Ułatwienia w sądach - uproszczenia i informatyzacja

Przeczytaj także: Jak przewoźnik może udokumentować roszczenia w postępowaniu sądowym?

Rząd chce wprowadzić nową, szerszą definicję dokumentu. Według niej, dokumentem będzie informacja możliwa do odtworzenia, niekoniecznie opatrzona podpisem. Oznacza to, że treść dokumentu może być przedstawiona w dowolnej postaci (zapis graficzny, dźwięk, obraz), utrwalona na dowolnym nośniku (papier, plik elektroniczny) i przy pomocy dowolnych środków (pióro, komputer, telefon komórkowy).

Wprowadzone ma być pojęcie tzw. formy dokumentowej, o niższym stopniu sformalizowania. Chodzi o dokumenty w postaci np. e-maila, sms-a, które są coraz częściej używane. Brak podpisu będzie odróżniał formę dokumentową od dokumentu elektronicznego, który wymaga bezpiecznego podpisu elektronicznego. Treść formy dokumentowej będzie mogła być dowodem. W znowelizowanym Kpc zostanie określone, że forma elektroniczna jest odrębną formą czynności prawnej, równoważną z formą pisemną.

Nowe przepisy stworzą podstawy prawne dla wprowadzanych zinformatyzowanych postępowań. Wyrok ma być utrwalany w systemie teleinformatycznym i opatrywany bezpiecznym podpisem elektronicznym. Pisma procesowe będzie można wnosić drogą elektroniczną (np. mailem) nie tylko w sprawach wszczętych elektronicznie, ale także w tzw. tradycyjnych postępowaniach cywilnych. Pierwsze pismo wnoszone drogą elektroniczną będzie musiało zawierać dane pozwalające na identyfikację strony (numer PESEL lub NIP, KRS albo inny identyfikator) i będzie musiało być podpisane podpisem elektronicznym. Wniesienie pisma drogą elektroniczną nie będzie eliminować możliwości składania dowodów w formie tradycyjnej np. papierowej.

Postępowania sądowe będą przyspieszone dzięki regulacjom dopuszczającym możliwość sporządzania elektronicznego uzasadnienia wyroku oraz wprowadzenie zasady, zgodnie z którą sędzia, którego dotyczy wniosek o wyłączenie, będzie nadal realizować przypisane mu czynności, z wyjątkiem wydania orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie.

Znowelizowane przepisy ułatwią również egzekucję wyroków (w tym w sprawach gospodarczych). W jaki sposób? Również przez wprowadzenie elektronicznej obsługi egzekucji komorniczych. Powstanie specjalny system teleinformatyczny, w którym znajdą się obwieszczenia o licytacji ruchomości. Dostęp do systemu mają zapewnić sądy rejonowe. Sprzedaż ruchomości w drodze licytacji elektronicznej będzie jednak możliwa na wniosek wierzyciela.

Komornicy zyskają dodatkowe narzędzie do zajmowania rachunków bankowych. Nie będą musieli wysyłać jak dotychczas dokumentów z nakazem zajęcia rachunku dłużnika, bo zajęcia takiego będą mogli drogą elektroniczną. Tego typu rozwiązania umożliwią tanią i szybką procedurę zajęć. Do utworzenia i prowadzenia systemu obsługującego zajęcia wierzytelności z rachunków zostaną zobowiązane banki.

Również i dłużnikom będzie trudniej ukrywać przed komornikami swój majątek. W nowelizacji rząd chce nałożenia odpowiedzialności karnej na dłużnika za składanie komornikowi fałszywych wyjaśnień dotyczących składników jego majątku. W nowych przepisach zostanie też zawarta odpowiedzialność dłużnika w sytuacji, gdy nie poda on informacji o prawach osób trzecich, którym przysługuje żądanie wydania zajętych ruchomości.