Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo lotnicze

3.5.3 Piloci
państwowych statków powietrznych uczestniczą w pokazie lotniczym organizowanym przez podmiot cy-
wilny, na podstawie decyzji uprawnionego przełożonego, w którego dyspozycji znajduje się statek.

3.5.4 Piloci, o których mowa w pkt 3.5.3 obowiązani są do przestrzegania warunków bezpieczeństwa ustalonych przez
dyrektora pokazu i zatwierdzonych przez Prezesa Urzędu w wydanym zezwoleniu.

3.6 PLANOWANIE IMPREZY POŁĄCZONEJ Z PUBLICZNYM POKAZEM LOTNICZYM.

Organizator imprezy i dyrektor pokazu podczas planowania przedsięwzięcia połączonego z pokazem lotniczym obowią-
zani są uwzględnić w szczególności:

a) miejsce przeprowadzenia i sposób zarządzania przedsięwzięciem, w tym ocenę:

- lotniska, lądowiska lub innego obiektu,
- możliwości wyznaczenia terenów dla publiczności, parkingów samochodowych oraz organizacji systemu infor-
mowania widzów,
- płaszczyzn postoju i manewrowania statków powietrznych uczestniczących w treningach, w pokazie i wystawie
statycznej, przewożących gości,,
- usytuowania linii i strefy pokazów,
- potrzeby wykonywania lotów statków powietrznych nad obszarem wydzielonym dla publiczności,
- minimalnych wysokości lotów różnych typów statków powietrznch,
- ograniczeń maksymalnych prędkości statków powietrznych,
- minimalnych warunków atmosferycznych prowadzenia treningów i pokazów,
- systemu łączności lotniczej oraz używanych częstotliwości,
- systemu bezpieczeństwa naziemnego,
- zasad prowadzenia odpraw personelu lotniczego,
- metod kontroli dokumentów personelu lotniczego,
- programu pokazów,
- zasad wykonywania lokalnych lotów widokowych,
- zasad udziału skoczków spadochronowych,
- zasad pokazu modeli latających,
- zasad udziału balonów wolnych,

b) zasady i sposoby współpracy z Prezesem Urzędu, instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, władzami pań-
stwowymi i lokalnymi oraz jednostkami systemów ratownictwa i bezpieczeństwa publicznego, w zakresie:

- zawiadomienia o zamiarze organizacji przedmiotowego przedsięwzięcia ze wskazaniem proponowanych sposobów
współpracy i komunikacji,
- opracowania harmonogramu współpracy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa publicznego podczas trwania po-
kazu.

Rozdział 4

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE POKAZAMI

4.1 OCENA MIEJSCA POKAZU


8
4.1.1 Podczas oceny przydatności lotniska lub lądowiska albo innego miejsca do organizacji pokazu lotniczego lub im-
prezy lotniczej dyrektor pokazu, w odniesieniu do typów statków powietrznych planowanych do udziału, w szczególności
powinien uwzględnić następujące czynniki:

a) własności nawierzchni przeznaczonych do kołowania, startu i lądowania
b) dostępne i wymagane parametry startu i lądowania,
c) wysokość i odległość przeszkód terenowych i urbanistycznych sąsiadujących z lotniskiem lub lądowiskiem oraz ich
wpływu na procedury startu i lądowania oraz pokazu,
d) odległość terenów zurbanizowanych oraz aglomeracji miejskich, w obrębie których znajdują się szkoły, szpitale, z
wyjątkiem realizacji procedur startu oraz lądowania objętych ograniczeniami ruchu lotniczego, określonych w od-
rębnych przepisach,
e) obecność miejsc chronionych przed nadmiernym hałasem,
f) odległość stref zakazanych, niebezpiecznych i ograniczonych dla ruchu lotniczego, przestrzeni kontrolowanych, lot-
nisk, lądowisk i innych miejsc działalności lotniczej,
g) dostępność oraz stan techniczny dróg dojazdowych dla pojazdów służb ratowniczych i porządku publicznego – sto-
sownie do wielkości planowanej imprezy.

