Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe

W odniesieniu do zgody na przywóz do Polski z państwa członkowskiego
Unii Europejskiej odpadów promieniotwórczych w celu składowania nie-
zbędne jest określenie ścisłych wymogów, po spełnieniu których zgoda taka
może być wydana. W tym przypadku proponuje się, żeby były to wymogi
określone w art. 62c ust. 2 pkt 4 ustawy – Prawo atomowe, tzn. te same co
dla przywozu do Polski z państwa trzeciego odpadów promieniotwórczych
w celu składowania. Uzasadnienie do art. 1 pkt 14 projektu ustawy – pro-
jektowanego art. 62c ustawy – Prawo atomowe znajduje zastosowanie.
Proponowany przepis art. 62d ust. 3 ustawy – Prawo atomowe określa pod-
mioty właściwe do wystąpienia z wnioskiem o wydanie zgody. Wniosek ten
w każdym przypadku powinien być złożony za pośrednictwem właściwej
władzy danego państwa, z którego pochodzi podmiot występujący z wnio-
skiem. Przepis dokonuje wdrożenia do prawa polskiego postanowień art. 7
ust. 1, art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2 oraz art. 15 ust. 2 lit. b dyrektywy
2006/117/EURATOM.
Stosownie do projektowanego art. 62d ust. 4 ustawy – Prawo atomowe Pre-
zes Państwowej Agencji Atomistyki będzie mógł uzależnić wydanie zgody
od spełnienia dodatkowych warunków, ale nie będą one mogły być ostrzej-
sze niż określone dla przemieszczeń odpadów promieniotwórczych i wypa-
lonego paliwa jądrowego wewnątrz Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis jest
zgodny z art. 9 ust. 3 akapit 2 dyrektywy 2006/117/EURATOM. Ewentualna
odmowa wydania zgody albo uzależnienie jej wydania od spełnienia dodat-
kowych warunków będzie wymagało uzasadnienia opartego na przepisach
prawa (ust. 5 art. 62d ustawy – Prawo atomowe – wdrożenie art. 9 ust. 3
akapit 1 dyrektywy 2006/117/EURATOM.
24. Art. 1 pkt 14 projektu – projektowany art. 62e ustawy – Prawo atomowe.
Przepis art. 62e ust. 1 ustawy – Prawo atomowe formułuje zakazy dotyczą-
ce wywozu odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego
z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten dokonuje wdrożenia do
prawa polskiego postanowień art. 16 dyrektywy 2006/117/EURATOM. Prze-
pis art. 62e ust. 2 ustawy – Prawo atomowe formułuje zakaz przywozu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wypalonego paliwa jądrowego w celu

20
składowania, jako szczególnie niebezpiecznego i szczególnie kłopotliwego.
Istnieje potrzeba ustawowego zagwarantowania, że Rzeczpospolita Polska
nie stanie się docelowym miejscem przeznaczenia dla wypalonego paliwa
jądrowego przywożonego z zagranicy. Zgodnie z pkt 7 preambuły do dyrek-
tywy 2006/117/EURATOM żaden przepis przedmiotowej dyrektywy nie po-
winien oznaczać, że państwo członkowskie przeznaczenia ma obowiązek
przyjmować przemieszczane odpady promieniotwórcze i wypalone paliwo
jądrowe przeznaczone do końcowego przetwarzania lub składowania, z wy-
jątkiem przemieszczeń zwrotnych. Projektowany zakaz wynikający z art. 62e
ust. 2 ustawy – Prawo atomowe nie narusza więc postanowień dyrektywy.
Dopuszczalny będzie jedynie przywóz w celu składowania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej wypalonego paliwa jądrowego pochodzącego
z Polski, wywiezionego za granicę w celu przerobu (projektowany art. 62g
ustawy – Prawo atomowe). Zarówno Rzeczpospolita Polska jak i Wspólnota
Euratom są stronami Wspólnej konwencji bezpieczeństwa w postępowaniu
z wypalonym paliwem jądrowym i bezpieczeństwa w postępowaniu z odpa-
dami promieniotwórczymi, sporządzonej w Wiedniu dnia 5 września 1997 r.
(Dz. U. z 2002 r. Nr 202, poz. 1704). Stosownie do art. 27 lit. iii Konwencji
Umawiająca się Strona, będąca państwem przeznaczenia, wyraża zgodę na
ruch transgraniczny tylko w tym przypadku, kiedy dysponuje środkami admi-
nistracyjnymi i technicznymi oraz strukturą nadzoru, niezbędnymi dla zgod-
nego z Konwencją postępowania z wypalonym paliwem lub odpadami pro-
mieniotwórczymi. Rzeczpospolita Polska nie posiada technicznych możliwo-
ści składowania wypalonego paliwa jądrowego pochodzącego z zagranicy.
25. Art. 1 pkt 14 projektu – projektowany art. 62f ustawy – Prawo atomowe.
Jak stanowi projektowany art. 62f ust. 1 ustawy – Prawo atomowe do czyn-
ności związanych z postępowaniem o wydanie zezwolenia lub zgody na
przywóz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wywóz z terytorium Rze-
czypospolitej Polskiej i tranzyt przez to terytorium odpadów promieniotwór-
czych i wypalonego paliwa jądrowego, w szczególności do składania wnio-
sku, wydawania zezwolenia oraz zgody stosuje się dokument standardowy,
którego wzór określiła Komisja Europejska na postawie art. 17 ust. 2 dy-
rektywy. Projektowany przepis dokonuje wdrożenia do prawa polskiego

