Poselski projekt ustawy o dostosowaniu organizacji wyborów do potrzeb osób niepełnosprawnych

komisarza wyborczego w przypadku wyborów, o których mowa w art. 1 pkt 3 i 4,
nie pó niej niż na 21 dni przed dniem wyborów .
2. W każdym okręgu wyborczym wskazuje się jedną obwodową komisję wyborczą,
nie mniej jednak niż jedną na terenie każdej gminy.
3. Informacja o siedzibie obwodowej komisji wyborczej, w której możliwe będzie
głosowanie przy użyciu nakładek do kart do głosowania w alfabecie Braille’a jest
przesyłana wyborcy wraz z informacją, o której mowa w art. 6 ustawy.

Art. 23
Minister właściwy do spraw administracji publicznej po porozumieniu z Państwową
Komisją Wyborczą określi w drodze rozporządzenia wzór nakładek do kart do
głosowania w alfabecie Braille’a, uwzględniając różny stopień znajomości alfabetu
Braille’a przez wyborców niewidomych lub niedowidzących i kierując się możliwością
ich praktycznego zastosowania przez wyborców niewidomych lub niedowidzących.

Rozdział 7
Spisy wyborców

Art. 24
1. Wyborca niepełnosprawny może oddać głos w obwodzie właściwym dla swojego
miejsca zamieszkania, po przekazaniu obwodowej komisji wyborczej
zaświadczenia o nadanym numerze identyfikacyjnym, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Wyborca uprawniony do głosowania korespondencyjnego może oddać swój głos
osobiście wyłącznie w lokalu wyborczym obwodowej komisji wyborczej, która
została wskazana na kopercie B, przesłanej wyborcy wraz z materiałami
wyborczymi, po przekazaniu obwodowej komisji wyborczej zaświadczenia o
uprawnieniu do głosowania korespondencyjnego. Wyborca oddaje głos,
posługując się kartami do głosowania przesłanymi mu listownie przez obwodową
komisję wyborczą.

Art. 25
1. Wyborca niepełnosprawny jest dopisywany na swoje żądanie, w dniu wyborów,
do spisu wyborców w wybranym przez siebie obwodzie, który jest częścią okręgu
wyborczego właściwego dla miejsca zamieszkania wyborcy a ponadto:

9
1) lokal wyborczy jest dostępny dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej,
2) w lokalu wyborczym jest możliwe głosowanie przy użyciu nakładek do kart do
głosowania w alfabecie Braille’a,
3) w lokalu wyborczym pełni dyżur asystent wyborczy przy obwodowej komisji
wyborczej.
2. Warunkiem dopisania wyborcy do spisu wyborców jest przekazanie obwodowej
komisji wyborczej zaświadczenia o nadanym numerze identyfikacyjnym.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do wyborcy niepełnosprawnego, uprawnionego do
głosowania korespondencyjnego.

Rozdział 8
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe

Art. 26
W ustawie z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej (t.j. Dz. U. 2000, Nr 47, poz. 544 z pó n. zm.) skreśla się art. 54.

Art. 27
W ustawie z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i
sejmików województw (t.j. Dz. U. 2003, Nr 159, poz. 1547 z pó n. zm.) skreśla się
art. 46.

Art. 28
W ustawie z dnia 15 września 2000r. o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz. 985
z pó n. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 1 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do referendum lokalnego stosuje
się odpowiednio przepisy ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad
powiatów i sejmików województw (t.j. Dz. U. 2003, Nr 159, poz. 1547 z pó n.
zm.) oraz ustawy z dnia .................... o dostosowaniu organizacji wyborów do
potrzeb osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr ........, poz. .................)”;
2) w art. 9 ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) wzór karty do głosowania oraz wzór nakładki do głosowania z opisem w
alfabecie Braille’a,”.

10

Art. 29
W ustawie z dnia 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. 2007, Nr 190, poz. 1360 z pó n. zm.)
wprowadza się następujące zmiany:
1) skreśla się art. art. 18,
2) skreśla się art. 53,
3) skreśla się art. 69.

