Rządowy projekt ustawy o rybołówstwie

Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 4, t. 1, str. 222) (art. 10 ust. 1 pkt 2 projektu);
2) potwierdzania dokumentu stwierdzającego spełnienie warunków określonych w art. 8 lit. d i f
rozporządzenia nr 1438/2003, w przypadku gdy zmiana wpisu w rejestrze dotyczy zwiększenia
pojemności brutto statku rybackiego o długości całkowitej co najmniej 15 m, w wyniku
przeprowadzenia prac modernizacyjnych na tym statku zgodnie z art. 11 ust. 5 rozporządzenia
nr 2371/2002 (art. 20 ust. 3 pkt 3 projektu).
Ponadto,
wynikające z przepisów rozporządzenia nr 1281/2005 oraz rozporządzenia
nr 2371/2002 ścisłe powiązanie zdolności połowowej z wpisem statku do rejestru oraz z licencją
połowową, która jest wydawana zgodnie z art. 23 projektu ustawy właścicielowi statku
rybackiego i na statek rybacki wpisany do rejestru, w dniu dokonywania tego wpisu, uzasadnia
rezygnację z wydawanego obecnie zaświadczenia o wpisie statku do rejestru. W konsekwencji
licencja połowowa potwierdza wpis statku rybackiego do rejestru. Ponadto możliwe jest
wydanie, na wniosek właściciela statku rybackiego, zaświadczenia dotyczącego statku wpisanego
do rejestru na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.
Projektowana ustawa określa jako dokumenty, których wydanie jest niezbędne do
wykonywania rybołówstwa, poza licencją połowową:
1) specjalne zezwolenia połowowe uprawniające do dokonywania połowów w obszarach
morskich Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza tymi obszarami;
2) zezwolenie na prowadzenie skupu lub przetwórstwa organizmów morskich w obszarach
morskich Rzeczypospolitej Polskiej;
3) pozwolenie na prowadzenie połowów w celach badań naukowych i prac rozwojowych.
4) pozwolenie na prowadzenie połowów w celu kształcenia;
5) pozwolenie na połowy w celach sportowo-rekreacyjnych;
6) zezwolenie na prowadzenie chowu lub hodowli ryb i innych organizmów albo zarybiania
wód w obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej,
7)
zezwolenie na wprowadzanie gatunków obcych lub przenoszenie gatunków
niewystępujących miejscowo w obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej.

10


Ponadto w stosunku do osób fizycznych prowadzących połowy w celach sportowo-
-rekreacyjnych przewiduje się – w miejsce wydawanych na podstawie obecnie obowiązującej
ustawy sportowych zezwoleń połowowych – jedynie wnoszenie opłaty w określonej wysokości.
W odniesieniu do prowadzenia połowów w celach sportowo-rekreacyjnych w projekcie ustawy
w

miejsce wydawanych, zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą, sportowych zezwoleń
połowowych, wprowadzono pozwolenia na połowy w celach sportowo-rekreacyjnych. Takie
rozwiązanie powoduje, że w projekcie ustawy wyraźnie rozdzielone są zezwolenia (wydawane,
w przypadku gdy dana działalność odnosi się do działalności gospodarczej) od pozwoleń
(wydawanych w przypadku pozostałych działań, niezwiązanych z działalnością gospodarczą),
a jednocześnie zapewnia spójność stosowanej terminologii.
W odniesieniu do specjalnych zezwoleń połowowych projektowana ustawa przewiduje
wydawanie tych zezwoleń nie tylko na dany rok kalendarzowy, ale także na czas określony od
6 do maksymalnie 12 miesięcy – w przypadku prowadzenia połowów poza obszarami morskimi
Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z postanowieniami umów i porozumień międzynarodowych.
Sezon połowowy bowiem w niektórych organizacjach międzynarodowych nie zawsze
rozpoczyna się wraz z rozpoczęciem roku kalendarzowego, co powoduje potrzebę wydawania
licencji obowiązujących w innych okresach.
W projekcie ustawy przewiduje się rozszerzenie możliwości przekazywania i dokonywania
wymian indywidualnych kwot połowowych określonych w specjalnych zezwoleniach
połowowych. W art. 35 projekt ustawy powtarza uregulowania obecnie obowiązującej ustawy,
zaś art. 36 projektu przewiduje możliwość dokonywania przez uznane organizacje producentów
przekazania lub wymiany kwot połowowych gatunków organizmów morskich określonych jako
indywidualne kwoty połowowe armatorów będących członkami tych organizacji.
Powyższe rozwiązanie pozwoli na bardziej efektywne wykorzystywanie kwot połowowych
oraz pośrednio włączy organizacje producentów do zarządzania kwotami połowowymi, co
przyczyni się do lepszego planowania połowów określonych gatunków organizmów morskich,
tak, aby w perspektywie okresu, na jaki są wydawane specjalne zezwolenia połowowe,
prowadzone połowy odpowiadały na zapotrzebowanie rynku, co w konsekwencji powinno
pozytywnie wpływać na stabilizowanie się cen produktów rybnych. Jednocześnie w art. 37
projektu ustawy zastrzeżono, że zarówno przekazania, jak i wymiany kwot połowowych, nie
11