21
art. 17 ust. 1 i 2 przedmiotowej dyrektywy. Dyrektywa przewiduje, iż po-
szczególne czynności postępowania będą dokonywane przy użyciu specjal-
nego dokumentu, który zostanie opracowany i opublikowany przez Komisje
Europejską w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Z uwagi na fakt, iż
stosownie do art. 17 ust. 2 dyrektywy Komisja Europejska ma czas na opra-
cowanie dokumentu standardowego do dnia 25 grudnia 2008 r., a więc do
dnia, do którego dyrektywa powinna być wdrożona w życie w państwach
członkowskich Unii Europejskiej, istnieje konieczność odwołania się
w art. 62f ust. 1 ustawy – Prawo atomowe do podstawy prawnej opracowa-
nia i ogłoszenia dokumentu standardowego bez określenia jego konkretnego
adresu publikacyjnego.
Proponowany przepis art. 62f ust. 2 ustawy – Prawo atomowe dokonuje
wdrożenia do prawa polskiego postanowień art. 17 ust. 5 dyrektywy
2006/117/EURATOM.
26. Art. 1 pkt 14 projektu – projektowany art. 62g ustawy – Prawo atomowe.
Nie we wszystkich sytuacjach Prezes Państwowej Agencji Atomistyki będzie
uprawniony do odmowy wydania zezwolenia albo zgody na przeprowadze-
nie transgranicznego przemieszczenia odpadów promieniotwórczych i wypa-
lonego paliwa jądrowego. Nie będzie mógł odmówić zezwolenia albo zgody
w dwóch sytuacjach szczególnych wynikających z projektowanego art. 62g
ust. 1 i 2 ustawy – Prawo atomowe. Zakłada się, że jeżeli uprzednio Prezes
Państwowej Agencji Atomistyki wydał zezwolenie albo zgodę na przemiesz-
czenie określonych odpadów promieniotwórczych lub wypalonego paliwa ją-
drowego w celu przetworzenia lub przerobu nie może blokować przemiesz-
czenia zwrotnego produktów powstałych w wyniku przetworzenia lub prze-
robu. Przepis dokonuje wdrożenie do prawa polskiego postanowień art. 2,
art. 9 ust. 4 lit. a oraz art. 12 ust. 2 dyrektywy 2006/117/EURATOM. Także
stosownie do art. 27 lit. v Wspólnej konwencji bezpieczeństwa w postępo-
waniu z wypalonym paliwem jądrowym i bezpieczeństwa w postępowaniu
z odpadami promieniotwórczymi, sporządzonej w Wiedniu dnia 5 września
1997 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 202, poz. 1704) Umawiająca się Strona, będąca
państwem pochodzenia, podejmuje odpowiednie działania w celu umożli-