4.1.2 Dyrektor pokazu obowiązany jest do określenia minimalnych wysokości lotu nad terenami, o których mowa w pkt:
4.1.1 lit. d – f. Szczegóły ograniczeń powinny zostać opublikowane w polecenia operacyjnych organizowanej imprezy, o
których mowa w pkt. 4.10.2.

4.1.3 Organizator imprezy zobowiązany jest do wydania zakazu sprzedaży balonów – zabawek wypełnionych gazami
lżejszymi od powietrza, na terenie przewidzianym dla publiczności, ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa statków
powietrznych uczestniczących w treningach i pokazach.



4.2 TERENY DLA WIDZÓW, PARKINGI SAMOCHODOWE ORAZ
SYSTEM INFORMOWANIA PUBLICZNO CI

4.2.1 Dyrektor pokazu obowiązany jest do wyznaczenia terenów lub płaszczyzn dla publiczności oraz parkingów samo-
chodowych z uwzględnieniem planowanej działalności lotniczej. adna z wyznaczonych przestrzeni, dostępna dla pu-
bliczności nie powinna być wyznaczona w odległości, od linii pokazów, mniejszej niż ta, o której mowa w pkt 4.4.12.

4.2.2 Tereny lub płaszczyzny dla publiczności oraz parkingi samochodowe muszą zostać usytuowane w sposób nieogra-
niczający możliwości manewrów naziemnych statków powietrznych uczestniczących w imprezie lotniczej.

4.2.3 W przypadku konieczności wyznaczenia terenów lub płaszczyzn parkingowych dla samochodów i statków po-
wietrznych nie uczestniczących w pokazach - poza linią pokazów (w strefie pokazów) dyrektor pokazu nie może zezwolić
publiczności na dostęp do tych płaszczyzn podczas trwania pokazów.

4.2.4 Organizator imprezy musi zapewnić słyszalność systemu informowania wzdłuż całej granicy terenów dla widzów.

4.2.5 Stanowisko informacyjne imprezy musi być usytuowane w sposób umożliwiający szybkie dostarczenie ważnych
wiadomości i komunikatów kryzysowych oraz natychmiastowe przekazanie ich do wiadomości publicznej.

4.2.6 Treści komunikatów kryzysowych dotyczące najistotniejszych zagrożeń mogących wystąpić podczas imprezy,
powinny znajdować się na stanowisku informacyjnym podczas jej trwania.

4.3 PARKOWANIE ORAZ MANEWROWANIE NAZIEMNE STATKÓW POWIETRZNYCH

4.3.1 Statki powietrzne biorące udział w treningu i pokazie muszą być ustawione na płaszczyznach, niedostępnych dla
publiczności, oddzielonych od płaszczyzn przeznaczonych do ekspozycji oraz innych statków nie biorących udziału w
pokazach.

4.3.2 Dopuszcza się na udział w pokazie lotniczym statku powietrznego uczestniczącego w wystawie statycznej sprzętu
lotniczego po przeholowaniu, na płaszczyznę manewrową niedostępną dla publiczności, przed uruchomieniem zespołu
lub zespołów napędowych.

4.3.3 Podczas holowania statku powietrznego organizator imprezy obowiązany jest do zapewnienia bezpieczeństwa pu-
bliczności i przestrzegania separacji, o której mowa w pkt 4.3.7 i 4.3.8.

9
4.3.4 Zabrania się manewrowania statkiem powietrznym uczestniczącym w wystawie statycznej sprzętu lotniczego z
wykorzystaniem autonomicznego zespołu lub zespołów napędowych.


4.3.5 Płaszczyzna przygotowania statku powietrznego powinna być chroniona w sposób uniemożliwiający wtargnięcie
osób nieupoważnionych.

4.3.6 Tereny lub płaszczyzny dla publiczności oraz parkingi samochodowe powinny zostać usytuowane w odległości od
dróg kołowania i pasów startowych zapewniającej separację nie mniejszą niż 10 metrów od najbliższej części poruszają-
cego sie statku powietrznego.

4.3.7 Odległość, o której mowa w pkt. 4.3.7, powinna być zwiększona do minimum 15 metrów w przypadku udziału w
imprezie lub pokazie samolotów odrzutowych lub śmigłowców.

