Identyfikacja autora wpisu na portalu dyskusyjnym

Przeczytaj także: Czarny marketing? Jak chronić swoje dobra osobiste w Internecie?

W stanie faktycznym sprawy, Gmina udostępniła nieodpłatnie swój serwer internetowy, na którym uruchomiony został portal dyskusyjny. Skarżący umieścił anonimowo na tym portalu kontrowersyjny artykuł. Pod artykułem skarżącego inny anonimowy internauta umieścił wpis, w którym ujawnił imię i nazwisko skarżącego, jako autora artykułu oraz wskazał, że działa on społecznie w organizacji obywatelskiej. Ponadto, internauta w dość ostrych słowach wyraził swoją dezaprobatę dla działań podjętych przez skarżącego wskazując jednocześnie, że działania skarżącego są ewidentnym złamaniem prawa, za które skarżący powinien ponieść konsekwencje karne. Z uwagi na fakt, że wpis został zamieszczony z komputera, który był podłączony do bezprzewodowej sieci Wi-Fi funkcjonującej na terenie jednostki Gminy, skarżący pozwał Gminę. Wskazał przy tym, że bezprawność postępowania Gminy, która doprowadziła do naruszenia jego dóbr osobistych, polegała na niezabezpieczeniu przez Gminę dostępu do bezprzewodowej sieci Wi-Fi, co uniemożliwiło zidentyfikowanie internauty, który zamieścił wpis m.in. ujawniający imię i nazwisko skarżącego.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji, skarżący oparł swoje powództwo na przepisach kodeksu cywilnego dotyczących ochrony dóbr osobistych oraz zadośćuczynienia za ich naruszenie. Jednakże, w ocenie Sądu skarżący nie wykazał, że jego dobro osobiste zostało w rzeczywistości naruszone przez Gminę. Według Sądu pierwszej instancji Gmina jest dostawcą usług internetowych, który nie ma obowiązku weryfikowania treści wpisów zamieszczanych na portalu dyskusyjnym przy wykorzystaniu bezprzewodowej sieci Wi-Fi. Ponadto, Sąd wskazał, iż wpis umieszczony przez anonimowego internautę w odniesieniu do artykułu skarżącego nie naruszał jego dóbr osobistych. Niezadowolony z takiego wyroku, Skarżący odwołał się od powyższego wyroku. Sąd Apelacyjny podzielił jednak stanowisko Sądu pierwszej instancji wskazując, że Gmina nie była autorem wpisu, ani nie udostępniła anonimowej osobie swojego serwera konkretnie w celu umieszczenia wpisu odnoszącego się do artykułu skarżącego.

Skarżący konsekwentnie nie zgadzając się z oboma wyrokami, wniósł skargę kasacyjną do SN. W pierwszej kolejności SN odniósł się do kwestii naruszenia dóbr osobistych skarżącego. Po pierwsze SN przychylając się do stanowiska Sądu pierwszej instancji wskazał, że w rzeczywistości wypowiedzi publikowane na portalach dyskusyjnych odbiegają swoją formą i treścią od publikacji w innych środkach przekazu. Charakteryzują się one przy tym ostrzejszym językiem, gdyż najczęściej umieszczane są całkowicie anonimowo. Po drugie SN stwierdził, że skarżący udostępniając swoje materiały anonimowo na portalu dyskusyjnym powinien był wziąć pod uwagę możliwość ujawnienia jego danych osobowych przez innego użytkownika portalu. Jednocześnie, jak wskazał SN ujawnienia tych danych nie narusza dóbr osobistych, o ile to ujawnienie nie prowadzi do naruszenia innego dobra osobistego. Zdaniem SN, samo ujawnienie danych osobowych skarżącego i zamieszczenie przy tym dezaprobującej wypowiedzi dotyczącej artykułu nie stanowi naruszenia dóbr osobistych. Jednakże, według SN, przypisanie skarżącemu działań niezgodnych z prawem bez wskazania faktów potwierdzających takie twierdzenie, mogło doprowadzić do zdyskredytowania skarżącego na forum publicznym, co jest w ocenie Sądu Najwyższego działaniem bezprawnym.

Niemniej jednak, jak wskazał SN, nie ma podstaw, aby odpowiedzialnością za to naruszenie obciążyć Gminę. Według SN, ewentualna odpowiedzialność Gminy za naruszenie dóbr osobistych skarżącego mogłaby wynikać bezpośrednio z ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. 2002 r. Nr 144 poz. 1204, ze zm., dalej „ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną"). W stanie faktycznym sprawy Gmina, która udostępniła nieodpłatnie swój serwer, na którym działał portal dyskusyjny oraz zapewniła dostęp do sieci bezprzewodowej Wi-Fi na terenie jednostki, jest dostawcą usług internetowych, który świadczy usługę udostępniania możliwości bezpłatnego korzystania z Internetu oraz zamieszczania wpisów na uruchomionym przez siebie portalu dyskusyjnym. Jak wskazał SN, według przepisów tej ustawy odpowiedzialność usługodawcy za naruszenie cudzych dóbr osobistych ma miejsce jedynie wtedy, gdy usługodawca zdaje sobie sprawę, że wpisy umieszczane w jego portalu naruszają cudze dobro osobiste i nie usunął niezawołczenie takiego wpisu.

W związku z powyższym, zdaniem SN wszystkie rozważania w sprawie sprowadzały się do odpowiedzi na pytanie, czy usługodawca świadczący usługę nieodpłatnego udostępniania portalu dyskusyjnego jest zobowiązany tak zorganizować dostęp do tego portalu by możliwe było ustalenie danych osobowych osób umieszczających na nim wpisy. Według SN ustawa o świadczeniu usług droga elektroniczną nie przewiduje takiego obowiązku po stronie usługodawcy. Ponadto, zdaniem SN takiego obowiązku nie można wywieźć z zasad ogólnych, gdyż zasadą powszechnie przyjętą przy tego rodzaju usługach jest właśnie anonimowość usługobiorców korzystających z portali dyskusyjnych.

Podsumowując, w Wyroku SN odniósł się do bardzo istotnej kwestii z punktu widzenia nie tylko podmiotów udostępniających nieodpłatnie dostęp do sieci bezprzewodowej Wi-Fi, ale także dla usługodawców umożliwiających nieodpłatny dostęp do swoich portali dyskusyjnych. Zdaniem SN usługodawca, który świadczy drogą elektroniczną usługi polegające właśnie na zapewnianiu bezpłatnego dostępu do swojego portalu dyskusyjnego, nie ma obowiązku zapewnienia możliwości identyfikacji danych osobowych konkretnych osób publikujących swoje wpisy na takim portalu.