22
wienia ponownego przyjęcia na swoje terytorium przekazanych materiałów
w przypadku, gdy ruch transgraniczny nie może się odbyć w zgodzie z po-
stanowieniami niniejszego artykułu, chyba że można dokonać innych, gwa-
rantujących bezpieczeństwo ustaleń.
Podobnie nieuzasadniona byłaby odmowa wydania zezwolenia albo zgody
na przemieszczenie zwrotne odpadów promieniotwórczych lub wypalonego
paliwa jądrowego w sytuacji, gdy uprzednio wydano zezwolenie albo zgodę
na przemieszczenie, a następnie przemieszczenie zostało przerwane i nie
doszło do skutku. Taka odmowa byłaby niezgodna z postanowieniami art. 9
ust. 4 lit. b i art. 12 ust. 2 dyrektywy 2006/117/EURATOM.
27. Art. 1 pkt 14 projektu – projektowany art. 62h ustawy – Prawo atomowe.
Projektowany przepis art. 62h ustawy – Prawo atomowe formułuje upraw-
nienie Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki do przerwania przemiesz-
czenia odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego w sy-
tuacji stwierdzenia, ze zostały naruszone warunki przeprowadzania prze-
mieszczenia określone w przepisach prawa, zezwoleniu lub zgodzie. Prze-
pis ten dokonuje wdrożenia do prawa polskiego postanowień art. 12 ust. 1,
art. 13 ust. 5, art. 14 ust. 5 oraz art. 15 ust. 5 dyrektywy
2006/117/EURATOM. W proponowanym ust. 2 art. 62h ustawy – Prawo
atomowe zawarto obowiązek nałożony na Prezesa Państwowej Agencji
Atomistyki powiadomienia organów innych państw o podjętej decyzji prze-
rwania przemieszczenia, a w ust. 3 tego artykułu – konsekwencje przerwa-
nia przemieszczenia. Przepisy powyższe dokonują wdrożenia do prawa pol-
skiego postanowień art. 12 ust. 1 i 2, art. 13 ust. 5, art. 14 ust. 5 oraz art. 15
ust. 5 dyrektywy 2006/117/EURATOM.
28. Art. 1 pkt 14 projektu – projektowany art. 62i ustawy – Prawo atomowe.
Projektowany przepis art. 62i ustawy – Prawo atomowe wprowadza obowią-
zek niezwłocznego informowania przez Prezesa Państwowej Agencji Atomi-
styki Komendanta Głównego Straży Granicznej i ministra właściwego do
spraw finansów publicznych o każdym przypadku udzielenia zezwolenia al-
bo zgody na transgraniczne przemieszczenie odpadów promieniotwórczych
lub wypalonego paliwa jądrowego, a także o każdym przypadku podjęcia

23
decyzji o przerwaniu rozpoczętego przemieszczenia. Projektowany przepis
ma na celu zapewnienie właściwej kontroli organów Straży Granicznej i or-
ganów celnych nad transgranicznym przemieszczeniem odpadów promie-
niotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego.
29. Art. 1 pkt 14 projektu – projektowany art. 62j ustawy – Prawo atomowe.
Projektowany przepis art. 62j ustawy – Prawo atomowe zawiera upoważnie-
nie dla Rady Ministrów do określenia, w drodze rozporządzenia, trybu po-
stępowania w sprawie udzielania zezwolenia oraz zgody, dokumentów jakie
należy dołączyć do wniosku o wydanie zezwolenia oraz do wniosku o wyda-
nie zgody, czynności, jakich dopełniają podmioty zaangażowane w prze-
mieszczenie i Prezes Agencji po przeprowadzeniu przemieszczenia. Zdecy-
dowano się delegować do uregulowania aktem wykonawczym do ustawy
– Prawo atomowe sprawy o charakterze technicznym, nie mające pierwszo-
rzędnego znaczenia dla uregulowania kwestii transgranicznego przemiesz-
czania odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego. Po-
przez przepisy rozporządzenia zostaną wdrożone do prawa polskiego po-
stanowienia art. 7-9, art. 11, art. 13 ust. 2-4, art. 14 ust. 2-4 oraz art. 15
ust. 2-4 dyrektywy 2006/117/EURATOM.
30. Art. 1 pkt 15 projektu.
W związku z wprowadzeniem obowiązku posiadania odpowiednio zezwole-
nia, o którym mowa w art. 62c ust. 1 ustawy – Prawo atomowe albo zgody,
o której mowa w art. 62d ust. 1 ustawy – Prawo atomowe, na transgraniczne
przemieszczanie odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądro-
wego istnieje konieczność zapewnienia skutecznego sposobu egzekucji
przestrzegania tego obowiązku. Temu celowi służy nowelizacja art. 123
ust. 1 ustawy – Prawo atomowe określającego administracyjne kary pie-
niężne za naruszenie obowiązków wynikających z ustawy – Prawo atomo-
we.
31. Art. 1 pkt 16 projektu.
Dotychczas obowiązujący załącznik nr 2 do ustawy – Prawo atomowe okre-
śla poziomy progowe aktywności izotopów promieniotwórczych potrzebne
dla zdefiniowania źródeł niekontrolowanych (art. 3 pkt 55a ustawy – Prawo

24