4.3.8 Zabrania się osobom nieupoważnionym zbliżania do wyznaczonego miejsca tankowania paliwa lub uzupełniania
gazów technicznych statków powietrznych, na odległość mniejszą niż 50 metrów.

4.3.9 Powierzchnie lotniska lub lądowiska, na których manewrują statki powietrzne uczestniczące w pokazie oddziela
się od terenów przeznaczonych dla publiczności przy pomocy barier, przez cały czas trwania imprezy.


4.3.10 Personel latający i pasażerowie statków powietrznych nie biorący udziału w imprezie, podczas trwania treningu i
pokazu, obowiązani są przebywać na terenie przeznaczonym dla widzów.

4.3.11 W przypadku wyznaczenia płaszczyzny postoju statków powietrznych nie biorących udziału w imprezie, w odle-
głości większej niż 1000 metrów od terenów dla widzów, organizator imprezy ustala metodę transportu, z zachowaniem
ciągłej łączności z dyrektorem pokazu oraz powiadamia o tym zainteresowanych.

4.3.12 Zabrania się palenia tytoniu oraz przebywania z otwartym ogniem w odległości mniejszej niż 15 metrów od stat-
ków powietrznych znajdujących się na terenie wystawy statycznej sprzętu lotniczego oraz ekspozycji statków powietrz-
nych.

4.3.13 Granica terenów dla widzów nie może być wyznaczona bliżej niż 100 metrów od linii centralnej drogi startowej,
używanej do startów i lądowań, statków powietrznych uczestniczących w imprezie lub pokazie.

4.3.14 Dyrektor pokazów może wystąpić do Prezesa Urzędu o zmniejszenie tej odległości, w sytuacji, kiedy warunki geo-
graficzne, topograficzne i układ lotniska lub lądowiska uniemożliwiają spełnienie przedmiotowego wymogu.


4.3.15 Zabrania się wykonywania startów i lądowań statków powietrznych w trakcie realizacji pokazu przez inny statek
powietrzny.

4.4 LINIA POKAZU

4.4.1 Statki powietrzne realizują programy lotów pokazowych w odniesieniu do wyznaczonej linii pokazu. Na lotniskach
wyposażonych w sztucznie utwardzone drogi startowe linię pokazu wyznacza się równolegle do krawędzi jednej z tych
dróg.

4.4.2 Na lotniskach, lądowiskach lub terenach, nad którymi wykonywane będą pokazy inne niż określone w pkt 4.4.1
linię pokazu należy wyznaczyć równolegle do charakterystycznych obiektów terenowych w sposób widoczny dla załóg
uczestniczących w pokazach.



4.4.3 W przypadku, o którym mowa w pkt 4.4.2 do wyznaczenia linii pokazu należy wykorzystać jaskrawo kolorowe
figury przestrzenne, płótna lub linie malowane bezpośrednio na nawierzchni lotniska lub lądowiska.

4.4.4 Dyrektor pokazu obowiązany jest dokonać oceny linii pokazu w zakresie prawidłowości jej wytyczenia oraz wi-
doczności z powietrza.

4.4.5 Decyzję o wyznaczeniu jednej lub więcej linii treningów i pokazów, podejmuje dyrektor pokazu stosownie do typu
statków powietrznych i rodzajów lotów wykonywanych w ramach pokazów.

10
4.4.6 Jeżeli loty pokazowe wykonywane są nad powierzchnią wody linia lub linie pokazu wyznacza się przy pomocy
dużych, dobrze widocznych boi lub łodzi.

4.4.7 Dyrektor pokazu powinien, w sposób widoczny dla załóg, wyznaczyć centralny punkt pokazów, jeżeli nie jest on
wyznaczony przez charakterystyczny obiekt terenowy.

4.4.8 Odległość pomiędzy linią pokazu, a granicą terenów dla widzów uzależniona jest od prędkości statków powietrz-
nych oraz rodzaju pokazu. Minimalne odległości określone zostały w tabeli nr 4.1.