Art. 30
W ustawie z dnia 14 marca 2003r. o referendum ogólnokrajowym (Dz. U. Nr 57, poz.
507 z pó n. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 5 ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„5. Do trybu przeprowadza głosowania stosuje się odpowiednio przepisy
ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. 2007, Nr 190, poz. 1360 z pó n. zm.)
oraz ustawy z dnia .................... o dostosowaniu organizacji wyborów do
potrzeb osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr ........, poz. .................)”;
2) art. 20 ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Wzór karty do głosowania, zasady drukowania kart i tryb przekazywania
ich komisjom obwodowym oraz wzór nakładek do głosowania z opisem w
alfabecie Braille’a ustala, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza.”.

Art. 31
W ustawie z dnia 23 stycznia 2004 r. Ordynacja wyborcza do Parlamentu
Europejskiego ( Dz. U. Nr 25, poz. 219 z pó n. zm.) wprowadza się następujące
zmiany:
1) skreśla się art. art. 30 ust. 2,
2) skreśla się art. 31,
3) skreśla się art. 34.

Art. 32
1. W okresie do dnia 31 grudnia 2012r. na terenie każdej gminy tworzy się co
najmniej jeden lokal wyborczy dostępny dla osób o ograniczonej sprawności

11
ruchowej, a w przypadku gdy teren gminy obejmuje więcej niż jeden okręg
wyborczy, lokal taki tworzy się w każdym okręgu wyborczym.
2. W okresie od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. co najmniej 20%
lokali wyborczych na terenie każdej gminy powinno być dostępnych dla osób o
ograniczonej sprawności ruchowej, a w przypadku gdy teren gminy obejmuje
więcej niż jeden okręg wyborczy, wska nik ten stosuje się do lokali w każdym z
okręgów wyborczych.

Art. 33
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

12
UZASADNIENIE

Aktualny stan

Osobom niepełnosprawnym przysługują takie same wolności i prawa jak
pozostałym obywatelom. Jednym z najważniejszych praw jest czynne prawo
wyborcze. Prawa te wynikają nie tylko z Konstytucji RP, ale i wiążących Polskę
umów międzynarodowych, które zobowiązują nas do ciągłego udoskonalania prawa
wyborczego, tak by udział niepełnosprawnych w wyborach był udziałem realnym.
Dotychczasowe przepisy, które mają ułatwić osobom niepełnosprawnym udział w
wyborach, znajdują się w trzech spośród czterech ustaw, regulujących zasady
przeprowadzania wyborów (wyjątek to ustawa z dnia 20 czerwca 2002r. o
bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta). Rozwiązania ujęte w
tych ustawach nie dość, że są niejednolite, to w dodatku niespójne. Dają osobom
niepełnosprawnym jedynie:
o możliwość korzystania z pomocy osoby trzeciej podczas oddawania głosu –
określoną w trzech ustawach (art. 69 ordynacji wyborczej do Sejmu RP i Senatu
RP, art. 46 ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików
województw, art. 54 ustawy o wyborze Prezydenta RP),
o możliwość glosowania w lokalu przystosowanym do potrzeb osób
niepełnosprawnych – określoną w dwóch ustawach (art. 18 ordynacji wyborczej
do Sejmu RP i Senatu RP, art. 34 ordynacji wyborczej do PE),
o nakazują określenie liczby lokali wyborczych dostosowanych do potrzeb
wyborców niepełnosprawnych – określono to w dwóch ustawach (art. 53 ordynacji
wyborczej do Sejmu RP i Senatu RP, art. 31 ordynacji wyborczej do PE).
To stanowczo za mało. Analizując obecny stan prawny należy stwierdzić, że osoby
niepełnosprawne są w Polsce wielokrotnie pozbawione możliwości realizacji swojego
konstytucyjnego prawa jakim jest prawo wyborcze a podstawową przyczyną tego
stanu jest ułomność przepisów ustawowych – fakt, że są one tworzone bez
uwzględnienia szczególnych uwarunkowań wynikających z niepełnosprawności.
Dlatego istnieje bardzo pilna potrzeba przyjęcia projektowanej ustawy – tak aby jej
przepisy mogły być stosowane już podczas wyborów w 2010r.
W ogromnej większości krajów Unii Europejskiej już dawno wprowadzono
nowe sposoby oddawania głosu, takie jak głosowanie korespondencyjne (Niemcy,

13