Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw

4) Związkiem Zawodowym Rolnictwa „Samoobrona”,
5) Związkiem Zawodowym Rolników „Ojczyzna”,
6) Związkiem Zawodowym Rolników Rzeczpospolitej „SOLIDARNI”,
7) Związkiem Zawodowym Pracowników Rolnictwa w Rzeczypospolitej Polskiej,
8) Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych Rolników i Organizacji
Rolniczych,
9) Forum Związków Zawodowych,
10) Konfederacją Pracodawców Polskich,
11) Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych Lewiatan,
12) Business Centre Club,
13) Związkiem Rzemiosła Polskiego,
14) Radą Gospodarki ywnościowej,
15) Krajową Radą Spółdzielczą,
16) Krajowym Związkiem Rewizyjnym Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych,
17) Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych,
18) Krajowym Związkiem Plantatorów Buraka Cukrowego,
19) Krajowym Związkiem Plantatorów Chmielu,
20) Wielkopolskim Zrzeszeniem Plantatorów Chmielu,
21) Federacją Związków Pracodawców – Dzierżawców i Właścicieli Rolnych,
22) Związkiem Zawodowym Centrum Narodowe Młodych Rolników,
23) Federacją Branżowych Związków Producentów Rolnych,
24) Krajową Radą Izb Rolniczych,
25) Krajową Izbą Gospodarczą, Komitetem Rolnictwa i Obrotu Rolnego,
26) Krajowym Zrzeszeniem Producentów Rzepaku,
27) Polską Izbą Lnu i Konopi,
28) Związkiem Sadowników RP,
29) Związkiem Sadowników Polskich,
30) Towarzystwem Rozwoju Sadów Karłowych,
31) Polskim Związkiem Ogrodniczym,
32) Polską Izbą Ogrodniczą,

30
33) Krajową). Płatność ta poprawi zatem sytuację ekonomiczną tych gospodarstw i przyczyni
się do ograniczenia trudności ekonomicznych, które mają rolnicy w regionach wybranych do
wsparcia.
Ponadto projektowane całkowite odłączenie płatności od produkcji w tzw.
„Sektorze
I” (grupa upraw podstawowych), zakładające zniesienie obowiązku uprawy
wybranych gatunków roślin, przyczyni się do poprawy warunków gospodarowania zarówno
producentów w sektorach objętych dotychczas wsparciem w Sektorze I, tj. przede wszystkim
zboża (zwiększony udział w przychodach składnika niezależnego od produkcji), jak również
rolników prowadzących uprawy objęte jedynie jednolitą płatnością obszarową (korzystniejsze
wsparcie w przypadku zaniechania uprawy).

Dopuszczenie do krajowych płatności uzupełniających gruntów dotychczas
nieobjętych tym wsparciem zwiększa ryzyko przekroczenia tzw. „powierzchni referencyjnej”

1) Europejska Jednostka Wielkości – przedstawia ekonomiczną wielkość gospodarstwa obliczoną na podstawie
standardowych nadwyżek bezpośrednich (1 ESU = 1 200 euro).

34
i w efekcie redukcji stawki tej płatności. Przewiduje się jednak, że przy zachowaniu
całkowitego wsparcia w tym sektorze na maksymalnym dopuszczalnym poziomie ewentualne
obniżenie stawki płatności zostanie zrównoważone przez:
1) możliwy wzrost cen zbóż w kraju,
2) zwiększenie dochodów tych rolników, którzy produkowaliby po kosztach
przewyższających wartość rynkową zbóż (nie muszą produkować tylko po to, aby
uzyskać płatność),
3) możliwe zwiększenie skłonności sektora przetwórstwa (w tym biopaliw) do stosowania
zachęt cenowych (i dzięki umowom na dostawy) w celu zapewnienia pewności dostaw
(taki efekt cenowy jest obserwowany w sektorze tytoniowym w reakcji na oddzielenie
wprowadzone w 2007 r.).
Należy jednocześnie zaznaczyć, że wskazany możliwy efekt wzrostu cen zbóż jest
warunkowy i dotyczy jedynie sytuacji, w której ewentualny spadek produkcji (o ile w ogóle
nastąpi) spowodowałby przejście Polski z pozycji eksportera na pozycję importera netto.
W świetle ostatnich trendów w zakresie wydajności produkcji zbóż (wzrost plonów – zbiory
z 2009 r. mimo nie najlepszych warunków pogodowych osiągnęły poziom ok. 29,8 mln ton,
tj. o 7,8 % więcej od zbiorów z), a także w zakresie zużycia krajowego (spadek w
związku z ograniczeniem pogłowia trzody chlewnej – w końcu lipca 2009 r. pogłowie trzody
chlewnej wynosiło 14.278,6 tys. sztuk i było o 1.146,7 tys. sztuk, tj. o 7,4 % niższe od stanu
notowanego w analogicznym okresie), taki scenariusz jest mało realny.