4.4.9 Zakresy prędkości ujęte w tabeli nr 4.1 odnoszą się do chwilowej, maksymalnej prędkości podczas wykonywania
lotu w ramach pokazu.

4.4.10 W przypadku wykonywania lotów w ugrupowaniach odległość, o której mowa w tabeli 4.1 odnosi się do statku
powietrznego znajdującego się najbliżej publiczności.

4.4.11 W przypadku kiedy program pokazu pilotażu zespołowego przewidują przecinanie się torów lotów statków po-
wietrznych, minimalna odległość przecięcia torów nie może być mniejszej niż 450 m.

Tabela nr 4.1
Minimalne odległości separacji widzów.
Przeloty i akrobacja

Prędkość
Rodzaj pokazu
statku powietrznego (IAS)
(kt) (km/h)
przelot
akrobacja
< 100
< 180
100 m
150 m
100 – 200
180 – 360
100 m
150 m
200 - 300
360 – 540
150 m
200 m
> 300
> 540
200 m
230 m


4.4.12 Nie przekracza się linii pokazu w kierunku granicy terenów przewidzianych dla publiczności.

4.4.13 Pilot obowiązany jest planować pokaz tak, aby nie przekroczyć minimalnej odległości separacji od publiczności.
Podczas planowania należy uwzględnić prędkość i kierunek wiatru.

4.4.14 Pilotom samolotów z napędem śmigłowym oraz śmigłowców nie zezwala się na wykonywanie lotów w pobliżu
innych statków powietrznych, w odległości mogącej powodować zagrożenie ich bezpieczeństwa wywoływane strumie-
niem zaśmigłowym.

11

4.5 MINIMALNE WYSOKO CI LOTU

4.5.1 Podczas organizacji i prowadzenia pokazów Prezes Urzędu może wyrazić zgodę na przestrzeganie następujących
minimalnych wysokości lotu:

a) 30 m (100 ft) – podczas przelotów na stałej wysokości, z wyjątkiem śmigłowców manewrujących w zawisie,
b) 50 m (170 ft) – podczas zniżania w figurach akrobacji oraz wykonywania lotów odwróconych.

4.5.2 W przypadku wykonywania pokazów nad lotniskiem lub lądowiskiem wpisanym do rejestru lub ewidencji, Prezes
Urzędu może zezwolić na wykonywanie lotów z zachowaniem minimalnej wysokości lotu, określonej w indywidualnym
upoważnieniu pokazu.


4.5.3 Dyrektor pokazu obowiązany jest poinformować personel latający uczestniczący w pokazach o ustalonych mini-
malnych wysokościach lotów.

4.5.4 Załogi wojskowych statków powietrznych obowiązane są do przestrzegania ustalonych przez dyrektora pokazu
minimalnych wysokości lotu.

4.5.5 Podczas pokazu skoków spadochronowych każdy skoczek obowiązany jest kontrolować prawidłowość otwarcia
spadochronu na wysokości 600 m (2000 ft).


4.6 MAKSYMALNE PRĘDKO CI LOTU

4.6.1 Podczas wykonywania treningów i pokazów zabrania się wykonywania lotów z prędkościami większymi niż:

a) 0.9 liczby Macha lub,
b) 1100 km/h (600 kts).


4.7 MINIMALNE WARUNKI
ATMOSTERYCZNE

4.7.1 Dyrektor pokazu obowiązany jest określić i opublikować w poleceniu operacyjnym do wiadomości uczestników,
minimalne warunki atmosferyczne prowadzenia treningów i pokazów. Należy przestrzegać minimalnych warunków at-
mosferycznych określonych w tabeli nr 4.3.

4.7.2 Podczas ustalania minimalnych warunków atmosferycznych dyrektor pokazu obowiązany jest uwzględnić charak-
terystyki operacyjne statków powietrznych mających uczestniczyć w pokazie oraz ograniczenia wynikające z zezwoleń
pilotów.

4.7.3 Podczas organizacji i prowadzenia pokazów nad obszarami wodnymi, dyrektor pokazu zobowiązany jest uwzględ-
niać zjawiska atmosferyczne mające wpływ na widoczność horyzontu naturalnego.


12