zmieniają historycznej bazy połowowej armatorów statków rybackich. Podyktowane jest to
faktem, iż uznane organizacje producentów, planując połowy, będą brały pod uwagę możliwości
techniczne statków rybackich poszczególnych armatorów oraz sprzęt połowowy, jakim
dysponują, tak aby statki rybackie mogły prowadzić połowy takich gatunków ryb, do których
poławiania są odpowiednio przystosowane (odpowiednio połowy ryb dennych i pelagicznych).
Kolejna zmiana proponowana w projekcie ustawy w stosunku do obecnie obowiązującej
ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie dotyczy sposobu dokonywania podziału
niewykorzystanych kwot połowowych.
W odniesieniu do art. 21 obecnie obowiązującej ustawy o rybołówstwie, stanowiącego, że
kwoty połowowe niewykorzystane po wydaniu decyzji, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1
i art. 20 tej ustawy (to jest po zawieszeniu lub cofnięciu licencji połowowej oraz czasowym
zakazie połowów), minister właściwy do spraw rybołówstwa może rozdzielić po zasięgnięciu
opinii organizacji społeczno-zawodowych rybaków, stwierdzić należy, iż regulacja taka okazała
się niewystarczająca, ponieważ odnosi się ona tylko do kwot, jakie pozostały z powodu
zawieszenia specjalnego zezwolenia połowowego. Proponowana w projekcie zmiana obejmuje
również kwoty połowowe, niewykorzystane z powodu wycofania statku rybackiego
z wykonywania rybołówstwa morskiego. W projekcie ustawy przewiduje się objęcie tą regulacją
również kwot połowowych uzyskanych w wyniku wymiany dokonanej z innym państwem
członkowskim Unii Europejskiej, zgodnie z art. 20 ust. 5 rozporządzenia nr 2371/2002.
Ponadto określono tryb przyznawania tych kwot, obejmujący podawanie przez ministra
właściwego do spraw rybołówstwa do publicznej wiadomości informacji o ich wielkości oraz
o terminie składania wniosków o zmianę specjalnego zezwolenia połowowego. Zakłada się, że
podział będzie dotyczył wszystkich armatorów statków rybackich, którzy złożą wnioski
w

terminie, a kwota połowowa będzie podzielona w
równych częściach pomiędzy
wnioskodawców.
Projekt ustawy przewiduje zmiany w stosunku do obecnie obowiązującej ustawy
w procedurze wydawania pozwoleń na połowy w celach sportowo-rekreacyjnych, choć organem
właściwym do ich wydawania pozostają okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego.
W obecnym stanie prawnym sportowe zezwolenie połowowe jest decyzją administracyjną,
wydawaną przez okręgowego inspektora rybołówstwa morskiego. Takie rozwiązanie w praktyce
12