Spadek produkcji zbóż i tym samym jego wpływ na ewentualny wzrost ceny jest także
mało realny z uwagi na koszty, jakie będą związane z utrzymaniem w dobrej kulturze rolnej
gruntów, na których nie jest prowadzona uprawa roślin – niekoniecznie bardzo dużo
mniejszych od tych ponoszonych w produkcji zbóż.
Warto również podkreślić, że nie przewiduje się, aby ewentualny efekt wzrostu cen
zbóż mógł powodować skutki odczuwalne przez konsumentów końcowych produktów
żywnościowych. Zboża mają stosunkowo mały udział w wartości towarowej produkcji rolnej
(dla 2008 r. wynosił on 14 % – wartość zbóż 7 870 mln zł, towarowa produkcja rolnicza
56 335 mln z), a produkcja rolna w wartości końcowych produktów żywnościowych na
poziomie sprzedaży detalicznej w Polsce stanowi mniej niż 20 %, a zatem ewentualny wzrost
cen zbóż np. o 5 % mógłby powodować co najwyżej 1 % wzrost cen gotowych produktów

2) Informacja sygnalna „Wynikowy szacunek produkcji głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych
w 2009 r.” (Wyniki wstępne), GUS, 2009 r.
3) „Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej województw”, nr 3/2009, GUS, 2009 r.
4) „Mały rocznik statystyczny Polski”, GUS, 2009 r.

35
żywnościowych. Warto jednak zauważyć, że w Polsce istnieje coraz mniejszy związek
między zmianami cen produktów rolnych a cenami detalicznymi żywności – w 2009 r. mimo
kilkuprocentowego spadku cen surowców rolnych ceny detaliczne żywności wzrosły.
Ponadto przewiduje się, że ewentualne wystąpienie opisywanych skutków miałoby
charakter przejściowy. Wzrost cen zbóż spowodowałby bowiem również wzrost
zainteresowania tą uprawą, a w konsekwencji zwiększenie podaży tego produktu.

6. Wpływ aktu normatywnego na sytuację i rozwój regionalny
Wejście w życie projektowanej ustawy korzystnie wpłynie na rozwój regionalny,
ponieważ będzie przeciwdziałać spadkowi dochodów polskich rolników w regionach
objętych wsparciem specjalnym.

02_03zb

36
TABELA ZBIE NO CI
dotycząca przepisów Unii Europejskiej wdrażanych projektowaną ustawą o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia
bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw

TYTUŁ PROJEKTU:
Ustawa o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz
niektórych innych ustaw.
TYTUŁ WDRA ANEGO AKTU
•
Rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne
PRAWNEGO / WDRA ANYCH AKTÓW
zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i
PRAWNYCH 1):
ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniającego rozporządzenia (WE)
nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr
1782/2003 (Dz. Urz. UE L 30 z 31.01.2009, str. 16, z późn. zm.)

•
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1120/2009 z dnia 29 października 2009 r. ustanawiającego
szczegółowe zasady wdrażania systemu płatności jednolitej przewidzianego w tytule III
rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia
bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia
dla rolników (Dz. Urz. UE L 316 z 2.12.2009, str. 1)

•
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1121/2009 z dnia 29 października 2009 r. ustanawiające
szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 w odniesieniu do
systemów wsparcia dla rolników, ustanowionych w jego tytułach IV i V (Dz. Urz. UE L 316 z
2.12.2009, str. 27)

•
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego
szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady
wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach
systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz
wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej
zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. UE L 316 z
2.12.2009, str. 65)
--------------------------------------------------------------------
---------------
---------------
------------------------------------------------------------------------------------
PRZEPISY UNII EUROPEJSKIEJ 2)
rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009
Jedn. red.
3)
Treść przepisu UE
Koniecz -
Jedn.
Treść przepisu/ów projektu (*)
ność
red. (*)
wdro e
ż nia
T / N