ze spółek wpisanych do rejestru
wprowadziło takie oznaczenie do swojej nazwy. Ponadto doradztwo podatkowe, jako
przedmiot działalności uwidoczniony w KRS, nie jest elementem wyróżniającym osoby
prawne uprawnione do wykonywania doradztwa podatkowego (w praktyce doradztwo
podatkowe mogą jako przedmiot działalności wskazać również inne podmioty, gdyż jedynie
jego faktyczne wykonywanie jest uzależnione od dokonania wpisu). Dodatkowo należy
wskazać, iż ustanowienie sądu rejestrowego prowadzącego Krajowy Rejestr Sądowy organem
nadzoru nad osobami prawnymi wykonującymi doradztwo podatkowe, biorąc pod uwagę

9
liczbę podmiotów wykonujących w skali kraju doradztwo podatkowe, będzie wymagać
prawdopodobnie nieproporcjonalnie większego nakładu pracy przez sąd oraz wydatków
budżetu państwa w stosunku do osiągniętych rezultatów.
Jak wskazano powyżej, procedura wpisu do rejestru osób prawnych uprawnionych do
wykonywania doradztwa podatkowego jest konieczna do zapewnienia właściwej ochrony
podmiotom korzystającym z usług świadczonych w zakresie doradztwa podatkowego przez
osoby prawne i wynika z istoty i celu regulacji dotyczących wykonywania doradztwa
podatkowego. Należy podkreślić, iż procedura ta spełnia warunki niedyskryminacji,
konieczności i jest uzasadniona nadrzędnym interesem publicznym, jakim jest ochrona
usługobiorców, zgodnie z pkt 40 preambuły dyrektywy usługowej. Stąd też procedura wpisu
do ww. rejestru zostaje utrzymana jako spełniająca określone postanowieniami dyrektywy
usługowej warunki dla istnienia systemów zezwoleń.
Niezależnie od powyższego podkreślenia wymaga, iż procedura wpisu do rejestru
pozostaje bez wpływu na możliwość wykonywania przez osoby prawne, o których mowa
w art. 4 ustawy o doradztwie podatkowym, innego rodzaju działalności niż doradztwo
podatkowe. Ustawa o doradztwie podatkowym nie wprowadza więc ograniczeń w zakresie
świadczenia usług, a jedynie stawia pewne wymagania podmiotom ubiegającym się
o uzyskanie uprawnień do wykonywania doradztwa podatkowego.
W związku z zaproponowanym niniejszym projektem ustawy przeniesieniem kompetencji
do prowadzenia rejestru osób prawnych uprawnionych do wykonywania doradztwa
podatkowego z ministra właściwego do spraw finansów publicznych na KRDP, a więc organ
samorządu zawodowego doradców podatkowych, zaprojektowano w art. 1 pkt 7 projektu
zmianę brzmienia art. 14 ustawy przewidującą, iż rejestr osób prawnych uprawnionych do
wykonywania doradztwa podatkowego prowadzi Krajowa Rada Doradców Podatkowych,
a wpis – tak jak dotychczas – dokonywany jest na wniosek osoby prawnej spełniającej
warunki, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 lub 3 ustawy. Jednocześnie uściślono zakres
informacji objętych wpisem w rejestrze, wskazując, iż zawiera on jedynie część informacji
przekazanych przez wnioskujący o dokonanie wpisu podmiot, mianowicie pełną i skróconą
firmę (nazwę) osoby prawnej oraz adres jej siedziby, ale także datę wpisu oraz numer wpisu
w rejestrze (co odpowiada zakresowi danych objętych wpisem na listę doradców
podatkowych). Utrzymano obowiązek zawiadamiania przez osoby prawne wpisane do
rejestru o wszelkich zmianach danych objętych wnioskiem o wpis, które to zawiadomienie
powinno zostać przekazane KRDP w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tych zmian. Ponadto,
mając na względzie potrzebę zapewnienia instrumentu umożliwiającego KRDP, ewentualną

10
weryfikację spełnienia przez podmioty wpisane do rejestru warunków, o których mowa
w
art.
4 ust. 1 pkt 1 lub 3 ustawy przewidziano dla KRDP uprawnienie do jej
przeprowadzenia. Spełnienie ww. warunków KRDP będzie mogła ustalić na podstawie
aktualnego wypisu z właściwego rejestru sądowego lub odpisu umowy spółki bądź statutu.
W celu uproszczenia systemu dostępu do informacji zawartych w rejestrze tak, aby każdy
zainteresowany mógł w łatwy i szybki sposób uzyskać wiedzę odnośnie posiadania przez
określony podmiot uprawnień do wykonywania doradztwa podatkowego, proponuje się
również unormowanie stanowiące, iż rejestr prowadzony jest w formie elektronicznej i jest
dostępny na stronie internetowej Krajowej Rady Doradców Podatkowych.
Dodatkowo zaproponowano, aby uregulowaniom pkt 3 i 4 w zaprojektowanym ust. 3
w art. 14 ustawy nadać brzmienie analogiczne do obowiązującego art. 7 ust. 3 pkt 4 ustawy
w zakresie dotyczącym numeru identyfikacji podatkowej wspólników, akcjonariuszy,
członków organów zarządzających i nadzorczych osób prawnych wnioskujących o wpis bądź
też wpisanych do rejestru osób prawnych uprawnionych do wykonywania doradztwa
podatkowego. Zaproponowane rozwiązane oznacza, że ww. podmioty we wniosku o wpis do
rejestru osób prawnych uprawnionych do wykonywania doradztwa podatkowego będą
zobowiązane podać informację o numerach identyfikacji podatkowej albo innych numerach
służących identyfikacji dla celów podatkowych lub ubezpieczeń społecznych nadanych
w państwie pochodzenia.

8) Art. 1 pkt 8 projektu wprowadza zmiany w art. 16 ustawy.
Zaprojektowany przepis zmienia art. 16 ustawy stanowiący o przesłankach skreślenia
przez KRDP osoby prawnej z rejestru osób prawnych uprawnionych do wykonywania
doradztwa podatkowego. Zaproponowane brzmienie art. 16 przewiduje obligatoryjne
skreślenie osoby prawnej z rejestru, w przypadku gdy osoba ta złoży wniosek o dokonanie
takiego skreślenia bądź też skreślenie następuje z urzędu albo na wniosek Ministra Finansów
w sytuacji nieprzestrzegania przez osobę prawną warunków określonych w art. 4 ustawy lub
z urzędu – w sytuacji ustania osoby prawnej. W związku z likwidacją całkowitego zakazu
reklamowania usług doradztwa podatkowego świadczonych przez podmioty uprawnione oraz
rezygnacją z obligatoryjnego pozbawiania uprawnień do wykonywania doradztwa
podatkowego podmiotów, które nie dopełniły obowiązku ubezpieczenia od odpowiedzialności
cywilnej, zrezygnowano z istniejących dotychczas dwóch przesłanek obligatoryjnego
skreślenia z rejestru z powodu naruszenia zakazu reklamowania świadczonych usług

11