nastręcza jednak istotne trudności zarówno po stronie administracji, jak i osób ubiegających się
o wydanie zezwolenia. Dlatego też projekt ustawy przewiduje utrzymanie pozwoleń na połowy
w celach sportowo-rekreacyjnych (w obecnie obowiązującej ustawie sportowe zezwolenia
połowowe) jedynie w przypadku, gdy są one wydawane armatorom i organizatorom zawodów
sportowych, a w przypadku osób fizycznych, dla których ta działalność nie wiąże się z ich
działalnością zarobkową, wnoszenie odpowiedniej opłaty uprawniającej te osoby do prowadzenia
połowów w celach sportowo-rekreacyjnych przez określony okres. Projektowane rozwiązanie
nakłada na te osoby obowiązek posiadania, podczas dokonywania tych połowów, dowodu
potwierdzającego wniesienie tej opłaty.
Takie uproszczenie procedury odpowiada oczekiwaniom osób fizycznych prowadzących
połowy w celach sportowo-rekreacyjnych, dla których – ze względu na specyfikę i godziny pracy
inspektorów – uzyskanie zezwolenia stanowiło trudność, a także, w pewnym stopniu, powinno
wpływać korzystnie na poprawę efektywności czasu pracy inspektorów w odniesieniu do nadzoru
nad wykonywaniem rybołówstwa.
Projekt ustawy wprowadza również zmianę organu właściwego w sprawach wydawania
pozwoleń na połowy organizmów morskich w polskich obszarach morskich przez jednostki
badawczo-rozwojowe, szkoły wyższe i wyższe szkoły zawodowe kształcące w zakresie
rybołówstwa morskiego oraz szkoły ponadgimnazjalne kształcące w zakresie rybołówstwa
morskiego w celach prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych albo w celu kształcenia.
Obowiązujące dotychczas przepisy wskazują, jako organ właściwy, okręgowych
inspektorów rybołówstwa morskiego właściwych ze względu na port macierzysty statku.
W celu usystematyzowania i ujednolicenia przepisów zaproponowano, analogicznie do
art. 32a ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej
i administracji morskiej, zgodnie z którym właściwy do wydawania zezwoleń na prowadzenie
badań obejmujących żywe zasoby morza jest minister właściwy do spraw rybołówstwa, aby
pozwolenie na połowy w celach prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych prowadzone
przez polskie podmioty również było wydawane przez ministra właściwego do spraw
rybołówstwa.
Mając na uwadze rozporządzenie Rady (WE) nr 708/2007 z dnia 11 czerwca 2007 r.
w sprawie wykorzystania w akwakulturze gatunków obcych i niewystępujących miejscowo
13


(Dz. Urz. UE L 168 z 28.06.2007, str. 1), należało wprowadzić w projekcie ustawy przepis
określający organ właściwy do wydania zezwolenia na wprowadzanie w polskich obszarach
morskich gatunków obcych lub przemieszczanie gatunków niewystępujących miejscowo.
W art. 53 ust. 1 projektu ustawy przewidziano, że organem tym będzie minister właściwy do
spraw rybołówstwa.
W art. 54 ust. 1 projektowana ustawa wprowadza obowiązek zgłaszania – w przypadku
gdy przepisy Unii Europejskiej dotyczące Wspólnej Polityki Rybackiej lub przepisy umów lub
porozumień międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, wprowadzają
obowiązki w zakresie monitorowania lub kontroli połowu określonych gatunków organizmów
morskich – dokonania połowu takiego gatunku do okręgowego inspektora rybołówstwa
morskiego właściwego ze względu na port macierzysty statku rybackiego, najpóźniej w czasie
dokonywania wyładunku organizmów morskich złowionych przy użyciu tego statku rybackiego.
Chodzi tutaj przede wszystkim o dokonanie połowów morświnów (Phocoena phocoena).
Projektowana ustawa określa również zadania Centrum Monitorowania Rybołówstwa
(CMR), które działa w ramach urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw
rybołówstwa, na podstawie rozporządzenia Rady (EWG) nr 2847/93 z 12 października 1993 r.
ustanawiającego system kontroli mający zastosowanie do wspólnej polityki rybołówstwa
(Dz. Urz. WE L 261 z 20.10.1993, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 4, t. 2,
str. 70), w brzmieniu nadanym rozporządzeniem Rady (WE) nr 686/97 z dnia 14 kwietnia 1997 r.
(Dz. Urz. WE L 102 z 19.04.1997, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 4, t. 3,
str. 150). Głównymi celami funkcjonowania CMR jest obsługa satelitarnego systemu
monitorowania pozycji statków rybackich (VMS) oraz wprowadzanie do systemu
informatycznego (System Informacji Rybołówstwa Morskiego – SIRM) danych o połowach,
wyładunkach i sprzedaży produktów rybnych. W oparciu o wprowadzone przez pracowników
CMR dane do SIRM, rozliczany jest stopień wykorzystania kwot połowowych, opracowywane są
obligatoryjne okresowe raporty o połowach dla instytucji polskich, wspólnotowych i organizacji
międzynarodowych. W projekcie ustawy przewiduje się rozszerzenie zakresu obowiązków CMR
o przyjmowanie, rejestrowanie i archiwizowanie danych zawartych w dzienniku połowowym
oraz w deklaracji wyładunkowo-przeładunkowej i dokumentach sprzedaży przekazywanych
zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1966/2006 z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie
elektronicznej rejestracji i raportowania działalności połowowej oraz w sprawie środków
14